Αργοί οι ρυθμοί των ρωσικών επιχειρήσεων στην Ουκρανία
Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Με αργούς ρυθμούς κύλησε η τρίτη ημέρα της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, όπως και η σημερινή μέχρι τώρα, για λόγους που σχετίζονται πιθανότατα είτε με επιχειρησιακά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι δυνάμεις εισβολής και επιδιώκεται να καλυφθούν με το πρόσχημα της προσκλήσεως για διαπραγματεύσεις στην Λευκορωσία, είτε για πολιτικούς λόγους, λόγω αναπροσαρμογής της επιχειρησιακής αντιλήψεως διεξαγωγής του πολέμου από τούδε και στο εξής.
Φαίνεται πως αρχική εκτίμηση της Μόσχας ήταν ότι μια “μαζική” επίθεση θα κλόνιζε και θα οδηγούσε σε ταχεία συνθηκολόγηση την κυβέρνηση Ζελένσκι. Γι’ αυτό τον λόγο, η επίθεση εκδηλώθηκε με ευάριθμες προσβολές ανά την επικράτεια της χώρας με πυραύλους κρουζ και τακτικούς βαλλιστικούς πυραύλους και ταυτόχρονη εκτόξευση χερσαίων επιθέσεων από πολλαπλές κατευθύνσεις, που έδιναν την εικόνα “ολικού πολέμου”. Επρόκειτο για μια απόπειρα δημιουργίας “σοκ και δέους”, ώστε ο πρόεδρος Ζελένσκι να δεχθεί διαπραγματεύσεις γρήγορα, οδηγώντας σε τερματισμό των επιχειρήσεων νωρίς.
Για τον λόγο αυτόν, οι Ρώσοι φαίνεται ότι ενέπλεξαν μέρος μόνο των δυνάμεών τους που είχαν διατάξει πέριξ της Ουκρανίας, στοιχείο το οποίο οδήγησε σε καλά αποτελέσματα από νωρίς στους τομείς όπου δεν υπήρχαν ουκρανικές δυνάμεις (σύνορα με Λευκορωσία και Κριμαία) ενώ εκεί όπου βρισκόταν ο όγκος του Ουκρανικού Στρατού (γραμμή αντιπαράθεσης Ντονμπάς και βορείως Χάρκοβο – Σούμι) αντικειμενικώς δεν υπήρχαν αποφασιστικά αποτελέσματα. Ακολούθησαν δύο ημέρες (25-26 Φεβρουαρίου) με αργό ρυθμό επιχειρήσεων, με τους Ρώσους να σταθεροποιούν τις θέσεις τους και να προβαίνουν σε ανασυγκρότηση και ανεφοδιασμό. Ως προς τις εμπλεκόμενες δυνάμεις, είναι επίσης σαφές από τις εικόνες των απωλειών σε ρωσικό υλικό, ότι μια μικρή μειοψηφία μόνο αφορά τα ικανότερα άρματα Τ-80 και Τ-90, γεγονός που σημαίνει ότι σε ευρύτερο πλαίσιο, όγκος από τις καλύτερα εξοπλισμένες ρωσικές δυνάμεις δεν συμμετέχει στην εκστρατεία.
Η ταχεία προέλαση από βορρά και η προσέγγιση των ρωσικών δυνάμεων στο Κίεβο από βορειοδυτικώς, δεν έδειξε μέχρι και σήμερα, τετάρτη ημέρα του πολέμου, να έχει πιέσει την άμυνα της πρωτευούσης. Στην ουσία, μπορεί να λεχθεί ότι δεν υφίσταται καν πολιορκία! Με αεροκίνητη επιχείρηση κατελήφθη ο διεθνής αερολιμένας στο Hostomol, μόλις 20 χλμ. περίπου βορειοδυτικώς Κιέβου αλλά δεν έγινε αισθητή κάποια ιδιαίτερη περίσφυξη του κλοιού αφού μέχρι και το μεσημέρι της τετάρτης ημέρας του πολέμου, δεν εκδηλώθηκε αποφασιστική επιθετική κίνηση κατά της πρωτευούσης.
Οι πληροφορίες για την ανάληψη συνδυασμένης δράσεως ομάδων Spetsnaz που είχαν προαναπτυχθεί πριν τις εχθροπραξίες με πολιτική κάλυψη μέσα στο Κίεβο, με αεραποβατική επιχείρηση για την κατάληψη του αεροδρομίου στο Vasylkiv, περί τα 20 χλμ. νοτιοδυτικώς, κατά τις νυκτερινές ώρες 25/26 Φεβρουαρίου, όπως περιέγραψε ο ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ, φαίνεται ότι ήταν υπερβολικές. Όντως υπήρξε δραστηριότητα ομάδων Spetsnaz εντός Κιέβου, για την κατάδειξη στόχων και κάποιες ομάδες εξουδετερώθηκαν ωστόσο, η περισσότερη δραστηριότητα σε πυρά ήταν αποτέλεσμα προληπτικών πυρών που εκτόξευαν περίπολοι ή ομάδες ελέγχου σημείων είτε λόγω ανησυχίας, είτε από άπειρο και φοβισμένο προσωπικό που έκανε λάθος εκτίμηση για την εμφάνιση πραγματικής απειλής. Αντιστοίχως, παρά τις επίσημες ανακοινώσεις για την κατάρριψη αεροσκάφους μεταφορών Il-76 που μετέφερε αλεξιπτωτιστές, αυτές δεν φαίνεται να επιβεβαιώνονται. Υπήρξε όμως απόπειρα και κινητοποίηση των ουκρανικών δυνάμεων στην περιοχή και πυρά, με τον δήμαρχο του Vasylkiv να ανακοινώνει ότι η κατάσταση ελέχθηκε έπειτα από δίωρο περίπου.
Εν τούτοις, ομάδες Spetsnaz έχουν εντοπισθεί και σε άλλες πόλεις, που επιχειρούν με στολές του Ουκρανικού Στρατού και αποσκοπούν σε αιφνιδιαστικές κρούσεις για την πρόκληση συγχύσεως και αποδιοργανώσεως των αμυνομένων. Έχουν καταφέρει όμως να περιορισθούν σε μεγάλο βαθμό, λόγω της πλήρους πολεμικής κινητοποιήσεως και της αυστηρής αστυνόμευσης από τα σώματα ασφαλείας που ανέμεναν τέτοιου τύπου δράση. Γενικότερα, φαίνεται ότι η ρωσική στρατιωτική ηγεσία δεν διακινδύνευσε την ανάληψη τολμηρών αερομεταφερομένων επιχειρήσεων σε βάθος, με τον όγκο του επιλέκτου σώματος αλεξιπτωτιστών (VDV).
Στους άλλους τομείς, συνεχίστηκε η προώθηση ρωσικών δυνάμεων στον νότιο τομέα και με πιο αργό ρυθμό από τα ανατολικά. Το αναπεπταμένο έδαφος μπορεί να θεωρείται αρματικό αλλά για την ταχεία προώθηση απαιτείται η εκμετάλλευση των οδικών αξόνων επειδή η έκταση της χώρας είναι μεγάλη και το έδαφος που τον χειμώνα είναι λασπώδες δεν ευνοεί την κίνηση των τροχοφόρων εφοδιοπομπών. Καθώς οι Ουκρανοί είχαν οργανωθεί αμυντικώς στα μεγάλα αστικά κέντρα που συνιστούν κύριους κόμβους συγκοινωνίας, απαγορεύουν στις δυνάμεις εισβολής την πρόσβαση σε αυτούς και μόνο από την τρίτη ημέρα των επιχειρήσεων, επιδιώχθηκε η παράκαμψη του Χαρκόβου, από το οποίο διέρχεται η κυρία οδός συγκοινωνίας με το Κίεβο.
Ακόμη και την τετάρτη ημέρα, μόνο κάποιες διεισδύσεις ρωσικών τμημάτων φαίνεται να έγιναν, σε κάποια προάστια του Χαρκόβου. Δεν επιβεβαιώθηκαν επίσης οι εκτιμήσεις για επιθέσεις σε αστικά κέντρα όπως η Μαριούπολη ενώ είναι σαφές ότι πιο ευχερής είναι η περικύκλωση αστικών κέντρων της τάξεως των 100-250.000 κατοίκων, όπως ανακοινώθηκε σε κάποιες περιπτώσεις σήμερα.
Εν τούτοις, όσο και αν οι ρωσικές δυνάμεις επιδιώκουν να αποφύγουν για ευνόητους λόγους την απορρόφηση σε αγώνες εντός κατοικημένων περιοχών, αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί επί πολύ, καθώς όσο προωθούνται οι δυνάμεις, τόσο αυξάνονται οι απαιτήσεις ανεφοδιασμού. Επομένως, υφίστανται αντικειμενικές δυσκολίες στον ανεφοδιασμό των ρωσικών δυνάμεων, όπως σε κάθε εκστρατεία ευρείας κλίμακας, με συνέπειες στον ρυθμό προόδου. Πέραν τούτων όμως, θα πρέπει μάλλον να καταστεί αντιληπτό ότι και οι Ρώσοι επιδιώκουν να περιορίσουν την δαπάνη τους σε αίμα, αποφεύγοντας να πιέσουν ιδιαιτέρως και επιδίδονται σε εγχειρήματα αναγνωρίσεως με ελαφρές δυνάμεις για την διαπίστωση της διατάξεως και ισχύος του αντιπάλου.
Σε ευρύτερο πλαίσιο, οι επιχειρήσεις δείχνουν ότι και οι Ουκρανοί, διατηρώντας επί τετραήμερο τον όγκο των δυνάμεών τους προς Ντονμπάς – Χάρκοβο – Σούσι, διακινδυνεύουν την στρατηγική περικύκλωσή τους. Η αναδίπλωση – σύμπτυξη δυνάμεων δυτικώς προς Δνείπερο, δεν φαίνεται να είναι επιδίωξη και μάλλον δείχνουν “παγιδευμένοι” και στατικοί, βάσει της αρχικής διατάξεως, παρόλο που είναι σαφές ότι η αργή πρόοδος του εχθρού τους αφήνει περιθώρια για μετακινήσεις δυνάμεων. Πάντως, αν και η ρωσική πλευρά δεν φαίνεται να έχει εξασφαλίσει πλήρη αεροπορική κυριαρχία, η έκταση της χώρας είναι μεγάλη και από κάθε άποψη υφίσταται ρωσική αεροπορική απειλή που μπορεί να καταστρέψει ευάλωττες εν κινήσει δυνάμεις. Σε τελική ανάλυση όμως, η κατάσταση αυτή προφανώς συμβαδίζει και αποκαλύπτει την γενικότερη πολιτική Ζελένσκι ως προς την διατήρηση του όγκου του στρατεύματος συγκεντρωμένου και σε δεύτερο άξονα την διατήρηση του Κιέβου ως φυσικού κέντρου εξουσίας της χώρας.
Σε γενικές γραμμές, αμφότερες οι πλευρές δεν έδειξαν αξιόλογες μεταβολές στον τρόπο δράσεως και διατηρήθηκε ένας μάλλον αργός ρυθμός επιχειρήσεων.