Η Αμυντική Βιομηχανία για το πρόγραμμα νέας φρεγάτας

Από Σάββας Δ. Βλάσσης

Με επιτυχία διεξήχθη η Διαδικτυακή Ημερίδα «NAVAL DEFENCE INNOVATION FORUM 2021» που διοργάνωσε το περιοδικό ΠΤΗΣΗ με θέμα την «Αγορά νέων φρεγατών του Ελληνικού Στόλου, την γεωστρατηγική παράμετρο και την ανάπτυξη καινοτομίας».

Στην πρώτη ενότητα της Ημερίδας, που είχε θέμα “Αναπτύσσοντας την Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία μέσω του Προγράμματος”, είχαν την ευκαιρία να τοποθετηθούν τέσσερα ηγετικά στελέχη της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας (ΕΑΒΙ). Φιλοξενούμενοι ήταν ο κ. Γεώργιος Τρουλλινός, Διευθύνων Σύμβουλος της INTRACOM DEFENSE, ο κ. Δημήτριος Καραντζάβελος, Διευθύνων Σύμβουλος της SCYTALYS SA, ο κ. Ιωάννης Καλύβας, Αντιπρόεδρος ΔΣ της MILTECH HELLAS SA και ο κ. Δημήτριος Δάφνης, Διευθύνων Σύμβουλος της AEROSERVICES SA.

Οι προπτικές είναι μεγάλες όπως εξήγησαν άπαντες, αρκεί να μην χαθεί η ευκαιρία αυτή, κάτι που απαιτεί μεθοδική και σοβαρή εργασία από κυβερνητικής πλευράς.

INTRACOM DEFENSE

Ο κ. Γεώργιος Τρουλλινός, Διευθύνων Σύμβουλος της INTRACOM DEFENSE (IDE), υποστήριξε ότι το πρόγραμμα προμήθειας νέων φρεγατών και εκσυγχρονισμού των MEKO 200HN του Πολεμικού Ναυτικού με 8ετή ορίζοντα υλοποίησης, αποτελεί ζωτικής σημασίας μέσο για τη εξυγίανση αλλά και επανεκκίνηση όχι μόνο των ναυπηγείων, αλλά συνολικά της εναπομείνασας εγχώριας αμυντικής τεχνολογικής και βιομηχανικής βάσης.

Επιπλέον, τόνισε ότι είναι πολύ σημαντικό να τεθούν από το ΥΠΕΘΑ -από το αρχικό στάδιο της διαδικασίας προμήθειας των φρεγατών, είτε η συμφωνία είναι διαγωνιστική είτε διακρατική- οι παρακάτω απαιτήσεις, οι οποίες πρέπει να ενσωματωθούν στους Γενικούς Όρους και να εξειδικευτούν στους Ειδικούς, με την απαίτηση για την υποβολή «Ολοκληρωμένης Πρότασης Ασφάλειας Εφοδιασμού» από τους υποψήφιους Προμηθευτές:

• Να απαιτείται από τους υποψήφιους προμηθευτές ο ορισμός των Κρίσιμων τεχνολογικά Υποσυστημάτων των πλοίων που είναι απαραίτητα για την λειτουργία τους, και να ζητείται η διαρκής υποστήριξη των Κρίσιμων Υποσυστημάτων από εγχώρια εργοστάσια εξειδικευμένα στους αντίστοιχους τεχνολογικούς τομείς.
• Αναλυτική περιγραφή (ποιοτική και ποσοτική) της βιομηχανικής συνεργασίας μεταξύ του Κύριου Προμηθευτή και του εγχώριου εργοστασίου (με τα αντίστοιχα συμφωνητικά συνεργασίας).
• Δέσμευση για παροχή των σχετικών αδειών για την εγχώρια παραγωγή και συντήρηση των Κρίσιμων Υποσυστημάτων.
• Κατ’ ελάχιστο 30% εγχώριας βιομηχανικής συμμετοχής και υποστήριξης επί της αξίας του εξοπλιστικού προγράμματος των φρεγατών.

Τα οφέλη που μπορούν να ανακτηθούν μέσω της συμμετοχής της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας στο υπό προμήθεια πρόγραμμα των φρεγατών, το οποίο υπολογίζεται γύρω στα 5 δισ. , συνοψίζονται παρακάτω:

• Μεταφορά σημαντικής τεχνογνωσίας στην Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία (ΕΑΒΙ), η οποία εγγυάται την ικανότητα για την εν συνεχεία υποστήριξη των πλοίων, ζήτημα μείζονος σημασίας για την ασφάλεια εφοδιασμού, πληροφοριών και την επιχειρησιακή αυτονομία των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.
• Μέσω της αποκτηθείσας τεχνογνωσίας και με την προϋπόθεση ότι η ελληνική αμυντική βιομηχανία θα ενταχθεί στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα των υπό προμήθεια φρεγατών, η ΕΑΒΙ θα καταφέρει να αποκτήσει εξαγωγική δραστηριότητα με άμεσο οικονομικό όφελος για τη χώρα μας. Το επακόλουθο θα είναι η δημιουργία θέσεων υψηλής εξειδίκευσης και η αποτροπή διαφυγής του υπάρχοντος επιστημονικού δυναμικού (brain drain).
• Mε τη συμμετοχή της ΕΑΒΙ, θα εξοικονομηθούν σημαντικά ποσά για τη χώρα μας, δεδομένου ότι θα μειωθεί το συνολικό κόστος κύκλου ζωής του προγράμματος.

Ο CEO της IDE υποστήριξε ότι μέσω της μακροχρόνιας εμπειρίας που απέκτησαν οι ελληνικές αμυντικές βιομηχανίες από τη συμμετοχή τους σε εθνικά αλλά και διεθνή εξοπλιστικά προγράμματα, η χώρα μας διαθέτει σήμερα ευρεία τεχνογνωσία καθώς και εξελιγμένες βιομηχανικές υποδομές. Επίσης, ανέφερε ότι η IDE αναθέτει υποκατασκευαστικό έργο σε άλλες ελληνικές βιομηχανίες ποσοστού μεγαλύτερου του 30% του έργου που αναλαμβάνει. Στο πλαίσιο αυτό, η IDE σε συνεργασία με άλλες ελληνικές βιομηχανίες, δύναται να συμβάλει ουσιαστικά τόσο στην εγχώρια παραγωγή, όσο και στην εν συνεχεία υποστήριξή των παρακάτω κρίσιμων συστημάτων των φρεγατών:

• Το ολοκληρωμένο σύστημα επικοινωνιών,
• Το πολύ-λειτουργικό ραντάρ,
• Τα συστήματα σόναρ,
• Τα Πυραυλικά συστήματα και
• Τα Συστήματα Διαχείρισης Μάχης και Διοίκησης του πλοίου.

Επιπροσθέτως, ανέφερε πως χαρακτηριστικό παράδειγμα «καλής πρακτικής» σχετικά με την προμήθεια, υψηλή διαθεσιμότητα και ελεγχόμενο Κόστος Κύκλου Ζωής οπλικού συστήματος, αποτελεί το σύστημα αεράμυνας Patriot της Πολεμικής Αεροπορίας, στο οποίο, ενώ η χώρα δαπάνησε λίγο περισσότερο από 1 δισ. $ για την απόκτησή τους, επιτεύχθηκαν μεγάλες οικονομικές, βιομηχανικές και αμυντικές «επιστροφές», όπως:

• Ευρεία εγχώρια συμπαραγωγή μέσω της συμμετοχής περισσότερων από 10 εταιρειών της αμυντικής βιομηχανίας.
• Το σύνολο των εξαγωγικών συμβάσεων Patriot της IDE και των συνεργατών της από το 2009 μέχρι σήμερα ξεπερνά το μισό δισ. $.
• Εν συνεχεία υποστήριξη και αναβαθμίσεις, όχι μόνο των ελληνικών αλλά και των συστημάτων PATRIOT άλλων χωρών.

Τέλος, ο κ. Τρουλλινός ανέφερε επιγραμματικά: «Η μεγιστοποίηση της αξιοποίησης του προγράμματος των φρεγατών, θα επιφέρει αναζωογόνηση στο σύνολο της Ελληνικής Αμυντικής βιομηχανίας (ιδιωτικής και κρατικής), θα επηρεάσει καταλυτικά τις εξελίξεις στο Πολεμικό Ναυτικό για τον επόμενο μισό αιώνα και υπό προϋποθέσεις, μπορεί να λειτουργήσει ως πολλαπλασιαστής ισχύος όχι μόνο για το στόλο των φρεγατών, αλλά και για τα υπόλοιπα πλοία του Πολεμικού Ναυτικού».

Κλείνοντας την ομιλία του, το διευθυντικό στέλεχος ευχήθηκε τα συγκεκριμένα προγράμματα του ΠΝ να αποτελέσουν παραδείγματα καλής πρακτικής όσον αφορά στην ανάπτυξη της ΕΑΒΙ, καθώς σύμφωνα με την αναφορά του Μακιαβέλι στο έργο του ο Ηγεμόνας: «Μία δημοκρατία οπλισμένη με τα δικά της όπλα, πιο δύσκολα υποτάσσεται, απ’ ότι μια δημοκρατία με ξένα όπλα».

SCYTALYS S.A.

Από την πλευρά του ο κ. Δημήτριος Καραντζάβελος Διευθύνων Σύμβουλος της SCYTALYS SA, σημείωσε ότι η ελληνική κυβέρνηση στο νέο γεωπολιτικό περιβάλλον που διαμορφώνεται, ορθώς ασκεί πολύπλευρη εξοπλιστική διπλωματία, διατηρώντας ανοικτά κανάλια συνεργασίας με διάφορές χώρες και αμυντικές βιομηχανίες. Ο στόχος θα πρέπει να  είναι τριπλός: Καταρχάς, να ενισχυθεί το αξιόμαχο των Ενόπλων Δυνάμεων για να μπορεί να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις του νέου γεωπολιτικού και γεωοικονομικού περιβάλλοντος. Κατά δεύτερον, να αξιοποιηθούν πολιτικά οι εξοπλιστικές δαπάνες για την ενίσχυση της διπλωματικής θέσης της χώρας και την εδραίωση ισχυρών συμμαχιών. Τρίτον, να αναλάβει η ΕΑΒΙ υψηλού επιπέδου κατασκευαστικό έργο, σε συνεργασία με εξειδικευμένες εταιρείες, ώστε οι νέες εξοπλιστικές δαπάνες να μετατραπούν σε επένδυση που θα συμβάλλει στη μεταφορά τεχνογνωσίας στην Ελλάδα αναβαθμίζοντας το παραγωγικό δυναμικό της και αυξάνοντας την εγχώρια προστιθέμενη αξία.

Η αμυντική θωράκιση της χώρας μπορεί να αποτελέσει ταυτόχρονα και εξέλιξη με αναπτυξιακή διάσταση. Μπορεί να συνεπιφέρει ανάταξη της ΕΑΒΙ, με θετικές προεκτάσεις στην οικονομία, την έρευνα, την τεχνολογία, την καινοτομία και πολλούς άλλους τομείς. Κάτι τέτοιο προϋποθέτει την πλήρη και χωρίς εκπτώσεις συμμόρφωση των νέων εξοπλιστικών συστημάτων στις επιχειρησιακές απαιτήσεις των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Παράλληλα θα πρέπει να ενισχυθεί η διαλειτουργικότητα στις διασυμμαχικές επιχειρήσεις μέσω της χρήσης σύγχρονων συστημάτων.

Κατά τον στέλεχος της SCYTALYS, η τεχνογνωσία, η εμπειρία, το έμψυχο δυναμικό, καθώς και οι υλικοτεχνικές υποδομές είναι διαθέσιμες και μάλιστα σε πολλούς εξελιγμένους τεχνολογικά́ τομείς. Υπάρχουν παραδείγματα ελληνικών εταιρειών που με αυστηρό επαγγελματισμό, κατάφεραν να γίνουν παγκόσμιοι ηγέτες στον τομέα τους, όπως η THEON SENSORS, εταιρεία του Ομίλου EFA GROUP, στον οποίο ανήκει και η SCYTALYS, που αποτελεί την No1 εταιρία στον κόσμο, σε Συστήματα Νυχτερινής Όρασης για την Άμυνα και την Ασφάλεια, με διεθνείς εξαγωγές σε περισσότερες από 55 χώρες σε όλο τον κόσμο.

Στην περίπτωση της SCYTALYS, ο κ. Καραντζάβελος σημείωσε πως ελάχιστοι ίσως γνωρίζουν ότι πριν από χρόνια, κλήθηκε να αναπτύξει μια καινοτόμο τεχνολογία που θα επέτρεπε σε διαφορετικά οπλικά συστήματα να διαλειτουργούν μεταξύ τους και να ανταλλάσσουν κρίσιμα επιχειρησιακά δεδομένα σε πραγματικό χρόνο. Το σύστημα αυτό ονομάστηκε Ενοποιημένο Σύστημα Διασύνδεσης Τακτικών Ζεύξεων Δεδομένων (ULS) και το οποίο όχι μόνο κάλυψε αντίστοιχες άμεσες επιχειρησιακές ανάγκες των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων αλλά και σύντομα πέτυχε σημαντικές εξαγωγές συμπεριλαμβανομένου και του Αμερικανικού Ναυτικού. Σήμερα, πέραν της Ελλάδος και των ΗΠΑ, συστήματα ULS έχουν προμηθευτεί οι Ένοπλες Δυνάμεις χωρών όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Νότια Κορέα, η Σιγκαπούρη, η Ινδονησία, και η Ρουμανία.

Η ελληνική εταιρεία επίσης, ανέλαβε στη συνέχεια σύμβαση για την ανάπτυξη και εγκατάσταση μιας ακόμη πιο πολύπλοκης αλλά συνάμα ιδιαίτερα ικανής τεχνολογικής πλατφόρμας: το σύστημα Maritime Mission Integration & Management System (M²IMS), που επιλέχθηκε από τη Lockheed Martin Aeronautics και το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ, για να αποτελέσει το σύστημα διαχείρισης αποστολών των υπό αναβάθμιση Αεροσκαφών Ναυτικών Επιχειρήσεων P-3HN του Πολεμικού Ναυτικού. Το M²IMS θα μετατρέψει τα P-3HN στα πιο σύγχρονα Αεροσκάφη Ναυτικών Επιχειρήσεων του είδους σε παγκόσμια κλίμακα, προσδίδοντας στο Πολεμικό Ναυτικό αλλά και στις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις πρωτόγνωρες δυνατότητες στη διεξαγωγή επιχειρήσεων.

Επιπλέον, η SCYTALYS ανέλαβε κατόπιν ανοιχτής διαγωνιστικής διαδικασίας σύμβαση για την σχεδίαση και ανάπτυξη του Συστήματος Διαλειτουργικότητας, Διοίκησης & Ελέγχου των Ενόπλων Δυνάμεων της Ινδονησίας με σύμβαση αξίας 49 εκατ. $. Το πρόγραμμα θα θεμελιώσει τo Εθνικό Πλαίσιο Διαλειτουργικότητας των Ινδονησιακών Ενόπλων Δυνάμεων, διανοίγοντας τον δρόμο για την επίτευξη των Δικτυο-Κεντρικών τους Επιχειρήσεων, κρίσιμου παράγοντα στο σύγχρονο θέατρο επιχειρήσεων.

Από τα παραδείγματα αυτά, πρέπει να γίνει συνείδηση ότι η Ελλάδα έχει σημαντική εμπειρία σε σύνθετα εξοπλιστικά προγράμματα και νέες τεχνολογίες αιχμής καθώς και ότι υπάρχουν ελληνικές εταιρείες που όχι μόνο εισέρχονται, αλλά και ανταπεξέρχονται επί ίσοις όροις σε πολύ απαιτητικές αγορές παγκοσμίως.

Το ζήτημα τώρα είναι, τόνισε ο κ. Καραντζάβελος, η Πολιτεία να θέσει μια εθνική στρατηγική για την ανάπτυξη και την υποστήριξη της ΕΑΒΙ σε συγκεκριμένους καίριους τομείς που αφορούν την εθνική ασφάλεια. Αυτή η ευκαιρία δεν πρέπει να χαθεί και ένα σημαντικό εξοπλιστικό πρόγραμμα όπως αυτό των φρεγατών θα πρέπει να αφήσει ένα ισχυρό αποτύπωμα στην ΕΑΒΙ.

Σε ερώτηση που δέχθηκε, για το τι μπορούν να αναμένουν ελληνικές εταιρείες και ειδικότερη η SCYTALYS ως ανάληψη έργου από το πρόγραμμα απόκτησης νέων φρεγατών, ο Διευθύνων Σύμβουλος περιέγραψε ως μερικούς από τους ενδεικτικούς τομείς, αυτούς που σχετίζονται με Τακτικές Επικοινωνίες, Ζεύξεις Δεδομένων (Data Links), Συστήματα Διοίκησης & Ελέγχου, Συστήματα Νυχτερινής και Θερμικής Όρασης, διασύνδεση και ολοκλήρωση υποσυστημάτων. Η ΕΑΒΙ, κατέληξε, έχει αποδείξει ότι μπορεί να ανταποκριθεί σε αυτούς τους τομείς με ποιοτικά αποτελέσματα και ανταγωνιστικές τιμές σε σχέση με αντίστοιχες εταιρείες του εξωτερικού.

Ειδικότερα για την SCYTALYS, τόνισε ότι είναι η πρώτη και ΜΟΝΑΔΙΚΗ εταιρεία στην Ελλάδα που προσφέρει λύσεις Ζεύξεων Δεδομένων (Data Links) “MADE IN GREECE”, που εξασφαλίζουν τη διαλειτουργικότητα ανάμεσα στα ΝΑΤΟικά πρωτόκολλα, όπως LINK 11, LINK 16 και LINK 22. Με δεδομένο ότι οι νέες φρεγάτες θα απαιτήσουν διευρυμένη διαλειτουργικότητα, η SCYTALYS μπορεί να προσφέρει τις κατάλληλες λύσεις καθώς και την μελλοντική υποστήριξη, με βάση τις επιχειρησιακές απαιτήσεις του Πολεμικού Ναυτικού.

Ένας δεύτερος τομέας, που θα μπορούσε κάλλιστα να προσφέρει η SCYTALYS με την εξειδικευμένη γνώση της, είναι η ελληνικοποίηση/ παραμετροποίηση τμημάτων του λογισμικού του Συστήματος Μάχης (Combat Management System – CMS), στη βάση των ιδιαίτερων απαιτήσεων του Ελληνικού χώρου επιχειρήσεων.

Η SCYTALYS αναλαμβάνει την παροχή συστήματος Link 22 στην Ιαπωνία