Αντιαεροπορική – Αντιβαλλιστική άμυνα και ανεπάνδρωτα συστήματα στο επίκεντρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

admin19/10/2025

2 minutes read

Από Σάββας Δ. Βλάσσης

Στις 16 Οκτωβρίου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο Ύπατος Εκπρόσωπος πρότειναν στα κράτη μέλη της ΕΕ τον “Οδικό Χάρτη για διατήρηση της Ειρήνης — Αμυντική Ετοιμότητα 2030″, ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την ενίσχυση των ευρωπαϊκών αμυντικών ικανοτήτων.

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε: «Οι πρόσφατες απειλές έδειξαν ότι η Ευρώπη βρίσκεται σε κίνδυνο. Πρέπει να προστατεύσουμε κάθε πολίτη και τετραγωνικό εκατοστό της επικράτειάς μας. Και η Ευρώπη πρέπει να απαντήσει με ενότητα, αλληλεγγύη και αποφασιστικότητα. Ο σημερινός οδικός χάρτης για την άμυνα παρουσιάζει ένα σαφές σχέδιο με κοινούς στόχους και συγκεκριμένα ορόσημα στην πορεία μας προς το 2030. Γιατί μόνο ό,τι μετριέται γίνεται. Περνώντας από τα σχέδια στη δράση, ο οδικός χάρτης προτείνει τέσσερις ευρωπαϊκές εμβληματικές πρωτοβουλίες: την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Άμυνας Δρόνων (European Drone Defence Initiative), το Παρατηρητήριο Ανατολικής Πτέρυγας (Eastern Flank Watch), την Ευρωπαϊκή Αεροπορική Ασπίδα (European Air Shield) και την Ευρωπαϊκή Διαστημική Ασπίδα (European Space Shield). O οδικός χάρτης θα ενισχύσει τις αμυντικές μας βιομηχανίες, θα επιταχύνει την παραγωγή και θα διατηρήσει τη μακροχρόνια υποστήριξή μας προς την Ουκρανία».

Το Παρατηρητήριο Ανατολικής Πτέρυγας αφορά ολοκληρωμένη άμυνα στα ανατολικά σύνορα της ΕΕ.

Η Ευρωπαϊκή Αεροπορική Ασπίδα προβλέπει ένα πολυεπίπεδο δίκτυο αεράμυνας της ΕΕ.

Η Ευρωπαϊκή Διαστημική Ασπίδα σχετίζεται με την προστασία των διαστημικών υποδομών της ΕΕ.

Όπως ζητήθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Ιούνιο, ο οδικός χάρτης για την άμυνα περιγράφει σαφείς στόχους και ορόσημα για την κάλυψη των κενών σε ικανότητες, την επιτάχυνση των επενδύσεων στον τομέα της άμυνας σε όλα τα κράτη μέλη και την καθοδήγηση της προόδου της ΕΕ προς την πλήρη αμυντική ετοιμότητα έως το 2030. Η ενίσχυση της άμυνας της Ευρώπης σημαίνει επίσης ότι πρέπει να σταθούμε σταθερά στο πλευρό της Ουκρανίας.

Όπως σημειώνεται στο σχετικό ανακοινωθέν, η επίτευξη πλήρους αμυντικής ετοιμότητας σημαίνει ότι οι ένοπλες δυνάμεις των κρατών μελών μπορούν να προβλέπουν, να προετοιμάζονται και να ανταποκρίνονται σε κάθε κρίση, συμπεριλαμβανομένων των συγκρούσεων υψηλής έντασης. Ο οδικός χάρτης καλεί τα κράτη μέλη να ολοκληρώσουν την συγκρότηση συνασπισμών ικανοτήτων σε εννέα βασικούς τομείς — να καλύψουν κρίσιμα κενά ικανοτήτων μέσω κοινής ανάπτυξης και προμηθειών. Αυτά είναι:

Αεροπορική και Πυραυλική Άμυνα.
Στρατηγικά μέσα.
Στρατιωτική κινητικότητα.
Συστήματα πυροβολικού.
Κυβερνοχώρος.
Τεχνητή Νοημοσύνη.
Ηλεκτρονικός Πόλεμος.
Πύραυλοι και πυρομαχικά.
Δρόνοι και συστήματα αντιμετώπισης.
Χερσαίος αγώνας.
Θαλάσσιος αγώνας.

Στόχος είναι η δημιουργία μέχρι το 2030 μιας πραγματικής αγοράς αμυντικού υλικού σε επίπεδο ΕΕ με εναρμονισμένους κανόνες που θα επιτρέπουν στην βιομηχανία να παράγει με ταχύτητα και όγκο. Η Επιτροπή θα παρακολουθεί την βιομηχανική ικανότητα —αρχής γενομένης από την Αεροπορική και Πυραυλική Άμυνα, τα Ανεπάνδρωτα Αεροσκάφη και τα Διαστημικά Συστήματα— για να διασφαλίσει ότι η Ευρώπη μπορεί να καλύψει τις πλέον επείγουσες ανάγκες της.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ύπατη Εκπρόσωπος θα παρουσιάσουν τον οδικό χάρτη στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, συμπεριλαμβανομένων των προτάσεων για πανευρωπαϊκά εμβληματικά έργα που θα οδηγήσουν την Ευρώπη σε πλήρη αμυντική ετοιμότητα έως το 2030.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει το 40% κατ’ ελάχιστο, των αμυντικών προμηθειών να γίνεται μέσω κοινών συμβάσεων (σήμερα είναι λιγότερο του 20%) έως το τέλος του 2027 και μέχρι το 2028 το 55% (και έως το 2030 το 60%) των προμηθειών να τεθεί στόχος ότι θα προέρχεται από ευρωπαϊκές ή ουκρανικές εταιρείες.

Υπενθυμίζεται ότι τον Μάιο του 2024 ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, από κοινού με τον Πολωνό ομόλογό του Ντόναλντ Τουσκ είχαν προτείνει στην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής την δημιουργία ευρωπαϊκής αντιαεροπορικής και αντιβαλλιστικής ασπίδας στο πλαίσιο ενός ολοκληρωμένου συστήματος αεράμυνας. Επιδίωξη της Αθήνας είναι η χρηματοδότηση τέτοιων προγραμμάτων από την ΕΕ, κάτι όμως το οποίο ακόμη δεν έχει ωριμάσει ως ιδέα.