Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Τίποτα το νεώτερο δεν προέκυψε, τουλάχιστον απ’ όσα ανακοινώθηκαν επισήμως, μετά την χθεσινή τηλεφωνική επικοινωνία του Τούρκου υπουργού Αμύνης Ακάρ, με τον Αμερικανό ομόλογό του Σάναχαν. Η ουσία βρίσκεται στην ανακοίνωση ότι οι δύο άνδρες θα συναντηθούν και θα συζητήσουν εκ νέου τα διμερή θέματα στην επικείμενη σύνοδο Υπουργών Αμύνης του ΝΑΤΟ στις 26-27 Ιουνίου.
Ως γνωστόν, ο πρόεδρος Ερντογάν πρόκειται να συζητήσει κατ’ ιδίαν με τον πρόεδρο Τραμπ, στο πλαίσιο της συνόδου των G20 στην Ιαπωνία το διήμερο 28-29 Ιουνίου.
Ορισμένες ημέρες πριν, στις 23 Ιουνίου, θα έχουν πραγματοποιηθεί οι επαναληπτικές εκλογές στην Κωνσταντινούπολη. Προφανώς η ημερομηνία των επαναληπτικών εκλογών δεν επιλέχθηκε τυχαίως. Μετά το αποτέλεσμα, ο πρόεδρος Ερντογάν θα έχει όλα τα περιθώρια να επιδοθεί σε πολιτικούς ελιγμούς που θα αποκαταστήσουν τις σχέσεις με τις ΗΠΑ, ελιγμοί οι οποίοι θα αρχίσουν να διαπιστώνονται μετά την συνάντησή του με τον Τραμπ στην Ιαπωνία. Εντός δε Ιουλίου, αναμένεται επίσκεψη Τραμπ στην Άγκυρα.
Νέα προθεσμία ΗΠΑ στην Τουρκία για το F-35 – Ενδείξεις εναρμονίσεως Τουρκίας και… Ρωσίας
Ο κύριος ελιγμός που αναμένεται, είναι στον χειρισμό της προμήθειας του αντιαεροπορικού συστήματος S-400 από την Ρωσία. Όπως έχουμε επισημάνει, ενώ τον περασμένο Απρίλιο είχε ανακοινωθεί από τον υπουργό Ακάρ ότι η παράδοση επρόκειτο να επισπευσθεί και να εκτελεσθεί τον Ιούνιο, έναν μήνα μετά, παρουσιάσθηκε το ενδεχόμενο μικρής παρατάσεως και παραδόσεως τον Ιούλιο.
Την εξέλιξη επιβεβαιώνουν ρωσικές πηγές, όταν στις 7 Ιουνίου υψηλόβαθμος αξιωματούχος της ρωσικής Rostec δήλωσε ότι οι παραδόσεις στην Τουρκία θα αρχίσουν “εντός δύο μηνών“.
Υπάρχει ήδη λοιπόν, μια πρώτη υπαναχώρηση της Τουρκίας ως προς το S-400.
Όλα αναμένεται να έχουν αποσαφηνισθεί μέχρι τα τέλη Ιουλίου. Μέχρι τότε, η περίοδος επιφυλάσσει έντονες διεργασίες από πλευράς Τουρκίας, η οποία ζυγίζοντας τα οφέλη σε πολιτικό και στρατιωτικό επίπεδο θα επιλέξει, αν και το πιθανότερο είναι ότι ήδη το έχει κάνει.
Σε πολιτικό επίπεδο, ο ίδιος ο Τραμπ έχει παρουσιάσει στον Ερντογάν ως αφήγημα την εκτίναξη του διμερούς κύκλου εμπορίου από 20 δισ. $ που είναι σήμερα, στα 75! Ο κύκλος εμπορικών συναλλαγών Τουρκίας – Ρωσίας ανέρχεται σήμερα σε 26 δισ. $ ενώ ήδη Ερντογάν και Πούτιν συζητούν το τελευταίο διάστημα τρόπους για την εκτόξευση αυτών στα 100 δισ. $!
Η Τουρκία “παζαρεύει” με Ουάσιγκτον και Μόσχα το μέλλον της Συρίας “την επόμενη ημέρα”, ή καλύτερα τον ρόλο που θα έχει αυτή στην σημερινή συριακή επικράτεια, με την κατοχή εδαφών και τον περιορισμό της επιρροής των Κούρδων. Εφόσον και με τις δύο πλευρές υπάρχει συνεννόηση μέχρι σήμερα, με τις σχετικές διακυμάνσεις, δεν υφίσταται λόγος να υποθέσει κανείς ότι η Τουρκία θα διακινδυνεύσει την θέση της στο ΝΑΤΟ. Σε πολιτικό επίπεδο λοιπόν, θα αναζητήσει ανταλλάγματα από τις ΗΠΑ, με στήριξη σε μείζονος τουρκικού ενδιαφέροντος θέματα, όπως η εκμετάλλευση υδρογονανθράκων από την Κυπριακή Δημοκρατία, η Συρία και η τρομοκρατία.
Το S-400 από στρατιωτικής πλευράς
Η θέση της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, άπτεται των στρατιωτικών ζητημάτων της χώρας και της ισχύος της για την επιβολή της πολιτικής της τόσο στην Συρία και το Ιράκ, όσο και στην Κύπρο – Ελλάδα. Ενώ στα νοτιοανατολικά είναι στρατιωτικώς απολύτως ικανή για την αντιμετώπιση των Κούρδων, στην περίπτωση της Ελλάδος στηρίζεται στο τεχνολογικό άλμα του μαχητικού F-35, που θα ανατρέψει τον συσχετισμό ισχύος. Αυτή η εξέλιξη, είναι ασύμφορο να εμποδιστεί από την προμήθεια του ρωσικού S-400, η απόφαση προμήθειας του οποίου ήταν σαφώς πολιτική και χωρίς κανένα στρατιωτικό ενδιαφέρον, πέραν του εντυπωσιασμού.
Το F-35 είναι “εργαλείο” ασκήσεως στρατιωτικής πολιτικής και προβολής ισχύος ως επιθετικό όπλο ενώ το S-400 είναι ένα απλό αμυντικό σύστημα υψηλών επιδόσεων. Σε τελική ανάλυση, η επένδυση της Τουρκίας στο F-35 ξεπερνά τα 10 δισ. $ με εντυπωσιακά ανταλλάγματα για την αμυντική της βιομηχανία ενώ αυτή στο S-400 υπολογίζεται σε ύψος 1,5 δισ. $ μόλις, χωρίς την άσκηση του δικαιώματος προαιρέσεως.
Όπως έχουμε αποκαλύψει, η σύμβαση της Τουρκίας με την Ρωσία αφορά την προμήθεια μόνο ενός συστήματος S-400, ήτοι ένα Σύνταγμα των δύο Ταγμάτων και μόνο ως δικαίωμα προαιρέσεως υφίσταται η προμήθεια ενός δευτέρου. Ένα μόνο σύστημα S-400 και μάλιστα χωρίς διασύνδεση με το υπόλοιπο σύστημα αεράμυνας της Τουρκίας, έχει σαφώς υποβαθμισμένη επιχειρησιακή αξία ή τουλάχιστον όχι αυτήν που θέλει να παρουσιάζει η Άγκυρα για λόγους εντυπωσιασμού. Οι δε επιδόσεις τακτικών εμπλοκών του S-400, δηλαδή αεροσκαφών μικρού μεγέθους και υψηλών επιδόσεων όπως τα μαχητικά, δεν διαφέρουν ουσιωδώς εν σχέσει με τις επιδόσεις εμπλοκής που προσφέρει το αμερικανικό σύστημα Patriot.
Η πραγματικότητα για το S-400: Μόνο ένα σύστημα έχει παραγγείλει η Τουρκία
Η αναμενόμενη επιλογή του Ερντογάν είναι να παραλάβει η χώρα του το S-400 αλλά, προκειμένου να αποφύγει την επιβολή κυρώσεων από τις ΗΠΑ και να διασώσει το πρόγραμμα F-35, θα βρει μια φόρμουλα “αδρανοποιήσεώς” του. Ακόμη και η ίδια η τουρκική πρόταση για εξέταση του θέματος από μεικτή επιτροπή ειδικών, προσφέρει περιθώρια για μια εξέλιξη προς αυτή την κατεύθυνση. Φυσικά αυτό δεν μπορεί να εμποδίσει την Τουρκία στο μέλλον να παραβεί τα συμφωνηθέντα, “ενεργοποιώντας” το S-400, όταν τον Τραμπ θα έχει διαδεχθεί κάποιος άλλος στον Λευκό Οίκο και το πρόγραμμα F-35 θα έχει ολοκληρωθεί.
Μια τέτοια λύση, δεν μπορεί να βρει δυσαρεστημένο των Πούτιν, δεδομένου ότι η Τουρκία παρουσιάζεται να έχει αποπληρώσει μεγάλο μέρος του συμβατικού ποσό της προμήθειας και δεν μπορεί να έχει λόγο στις εθνικές επιλογές της Τουρκίας για τα οπλικά της συστήματα. Η Μόσχα ούτως ή άλλως, θα έχει εκπληρώσει την συμβατική της υποχρέωση ως προς το τυπικό της εμπορικής συναλλαγής που ανέλαβε να εκτελέσει. Τοιουτοτρόπως, δεν διαταράσσεται η όποια προσπάθεια στην ενίσχυση των εμπορικών σχέσεων Τουρκίας – Ρωσίας.
Αντιθέτως, παραλαβή των S-400 και μη παραλαβή των F-35, όχι μόνο θέτει σε κίνδυνο τις όποιες οικονομικές σχέσεις ΗΠΑ – Τουρκίας αλλά ναρκοθετεί γενικότερα τις πολιτικοστρατιωτικές σχέσεις με τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ.
Ο Τσαβούσογλου επιβεβαίωσε ότι η τουρκική σύμβαση αφορά ένα μόνο σύστημα S-400
