6tΑπό Σάββας Δ. Βλάσσης
Στην διάρκεια της διεθνούς ασκήσεως BALKAN SPIRIT 2023 που έλαβε χώρα στην Ρουμανία (25-29 Σεπτεμβρίου) με συμμετοχή ελληνικής Επιχειρησιακής Ομάδας (SOTU) της Ε΄ Μοίρας Καταδρομών, πραγματοποιήθηκαν μεταξύ άλλων και άλματα αλεξιπτωτιστών από αεροπλάνο τακτικών μεταφορών C-27J της Ρουμανικής Αεροπορίας. Η περίπτωση, υπενθυμίζει ότι πέρα από την διαθεσιμότητα, τα αεροπλάνα της 354 Μοίρας Τακτικών Μεταφορών δεν έχουν πιστοποιηθεί ακόμη στις ρίψεις αλεξιπτωτιστών στατικού ιμάντα, όσο και το ενδιαφέρον που έχει επιδείξει η Διοίκηση Ειδικού Πολέμου (ΔΕΠ) για έναν τύπο μικρότερου αεροπλάνου μεταφορών, ικανού να υποστηρίξει Ειδικές Επιχειρήσεις.
Πέραν των πτητικών μέσων που προβλέπεται να ενταχθούν στην Μοίρα Αεροπορικών Ειδικών Επιχειρήσεων (ΜΑΕΕ) η ΔΕΠ εξετάζει την περίπτωση αποκτήσεως αεροπλάνου ελαφρών μεταφορών από το οποίο θα είναι δυνατή η εκτέλεση ρίψεων αλεξιπτωτιστών ή και συσκευασμένων φορτίων, με ταχύτητα υψηλότερη και σε αποστάσεις μεγαλύτερες, από το φάσμα επιδόσεων των ελικοπτέρων. Τέτοιου είδους αεροπλάνα, συνοδεύονται και από το πλεονέκτημα των χαρακτηριστικών Βραχείας Διαδρομής Απογειώσεως – Προσγειώσεως (STOL) με αποτέλεσμα την ικανότητα επιχειρήσεων από πρόχειρους και απομονωμένους διαδρόμους.
Αντιπροσωπευτικό δείγμα αεροπλάνου της κατηγορίας στον συγκεκριμένο ρόλο, είναι το C-145A Coyote, αμερικανική έκδοση σχεδίου της πολωνικής PZL Mielec, που υπηρετεί στην Διοίκηση Ειδικών Επιχειρήσεων της Αεροπορίας των ΗΠΑ (AFSOC). Πέντε τέτοια αεροπλάνα υπηρετούν, έχοντας ικανότητα μεταφοράς φορτίων μέγιστου βάρους 5.000 λιβρών (περίπου 2.250 κιλά) και 16 επιβατών ή 10 αλεξιπτωτιστών ή 4 φορείων με τραυματίες. Εξυπηρετούν ιδιαιτέρως στην κάλυψη ιδιαιτέρων αναγκών εκπαιδεύσεως αλεξιπτωτιστών, για συντήρηση μικρών ομάδων, με χαμηλότερο λειτουργικό κόστος σε σχέση με μεγαλύτερης κατηγορίας αεροπλάνα.
Στην παρούσα χρονική συγκυρία, το Ναυτικό των ΗΠΑ βρίσκεται σε φάση αποσύρσεως του μόνου εξειδικευμένου αεροπλάνου μεταφορών για επιχειρήσεις από αεροπλανοφόρα. Πρόκειται για τα αεροπλάνα C-2 Greyhound, ένας τύπος ο οποίος υπηρετεί από την δεκαετία του 1960. Καθώς τα αεροπλάνα αρχικής παραγωγής αποσύρθηκαν σταδιακώς μέχρι το 1987, από το 1984 είχε ανατεθεί σύμβαση ύψους 678 εκατ. $ για 39 αεροπλάνα νέας παραγωγής (με αριθμούς 162140-2178) που κατασκευάστηκαν μεταξύ 1985-1990. Αυτά, ταξινομήθηκαν ως C-2A(R).
Το αεροπλάνο επανδρώνεται από 4μελές πλήρωμα, έχει επιχειρησιακή οροφή 30.000 πόδια, βέλτιστη οροφή πτήσεως 28.000 πόδια και αναπτύσσει ταχύτητα πλεύσεως 251 κόμβους (465 χ.α.ώ.) σε υψόμετρο 8.748 μέτρων. Ως επίδοση μέγιστης ακτίνας δράσεως αναφέρονται 1.040 ν.μ. (1.926 χλμ.) με φορτίο 3.900 κιλών ή 1.500 ν.μ. (2.800 χλμ.) με ελαφρύ φορτίο. Η ακτίνα δράσεως επεκτείνεται, με την ανάρτηση εξωτερικών δεξαμενών καυσίμου.
Το Greyhound έχει μεταφορική ικανότητα φορτίων βάρους μέχρι 10.000 λιβρών (4.500 κιλά) όταν επιχειρεί από βάσεις στην ξηρά, ή 28 επιβατών σε καθίσματα και μπορεί να διαμορφωθεί για την μεταφορά μέχρι 12 τραυματιών σε φορεία (MEDEVAC). Το μήκους 17,3 μέτρων αεροπλάνο, έχει καμπίνα φορτίου μήκους 8,38 μέτρων, πλάτους 2,23 μέτρων και ύψους 1,68 μέτρων, με συνολικό όγκο 24 τ.μ. Συγκριτικώς, το C-27J μήκους 23 μέτρων C-27J, έχει καμπίνα φορτίου μήκους 8,58 μέτρων, πλάτους 3,33 μέτρων και ύψους 2,6 μέτρων, συνολικού όγκου 47 τ.μ. Πρακτικώς, το Greyhound έχει την μισή μεταφορική ικανότητα ενός C-27J.
Πολύ σημαντικό στοιχείο είναι η ύπαρξη οπίσθιας ράμπας πλάτους 2,29 μέτρων και ύψους 1,98 μέτρων, η οποία διευκολύνει την φόρτωση – εκφόρτωση, διαδικασία η οποία εκτελείται αυτοματοποιημένα με την χρήση ηλεκτρικού βαρούλκου. Η ράμπα κρίθηκε απαραίτητη για ταχεία εκφόρτωση κι αποδέσμευση καταστρώματος ή συντομότερο κύκλο (turnaround) σε προωθημένους διαδρόμους σε “θερμή” ζώνη. O κατασκευαστής σημειώνει την ικανότητα του αεροπλάνου να μεταφέρει, χάρη στην ράμπα, κινητήρα αεριωθούμενων αεροπλάνων, ως φορτίο προτεραιότητος. Επίσης, επιτρέπει την εκτέλεση αερομεταφερομένων επιχειρήσεων, με ρίψη φορτίων με αλεξίπτωτο όπως και αλεξιπτωτιστών, υποστηρίζοντας επιχειρήσεις SEAL.
Η ύπαρξη βοηθητικής μονάδος ισχύος (APU), επιτρέπει αυτόνομη διαδικασία εκκινήσεως χωρίς εξωτερική βοήθεια, στοιχείο που εξυπηρετεί στις περιπτώσεις επιχειρήσεων από διαδρόμους χωρίς τεχνικό προσωπικό κι ευκολίες. Ως προς αυτό, σημαντικό χαρακτηριστικό του Greyhound είναι η ικανότητα STOL, με 796 και 450 απαιτούμενα μέτρα διαδρομής αντιστοίχως. Ως ελάχιστες τιμές αντιστοίχως, αναφέρονται 664 και 435 μέτρα. Πρόκειται για συγκρίσιμες επιδόσεις με του C-27J, το οποίο απαιτεί αντιστοίχως 640 και 690 μέτρα διαδρομής.
Το αεροπλάνο φέρει δύο στροβιλοκινητήρες Allison T56-Α-425 ισχύος 4.600 ίππων έκαστος, επομένως υπάρχει ομοιοτυπία με τα C-130 της Πολεμικής Αεροπορίας και τα P-3 του Πολεμικού Ναυτικού. Η συντήρηση και τεχνική υποστήριξη διεθνώς, διευκολύνεται από την κοινοτυπία με το E-2 Hawkeye, που εξακολουθεί να υπηρετεί με το Ναυτικό των ΗΠΑ και άλλες χώρες.
Τα αεροπλάνα είχαν όριο ζωής 10.000 ώρες πτήσεως ή 15.000 προσνηώσεις σε αεροπλανοφόρα και αναμενόταν να διατηρηθούν επιχειρησιακά μέχρι το 2015. Εν τούτοις, 36 αεροπλάνα κρίθηκε σκόπιμο να υποβληθούν σε Πρόγραμμα Επεκτάσεως Υπηρεσιακής Ζωής (SLEP) αυξάνοντας το όριο ζωής στις 15.000 ώρες πτήσεως ή 36.000 προσνηώσεις.
Το πρώτο αναβαθμισμένο C-2A(R) παραδόθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2005 και το σύνολο υποβλήθηκε στις εργασίες μέχρι το 2015. Πέραν του SLEP, από το 2010 στα αεροπλάνα τοποθετήθηκε οκτάφυλλη έλικα NP2000 στους κινητήρες, εγκαταστάθηκε ψηφιακό περιβάλλον πιλοτηρίου (glass cockpit), έγινε αναβάθμιση συστημάτων ναυτιλίας με εγκατάσταση μεταξύ άλλων δέκτου GPS τύπου AN/ASN-163 και διπλού Συστήματος Ναυτιλίας Αεροπλανοφόρων CAINS II, Σύστημα Προειδοποιήσεως Προσεγγίσεως Εδάφους (GPWS) κ.λπ. Τα αεροπλάνα φέρουν ραντάρ καιρού AN/APN-234 και σταθμοί ασυρμάτου AN/ARC-210 που συνεργάζεται με HAVEQUICK I/II και SINCGARS.
Το SLEP επέτρεπε την διατήρηση των αεροπλάνων μέχρι το 2027 αλλά το Ναυτικό των ΗΠΑ αποφάσισε την απόσυρση του τύπου από το 2023, για οικονομικούς λόγους. Το αεροπλάνο συνοδεύεται από πολύ καλό μητρώο σε αξιοπιστία και τα χαρακτηριστικά σχεδιάσεως και κατασκευής για επιχειρήσεις από αεροπλανοφόρα, συντελούν σε ένα στιβαρό σύνολο που ανταπεξέρχεται στην επίπονη χρησιμοποίηση. Καθώς σχεδιάστηκε για επιχειρήσεις από αεροπλανοφόρα, επιδεικνύει αντοχή στην διάβρωση από το αλάτι, στοιχείο πολύ σημαντικό για το ελληνικό περιβάλλον επιχειρήσεων.
Τα Greyhound αντικαθίστανται στον ρόλο του Εφοδιασμού Στόλου από αεροπλάνα κλίνοντος στροφείου CMV-22B Osprey. Η πρώτη Πτέρυγα Εφοδιασμού Στόλου στην Δυτική Ακτή με τον νέο τύπο συγκροτήθηκε το 2018 κι άρχισε επιχειρήσεις το 2020. Στις 20 Σεπτεμβρίου 2023, η Μοίρα VRC-40 στην Δυτική Ακτή, πραγματοποίησε την τελευταία πτήση C-2A(R) Greyhound κι ακολουθούν τα αεροπλάνα της VRC-30 στην Ανατολική Ακτή.
Με το πρώτο αεροπλάνο να αποσύρεται το 2020 και να οδηγείται σε μουσείο, αναφέρεται υπόλοιπο 26 αεροπλάνων του τύπου, γεγονός που σημαίνει ότι μπορούν να θεωρηθούν τελικώς διαθέσιμα τουλάχιστον 20. Εάν εξεταζόταν η δωρεάν παραχώρησή ενός μικρού αριθμού ως EDA, θα μπορούσαν πιθανώς με λογικό κόστος να καλύψουν επιχειρησιακές απαιτήσεις της ΔΕΠ, εντασσόμενα στην ΜΑΕΕ. Η απόφαση αποσύρσεως από το Ναυτικό των ΗΠΑ κατά μερικά έτη νωρίτερα και ένας λιγότερο εντατικός ρυθμός επιχειρησιακής εκμεταλλεύσεως, σημαίνουν ότι αριθμός αεροπλάνων μπορεί να διατηρηθεί σε υπηρεσία τουλάχιστον επί μία δεκαετία. Καθώς η κατασκευάστρια εταιρεία είχε πρόταση αναβαθμίσεως για επέκταση της υπηρεσίας τους στο Ναυτικό των ΗΠΑ, πιθανώς να μπορεί με περιορισμένο κόστος να εφαρμοστεί πρόγραμμα SLEP για μακρύτερη υπηρεσία.
Το C-2A(R) Greyhound δείχνει ότι μπορεί να ενταχθεί σε ελληνική υπηρεσία ομαλά και να καλύψει ποικιλία ιδιαιτέρων αποστολών και σχεδίων επ’ ωφελεία της ΔΕΠ αλλά και της Αεροπορίας Στρατού, ενισχύοντας την αυτάρκειά τους και αποφορτίζοντας σε έναν βαθμό και τον στόλο αεροπλάνων τακτικών μεταφορών της Πολεμικής Αεροπορίας. Ο τύπος, αντιπροσωπεύει μια ιδιαίτερη κατηγορία αεροπλάνου μεταφορών, αξιόλογων επιδόσεων που υπερβαίνουν αυτές των τυπικών αεροπλάνων ελαφρών μεταφορών. Το αεροδρόμιο Μεγάρων, όπου εδρεύει η ΜΑΕΕ, χάρη στους δύο παράλληλους διαδρόμους μήκους 1.205 μέτρων, επιτρέπει ευχέρεια επιχειρήσεων, πλάι στα υπόλοιπα διαθέσιμα μέσα. Τυχόν διερεύνηση της πιθανότητας παραχωρήσεως σε συνάρτηση με το όφελος, θα έδινε πληρέστερες απαντήσεις.
Σε απόσυρση τα ΑΒ-212 του Πολεμικού Ναυτικού – Στα σκουπίδια ή νέα καρριέρα;
