Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Αφού πλέον η δημοσιοποίηση εικόνων βίντεο με κατάρριψη UAV από μικρά επιθετικά drone FPV άρχισε να πυκνώνει στα διάφορα μέσα κοινωνικής δικτυώσεως, εμφανίσθηκαν και οι πρώτες πληροφορίες για την νέα τακτική. Αν και η τακτική εφαρμόζεται από αμφότερες τις πλευρές των αντιμαχομένων, φαίνεται πλέον ότι οι Ουκρανοί είναι αυτοί που την συνέλαβαν ως ιδέα, την ανέπτυξαν και απολαμβάνουν πλέον σοβαρό προβάδισμα, έχοντας δημιουργήσει ήδη επιχειρησιακό αποτέλεσμα – αντίκτυπο.
Σε ανάρτηση του Ουκρανού Σερχίι Στερνένκο, παρουσιάζεται βίντεο με εικόνες από 115 περιπτώσεις καταρρίψεων ρωσικών UAV διαφόρων τύπων.
Κατά τον Σεργκέι Φλας, Ουκρανό ειδικό στον τομέα, ο οποίος παρουσιάζει πάντοτε ενδιαφέροντα στοιχεία, η συγκεκριμένη τακτική άρχισε να δοκιμάζεται από κάποιες μονάδες, από το φθινόπωρο του 2023 ήδη. Τον χειμώνα, επιχειρήσεις αυτού του είδους ανέλαβαν και μονάδες της Υπηρεσίας Ασφαλείας (SBU) και από τον Απρίλιο του 2024, άρχισαν να δημοσιοποιούνται σχετικά βίντεο με καταρρίψεις. Κατά τον Σεργκέι Φλας, αυτό δεν δημιούργησε ζήτημα ασφαλείας επιχειρήσεων (OPSEC) δεδομένου ότι οι Ρώσοι είχαν αντιληφθεί πλέον πολύ καλά, τι συνέβαινε.
Ενώ όμως το “μυστικό” είχε γίνει γνωστό εδώ και μήνες, αυτό που ενδιαφέρει πρωτίστως τους Ρώσους, είναι να αντιληφθούν τον όλο “μηχανισμό λειτουργίας” που έχουν οργανώσει οι Ουκρανοί, για την εφαρμογή της συγκεκριμένης τακτικής. Δηλαδή την Αντίληψη Επιχειρήσεων (CONOPS) που έχει συλληφθεί και εφαρμόζεται, με τα επιμέρους σκέλη της.
Προκειμένου να γίνουν αντιληπτές οι δυνατότητες που διανοίγονται, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναφέρεται κατάρριψη UAV Αναγνωρίσεως από FPV μέχρι και το υψόμετρο πτήσεως των 3.000 μέτρων (9.840 πόδια)! Αλλά στα βίντεο καταρρίψεων, διακρίνονται ρωσικά συστήματα που πέφτουν θύματα, τα οποία από πλευράς επιδόσεων, έχουν πολύ υψηλότερη επιχειρησιακή οροφή. Συστήματα όπως το Orlan 10 ή ακόμη και το νεώτατο Zala Z-20 (που καταρρίφθηκε για πρώτη φορά προσφάτως στην περιοχή του Σούμι) με επιχειρησιακή οροφή 5.000 μέτρων (16.400 πόδια) έχουν καταγραφεί ως θύματα σε σχετικά βίντεο! Αυτά αναφέρονται ενδεικτικώς, δεδομένου ότι δεν είναι απαραίτητο ότι κατά την κατάρριψη, τα θύματα πετούσαν στο όριο της επιχειρησιακής οροφής.
O Ρώσος πολεμικός ανταποκριτής Αλεξάντερ Καρτσένκο του RIA Novosti, σημείωσε προσφάτως ότι οι Ουκρανοί εντείνουν τις επιχειρήσεις καταρρίψεως UAV Αναγνωρίσεως, εκμεταλλευόμενοι μεταξύ άλλων και τις μεγαλύτερες ποσότητες σε drone που αποκτούν. «Προηγουμένως, ένα drone μπορεί να επιχειρούσε για αρκετούς μήνες αλλά τώρα… Οι Ουκρανοί εγκατέστησαν ραντάρ, χειριστές, δημιούργησαν ένα ενωποιημένο σύστημα και άρχισαν να καταρρίπτουν τα drone μας. Το πρόβλημα αυτό πρέπει να τα πάρουμε πάρα πολύ σοβαρά. Χωρίς UAV αναγνωρίσεως, δεν θα λειτουργούν τα συστήματα αναγνωρίσεως και κρούσεως που διαθέτουμε. Θα μειωθεί σοβαρά η αποτελεσματικότητα του πυροβολικού, των [βαλλιστικών πυραύλων] Iskander και των [κατευθυνομένων βομβών] FAB […] Προς ώρας, η αποτελεσματική δουλειά των ρωσικών drone αναγνωρίσεως, από κοινού με όπλα που κατευθύνονται από τα δεδομένα που συλλέγουν, είναι αυτά που εξασφαλίζουν την αποτελεσματική και άμεση καταστροφή πολλών εχθρικών στόχων. Η διαρκής απώλεια αεροσκαφών αναγνωρίσεως, θα σημάνει την σημαντική μείωση της επιδράσεως αυτού του πλεονεκτήματος στο πεδίο της μάχης».
Είναι ενδεικτικό των μέτρων που λαμβάνουν οι Ρώσοι προκειμένου να αυξήσουν την επιβιωσιμότητα των UAV Αναγνωρίσεως, ότι κάποια εξ αυτών εμφανίζονται πλέον με βαφή παραλλαγής. Με αυτό τον τρόπο, δυσχεραίνεται μέχρις έναν βαθμό ο οπτικός εντοπισμός τους από αέρος, δηλαδή μέσα από τον αισθητήρα του επιθετικού drone FPV. Εν τούτοις, ο εντοπισμός των στόχων, στηρίζεται προφανώς σε επίγειους σταθμούς ραντάρ, από τους οποίους λαμβάνονται στοιχεία για να εξαπολυθούν τα “αντιαεροπορικά” drone FPV.
Εκ των ανωτέρω, αναδεικνύεται πλήρως η σοβαρή επίδραση της νέας τακτικής των επιθετικών drone FPV αλλά σε αμυντικό ρόλο και συγκεκριμένα στον αντιαεροπορικό! Οι Ουκρανοί, εστίασαν κι έχουν αποτελέσματα στην αντιμετώπιση της εναερίου Παρατηρήσεως-Αναγνωρίσεως από τα μικρά τακτικά UAV Αναγνωρίσεως, στο έργο των οποίων στηρίζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό η μεγιστοποίηση των επιδόσεων κατευθυνόμενων αεροπορικών όπλων αλλά και πυροβολικού μάχης, όπως και των τακτικών βαλλιστικών πυραύλων αλλά και των περιφερομένων πυρομαχικών (Loitering Munition)! Κατ’ αυτό τον τρόπο, υποβαθμίζουν εμμέσως το ισχυρότερο ρωσικό δυναμικό σε τέτοια όπλα. Το σπουδαίο, είναι ότι αυτό επιτυγχάνεται με φθηνό τρόπο, επιτρέποντας την εξοικονόμιση πόρων και πυρομαχικών, από περιστατικά τα οποία μέχρι σήμερα απαιτούσαν την δαπάνη φορητών πυραύλων εδάφους – αέρος. Επιπλέον, η βιομηχανική παραγωγή drone FPV, δεν συνιστά πρόκληση στον ίδιο βαθμό.
Με απλά λόγια, οι Ουκρανοί αξιοποιούν στο έπακρο, ως φθηνό υποκατάστατο πυραύλων εδάφους – αέρος, μικρά τηλεκατευθυνόμενα επιθετικά drone FPV. Πρόκειται για μία ακόμη περίπτωση στην οποία μη επανδρωμένες τηλεκατευθυνόμενες αεροπορικές λύσεις, εξασφαλίζουν αποδεδειγμένως ένα χαμηλού κόστους υποκατάστατο ακριβού όπλου. Έχει αποδειχθεί ήδη η ικανότητα πλήγματος σε πολύ μεγάλες αποστάσεις από τα φθηνά UAV άνευ επιστροφής (“καμικάζι”) που κατά μία έννοια υποκαθιστούν το οπλοστάσιο των πυραύλων πλεύσεως (cruise) και των τακτικών βαλλιστικών πυραύλων. Όπως επίσης και η εμφάνιση για πρώτη φορά της κατηγορίας drone πυραύλων, στην μορφή του Palianytsia, που αποκάλυψαν προσφάτως οι Ουκρανοί και θεωρείται φθηνό υποκατάστατο πυραύλων πλεύσεως, εκτοξευόμενων από την ξηρά.
Αεριωθούμενο drone – φθηνό “πύραυλο” κρουζ παρουσίασαν οι Ουκρανοί
Το ελληνικό ενδιαφέρον στην περίπτωση αυτών των εξελίξεων είναι προφανές, επειδή όπως έχουμε σημειώσει επανηλειμμένως, οι συγκεκριμένες τεχνολογίες είναι εντός των εγχωρίων δυνατοτήτων σε επίπεδο εμψύχου επιστημονικού προσωπικού και εταιρειών. Σε επιχειρησιακό επίπεδο, η αξία των επιθετικών drone FPV σε αντιαεροπορικό ρόλο, έχει αυξημένη σημασία, δεδομένου ότι επιτρέπουν τον εφοδιασμό των μονάδων σε μεγάλη κλίμακα με βατό κόστος. Δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής ότι υπό προϋποθέσεις, τα επιθετικά drone FPV έχουν αποδειχθεί επικίνδυνα ακόμη και για χαμηλά ιπτάμενα ελικόπτερα! Ως προς τα UAV Αναγνωρίσεως συγκεκριμένα, αρκεί να δούμε ότι το χρησιμοποιούμενο σήμερα από τον Ελληνικό Στρατό σύστημα Sperwer έχει επιχειρησιακή οροφή 3.000 μέτρων ενώ στο υπό προμήθεια Patroller, αυτή ορίζεται στα 4.875 μέτρα!
