Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Σημαντική ενίσχυση του Πυροβολικού Μάχης, φαίνεται ότι θα εξασφαλίσει η Ουκρανία, μέσω σχετικού υλικού που έχει παραχωρηθεί ήδη και αναμένεται να αυξηθεί πολύ περισσότερο το επόμενο διάστημα, από την Δύση. Η ενίσχυση, αναμένεται να συντελέσει αποφασιστικώς, όχι μόνο στην διατήρηση της ισχύος πυρός του Όπλου, που έχει υποστεί απώλειες έπειτα από δύο σχεδόν μήνες επιχειρήσεων, αλλά και να αναβαθμίσει σε έναν βαθμό τις επιδόσεις βεληνεκούς στα τυπικά συστήματα πυροβόλων.
Ήδη από σχετικώς νωρίς, έχει αναφερθεί η παραχώρηση Πολλαπλών Εκτοξευτών Πυραύλων (ΠΕΠ) από χώρες όπως η Πολωνία και η Τσεχία. Κάποιοι αριθμοί, όχι ιδιαίτερα μεγάλοι, από ΒΜ-21 και RM-70 από αυτές τις δύο χώρες, έχει αναφερθεί ότι χρησιμοποιούνται ήδη, απροβλημάτιστα μάλιστα καθώς είναι συστήματα απλά και γνωστά στους Ουκρανούς.
Η Τσεχία επίσης, έχει παραχωρήσει πλέον των 20 αυτοκινούμενων πυροβόλων Dana vz.77 (8×8) των 152 mm που ήταν ο παλαιότερος τύπος και αντικαθίστανται σε υπηρεσία με τον Τσεχικό Στρατό από πιο σύγχρονα DANA M2 των 155 mm.
Παρομοίως, στις 10 Απριλίου ο υπουργός Αμύνης της Σλοβακίας επιβεβαίωσε διαπραγμάτευση για πώληση αυτοκινούμενων πυροβόλων Zuzana (8×8) των 155 mm. Πρόκειται για αντίστοιχο τύπο με το Dana στο διαμέτρημα ΝΑΤΟ, που διακρίνεται από αυξημένο μέγιστο βεληνεκές, 40 έναντι 28 χλμ., με ειδικά πυρομαχικά. Καθώς σε υπηρεσία υπήρχαν 16 Zuzana που έβαιναν προς αντικατάσταση, θεωρείται ότι αυτά μπορεί να έχει συμφωνηθεί ήδη να παραχωρηθούν, καθώς όπως είπε ο υπουργός, το αντικείμενο συζητήσεως με το Κίεβο είναι η προμήθεια νέας κατασκευής πυροβόλων, είτε Zuzana 2000 είτε η νεώτερη έκδοση Zuzana 2.
Οι χώρες αυτές, φέρονται να έχουν παραχωρήσει και αριθμό ρυμουλκουμένων πυροβόλων D-30 των 122 mm από εκεί και πέρα όμως, η σχετική πίεση προς τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, έχει οδηγήσει ήδη και σε αποφάσεις που αφορούν υλικό δυτικής προελεύσεως.
Η Μεγάλη Βρετανία έχει γνωστοποιήσει ότι θα διαθέσει πυροβόλα, χωρίς όμως διευκρίνιση αριθμού και τύπου. Σε απόθεμα υφίστανται αποσυρμένα αυτοκινούμενα AS-90 και ρυμουλκούμενα FH-70 των 155 mm αμφότερα με σωλήνα 39 διαμετρημάτων. Η περίπτωση των δευτέρων, φαίνεται να συγκεντρώνει μεγαλύτερες πιθανότητες για διαφόρους λόγους, κατά βάση πρακτικούς.
Οι ΗΠΑ, ανακοίνωσαν στις 13 Απριλίου την παραχώρηση 18 ρυμουλκουμένων πυροβόλων 155 mm με 40.000 οβίδες και στην συνέχεια άλλων 72 με επιπλέον 144.000 οβίδες. Πρόκειται είτε για πυροβόλα Μ198, είτε για τα ελαφρύτερα και πιο σύγχρονα Μ777, με σωλήνα 39 διαμετρημάτων, τυπικού μέγιστου βεληνεκούς 30 χλμ. με ειδικά πυρομαχικά.
Στο μεταξύ, ο Καναδάς μεταβίβασε ήδη 4 από τα 37 Μ777 που διέθετε ο στρατός του.
Ακολούθησαν ανακοινώσεις για την παραχώρηση αυτοκινούμενων πυροβόλων PzH 2000 των 155 mm από την Ολλανδία. Ο Ολλανδικός Στρατός αναφέρεται ότι έχει σε αποθήκευση 15-21 τέτοια πυροβόλα.
Η Γαλλία, τέλος, μόλις στις 21 Απριλίου γνωστοποίησε ο πρόεδρος Μακρόν, ότι θα στείλει αριθμό αυτοκινούμενων πυροβόλων CAESAR των 155 mm. Γαλλικά δημοσιεύματα έκαναν λόγο για 12 πυροβόλα προς παραχώρηση.
Εκ των ανωτέρω γνωστών περιπτώσεων, σχηματίζεται η εικόνα ότι ο Ουκρανικός Στρατός έχει ενισχυθεί με δύο Μοίρες αυτοκινούμενων πυροβόλων Dana vz. 77 και Zuzana, άγνωστο αλλά μικρό αριθμό Μοιρών ΠΕΠ ενώ στο προσεχές διάστημα θα παραλάβει δύο ακόμη Μοίρες αυτοκινούμενων PzH 2000 και CAESAR.
Από πλευράς ρυμουλκουμένων συστημάτων, περισσότερα από 100 πυροβόλα των 155 mm προορίζονται για την Ουκρανία από ΗΠΑ και Μεγάλη Βρετανία ενώ ένας αριθμός από ανατολικής προελεύσεως των 122 mm έχει ήδη αξιοποιηθεί. Αναλόγως επιλογής συνθέσεως, τα προαναφερόμενα πυροβόλα των 155 mm μπορούν να εφοδιάσουν 6-12 Μοίρες Πεδινού Πυροβολικού.
Συνολικώς, ενίσχυση τέτοιας τάξεως στο Πυροβολικό Μάχης θα επιτρέψει την αντικατάσταση απωλειών αλλά θα και την ανάπτυξη του Όπλου ώστε να καλυφθούν ανάγκες εξοπλισμού νέων μονάδων που βρίσκονται σε στάδιο συγκροτήσεως. Η ανάπτυξη του Όπλου, θα διακρίνεται και από ορισμένα βελτιωμένα ποιοτικά χαρακτηριστικά, όπως τα δυτικά συστήματα πυροβόλων με σωλήνα 52 διαμετρημάτων, τα οποία επιτυγχάνουν βεληνεκή μεταξύ 42-50 χλμ. με ειδικά πυρομαχικά. Πρόκειται για αυξημένες επιδόσεις βεληνεκούς, που βεβαίως για να επιτευχθούν προϋποθέτουν και παραχώρηση των καταλλήλων πυρομαχικών.
Το αυτοκινούμενο πυροβολικό ειδικώς, είναι μεγαλύτερης σημασίας καθώς διακρίνεται από αυξημένη επιβιωσιμότητα, χάρη στην ικανότητα ταχείας εναλλαγής θέσεων βολής. Εφόσον δε, τα συγκεκριμένα συστήματα διακρίνονται από αυξημένο βεληνεκές, αυτό τα καθιστά ιδιαιτέρως αποδοτικά και σε ρόλο αντιπυροβολικού, έναντι του ρωσικού πυροβολικού.
Επιπλέον ποιοτικό χαρακτηριστικό στο παραχωρηθέν υλικό, είναι ότι σε αυτό περιλαμβάνονται και 14 ραντάρ αντιπυροβολικού. Ο Ουκρανικός Στρατός διέθετε ήδη συστήματα όπως το Q-36 Firefinder. Αν και δεν πρόκειται για συστήματα επιδόσεων αιχμής, το βέβαιο είναι ότι αυτά τα συστήματα επιτρέπουν βελτίωση της ικανότητος στον ρόλο αντιπυροβολικού για την επικράτηση έναντι του εχθρικού πυροβολικού. Αντίστοιχα συστήματα είχαν παραχωρηθεί προπολεμικώς από τις ΗΠΑ και η επιχειρησιακή εμπειρία απέδειξε ότι η συνεργασία τους με τις μονάδες πυροβολικού, μείωνε το ποσοστό απωλειών από 47% στο 18%.
Ωστόσο, η υστέρηση του Ουκρανικού πυροβολικού σε συστήματα μεγάλου βεληνεκούς, περιορίζει την ικανότητα ανταποκρίσεως στην εκτόξευση όγκου πυρός σε συγκεντρώσεις εχθρικών δυνάμεων και στην συνολική ανταπόκριση έναντι του εχθρικού πυροβολικού. Μόνο με την παραχώρηση σύγχρονων δυτικών συστημάτων, όπως πιθανώς το αμερικανικό HIMARS, θα μπορούσε να προσφέρει η Δύση στον συγκεκριμένο τομέα. Το Ρωσικό πυροβολικό είναι το Όπλο στο οποίο στηρίζεται όλο και περισσότερο ο Ρωσικός Στρατός για την μεγάλη επιθετική επιστροφή του στο Ντονμπάς, που ακόμη δεν έχει εκδηλωθεί. Πράγματι, ενώπιον της προφανούς αδυναμίας που επιδεικνύουν τα Όπλα ελιγμού, ιδίως εναντίον οργανωμένων Κέντρων Αντιστάσεως, οι Ρώσοι αναφέρεται ότι συγκεντρώνουν όλο και μεγαλύτερο όγκο πυροβολικού, που θα αποβλέπει στην προηγουμένη εκμηδένιση των αμυντικών οργανώσεων των Ουκρανών με συντριπτικό συγκεντρωτικό πυρ.
Συστήματα όπως το PzH2000, με χρήση ειδικών πυρομαχικών, χάρη στα υψηλά επίπεδα αυτοματισμού, αντιπροσωπεύουν όπλα υψηλής επιδράσεως τόσο για την απόκρουση εχθρικών επιθετικών ενεργειών, όσο και για την καταστροφή του εχθρικού πυροβολικού. Τέτοια συστήματα όμως, απαιτούν και σοβαρή υποστήριξη από ειδικά οχήματα εφοδιασμού για αποδοτικότερη χρησιμοποίηση στο μέγιστο δυνατό, όσο και ικανές ποσότητες πυρομαχικών. Εφόσον ο αριθμός τους αυξηθεί σοβαρά σε εύλογο χρόνο, η ποιοτική διαμόρφωση υπεροχής θα είναι πλέον αισθητή.
Εάν προλάβει η Δύση να ενισχύσει το Ουκρανικό πυροβολικό, η προσπάθεια των ρωσικών δυνάμεων θα καταστεί δυσχερής και αυτό είναι βέβαιο ότι αποτελεί ένα στοιχείο που συνυπολογίζεται από την ρωσική στρατιωτική ηγεσία στον σχεδιασμό της. Σε τακτικό επίπεδο, το στοιχειώδες που μπορεί να γίνει, είναι η μέριμνα για ενισχυμένης συνεργασίας με την Ρωσική Αεροπορία για αποφασιστικά πλήγματα και απαγόρευση ευχέρειας κινήσεων από το Ουκρανικό πυροβολικό.
Η ανταπόκριση του Ουκρανικού πυροβολικού, ιδίως στο βόρειο μέτωπο όπου οι ρωσικές δυνάμεις κατανικήθηκαν, κρίνεται μέχρι σήμερα επιτυχής. Παρατηρείται καλή συνεργασία με drone και UAV για τον εντοπισμό στόχων και κατεύθυνση πυρών ακριβείας, στοιχείο το οποίο πολλαπλασιάζει την επίδραση του Όπλου που ιστορικώς αποτελεί τον υπ’ αριθμόν ένα φονέα στο πεδίο της μάχης κι εκ των πραγμάτων είναι αυτό που έχει προκαλέσει την μεγαλύτερη αιματοχυσία στις ρωσικές δυνάμεις. Ωστόσο, η νέα φάση του πολέμου απαιτεί την περαιτέρω ενίσχυσή του, αριθμητικώς και ποιοτικώς, καθώς αφενός οι ουκρανικές δυνάμεις είναι αυτές που αμύνονται, αφετέρου ο εχθρός στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στο δικό του πυροβολικό για την δημιουργία ευνοϊκών προϋποθέσεων επιτεύξεως αποφασιστικών αποτελεσμάτων.
Η μέχρι τώρα ανταπόκριση της Δύσεως σε αυτόν τον τομέα, μπορεί να κριθεί ικανοποιητική εάν υλοποιηθεί γρήγορα αλλά εφόσον η πολεμική αναμέτρηση παραταθεί, θα απαιτηθεί ακόμη μεγαλύτερης εκτάσεως παρέμβαση.
Περί ρωσικού “στρατηγήματος” και “Ειδικής Στρατιωτικής Επιχείρησης” στην Ουκρανία
