Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Με την πρόθεση συγκρατήσεως της τουρκικής επιθετικότητας εναντίον της Ελλάδας και της Κύπρου, έξι Αμερικανοί βουλευτές ζητούν με επιστολή που συνέταξαν στις 8 Ιουλίου από τον υπουργό Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν να υπάρξει μέριμνα για έναν ουσιαστικό μηχανισμό εποπτείας σε περίπτωση εγκρίσεως της πωλήσεως μαχητικών F-16V στην Τουρκία.
Οι βουλευτές της λεγόμενης Συνέλευσης Κογκρέσου επί Ελληνικών Θεμάτων (Congressional Caucus on Hellenic Issues) ζητούν τον μηχανισμό καθώς αναγνωρίζουν ότι παρά τις επίσημες κυβερνητικές δηλώσεις πως η πώληση F-16V στην Τουρκία δεν συνδέεται με την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, η κυβέρνηση ασκεί με κάθε τρόπο πίεση στο Κογκρέσο να εγκρίνει την πώληση.
Οι βουλευτές βλέπουν ουσιαστικώς να προτάσσεται η Σουηδία έναντι του εκπεφρασμένου αμερικανικού ενδιαφέροντος για την σταθερότητα στο Αιγαίο. Είναι σαφές ότι το τεχνητό κλίμα ηρεμίας στα ελληνοτουρκικά, με την παύση των τουρκικών ρητορικών επιθέσεων εις βάρος της Αθήνας και τον μηδενισμό της τουρκικής αεροπορικής δραστηριότητος στο FIR Αθηνών, “διευκολύνει” μεταξύ άλλων την αμερικανική κυβέρνηση να “καθησυχάσει” το Κογκρέσο, αν και οι βουλευτές στην επιστολή τους επισημαίνουν ότι πρόκειται για πρόσκαιρη κατάσταση και δεν έχει μεταβληθεί η εχθρική πολιτική της Τουρκίας εις βάρος της Ελλάδας. Εφόσον οι πιέσεις της αμερικανικής κυβερνήσεως προς το Κογκρέσο για την πώληση F-16V στην Τουρκία συμπίπτουν με την πίεση για την ένταξη της Σουηδίας, είναι σαφές ότι η Άγκυρα την έχει θέσει ως όρο προκειμένου να δώσει την συγκατάθεσή της. Αν στην LOA περιληφθούν όροι από αμερικανικής πλευράς, ως προς την στάση της Τουρκίας έναντι της Ελλάδας, αυτοί θα έχουν μάλλον συμβολική σημασία.
Παράκαμψη της CAATSA από την Ουάσιγκτον στις πωλήσεις F-16 και όπλων στην Τουρκία
Την επιστολή υπογράφουν οι βουλευτές Κρις Πάπας, Γκας Μπιλιράκης, Φρανκ Παλόνε, Τζον Σαρμπάνης, Ντίνα Τάιτους και Νικόλ Μαλλιωτάκη. Το πλήρες κείμενο, έχει ως εξής:
Γράφουμε σχετικά με τις αναφερόμενες συζητήσεις μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Τουρκίας για την πώληση μαχητικών αεροσκαφών F-16 και συλλογών εκσυγχρονισμού σε σχέση με την ένταξη της Σουηδίας στον ΝΑΤΟ. Εάν εξετάζεται μια συμφωνία για την πώληση F-16 και συλλογών εκσυγχρονισμού στην Τουρκία, προτρέπουμε σθεναρά οποιαδήποτε τελική συμφωνία να περιλαμβάνει μηχανισμούς που να προβλέπουν την παύση, την καθυστέρηση ή την απόσυρση της μεταφοράς τέτοιων όπλων εάν η Τουρκία εμπλακεί σε ενέργειες που απειλούν ή υπονομεύουν τα συμφέροντα εθνικής ασφαλείας των ΗΠΑ και την ενότητα της συμμαχίας του ΝΑΤΟ.
Ενώ η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει αναδείξει τη σημασία της ενότητας του ΝΑΤΟ, η Τουρκία συνέχισε να κρατά όμηρο την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ προκειμένου να αποκτήσει F-16 και συλλογές εκσυγχρονισμού από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Παρά ταύτα, σύμφωνα με δημοσιεύματα, αξιωματούχοι του Στέιτ Ντιπάρτμεντ συναντήθηκαν πρόσφατα με ηγετικά στελέχη του Κογκρέσου, τα οποία έχουν την ευθύνη για την έγκριση των πωλήσεων όπλων, για να διασφαλίσουν ότι το Κογκρέσο «δεν θα τους παρακάμψει εάν επιδιώξουν μια συμφωνία με την Τουρκία που θα συνδέει την πώληση F-16 με την έγκριση της Άγκυρας για την ένταξη της Σουηδία (στο ΝΑΤΟ)».
Ανησυχούμε για αυτά τα δημοσιεύματα δεδομένων των σταθερών δηλώσεων της κυβέρνησης ότι οι πωλήσεις των F-16 δεν συνδέονται με την ένταξη της Σουηδίας. Καθώς γίνεται ολοένα και πιο σαφές ότι η κυβέρνηση χρησιμοποιεί κάθε εργαλείο που έχει στη διάθεσή της για να πιέσει το Κογκρέσο και τους σχετικούς ενδιαφερόμενους φορείς να εγκρίνουν την πώληση των F-16 και των συλλογών εκσυγχρονισμού στην Τουρκία, είναι επιτακτική ανάγκη οποιαδήποτε συμφωνία να προστατεύει τα ευρύτερα συμφέροντα ασφαλείας του ΝΑΤΟ και όχι απλώς την ένταξη της Σουηδίας.
Η αμερικανική σχέση και ο “ρομποτικός πόλεμος” της τουρκικής αεροπορίας
Η επιθετικότητα της Τουρκίας στην περιοχή -η οποία απειλεί την ίδια τη «σταθερότητα στο Αιγαίο», η αξία της οποίας αναγνωρίζεται τόσο από τον πρόεδρο Μπάιντεν όσο και από τον Σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας Σάλιβαν σε πρόσφατες ανακοινώσεις- πρέπει να σταματήσει προκειμένου οι ΗΠΑ να μεταφέρουν με υπεύθυνο τρόπο νέα όπλα στην Άγκυρα. Πρέπει να υπάρχουν εγγυήσεις που να αποκλείουν τη χρήση αμερικανικών όπλων για την πρόκληση σύγκρουσης εντός του ΝΑΤΟ. Δεδομένου του ιστορικού της Τουρκίας που χρησιμοποιεί αμερικανικά F-16 για υπερπτήσεις στο Αιγαίο και για την αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας, ζητάμε μηχανισμούς που προβλέπουν την παύση, την καθυστέρηση ή την απόσυρση της μεταφοράς αμερικανικών όπλων στην Τουρκία εάν συνεχίσει τις αποσταθεροποιητικές της ενέργειες στην Ανατολική Μεσογείου που απειλούν ή υπονομεύουν τα συμφέροντα εθνικής ασφαλείας των ΗΠΑ ή την αρχιτεκτονική ασφαλείας του ΝΑΤΟ.
Όπως γνωρίζετε, μετά την ειδοποίηση του Κογκρέσου για την πρόθεσή της να προχωρήσει στην πώληση αμυντικών συστημάτων, η αμερικανική κυβέρνηση θα απαντήσει στην Επιστολή Αίτησης της χώρας (Τουρκίας) με Επιστολή Προσφοράς και Αποδοχής (LOA), η οποία θα αναφέρει λεπτομερώς τους όρους, τις προϋποθέσεις, και τους μηχανισμούς εποπτείας που διέπουν τα είδη (του αμυντικού εξοπλισμού) που θα καλύπτονται από την πώληση.
Επιπλέον, όλα τα αμερικανικά αμυντικά συστήματα που πωλούνται, μισθώνονται ή εξάγονται βάσει του Νόμου περί Ελέγχου Εξαγωγών Όπλων (AECA) υπόκεινται σε παρακολούθηση της τελικής τους χρήσης για να διασφαλιστεί ότι ο παραλήπτης συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις που επιβάλλονται από την κυβέρνηση των ΗΠΑ όσον αφορά τη χρήση, τις μεταφορές και την ασφάλεια των συστημάτων. (Αυτές οι απαιτήσεις) διασφαλίζουν τη συμμόρφωση με τους κανόνες και τις πολιτικές εξαγωγής όπλων των ΗΠΑ. Μετά την οριστικοποίηση της συμφωνίας, εναπόκειται στην κυβέρνηση των ΗΠΑ να εφαρμόσει την παρακολούθηση τελικής χρήσης, όπως απαιτείται από την αμερικανική νομοθεσία και προσδιορίζεται στους όρους της LOA.
Δεν υπάρχει μόνο προηγούμενο για την επιβολή όρων για την πώληση αμυντικών όπλων, αλλά το Κογκρέσο έχει ήδη εκφράσει την υποστήριξή του για την επιβολή όρων σε μια τέτοια πώληση. Στο νομοσχέδιο για τον αμυντικό προϋπολογισμό (NDAA) για το έτος 2023, η Βουλή των Αντιπροσώπων ενέκρινε μια τροπολογία που θα έθετε λογικούς περιορισμούς στην ικανότητα της κυβέρνησης να μεταφέρει αεροσκάφη F-16 και συλλογές εκσυγχρονισμού στην Τουρκία. Η διάταξη αυτή πέρασε από τη Βουλή σε δικομματική βάση με 73% των βουλευτών να ψηφίζουν υπέρ.
Αν και χαιρετίζουμε την παρούσα παύση των αποσταθεροποιητικών ενεργειών της Τουρκίας στην περιοχή, είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η κυβέρνηση Ερντογάν δεν έχει αλλάξει πολιτική. Η εντύπωση ότι η Τουρκία έχει βελτιώσει τις σχέσεις με τη νατοϊκή σύμμαχο Ελλάδα, διαψεύδεται από το γεγονός ότι η Άγκυρα διατηρεί το casus belli εναντίον της Αθήνας.
Η Τουρκία συνεχίζει επίσης να κατέχει τα ρωσικά πυραυλικά συστήματα S-400, η αγορά των οποίων αποτέλεσε τη βάση για την αποπομπή της Τουρκίας από το πρόγραμμα των F-35 το 2019. Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως σε επιστολή που σας εστάλη τον Νοέμβριο του 2021, οι ειδικοί έχουν σημειώσει ότι η παροχή συλλογών εκσυγχρονισμού [F-16V] στην Τουρκία εγκυμονεί παρόμοιους συμφραζόμενους κινδύνους, εφόσον η Τουρκία διαθέτει τους ρωσικούς S-400. Η πολεμική συμπεριφορά της Τουρκίας εναντίον της Ελλάδας -ενός πραγματικά αξιόπιστου και δημοκρατικού συμμάχου στο ΝΑΤΟ- και η απειλή από τη συνεχιζόμενη κατοχή των S-400 στην αρχιτεκτονική ασφαλείας του ΝΑΤΟ, δεν μπορούν να παραμείνουν απαρατήρητες καθώς η κυβέρνηση εξετάζει μια συμφωνία με την τουρκική κυβέρνηση.
Η κυβέρνηση έχει την υποχρέωση να διασφαλίσει ότι τα F-16 που παρέχονται από τις ΗΠΑ δεν χρησιμοποιούνται για να υπονομεύσουν τα συμφέροντα εθνικής ασφαλείας των ΗΠΑ, τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο και τη συμμαχία του ΝΑΤΟ. Ως εκ τούτου, εάν εξετάζεται μια συμφωνία για την πώληση F-16 και συλλογών εκσυγχρονισμού στην Τουρκία, οποιαδήποτε συμφωνία πρέπει να περιλαμβάνει σαφείς και ουσιαστικούς μηχανισμούς που να προβλέπουν παύση, καθυστέρηση ή απόσυρση της μεταφοράς τέτοιων όπλων εάν η Τουρκία εμπλακεί σε ενέργειες που απειλούν ή υπονομεύουν τα συμφέροντα εθνικής ασφαλειας των ΗΠΑ και την ενότητα της συμμαχίας του ΝΑΤΟ.
112 εφέδρους ιπταμένους ανακάλεσε η Τουρκική Αεροπορία – 40 έκτακτες προσλήψεις λόγω των σεισμών
