Από Σάββας Δ. Βλάσσης
O πρόεδρος Μακρόν, ανακοίνωσε εχθές τον τερματισμό της στρατιωτικής αναμείξεως της Γαλλίας στο Μάλι και την απόσυρση των δυνάμεων εντός διαστήματος 4-6 μηνών. Mε ανακοίνωσή τους, οι άλλες χώρες που συνεισφέρουν στην Δύναμη Αποστολής TAKUBA, ενημέρωσαν ότι μέχρι τον προσεχή Ιούνιο θα αποφασίσουν πως θα παραμείνουν ενεργές στην περιοχή, κυρίως στον Νίγηρα και την Νέα Γουινέα. Σε αυτές τις γειτονικές χώρες θα εξακολουθήσουν να βρίσκονται γαλλικές δυνάμεις.
Παρά το ότι η εξέλιξη προς το παρόν δεν δείχνει να επηρεάζει τις αποστολές υπό τα Ηνωμένα Έθνη και την ΕΕ στο Μάλι, η Γερμανίδα υπουργός Αμύνης εξέφρασε ήδη τον σκεπτικισμό της για την γερμανική συνεισφορά στην εκπαιδευτική αποστολή της ΕΕ.
Πρακτικώς, η γαλλική αποχώρηση ματαιώνει και την αποστολή ελληνικού τμήματος στο Μάλι, όπως συζητούσε εδώ και καιρό η Αθήνα. Θεωρητικώς, παραμένει ακόμη ανοικτό το ενδεχόμενο συνεισφοράς τμήματος πλάι στις γαλλικές δυνάμεις που θα παραμείνουν στον Νίγηρα και θα ενισχυθούν με ένα μέρος των δυνάμεων που θα αποσυρθούν από το Μάλι.
Εν τούτοις, το δεδομένο είναι ότι το ΓΕΕΘΑ έχει στρέψει πλέον την προσοχή του σε μια άλλη περιοχή της Αφρικής, την Μοζαμβίκη. Σύμφωνα με τις κυβερνητικές οδηγίες, η ενεργητική εξωτερική πολιτική που ασκείται από το Υπουργείο Εξωτερικών επιτάσσει μεγαλύτερη επίδειξη ενδιαφέροντος για τις εξελίξεις στην Αφρικανική ήπειρο, λόγω της αποσταθεροποιητικής δράσεως φανατικών ισλαμιστών. Στο πλαίσιο αυτό, το ΥΠΕΘΑ έχει κληθεί να προετοιμάσει αποστολή στρατιωτικού τμήματος στην Μοζαμβίκη, σύμφωνα την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 12ης Ιουλίου 2021.
Βάσει αυτής, θα συγκροτηθεί η Εκπαιδευτική Αποστολή Ευρωπαϊκής Ένωσης Μοζαμβίκη (EUTM MOZ) κατόπιν σχετικού αιτήματος που απηύθυνε ο κυβέρνηση της χώρας αυτής στις 3 Ιουνίου 2021. Η αποστολή αποβλέπει στην εμπέδωση της ειρήνευσης στην βόρεια επαρχία Cabo Delgado που από το 2017 έχει αποσταθεροποιηθεί από την ένοπλη δράση ακραίων ισλαμιστών, προκαλώντας περισσότερους από 3.300 νεκρούς κι οδηγώντας σε εκτόπιση 800.000 κατοίκους. Η δύναμη των ενόπλων ισλαμιστών υπολογίζεται μεταξύ 1.000-3.000.
Από τον περασμένο Σεπτέμβριο, η ΕΕ έχει αποστείλει μερικές εκατοντάδες στρατιώτες στην Μοζαμβίκη, που προστέθηκαν σε περίπου 1.500 στρατιώτες της Νοτίου Αφρικής και 1.000 της Ρουάντα, ενώ μικρές δυνάμεις έχουν αφιερώσει η Μεγάλη Βρετανία και οι ΗΠΑ. Στις 3 Νοεμβρίου συγκροτήθηκε επισήμως η EUTM MOZ που ανέλαβε από την εκπαιδευτική αποστολή του Πορτογαλικού Στρατού η οποία είχε αναπτυχθεί στην χώρα τον Ιανουάριο του 2021. Η Αποστολή θα έχει εκπαιδευτικό ρόλο στην συγκρότηση δυνάμεων ταχείας επεμβάσεως της Μοζαμβίκης. Για τον σκοπό αυτό θα εκπαιδευτούν 5 λόχοι πεζοναυτών του ναυτικού της Μοζαμβίκης και 6 λόχοι ειδικών δυνάμεων του στρατού, συνολικής δυνάμεως 1.100 ανδρών.
Η απόφαση της ΕΕ προβλέπει παραμονή της EUTM MOZ για 2 έτη κι έχει προϋπολογίσει δαπάνη 15,16 εκατ. €. Επιπλέον 4 εκατ. € έχουν εγκριθεί για την προμήθεια εξοπλισμού μη θανατηφόρων όπλων, που θα χορηγηθεί στις δυνάμεις της Μοζαμβίκης.
Η EUTM MOZ θα αριθμεί 200-300 άνδρες εκ των οποίων το ήμισυ προσφέρεται να καλύψει η Πορτογαλία, το ενδιαφέρον της οποίας είναι μεγάλο, καθώς η Μοζαμβίκη αποτελεί πρώην αποικία της. Οι άνδρες της αποστολής θα είναι διαιρεμένοι σε δύο κέντρα εκπαιδεύσεως, ένα για τους πεζοναύτες στην Katembe κι ένα για τις ειδικές δυνάμεις στο Chimoio. Το δυναμικό θα προέλθει από Αυστρία, Βέλγιο, Εσθονία, Ισπανία, Ιταλία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Πορτογαλία, Ρουμανία, Φινλανδία και Ελλάδα.
Για την ανταπόκριση της χώρας στην αποστολή της ΕΕ, η Διοίκηση Ειδικού Πολέμου (ΔΕΠ) επεξεργάζεται πλέον τις λεπτομέρειες για την αποστολή τμήματος όχι στο Μάλι, αλλά 4.500 χλμ. νοτιοδυτικά, στην Μοζαμβίκη. Όπως και πριν, το τμήμα μικρής δυνάμεως, θα προέρχεται από προσωπικό των Ειδικών Δυνάμεων.
