Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Εκ των βασικών στόχων της τουρκικής πολιτικής ενισχύσεως της εγχώριας αμυντικής ικανότητος και αυτονομίας στους εξοπλισμούς, ήταν η απόφαση αναπτύξεως κατευθυνομένων όπλων (βομβών και βλημάτων) για την προσβολή χερσαίων ή ναυτικών στόχων. Ο στόχος τέθηκε, επειδή οι πολυετείς αντιανταρτικές επιχειρήσεις εναντίον των Κούρδων, εξαντλούσαν σε εύλογο χρόνο τα ανάλογα όπλα που προμηθευόταν η Τουρκική Αεροπορία, απαιτώντας τακτικές προμήθειες και ερωτηματικά για την επάρκεια σε ενδεχομένη ένοπλη αναμέτρηση υψηλής εντάσεως με ισάξιο αντίπαλο. Η αυτάρκεια της Τουρκικής Αεροπορίας, όπως και των άλλων δύο Κλάδων, σε πυρομαχικά κάθε είδους και ιδίως εξελιγμένα, ήταν η μόνη επιλογή για την εξασφάλιση ικανότητος παρατεταμένων πολεμικών επιχειρήσεων σε κάθε περίπτωση.
Τα αποτελέσματα της συνεπούς πολιτικής που ακολουθήθηκε, είναι σήμερα ορατά. Τα τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη αλλά πλέον και τα επιθετικά UAV όπως το νέο Akinci, μπορούν να εξοπλιστούν με κάθε είδους και για κάθε χρήση κατευθυνόμενη βόμβα εγχωρίου παραγωγής και βλήματα μακρού πλήγματος, όπως το βλήμα κρουζ SOM.
Κοινό χαρακτηριστικό όλων των εξελιγμένων κατευθυνομένων όπλων προσβολής, είναι ο συνδυασμός αδρανειακού συστήματος πλοηγήσεως (INS) με Σύστημα Παγκοσμίου Προσδιορισμού Θέσεως (GPS). Εξαιτίας της ευρύτατης διαδόσεως παγκοσμίως της συγκεκριμένης μεθόδου κατευθύνσεως, αναπτύχθηκαν τεχνικές παρεμβολών (jam) και πλαστογραφήσεως (spoofing) σημάτων GPS, που υποβαθμίζουν την απόδοση των συγκεκριμένων δεκτών και συνεπώς την ακρίβεια πλήγματος των όπλων που τους φέρουν. Προηγμένα στρατεύματα, διαθέτουν σοβαρές ικανότητες jam και spoofing σημάτων GPS, εξασφαλίζοντας αυξημένη προστασία των δυνάμεών τους από ευρεία ποικιλία κατευθυνομένων όπλων, καθώς η κατεύθυνση του όπλου μέσω μόνο INS, παρουσιάζει μικρότερη ακρίβεια προσβολής.
Από την άλλη, προκειμένου να αντιμετωπισθούν αυτά τα μέτρα, η τεχνολογία προσφέρει πλέον συστήματα αντι-jam και αντι-spoofing, ακριβώς για να διασφαλίσει πλήρεις ικανότητες και επιδόσεις των όπλων κατευθύνσεως GPS/INS. Τέτοια συστήματα, εγκαθίστανται στις πλατφόρμες αφέσεως των όπλων, δηλαδή μαχητικά αεροπλάνα, ελικόπτερα, UAV, αεροπλάνα τακτικών μεταφορών, ναυτικών επιχειρήσεων, πολεμικά πλοία και μονάδες πυρός πυροβολικού.
Τυπικό δείγμα το σύστημα Ψηφιακού Δέκτου Αντι-Παρεμβολής GPS (DIGAR) που προσφέρουν οι BAE Systems και Rockwell Collins, για αεροπορικές πλατφόρμες. Η τεχνολογία του DIGAR που ανέπτυξε η BAE Systems, εξασφαλίζει την βέλτιστη αντίσταση σε παρεμβολές σήματος GPS και μπορεί να εγκατασταθεί είτε σε πλατφόρμες νέας κατασκευής, είτε στο πλαίσιο τροποποιήσεως υφισταμένων. Πρόκειται για σύστημα ανοικτής αρχιτεκτονικής ώστε να διακρίνεται από αστείρευτα περιθώρια εξελίξεως, παρέχοντας 10.000 φορές υψηλότερη ανθεκτικότητα σε παρεμβολές.
Στο πλαίσιο συγκρίσεως των οπλοστασίων Ελλάδος και Τουρκίας, εάν περιοριστούμε στο αεροπορικό πεδίο μόνο, είναι σαφές ότι από πλευράς αποθέματος όπλων κατευθύνσεως GPS/INS, η Τουρκική Αεροπορία διαθέτει όχι μόνο περισσότερα είδη αλλά και σε πολύ μεγαλύτερους αριθμούς. Πρακτικώς η Τουρκία μπορεί να αναπληρώσει τα σχετικά αποθέματα ευχερώς ενώ αυτό δεν είναι εξασφαλισμένο για την Πολεμική Αεροπορία.
Το αυτονόητο, θα ήταν η Πολεμική Αεροπορία να επιθυμεί την εξασφάλιση προϋποθέσεων πλήρους διασφαλίσεως της αποδοτικότητος του πιο μικρού αποθέματός της όπλων κατευθύνσεως GPS/INS, σε περιβάλλον έντονης υποβαθμίσεως σημάτων GPS. Εάν θεωρηθεί ότι από την άλλη πλευρά υφίστανται αξιόλογες ικανότητες αντι-jam και αντι-spoof, τότε η αποτελεσματικότητα των ελληνικών αεροπορικών όπλων κατευθύνσεως GPS/INS θα είναι αμφίβολη, απαιτώντας επιπλέον εξόδους και αποστολές αεροσκαφών για την επίτευξη αποτελέσματος.
Συγκριτικώς με τον αντίπαλο, η Πολεμική Αεροπορία θα πρέπει να αποδώσει μεγαλύτερη προσοχή στην διαφύλαξη αποδόσεως των όπλων κατευθύνσεως GPS/INS. Ενώ όμως επιδίδεται σε υψηλοτάτου κόστους προγράμματα εκσυγχρονισμού 83 μαχητικών F-16, σχεδιάζει τον εκσυγχρονισμό 38 επιπλέον και προμηθεύεται 24 Rafale, δεν έχει λάβει υπ’ όψιν “λεπτομέρειες” πολλαπλασιαστών ή καλύτερα “εγγυητών ισχύος”, για την βέλτιστη αξιοποίηση των πιο εξελιγμένων όπλων αέρος – εδάφους και αέρος – επιφανείας, από τα οποία προσδοκά να προκαλέσει αποφασιστικά πλήγματα.
Οι τεχνολογίες διατηρήσεως της ακριβείας κατευθυνομένων όπλων ακόμη και σε περιβάλλον αρνήσεως GPS, θεωρούνται αυτονόητο μέρος του εξοπλισμού κυρίως των αεροπορικών μέσων, για αεροπορίες που προετοιμάζονται να αναμετρηθούν με τεχνολογικώς ισάξιο αντίπαλο κι όχι να ρίχνουν “σίδερα” σε αντάρτες. Η παράλειψη της “θωρακίσεως” του οπλοστασίου με χαμηλού κόστους ανάλογες λύσεις και η επικέντρωση αυστηρώς στην πλατφόρμα, είτε από πλευράς χαρακτηριστικών VLO, είτε ως προς τα μεταφερόμενα “υπερόπλα”, συνιστά τυπικό στοιχείο αδυναμίας παρακολουθήσεως των τεχνολογικών εξελίξεων και της επιδράσεως αυτών σε τακτικό και επιχειρησιακό επίπεδο.
