Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Το διάγγελμα του Ρώσου προέδρου Β. Πούτιν στις 21 Σεπτεμβρίου, με κύριο περιεχόμενο την απόφαση μερικής επιστρατεύσεως προς υποστήριξη της πολεμικής προσπαθείας στην Ουκρανία, αξίζει να εξετασθεί σε ορισμένα σημεία και να επιδιωχθεί η “μετάφραση”, του τι ακριβώς πρεσβεύει η Μόσχα για την πορεία του πολέμου.
Ο πρόεδρος Πούτιν ξεκίνησε με την επιβεβαίωση του Αντικειμενικού Σκοπού (ANΣΚ) όπως προσδιορίσθηκε δημοσίως στα τέλη Μαρτίου, δηλαδή έναν μήνα μετά την εισβολή: το Ντονμπάς. Η επίτευξη του ΑΝΣΚ, επιβάλει την λήψη μέτρων αλλά αποφεύγεται να αποδοθεί η αναγκαιότητά τους στην στρατιωτική επιτυχία της Ουκρανίας στο πεδίο. Αντιθέτως, προβάλλεται η υποτιθέμενη απειλή της Δύσεως, η οποία όπως σημείωσε ο πρόεδρος, μετά την διάλυση της ΕΣΣΔ το 1991, τώρα αποβλέπει στην διάλυση και της Ρωσικής Ομοσπονδίας.
Πρόκειται για έμμεση παραδοχή της αρνητικής εξελίξεως των πολεμικών επιχειρήσεων και προσπάθεια διεγέρσεως του εθνικού αισθήματος έναντι όχι της Ουκρανίας αλλά έναντι της “υπέρτατης” απειλής, της Δύσεως. Η εισβολή στην Ουκρανία δικαιολογείται με το επαναλαμβανόμενο αφήγημα ότι το Κίεβο ήταν έτοιμο να επιτεθεί στο Ντονμπάς και απλώς η Ρωσία επιτέθηκε προληπτικώς.
Ο πρόεδρος Πούτιν ανέφερε το μέχρι τώρα αποτέλεσμα στο πεδίο, χωρίς νύξη στις πρόσφατες επιτυχίες των Ουκρανών: «Η Λαϊκή Δημοκρατία του Λουχάνσκ έχει απελευθερωθεί σχεδόν πλήρως από τους νεοναζί». Ωστόσο, δικαιολόγησε την αργή πρόοδο στο Ντονέτσκ με παραπλανητική και ανεπαρκή επιχειρηματολογία προπαγάνδας: «Ο αγώνας στην Λαϊκή Δημοκρατία του Ντονέτσκ συνεχίζεται. Τα οκτώ προηγούμενα χρόνια, το κατοχικό καθεστώς του Κιέβου δημιούργησε μια μόνιμη διαδοχική γραμμή αμύνης σε μεγάλο βάθος. Μια κατά μέτωπο επίθεση εναντίον της θα οδηγούσε σε βαρειές απώλειες, και γι’ αυτό οι μονάδες μας όπως και οι δυνάμεις των δημοκρατιών του Ντονμπάς, ενεργούν επιδέξια και συστηματικά στην χρήση στρατιωτικού εξοπλισμού και σώζουν ζωές, κινούμενες βήμα προς βήμα για την απελευθέρωση του Ντονμπάς, εκκαθαρίζοντας πόλεις και κωμοπόλεις των νεοναζί και βοηθούν τον λαό που το καθεστώς του Κιέβου μετέτρεψε σε ομήρους και ανθρώπινες ασπίδες».
Προκειμένου να αντιμετωπιστεί η συσσωρευμένη δυσαρέσκεια των επιστρατευθέντων αποσχιστών που συχνά διαμαρτύρονται και αρνούνται να υπακούσουν σε εντολές, ανακοινώθηκε η βελτίωση του καθεστώτος τους από πλευράς προνομίων – παροχών και η εξίσωσή τους με το καθεστώς που διέπει το επαγγελματικό προσωπικό των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων και των μονάδων εθελοντών άλλων εθνοτήτων της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Σε πολλές περιπτώσεις, οι αποσχιστές έχουν εκφράσει έντονα παράπονα για το πτωχό υλικό και οπλισμό με τα οποία τους εξοπλίζουν οι Ρώσοι ενώ δεν απολαμβάνουν κανενός προνομίου και η διοίκηση και χρησιμοποίησή τους είναι αντιδεοντολογική: «Σε αυτό το πλαίσιο, έχω ήδη εκδώσει οδηγίες προς την κυβέρνηση και το Υπουργείο Αμύνης να καθορίσουν το νομικό καθεστώς των εθελοντών και του προσωπικού των στρατιωτικών μονάδων των λαϊκών δημοκρατιών του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ. Πρέπει να είναι το ίδιο με το καθεστώς των επαγγελματιών στρατιωτικών του Ρωσικού στρατού, συμπεριλαμβανομένων των υλικών, ιατρικών και κοινωνικών παροχών. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην οργάνωση του εφοδιασμού σε στρατιωτικό και άλλο εξοπλισμό για τις εθελοντικές μονάδες και την πολιτοφυλακή του Ντονμπάς», είπε ο πρόεδρος.
Κατόπιν, προκειμένου να αναδείξει την δυσκολία που παρουσιάζει το πεδίο επιχειρήσεων στην Ουκρανία, αποκρύπτοντας όμως την αποτυχία του αρχικού σχεδίου κατά τον πρώτο μήνα της εισβολής, ο πρόεδρος Πούτιν τοποθετήθηκε ταχυδακτυλουργικά. Αφού υπενθύμισε ότι ο ΑΝΣΚ είναι το Ντονμπάς και βάσει αυτού ενεργούν οι δυνάμεις, η κατάληψη και άλλων εδαφών (βάσει του αποτυχημένου αρχικού σχεδίου όμως) έχει ως αποτέλεσμα η γραμμή επαφής να εκτείνεται σε μήκος μεγαλύτερο των 1.000 χλμ. Ο πρόεδρος Πούτιν αποφεύγει να παραδεχθεί ότι η κατάληψη εδαφών στην Νότιο Ουκρανία (Χερσώνα και Ζαπορίζια) αποτελεί μέρος του ΑΝΣΚ αλλά την παρουσιάζει περίπου ως “παράπλευρη” εξέλιξη – συνέπεια που έχει έλθει η ώρα να αντιμετωπισθεί. Στην πραγματικότητα, μετά την αναπροσαρμογή του αρχικού σχεδίου, η Ρωσία επικέντρωσε την επιθετική της προσπάθεια στο Ντονμπάς ενώ στις περιοχές Χαρκόβου, Χερσώνας, Ζαπορίζιας τήρησε αμυντική στάση, επιδιώκοντας την διατήρησή τους. Μετά την επιθετική επιστροφή των Ουκρανών από 29 Αυγούστου, φάνηκε ότι οι περιοχές Χερσώνας και Ζαπορίζιας μπορούν να απειληθούν.
Επιβεβαιώνοντας την πρόθεση προστασίας των καταληφθέντων περιοχών του νότου, που «είναι βασικώς τα ιστορικά εδάφη της Νovorossiya», όπως και του Ντονμπάς, διά της υποστηρίξεως των προετοιμαζόμενων στημένων δημοψηφισμάτων μεταξύ 23-27 Σεπτεμβρίου, ο Ρώσος πρόεδρος δικαιολόγησε την απόφαση μερικής επιστρατεύσεως ως αναγκαία για την αντιμετώπιση της σοβαρής προκλήσεως που θέτει ο αγώνας σε μία «γραμμή επαφής που υπερβαίνει τα 1.000 χλμ., αγωνιζόμενοι όχι μόνο εναντίον των νεοναζί αλλά στην πραγματικότητα εναντίον ολόκληρης της στρατιωτικής μηχανής της συλλογικής Δύσεως».
Η μερική επιστράτευση
Ο πρόεδρος Πούτιν διευκρίνισε ότι «μόνο στρατιωτικοί έφεδροι, κυρίως αυτοί που έχουν υπηρετήσει στις ένοπλες δυνάμεις και έχουν συγκεκριμένες στρατιωτικές ειδικότητες και αντίστοιχη εμπειρία, θα κληθούν», στην μερική επιστράτευση. «Πριν σταλούν στις μονάδες τους, όσοι προσκληθούν για ενεργό υπηρεσία, θα υποβληθούν σε υποχρεωτική πρόσθετη στρατιωτική εκπαίδευση βασισμένη στην εμπειρία της ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης […] Οι προσκληθέντες πολίτες της Ρωσίας βάσει της διαταγής επιστρατεύσεως θα έχουν το καθεστώς, την μισθoδοσία και όλες τις κοινωνικές απολαβές του στρατιωτικού προσωπικού που υπηρετεί με σύμβαση».
Ανοίγοντας μια παρένθεση εδώ, πρέπει να σημειώσουμε ότι την ίδια ημέρα ο υπουργός Αμύνης Σ. Σοϊγκού προσδιόρισε ότι θα προσκληθούν υπό τα όπλα 300.000 έφεδροι. Έχει σημασία όμως η αποσαφήνιση στην οποία προέβη, ότι δεν θα γίνει μία πρόσκληση για το σύνολο αλλά θα πραγματοποιηθεί αριθμός διαδοχικών προσκλήσεων, δηλαδή ανά τακτά χρονικά διαστήματα θα καλούνται μερικές χιλιάδες έφεδροι κάθε φορά, μέχρι το όριο των 300.000 ανδρών. «Δεν υπάρχει ανάγκη για ευρεία συγκομιδή», δήλωσε ο υπουργός.
Η απόφαση είναι λογική, ώστε να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, με την μικρότερη δυνατή δοκιμασία των υπηρεσιών από πλευράς υποδοχής, εφοδιασμού και εκπαιδεύσεως των επιστράτων. Επομένως, η ροή των επιστράτων προς το μέτωπο θα είναι σταδιακή, στοιχείο το οποίο ενισχύει την αντίληψη περί προοδευτικής αριθμητικής επαυξήσεως των δυνάμεων εισβολής.
Ένα άλλο στοιχείο που έχει ενδιαφέρον, είναι να διαπιστωθεί η “ταυτότητα” των εφέδρων που θα επιστρατευθούν. Το λογικό είναι να προσκληθούν νεαροί έφεδροι των προσφάτων κλάσεων που έχουν υπηρετήσει, ώστε να βρίσκονται τουλάχιστον σε αποδοτικό επίπεδο από πλευράς φυσικής καταστάσεως. Επειδή όμως κατά την υποχρεωτική θητεία των κληρωτών ελάχιστη έμφαση δίδεται στην βασική και προκεχωρημένη εκπαίδευση ενώ στις μονάδες ασχολούνται κατά μείζονα λόγο με βοηθητικά καθήκοντα και εργασίες, το υπόβαθρό τους κρίνεται πτωχό. Βεβαίως, ανακοινώθηκε ότι πρώτα θα παρακολουθήσουν μία εκπαίδευση που θα καταρτισθεί με βάση τις εμπειρίες της αναμετρήσεως στην Ουκρανία. Καθώς όμως ο πρόεδρος Πούτιν περιέγραψε την πρόσκληση εφέδρων συγκεκριμένων ειδικοτήτων αλλά και ενός επιπέδου εμπειρίας, είναι πιθανό ότι στόχος είναι και επαγγελματικό προσωπικό που μετά την ολοκλήρωση της υπηρεσίας του ως συμβασιούχο, αποχώρησε του στρατεύματος και ενεγράφη στην εφεδρεία.
Ενδιαφέρον θα ήταν να γίνει γνωστό εάν έχει καθοριστεί και πόσο είναι το διάστημα που θα υπηρετήσουν οι επίστρατοι. Από την διάρκεια του χρόνου επιστρατεύσεως, σε συσχέτιση και με τα διαστήματα των τακτικών προσκλήσεων, μπορεί να γίνει αντιληπτό κατά πόσο κάθε επιστρατευόμενη “σειρά” θα προστίθεται στις ήδη επιστρατευμένες ή κατά πόσο θα καλύπτει απλώς το κενό που θα αφήνει η απόλυση μιας προηγουμένης.
Αυτό πάντως που πρέπει να επισημανθεί είναι ότι πέραν των επιστράτων, εφόσον Χερσώνα και Ζαπορίζια ανακηρύξουν στα προετοιμαζόμενα στημένα δημοψηφίσματα την πρόθεση ενώσεως με την Ρωσική Ομοσπονδία, τότε τυπικώς, ως θεωρούμενα “ρωσική επικράτεια”, θα μπορούν εκεί να τοποθετούνται και στρατεύσιμοι κληρωτοί υπηρετούντες θητεία. Στην Ρωσία καλούνται ετησίως δύο φορές στρατεύσιμοι για εκπλήρωση στρατιωτικής θητείας 12 μηνών, αποδίδοντας περί τους 260.000 άνδρες συνολικώς. Επομένως ανεξαρτήτως των επιστράτων, οι δυνάμεις εισβολής θα μπορούν να ενισχυθούν πλέον και με κληρωτούς. Οι επίστρατοι, ούτως ή άλλως όπως αναφέρθηκε, θα έχουν καθεστώς συμβασιούχων, οπότε η υπηρεσία τους στην Ουκρανία δεν θα αντιμετωπίζει κάποιο τυπικό εμπόδιο.
Παραλλήλως με την κινητοποίηση σε έμψυχο δυναμικό, κινητοποιείται με πρόσθετα μέτρα και η αμυντική βιομηχανία. Από αυτήν ζητείται να επιτύχει «αύξηση της παραγωγής όπλων και στρατιωτικού εξοπλισμού και χρησιμοποίηση πρόσθετων εγκαταστάσεων παραγωγής για τον σκοπό αυτό».
Τα ανωτέρω περιγράφουν τις δυσκολίες στο πεδίο και την πρόθεση αυξήσεως του εμψύχου δυναμικού των δυνάμεων εισβολής, όσο και του εφοδιασμού τους με σύγχρονα όπλα, καθώς η καταφυγή σε αποθέματα παλαιών δεν συνιστά ικανοποιητική λύση. Επί της ουσίας, επιδιώκεται να συγκαλυφθεί η παραδοχή της αρνητικής εξελίξεως των στρατιωτικών επιχειρήσεων αλλά και, το κυριότερο ίσως, ότι δεν διαφαίνεται να έχουν οι δυνάμεις εισβολής ικανότητα αποφασιστικής αντιδράσεως στον παρόντα χρόνο, προς ανάληψη της πρωτοβουλίας κινήσεων, η οποία έχει περάσει στους Ουκρανούς. Δεδομένου ότι η μερική επιστράτευση δεν συνεπάγεται και άμεση ενίσχυση ενώ αποφασιστική επίδραση αυτής μπορεί να αναμένεται μόνο έπειτα από παρέλευση διαστήματος μηνών, μπορούμε να υποθέσουμε ότι η ρωσική αντίδραση επιδιώκει την εξασφάλιση των προϋποθέσεων επαρκούς “συντηρήσεως” των δυνάμεων εισβολής, ιδανικώς διατηρώντας τα κεκτημένα, μέχρι την ικανοποιητική προετοιμασία τους για πιο ενεργητική παρουσία από το νέο έτος.
Τα πυρηνικά
Ο πρόεδρος Πούτιν ολοκλήρωσε το διάγγελμά του επαναλαμβάνοντας το αφήγημα περί πολέμου με την Δύση, υποβαθμίζοντας τις συνέπειες από την αντίσταση της Ουκρανίας, και αντέστρεψε την πραγματικότητα, παρουσιάζοντας ότι η Δύση είναι αυτή που απειλεί την Ρωσία με την χρήση πυρηνικών όπλων! Έδειξε την ενόχληση και ανησυχία από την πιθανότητα παραδόσεως «επιθετικών όπλων μεγάλου βεληνεκούς στην Ουκρανία, που θα μπορούσαν να χρησιμοποιούν για πλήγματα στην Κριμαία και άλλες Ρωσικές περιοχές». Καθώς αυτό δεν διακηρύσσεται επισήμως από καμμία δυτική κυβέρνηση και ο Ρώσος πρόεδρος απευθύνεται στον ρωσικό λαό, το απέδωσε σε «ορισμένους ανεύθυνους Δυτικούς πολιτικούς». Το… “μασάζ” της ρωσικής κοινής γνώμης για τις κακόβουλες προθέσεις των Δυτικών, διανθίστηκε με αναφορά στις δραστηριότητες αναγνωρίσεως που διενεργεί με κάθε μέσο το ΝΑΤΟ στην Νότιο Ρωσία, γενικότητες για την «απροκάλυπτη ενθάρρυνση του Κιέβου να προβεί σε εχθροπραξίες στα εδάφη μας» από Ουάσιγκτον, Λονδίνο και Βρυξέλλες αλλά και απόδοση σε αυτές «πυρηνικού εκβιασμού» αφού, όπως υποστήριξε, όχι μόνο ενθαρρύνονται οι Ουκρανοί να βομβαρδίζουν το Εργοστάσιο Πυρηνικής Ενέργειας στην Ζαπορίζια αλλά, «γίνονται και δηλώσεις από ορισμένους υψηλά ισταμένους εκπροσώπους των ηγετικών χωρών του ΝΑΤΟ για την πιθανότητα και αποδοχή της χρήσεως όπλων μαζικής καταστροφής -πυρηνικών όπλων- εναντίον της Ρωσίας.
Θα ήθελα να υπενθυμίσω σε όσους κάνουν τέτοιες δηλώσεις σχετικά με τη Ρωσία, ότι η χώρα μας διαθέτει επίσης διαφορετικούς τύπους όπλων, και ορισμένα από αυτά είναι πιο σύγχρονα από τα όπλα που διαθέτουν οι χώρες του ΝΑΤΟ. Σε περίπτωση απειλής για την εδαφική ακεραιότητα της χώρας μας και για την υπεράσπιση της Ρωσίας και του λαού μας, σίγουρα θα χρησιμοποιήσουμε όλα τα οπλικά συστήματα που έχουμε στη διάθεσή μας. Δεν μπλοφάρω».
Καθώς η προειδοποίηση γίνεται για τον αβάσιμο ισχυρισμό ότι η Δύση απειλεί με χρήση πυρηνικών όπλων, πρόκειται για έμμεση και όχι ευθεία απειλή του Ρώσου προέδρου, που εμφανίζεται να αφορά όχι ρωσική επίθεση αλλά απάντηση με πυρηνικά σε… πυρηνική επίθεση της Δύσεως. Μάλιστα καθώς η δυτική απειλή συγχέεται μέσω δημιουργικής διατυπώσεως με την πιθανή παραχώρηση στην Ουκρανία όπλων μακρού πλήγματος (οι ΗΠΑ ωστόσο αρνούνται μέχρι σήμερα να παραχωρήσουν τακτικούς βαλλιστικούς πυραύλους ATACMS και θέτουν περιορισμό στην χρήση των HIMARS για προσβολή στόχων στην ρωσική επικράτεια) η προειδοποίηση δεν αφορά απάντηση με πυρηνικά όπλα από πλευράς Ρωσίας αλλά απλώς με τα δικά της (ανώτερα) όπλα μακρού πλήγματος. Αυτό όμως το πράττει από την πρώτη ημέρα της εισβολής η Μόσχα… Επομένως, πρόκειται μάλλον για “άσφαιρη” απειλή και εσφαλμένως τα διάφορα μέσα μετέδωσαν ότι ο Ρώσος πρόεδρος απείλησε στο διάγγελμά του με την χρήση πυρηνικών όπλων.
Σύνοψη
Την αξιοπιστία – πειστικότητα των επιλογών και απειλών της Ρωσίας στα όμματα των Δυτικών, μειώνουν οι συχνές αναφορές στην χρήση πυρηνικών όπλων, το “βάλτωμα” της ρωσικής πολεμικής μηχανής στο πεδίο και οι επιπτώσεις των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί κι αρχίζουν να αναδύονται πλέον.
Δούρειος Ίππος Podcast # 024 – O “Περικλής” για την μάχη του Χαρκόβου
