Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Στις 24 Φεβρουαρίου ψηφίσθηκε κατά πλειοψηφία από την Διαρκή Επιτροπή Εθνικής Άμυνας & Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Ελλήνων, η κύρωση του Μνημονίου Κατανόησης (MoU) του ΥΠΕΘΑ με τα υπουργεία Αμύνης Γαλλίας, Γερμανίας, Ιταλίας, Μεγάλης Βρετανίας, Ολλανδίας, σε σχέση με την Παράδοση του Προγράμματος για τον Σχεδιασμό και την Ανάπτυξη Ελικοπτέρων Νέας Γενιάς (NGRC).
Όπως εξήγησε ο ΥΦΕΘΑ Ιωάννης Κεφαλογιάννης, πρόκειται για τυπική διαδικασία, δεδομένου ότι η Ελλάδα αποφάσισε να μην συμμετέχει στην επομένη φάση του προγράμματος αλλά επειδή από την πρώτη φάση προέκυψαν κάποια “παραδοτέα” που κρίνονται χρήσιμα, πρέπει να καταβληθεί η εθνική συνεισφορά στον προγραμματικό προϋπολογισμό του Σταδίου Σχεδιασμού. Αυτή ανέρχεται σε 4.462.500 ευρώ επί συνόλου 26,755 εκατ. €, όπως προσδιορίζεται στο MoU και περιλαμβάνουν το κόστος λειτουργίας του Γραφείου Προγράμματος NGRC και τυχόν απαιτουμένων συμβάσεων, μελετών κ.λπ.
Η Ελλάδα συμμετείχε στο πρόγραμμα με την υπογραφή του σχετικού MoU στις 16 Ιουνίου 2022 αλλά απείχε από την υπογραφή του MoU της επομένης φάσεως που έλαβε χώρα στις 17 Οκτωβρίου 2024. Ο ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ είχε επισημάνει τότε ότι η χώρα παρέμενε στο χρηματοδοτούμενο από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας (EDF) ανάλογο πρόγραμμα Ευρωπαϊκών Τεχνολογιών Αεροσκάφους Στροφείου Νέας Γενιάς (ENGRT).
Ο ΥΦΕΘΑ εξήγησε ότι αποφασίσθηκε να μην συνεχιστεί η συμμετοχή στο πρόγραμμα, καθώς δεν καλύπτει πλέον τις επιχειρησιακές ανάγκες της χώρας και κυρίως επειδή δεν συμμετείχε η αμυντική βιομηχανία. Ο ίδιος υποστήριξε ότι «το 2022 που υπεγράφη το Μνημόνιο για το ΝΑΤΟϊκό πρόγραμμα, οι ανάγκες ήταν τελείως διαφορετικές, όπως και διαφορετικές ήταν οι γεωπολιτικές συνθήκες, καθώς μόλις είχε ξεσπάσει ο πόλεμος στην Ουκρανία. Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα που είναι μεταγενέστερο, υπεγράφη το 2023, έχει πολύ περισσότερα πλεονεκτήματα σε σχέση με το ΝΑΤΟϊκό πρόγραμμα, το οποίο περιορίζεται στα πρώτα στάδια στο σχεδιασμό μιας τεχνολογικής ιδέας. Ενώ ξεκίνησε το 2022 και ήταν να ολοκληρωθεί το 2025, σε πρώτη φάση, η ίδια η Κοινοπραξία ζητάει άλλα τέσσερα χρόνια για την πρώτη φάση».
Απάντηση είχε δώσει και ο ΥΕΘΑ Νίκος Δένδιας στις 27 Δεκεμβρίου 2024, σε σχετική ερώτηση κοινοβουλευτικού ελέγχου: «Η μη ανανέωση της συμμετοχής της Ελλάδας στο Πρόγραμμα NGRC του NATO
αποφασίστηκε, διότι αφενός το εν λόγω Πρόγραμμα δεν ανταποκρίνεται πλέον στις επιχειρησιακές απαιτήσεις της Χώρας που είναι η ανάπτυξη στροφειόπτερου, και αφετέρου αυξήθηκε κατά πολύ η απαιτούμενη οικονομική συνεισφορά των συμμετεχόντων κρατών, ενώ επίσης δεν εξασφαλίζεται κανένα ανταποδοτικό όφελος για την αμυντική μας βιομηχανία.
Παράλληλα, το ΥΠΕΘΑ έχει ήδη εκκινήσει τη διαδικασία συμμετοχής της Χώρας στο Πρόγραμμα ENGRT της ΕΕ, το οποίο χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας (EDF) και στο οποίο συμμετέχει η εγχώρια αμυντική βιομηχανία. Για το λόγο αυτό, η ελληνική συμμετοχή και σε δεύτερο πρόγραμμα με το ίδιο αντικείμενο, υπό το ΝΑΤΟ, κρίθηκε άσκοπη».
Ο ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ είχε γράψει ότι στο διαρκείας 42 μηνών ENGRT προϋπολογισμού 40 εκατ. € με συντονιστή την AIRBUS Helicopters SAS, συμμετέχει η ΕΑΒ με αντικείμενο την δομή του δαπέδου της καμπίνας καθώς και επιφάνειες (panel) αντιβαλλιστικής προστασίας του ελικοπτέρου.
Αποχώρησε η Ελλάδα από το NGRC του ΝΑΤΟ αλλά συμμετέχει στο ENGRT της ΕΕ – Η εμπλοκή της ΕΑΒ
