Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Σε μια χώρα και έναν λαό εθισμένο στην προχειρότητα και την “αδιαθεσία” έναντι της οργανωμένης, σοβαρής και σε βάθος μελέτης των ζητημάτων, δεν προκαλεί εντύπωση η ανυπαρξία επαφής με την Στρατηγική ακόμη και στο μεγαλύτερο μέρος του Σώματος των Αξιωματικών. Στις ίδιες τις Ένοπλες Δυνάμεις, οι ορίζοντες σκέψεως και αντιλήψεως, μέχρι και την δεκαετία του 1980, περιορίζοντο στην Τακτική.
Οι στρατηγικές σπουδές “ήρθαν” στην Ελλάδα από την δεκαετία του 1990, για να αποτελέσουν αντικείμενο της ακαδημαϊκής παιδείας και σιγά σιγά να απασχολούν και τα Ανώτατα Στρατιωτικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα. Είναι εντυπωσιακή άλλωστε στην ελληνική βιβλιογραφία η απουσία έργων που να εξετάζουν την στρατιωτική μας ιστορία υπό το πρίσμα της Στρατηγικής. Τα περισσότερα έργα, ακόμη και στρατιωτικών συγγραφέων, καλύπτουν τα γεγονότα από τακτικό και επιχειρησιακό επίπεδο ενώ η ανάλυσή τους από την άποψη της Στρατηγικής, είναι επιφανειακή. Έτσι, ενώ καλύπτονται επαρκώς οι χώροι της λεγομένης “Υψηλής Πολιτικής” ή της Γεωστρατηγικής, και σε χαμηλότερο επίπεδο υπάρχει πληθώρα στρατιωτικών μελετών, υπάρχει ένα εντυπωσιακό κενό στην Στρατιωτική Στρατηγική.
Εδώ και λίγο καιρό, μια επιστημονική ομάδα στρατιωτικών και ακαδημαϊκών, έχει παρουσιάσει ένα εξειδικευμένο περιοδικό στρατιωτικής στρατηγικής, η πρόσβαση στο οποίο είναι ελεύθερη μέσω της ηλεκτρονικής μορφής του στο διαδίκτυο. Το ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΝ αυτοπροσδιορίζεται ως “ένα ελεύθερο, ανεξάρτητο, με διαδικασία ομότιμης αξιολόγησης (peer review) επιστημονικό περιοδικό με διαθεματική προσέγγιση, που ενδιαφέρεται πρωτίστως για τη στρατηγική, την οποία αντιλαμβάνεται ως γέφυρα που συνδέει τους σκοπούς της πολιτικής με τα στρατιωτικά μέσα. Το ενδιαφέρον του περιλαμβάνει τη συζήτηση για τη στρατηγική σε όλα τα επίπεδα και τις διαστάσεις αλλά στην κάθετη διάσταση εστιάζεται στο χώρο που εκτείνεται από τη στρατιωτική στρατηγική μέχρι το επιχειρησιακό επίπεδο. Στην οριζόντια δε διάσταση, η θεματολογία του περιοδικού περιλαμβάνει τα πιο ενδιαφέροντα ζητήματα της στρατηγικής θεωρίας και της διεξαγωγής του πολέμου. Επίσης το περιοδικό στηρίζει και συζητήσεις για τη φύση του πολέμου και τις αλλαγές στο χαρακτήρα του με σκοπό την καλύτερη κατανόησή του αλλά και διεξαγωγή του. Επιδιώκει δε πρωτίστως την ανταλλαγή απόψεων και ιδεών που αφορούν τόσο τη θεωρία όσο και την εφαρμογή της στρατηγικής“.
Το δεύτερο τεύχος του ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΝ καλύπτει με εντυπωσιακά ενδιαφέροντα τρόπο τα της Κύπρου. Υπό τον γενικό τίτλο “Πόσο μακριά είναι η Κύπρος”, παρουσιάζονται τα παρακάτω εκτενή άρθρα:
- Η Ελληνική Μεραρχία στην Κύπρο (1964-68) και ο Ρόλος των Μεγάλων Δυνάμεων. (Άγγελος Συρίγος)
- Κύπρος 1974: Στρατηγική Αξιολόγηση και Στρατιωτική Στρατηγική. (Παναγιώτης Γκαρτζονίκας)
- Αεροπορική Ισχύς και Κύπρος “Πόσο Μακριά Είναι η Κύπρος”; (Βασίλειος Βρεττός)
- Είναι η Κύπρος Μακριά; Ελληνική Ναυτική Στρατηγική για την Ανατολική Μεσόγειο. (Βασίλειος Μαρτζούκος)
Ειδικώς η ανάλυση του Στρατηγού Γκαρτζονίκα, θέτει τα πράγματα της αδράνειας των Αθηνών κατά την τουρκική εισβολή, κάτω από την αδυσώπητη κριτική της πλήρους απουσίας της Στρατηγικής από την όλη “παράσταση” της Ελλάδος, ανεξαρτήτως του αν βρισκόταν στην εξουσία η δικτατορία Ιωαννίδη ή η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή.
Το τεύχος συμπληρώνει από το άρθρο: Οι Κυβερνοεπιχειρήσεις ως Μέσο Στρατηγικής. (Ανδρέας Θεοφίλης)
Η ανάγνωση του ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΝ ανοίγει νέους ορίζοντες ιδίως για τους ερευνητές και αναλυτές στρατιωτικών θεμάτων. Το 2ο τεύχος έχει μια πιο ιδιαίτερη αξία, δεδομένου ότι για πρώτη φορά προσεγγίζονται τα γεγονότα του 1974 (κυρίως) από Στρατηγικής απόψεως, βοηθώντας στην εξαγωγή συμπερασμάτων και για πτυχές επί των οποίων υπάρχουν έντονες διχογνωμίες, ακόμη και αν κάποιος δεν συμφωνεί πλήρως με ορισμένα σημεία των αναλύσεων.
Κατά την άποψή μας, το ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΝ είναι ο καρπός της ωρίμανσης των πραγμάτων στην χώρα μας με πρωταγωνιστές στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, που έρχονται να εξειδικεύσουν επάνω σε κάτι που περίπου νομίζαμε ότι είναι ανύπαρκτο στην χώρα μας.
Η ιστοσελίδα του ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΝ που εκδίδεται μόνο σε ηλεκτρονική μορφή, είναι https://strategikon.gr
