Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Στις 2 Οκτωβρίου, διάφορα τουρκικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι ο σταθμός ραντάρ που βρίσκεται σε βάση στο Κιουρέτζικ της Μαλάτειας, χρησιμοποιήθηκε για την προστασία του Ισραήλ από την μεγάλη επίθεση με βαλλιστικούς πυραύλους που είχε εκτοξεύσει την προηγουμένη το Ιράν. Οι αναφορές αυτές αναπαρήχθησαν στην Ελλάδα με τίτλο εντυπωσιασμού «ο Ερντογάν “προστάτεψε” το Ισραήλ». Ασφαλώς είναι απολύτως φυσιολογική η αυξημένη επαγρύπνηση του δικτύου εγκαίρου προειδοποιήσεως της Τουρκίας, για προληπτικούς λόγους.
Η στρατιωτική εγκατάσταση στο Κιουρέτζικ δημιουργήθηκε το 2012 και ανήκει στο ΝΑΤΟ. Πριν συγκαταθέσει η Τουρκία στην δημιουργία της, έθεσε ως όρο, όλες οι συλλεχθείσες πληροφορίες του σταθμού ραντάρ να χρησιμοποιούνται αυστηρώς μόνο από τα μέλη της Συμμαχίας. Η εγκατάσταση ανήκει στον Στρατό των ΗΠΑ, συγκεκριμένα στην Διοίκηση Ευρώπης Στρατού Ηνωμένων Πολιτειών, η οποία έχει και την ευθύνη λειτουργίας της ενώ το κέντρο διοικήσεως βρίσκεται στην 8η Κύρια Αεροπορική Βάση της τουρκικής αεροπορίας, στο Ντιγιαρμπακίρ.
Στην εγκατάσταση του Κιουρέτζικ, γνωστή και ως “Τοποθεσία Κ”, σε κορυφή υψομέτρου 2.085 μέτρων, βρίσκεται σταθμός Κινητού Ραντάρ Επιτηρήσεως AN/TPY-2 που λειτουργεί στην μπάντα Χ για υψηλότερη διακριτική ικανότητα στόχων σε μεγάλες αποστάσεις και υψόμετρα. Ως μέρος της αντιβαλλιστικής άμυνας του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη, ο σταθμός ραντάρ αναμεταδίδει στοιχεία ιχνηλατήσεως και διευκρινισμένης εικόνας σε συστοιχίες αντιβαλλιστικών βλημάτων THAAD, που βρίσκονται στην Ρουμανία και την Πολωνία. Η εμβέλεια αποκαλύψεως στόχων κυμαίνεται από 540 μέχρι 1.860 μίλια, αναλόγως της λειτουργίας του ραντάρ σε διαμόρφωση τερματικής ή προωθημένης βάσεως.
Καθώς η ίδια η Τουρκία είχε απαιτήσει τα στοιχεία του ραντάρ να μην διαμοιράζονται εκτός των κρατών μελών του ΝΑΤΟ, είναι αμφίβολη η συμβολή του στην προστασία του Ισραήλ από τις επιθέσεις του Ιράν. Για τον σκοπό αυτό εξάλλου, από το 2004 υπάρχει αντίστοιχος σταθμός ραντάρ στο ίδιο το Ισραήλ ενώ και η ισραηλινή αεράμυνα έχει τους δικούς της αναλόγων δυνατοτήτων σταθμούς ραντάρ που δίνουν απευθείας εικόνα στα αντιβαλλιστικά τους συστήματα.
Ο σταθμός ραντάρ AN/TPY-2 στο έδαφος του Ισραήλ, βρίσκεται στην κορυφή του όρους Χαρ Κερέν, σε υψόμετρο 365 μέτρων, στην έρημο Νεγκέβ, όπου υφίσταται αμερικανική στρατιωτική εγκατάσταση, γνωστή ως “Τοποθεσία 512”. Αποστολή της βάσεως, είναι η έγκαιρη προειδοποίηση για βαλλιστικές απειλές κατά βάση από το Ιράν αλλά και τους “αντιπροσώπους” του, όπως οι Χούθι ή άλλη τέτοια ένοπλη οργάνωση.
Ένας τρίτος σταθμός ραντάρ AN/TPY-2, “κυκλώνει” το Ιράν από νότο, εγκατεστημένος στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Το ραντάρ AN/TPY-2 καλύπτει τόξο ερεύνης 120 μοιρών. Δεδομένου ότι οι εκτοξεύσεις ιρανικών βαλλιστικών πυραύλων στις 1 Οκτωβρίου, έλαβαν χώρα από το δυτικό Ιράν, είναι σαφές ότι η έγκαιρη προειδοποίηση του Ισραήλ στηρίχθηκε στους σταθμούς ραντάρ επί του εδάφους του και στην “Τοποθεσία 512”. Η Τουρκία, για διαφόρους λόγους, δεν… “προστάτευσε” το Ισραήλ με δεδομένα εγκαίρου προειδοποιήσεως.
Συμπληρωματικά του AN/TPY-2 και υπό πλήρη εθνικό έλεγχο, υφίστανται οι κινητοί σταθμοί ραντάρ EL/M-2080 “Green Pine” μπάντας L, που αποτελούν οργανικό μέρος του αντιβαλλιστικού συστήματος Arrow του Ισραήλ. Τουλάχιστον δύο τέτοιοι σταθμοί ραντάρ βρίσκονται σε υπηρεσία, με εμβέλεια 500 χλμ. ενώ μια βελτιωμένη έκδοση, γνωστή ως “Green Pine Block B”, εμβέλειας 800-900 χλμ. κηρύχθηκε επιχειρησιακή το 2012.
Πρώτες παρατηρήσεις – συμπεράσματα για την απόκρουση της επιθέσεως του Ιράν από το Ισραήλ
