Η πρόσφατη επιτυχία των χειριστών της 331Μ η οποία πετάει με μαχητικά Mirage 2000-5 στο νατοϊκό σχολείο TLP επιβεβαίωσε για μια ακόμη φορά ότι οι Έλληνες χειριστές υπερέχουν σε επίπεδο και ικανότητες. Τα Mirage 2000 διέπρεψαν στις αποστολές που τους ανατέθηκαν σε ρόλο αεροπορικής υπεροχής και συνοδείας δύναμης φίλιων μαχητικών από «εχθρικές» απειλές στο πλαίσιο σχηματισμών μικτών τύπων αεροσκαφών (COMMAO). Λίγα πράγματα είναι όμως γνωστά για το που βρίσκεται η προσπάθεια για την υλοποίηση σύμβασης FOS για ανταλλακτικά που είναι εξίσου κρίσιμη και καθοριστική παράμετρος για το αξιόμαχο του στόλου των γαλλικών μαχητικών.
Με χαμηλούς τόνους μέσω της ποιοτικής εκπαίδευσης και ασφάλειας, η ΠΑ επιδιώκει να εκπληρώνει το σκοπό της, που είναι να πετάει και να προστατεύει τα εναέρια σύνορα της χώρας. Η ισχύς της ΠΑ αποδεικνύεται καθημερινά τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό όπου υπάρχει η αντίστοιχη αναγνώριση από φίλους και συμμάχους.
Σημαντικό μέρος αυτής της ισχύος οφείλεται στο στόλο των Mirage 2000-5Mk2 και Mirage 2000EGM τα οποία όμως – είναι γνωστό ότι εδώ και αρκετό καιρό – υποφέρουν στον τομέα της υποστήριξης με συνεπαγόμενη την μείωση της διαθεσιμότητας τους για την ανάληψη επιχειρησιακών αποστολών.
Το ΓΕΑ δουλεύει συστηματικά προκειμένου να επιλυθεί το πρόβλημα που φυσικά δεν οφείλεται στην ΠΑ αλλά στις περιορισμένες πιστώσεις που εγκρίνει επί σειρά ετών ο κρατικός προυπολογισμός για τα λειτουργικά έξοδα των Ε.Δ (και εν πολλοίς επιβλήθηκαν ελέω μνημονίων, στα οποία η χώρα αναγκάστηκε να εισέλθει με δυσμενείς επιπτώσεις και στην Άμυνα της χώρας).
Γιατί ο στόλος των Mirage 2000 είναι πολύτιμος για την ΠΑ
Τα μαχητικά αυτά ως γνωστόν αποτελούν αιχμή του δόρατος της αποτρεπτικής ικανότητας της ΠΑ λόγω των δυνατοτήτων τους στην εναέρια μάχη με το εξαιρετικό ραντάρ RDY που έχει ικανότητα εγκλωβισμού πολλαπλών στόχων και βλήματα MICA EM/IR σε συνδυασμό με το -αποτελεσματικότατο – σύστημα αυτοπροστασίας ICMS 2000 Μκ2.
Επιπλέον είναι πιστοποιημένα σε ειδικά όπλα τα οποία προσφέρουν ικανότητα υποστρατηγικής κρούσης βαθιά στο εχθρικό έδαφος με το βλήμα cruise SCALP και ικανότητα ναυτικής κρούσης με τον πύραυλο Exocet τον οποίο όμως φέρουν μόνο τα τα μη εκσυγχρονισμένα Mirage-2000EGM της 332Μ.
Τόσο τα 24 Mirage 2000-5Mk2 όσο και τα Mirage 2000EGM (τα οποία πολλοί σπεύδουν να απαξιώσουν πλήρως, επιλέγοντας να αγνοήσουν ότι είναι τα μοναδικά μαχητικά της ΠΑ που μπορούν να πλήξουν αιφνιδιαστικά εχθρικά πλοία από μεγάλες αποστάσεις), αποτελούν μια δύναμη η οποία προσφέρει μοναδικές ικανότητες έναντι των υπολοίπων τύπων που διαθέτει η ΠΑ.
Παράλληλα συνεχίζουν να είναι ο «άγνωστος παρονομαστής» για την Τουρκική Αεροπορία, η οποία δεν διαθέτει ανάλογο τύπο σε υπηρεσία – με ότι αυτό συνεπάγεται από επιχειρησιακής και ψυχολογικής άποψης.
Τα προβλήματα στην υποστήριξη
Η επιλογή για την -εν μέρει- αναβάθμιση του στόλου στις αρχές του 2000 σε επίπεδο Mirage 2000-5Mk II η οποία υπαγορεύτηκε από περιορισμούς λόγω της παράλληλης υλοποίησης της προμήθειας των 60 μαχητικών F-16C/D Block 52+ (Peace Xenia III), απέδειξε ότι η ΠΑ (ήδη από περιόδους καλύτερων εποχών σε επίπεδο εθνικής οικονομίας) δυστυχώς δεν είχε την ικανότητα να υποστηρίξει αποτελεσματικά 2 διαφορετικούς τύπους μαχητικών.
Βεβαίως η αρχή του προβλήματος ανάγεται στα μέσα της δεκαετίας του 80 με την περίφημη τότε «Αγορά του Αιώνα¨ που ήταν πρωτίστως μια πολιτική απόφαση, η οποία έβαλε την ΠΑ στη διαδικασία προμήθειας και εν συνεχεία υποστήριξης δύο τύπων νέων μαχητικών (τα F-16C/D και Mirage 2000EGM).
Αναμφίβολα όμως από επιχειρησιακής πλευράς, το ΓΕΑ είχε την δυνατότητα να αξιοποιήσει και τους δύο τύπους, εκμεταλλευόμενο μια σειρά επιχειρησιακών πλεονεκτημάτων (που ήδη αναφέρθηκαν) επιτυγχάνοντας για περίπου 2 δεκαετίες αποτελεσματική αποτροπή και αξιοσημείωτη επιχειρησιακή ικανότητα.
Σήμερα εν έτη 2018 η κατάσταση έχει γίνει εξαιρετικά περίπλοκη για το στόλο γαλλικών μαχητικών της ΠΑ καθώς ο περιορισμός του εκσυγχρονισμού σε 15 μαχητικά (με απόκτηση και των 10 νέων Mirage 2000-5Mk2), άφησε περίπου άλλα 17 μαχητικά της ΠΑ στην αρχική μορφή της έκδοσης EGM. Ως αποτέλεσμα ήταν μοιραίο να απολέσουν την μαχητική τους αξία καθώς ακολούθησε η είσοδος σε υπηρεσία ικανότερων εκδόσεων και οπλικών συστημάτων στο στόλο των τουρκικών F-16C/D Block 40/50. Ο εν συνεχεία εκσυγχρονισμός τους σε επίπεδο CCIP που ολοκληρώθηκε το 2014, διαφοροποίησε τα δεδομένα της απειλής, με αποτέλεσμα σήμερα τα Mirage 2000EGM να παραμένουν αποτελεσματικά μόνο στον προαναφερθέν ρόλο ναυτικής κρούσης.
Η αδυναμία της ΠΑ να εκσυγχρονίσει τα Mirage 2000 EGM δημιούργησε στην ουσία ένα στόλο 2 διαφορετικών ταχυτήτων με ότι αυτό σημαίνει από πλευράς διαχείρισης εφοδιαστικής αλυσίδας ιδίως σε κόστος, το οποίο σε βάθος χρόνου είναι αποδεδειγμένα μεγαλύτερο από το να υποστηρίζει κανείς ένα ενιαίο στόλο αεροσκαφών.
Στη συνέχεια η κατάσταση επιδεινώθηκε περαιτέρω καθώς με τις επιβαλλόμενες μειώσεις στο λειτουργικό προυπολογισμό του ΥΕΘΑ, άρχισαν να επηρεάζονται αρνητικά οι προμήθειες ανταλλακτικών (με φυσικό επακόλουθο να μειώνονται σταδιακά οι διαθεσιμότητες μαχητικών της ΠΑ). Το πρόβλημα διογκώθηκε την περίοδο 2011-2015 και φυσικά δεν αποτελεί εξαίρεση ο στόλος των Mirage 2000-5Mk2 με την κατάσταση να απέχει μακράν από ένα αποδεκτό επίπεδο στα δεδομένα προ κρίσης.
Στην εξίσωση θα πρέπει να συμπεριλάβουμε τόσο τα προβλήματα που δημιούργησε από το 2011 η τροποποίηση της νομοθεσίας περί προμηθειών των Ε.Δ (που θεσπίστηκε επί των ημερών του Ευ. Βενιζέλου στο ΥΠΕΘΑ) όσο και η στάση της ίδιας της γαλλικής πλευράς η οποία – εκτός του ότι κοστολογεί πανάκριβα ανταλλακτικά και υπηρεσίες – προέβαλλε εξωπραγματικές οικονομικές απαιτήσεις, όταν ζητήθηκε προσφορά για τον εκσυγχρονισμό των Mirage 2000 της ΠΑ.
Είναι γνωστό άλλωστε ότι η κατασκευάστρια εταιρία Dassault, φιλοδοξώντας να επιβάλλει στην ΠΑ να στραφεί στο νέο μαχητικό 4ης γενιάς Rafale, το οποίο προωθούσε από ένα σημείο και μετά – αποκλειστικά- στη διεθνή αγορά, «έλαμψε δια της απουσίας της» όταν η ΠΑ αναζητούσε πληροφορίες επί σειρά ετών, στην προσπάθεια της να αναλύσει τα σενάρια με τις διαθέσιμες επιλογές που είχε για τον εκσυγχρονισμό του στόλου μαχητικών.
Σε πορεία ανάκαμψης
Όλα τα παραπάνω αποτελούν πλέον ιστορία και το ζητούμενο είναι το τι γίνεται σήμερα προκειμένου να βρεθεί λύση στο πρόβλημα. Το μόνο σίγουρο στην υπόθεση αυτή είναι ότι οι απειλές που αντιμετωπίζει η ΠΑ δεν μειώθηκαν στο ελάχιστο αλλά αντιθέτως θα αυξηθούν γεωμετρικά. Από την άλλη πλευρά θα ήταν παράλογο η ΠΑ να επιτρέψει να περιέλθει σε απαξία μια τεράστια επένδυση που κόστισε δισεκατομμύρια από το υστέρημα του ελληνικού λαού.
Ως εκ τούτου είναι αδιαμφισβήτητη η αναγκαιότητα αξιοποίησης του στόλου των γαλλικών μαχητικών με δεδομένη την επιχειρησιακή αποτελεσματικότητα του στόλου των 24 Mirage 2000-5Mk2 στην αποτροπή της ΠΑ, με χρονικό ορίζοντα αξιοποίησης τουλάχιστον για τα επόμενα 15-20 χρόνια. Πολλοί μάλιστα με βαθιά γνώση του ζητήματος αναφέρουν την σκοπιμότητα ενός περιορισμένου εκσυγχρονισμού με συγκεκριμένες προσθήκες που θα του επιτρέψουν να ανταποκριθεί καλύτερα στην αντιμετώπιση και μελλοντικών απειλών.
Σε ότι αφορά τα Mirage 2000EGM (με δεδομένο ότι πλέον είναι πολύ αργά για οποιαδήποτε προσπάθεια εκσυγχρονισμού), θα πρέπει να παραμείνουν ικανά να συνεχίσουν να προσφέρουν στη ΠΑ ως εξειδικευμένα μαχητικά, με ικανότητα ναυτικής κρούσης για κάποια χρόνια ακόμη, μέχρις ότου η ικανότητα αυτή γίνει εφικτό να ενσωματωθεί στα 24 Mirage 2000-5Mk2 (στο πλαίσιο της πιθανής περιορισμένης αναβάθμισης που αναφέρθηκε).
Σε κάθε περίπτωση η ΠΑ θα πρέπει να εξασφαλίσει την αποκατάσταση των διαθεσιμοτήτων στα απαραίτητα επίπεδα και αυτή είναι η προσπάθεια στην οποία επικεντρώνεται το ΓΕΑ μετά από μια παρατεταμένη περίοδο περικοπών.
Στο πλαίσιο αυτό έγινε γνωστό ότι για την ικανοποίηση των αναγκών «Εν Συνεχεία Υποστήριξης(FOS) των αεροσκαφών Μirage 2000 και Μirage 2000-5», έχει σχεδιαστεί η υλοποίηση της προμήθειας υλικών-υπηρεσιών μέσω συμφωνίας-πλαίσιο, με γνώμονα την άμβλυνση των δυσχερειών που αντιμετωπίστηκαν κατά την εξέλιξη του ματαιωθέντος διαγωνισμού 13/2014, που είχε προκηρυχθεί για αυτόν τον σκοπό.
Μέχρι στιγμής όπως ανακοίνωσε πρόσφατα η ΠΑ, έχουν υλοποιηθεί οι κατά νόμο προβλεπόμενες διαδικασίες που είχαν ως αποτέλεσμα τη διατύπωση πρότασης ενεργοποίησης υποπρογράμματος προμήθειας και η ΓΔΑΕΕ διενεργεί διαπραγματεύσεις με τους κατασκευαστές του εν λόγω Οπλικού Συστήματος, οι οποίες είναι σε εξέλιξη και έχουν ως στόχο την κατάρτιση αμοιβαίως αποδεκτών σχεδίων Συμφωνιών – Πλαίσιο και υποδειγμάτων εκτελεστικών συμβάσεων.
Εκτίμηση υψηλόβαθμων κύκλων του ΓΕΑ είναι ότι η διαδικασία θα ολοκληρωθεί σύντομα προκειμένου να τεθεί άμεσα χρονοδιάγραμμα παραδόσεων ποσοτήτων ανταλλακτικών που θα επιτρέψουν στις Μοίρες να ανεβάσουν τις διαθεσιμότητες του στόλου των Mirage 2000.
