Εκτόξευση τριών ελληνικής ανάπτυξης μικροδορυφόρων στο Διάστημα – Οι προεκτάσεις για τις Ένοπλες Δυνάμεις

Από Σάββας Δ. Βλάσσης

Τρεις ελληνικής σχεδίασης και κατασκευής μικροδορυφόροι, εκτοξεύθηκαν στις 28 Νοεμβρίου στο Διάστημα και τέθηκαν σε τροχιά. Επειδή με την αποστολή Transporter-15 της SpaceX, η οποία υλοποιήθηκε με πύραυλο Falcon 9, μεταφέρθηκαν στο Διάστημα συνολικώς 140 διαφορετικά φορτία, η εκτόξευση των ελληνικών μικροδορυφόρων επισκιάστηκε από τους δύο δορυφόρους με ραντάρ συνθετικού διαφράγματος (SAR) της φινλανδικής ICEYE που επίσης περιλαμβάνονται στο Εθνικό Πρόγραμμα Μικροδορυφόρων.

Για το εν λόγω πρόγραμμα, δημοσίευσαν σχετικές ανακοινώσεις Τύπου, τόσο η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία (ESA) όσο και το Υπουργείο Εθνικής Αμύνης. Πληρέστερη και πιο ενημερωτική, ήταν η ανακοίνωση του υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δημήτρη Παπαστεργίου την ίδια ημέρα. Ο υπουργός διευκρίνισε ότι με την συγκεκριμένη αποστολή εκτοξεύθηκαν και τέθηκαν σε τροχιά συνολικώς πέντε δορυφόροι στο πλαίσιο του Εθνικού Προγράμματος Μικροδορυφόρων. Συγκεκριμένα, επρόκειτο για:

• Δύο επιχειρησιακούς δορυφόρους SAR της ICEYE με τις ονομασίες ICEYE SAR-1 και SAR-2 που θα παρέχουν δεδομένα Παρατήρησης της Γης ημέρα και νύκτα, ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών, προς υποστήριξη δράσεων Πολιτικής Προστασίας, Περιβάλλοντος και Εθνικής Ασφαλείας.
• Δύο πειραματικούς ερευνητικούς μικροδορυφόρους με τις ονομασίες PHASMA-1 και PHASMA-2 (LAMARR & DIRAC) που αναπτύχθηκαν από την ελληνική Libre Space Foundation, με στόχο την επίδειξη τεχνολογιών ασφαλούς δορυφορικής συνδεσιμότητας και επιτήρησης φάσματος από το Διάστημα.
• Έναν πειραματικό, ερευνητικό μικροδορυφόρο MICE-1 που αναπτύχθηκε από την Prisma Electronics, που θα εστιάζει σε εφαρμογές ασφαλούς συνδεσιμότητας και Διαδικτύου των Πραγμάτων (Internet of Things -IoT) με εφαρμογές κυρίως στην ναυτιλία.

Το Εθνικό Πρόγραμμα Μικροδορυφόρων που υλοποιείται από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης με την υποστήριξη της ESA και χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, θα περιλαμβάνει μια συστοιχία 13 δορυφόρων, ομαδοποιημένων σε 4 κατηγορίες με βάση τα όργανα μέτρησης που διαθέτουν. Μέσω του Προγράμματος, η Ελλάδα θα αποκτήσει πλήρη πρόσβαση στα υφιστάμενα εμπορικά δορυφορικά δίκτυα των εταιρειών ICEYE, OroraTech και Open Cosmos, εξασφαλίζοντας συχνότερα και επικαιροποιημένα δεδομένα για τον ελληνικό χώρο.

Με την ευκαιρία της εκτοξεύσεως των 5 δορυφόρων, ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δημήτρης Παπαστεργίου είπε μεταξύ άλλων: «Αποκτούμε για πρώτη φορά δικά μας δεδομένα από το διάστημα και συνεπώς νέες δυνατότητες στη χάραξη πολιτικών, στην ανάπτυξη προϊόντων, στη λήψη αποφάσεων σε κρίσιμους τομείς: από την ασφάλεια και την πολιτική προστασία έως την περιβαλλοντική παρακολούθηση και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Η Ελλάδα καθιερώνεται ως μια χώρα που δεν παρακολουθεί τις εξελίξεις, αλλά τις κατακτά, τις διαμορφώνει και τις μετουσιώνει σε ευκαιρίες για όλους».

Ο Βασίλης Χαλουλάκος, επικεφαλής της ICEYE Hellas, θυγατρικής της φινλανδικής εταιρείας, σχολίασε: «Στην ICEYE Hellas, είμαστε πολύ περήφανοι που συμβάλλαμε καθοριστικά στο πρώτο θεμελιώδες βήμα της Ελλάδας για αυτονομία στο διάστημα. Η εκτόξευση των πρώτων επιχειρησιακών δορυφόρων με ελληνική σημαία, είναι μόνο η αρχή για τους πολλούς ακόμα που θα φτιάξουμε στην Ελλάδα, στο πλαίσιο του μακροπρόθεσμου επενδυτικού πλάνου μας για τη χώρα».

«Με το Phasma, την έβδομη κατά σειρά αποστολή της Libre Space Foundation στο διάστημα, καινοτομούμε στον κρίσιμο τομέα της επιτήρησης του ραδιοφάσματος. Η ανάπτυξη βασίστηκε σε αρχές ανοιχτού κώδικα, επιβεβαιώνοντας πως η συνεργατική καινοτομία προσφέρει λύσεις υψηλής τεχνολογικής αξίας. Είμαστε περήφανοι που ενισχύουμε διαρκώς τη θέση της Ελλάδας στη νέα εποχή του διαστήματος, προάγοντας την έρευνα και τον εκδημοκρατισμό της γνώσης», τόνισε η Libre Space Foundation.

Ο Διευθύνων Συμβούλος της Prisma Electronics, Χρήστος Γιορδαμλής δήλωσε: «Η εκτόξευση του MICE-1 αποτελεί μια στιγμή μέγιστης σημασίας και μια σημαντική επιβεβαίωση των δυνατοτήτων της Prisma Electronics, η οποία σχεδίασε και κατασκεύασε τον νανοδορυφόρο στην Αλεξανδρούπολη. Με τον MICE-1 αποδεικνύουμε ότι η ελληνική βιομηχανία μπορεί να παράγει τεχνολογία αιχμής και να ανταγωνίζεται ισότιμα στη διεθνή διαστημική και επιχειρηματική σκηνή».

Από το ΥΠΕΘΑ, δημοσιεύθηκε η ακόλουθη ανακοίνωση Τύπου:

Πραγματικότητα είναι πλέον η παρουσία της Ελλάδας στο διάστημα με τους ελληνικούς μικροδορυφόρους που εκτοξεύθηκαν στις 28 Νοεμβρίου 2025 από το Space Launch Complex 4E (SLC-4E) στο Vandenberg Space Force Base της Καλιφόρνιας και βρίσκονται ήδη σε τροχιά γύρω από τη Γη.

Πρόκειται για την υλοποίηση του «Εθνικού Προγράμματος Μικροδορυφόρων» από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, σε συνεργασία με το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας σε εφαρμογές του Προγράμματος, κάνοντας πράξη τη μετάβαση των Ενόπλων Δυνάμεων στη Νέα Εποχή.

Στο πλαίσιο του Προγράμματος οι δύο επιχειρησιακοί δορυφόροι ραντάρ «Synthetic Aperture Radar (SAR)», με την ονομασία ICEYE SAR-1 και SAR-2, παρέχουν ήδη δεδομένα για την Άμυνα και την Ασφάλεια της χώρας, στις Ένοπλες Δυνάμεις.

Οι δορυφόροι SAR παρέχουν δεδομένα με διακριτική ικανότητα έως και 25 εκατοστά. Συγκεκριμένα μπορούν να παρέχουν δεδομένα παρατήρησης της Γης (ημέρα και νύχτα) ακόμη και υπό δυσμενείς καιρικές συνθήκες (βροχή, χιονόπτωση, νέφωση κλπ). Τα στοιχεία αυτά μπορούν να υποστηρίξουν πολλαπλώς τις Ένοπλες Δυνάμεις, σε ζητήματα τόσο συνδρομής της Πολιτικής Προστασίας (κατάσβεση πυρκαγιών, αντιμετώπιση θεομηνιών – φυσικών καταστροφών) όσο και επιτήρησης του περιβάλλοντος, αλλά επίσης μπορούν να προσφέρουν ουσιώδεις πληροφορίες που αφορούν την Εθνική Άμυνα και Ασφάλεια.

Υπενθυμίζεται ότι για το Πρόγραμμα είχαν πραγματοποιηθεί συσκέψεις στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, στις 3 Ιουλίου 2024 και στις 21 Οκτωβρίου 2024 στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας υπό τους Υπουργούς Εθνικής Άμυνας κ. Δένδια και Ψηφιακής Διακυβέρνησης κ. Παπαστεργίου, κατά τις οποίες συζητήθηκαν η αξιοποίησή του από τις Ένοπλες Δυνάμεις, καθώς και η συνεργασία του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης με το Ελληνικό Κέντρο Αμυντικής Καινοτομίας (ΕΛ.Κ.ΑΚ.).

Μεταξύ των Υπουργείων συζητείται επίσης, με υψηλή προτεραιότητα, το θέμα του επικοινωνιακού δορυφόρου των Ενόπλων Δυνάμεων με πρόταση υποβληθείσα και στο πρόγραμμα SAFE.

Οι Ένοπλες Δυνάμεις περνάνε σε μια νέα εποχή, με την ενσωμάτωση – βάσει της «Ατζέντας 2030» – και των ψηφιακών τεχνολογιών στο Νέο Δόγμα 

Παραγωγή εξαρτημάτων ραντάρ SAR μικροδορυφόρων από την ICEYE στην Ελλάδα