Τις υψηλές απαιτήσεις του μαχητικού F-35 καταδεικνύει η συμφωνία την οποία υπέγραψαν η Ισραηλινή Αεροπορία (IAF) και η Αεροπορία των ΗΠΑ (USAF) σχετικά με την υποστήριξη των μαχητικών 5ης γενιάς F-35I Adir. Σε αυτήν περιλαμβάνονται ζητήματα τεχνικής συντήρησης, λογιστικής υποστήριξης, εκπαίδευσης, ασφάλειας και πληροφοριών. Η είδηση αυτή φανερώνει άμεσα τις απαιτήσεις του προγράμματος και προκαλεί ερωτηματικά για το αν θα επιτευχθεί ανάλογο επίπεδο συνεργασίας μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας.
Η συμφωνία η οποία υπογράφτηκε πριν από περίπου ένα μήνα με το Ισραήλ, περιλαμβάνει συνεργασία με τις ΗΠΑ ιδιαίτερα σε θέματα εκπαίδευσης- προετοιμασίας των ιπταμένων καθώς και σε ανταλλαγή γνώσεων σχετικά με τις εξελιγμένες τακτικές που μπορεί να εφαρμόσει το νέο μαχητικό σε αγώνα αέρος αέρος και αέρος εδάφους.
Η συνεργασία μεταξύ ΗΠΑ και Ισραήλ στο πρόγραμμα του F-35 βασίζεται «στην αμοιβαία σχέση και τους ισχυρούς δεσμούς που έχουν αναπτύξει οι δύο χώρες». Τονίζεται ότι το F-35 αποτελεί ένα πρωτοποριακό οπλικό σύστημα και για το λόγο αυτό οι αεροπορικές δυνάμεις που το χρησιμοποιούν, εχουν διαπιστώσει την ανάγκη να μοιραστούν εμπειρία και μαθήματα προκειμένου να προβούν στη βέλτιστη επιχειρησιακή αξιοποίηση.
Ανάλογες συμφωνίες έχουν υπογραφεί η βρίσκονται στο στάδιο της υλοποίησης και με τους υπόλοιπους χρήστες του F-35, ενώ σύμφωνα με ειδικούς, ερωτηματικό εξακολουθεί να αποτελεί η περίπτωση της Τουρκικής Αεροπορίας, η οποία φαίνεται ότι δεν θα βαδίσει ένα «ομαλό μονοπάτι». Τόσο όσον αφορά το ζήτημα της αποδέσμευσης των παραδόσεων των F-35 όσο και στη συνέχεια, στη διαδικασία ένταξης του σε υπηρεσία (εφόσον επιτραπεί τελικά η εξαγωγή στη Τουρκία) .
Σε ποιο στάδιο ένταξης βρίσκονται τα τουρκικά F-35
Στο μεταξύ το καλοκαίρι προσγειώθηκαν στην βάση Luke της Αριζόνα τα πρώτα 2 τουρκικά F-35. Σύμφωνα με την τουρκική ιστοσελίδα Haber Turk αναφέρθηκε ότι ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα θα ξεκινήσει η εκπαίδευση των πιλότων και του προσωπικού συντήρησης.
Σύμφωνα με δηλώσεις του εκπροσώπου του Υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ, συνταγματάρχη Rob Manning, αναφέρθηκε ότι η διαδικασία εκπαίδευσης των Τούρκων ιπτάμενων και μηχανικών θα διαρκέσει κατά μέσο όρο δυο χρόνια.
Βάσει της τρέχουσας συμφωνίας, τα αεροσκάφη θα παραμείνουν υπό επιτήρηση για μικρό χρονικό διάστημα στις ΗΠΑ, χωρίς όμως να προσδιορίζεται ποιο θα είναι αυτό ούτε ποιες είναι οι επιπλοκές που θα υπάρξουν από την υφιστάμενη απαγόρευση εξαγωγής του στη Τουρκία.
Πάντως ανεξάρτητα όλων των παραπάνω, η πτητική εκπαίδευση των Τούρκων χειριστών θα ξεκινήσει μέσα στον Οκτώβριο ενώ ζητήματα που αφορούν τη συντήρηση του μικρού αριθμού τουρκικών F-35 που έχουν ήδη παραδοθεί, έχει αναλάβει η Αμερικανική Κυβέρνηση. Το stauts αυτό θα συνεχίσει να υφίσταται μέχρι και την ολοκλήρωση της διαδικασίας μεταφοράς η οποία θα ολοκληρωθεί μέχρι το 2020.
Σε όλο αυτό το διάστημα τα πρώτα τέσσερα τουρκικά F-35 θα παραμείνουν στην Αεροπορική Βάση Luke στην Αριζόνα των ΗΠΑ. Συνολικά έχει ανακοινωθεί ότι θα εκπαιδευτούν 13 Τούρκοι πιλότοι, οι οποίοι θα συγκροτήσουν τον αρχικό πυρήνα εκπαιδευτών. Αυτοί με τη σειρά τους θα αναλάβουν την εκπαίδευση των άλλων ιπταμένων της Τουρκικής Αεροπορίας.
Επιπρόσθετα θα εκπαιδευτούν και 325 τεχνικοί όλων των ειδικοτήτων οι οποίοι στη συνέχεια θα επιστρέψουν στην Τουρκία, ώστε να στελεχώσουν την 7η Αεροπορική Βάση της Μαλάτιας. Αυτή η βάση έχει οριστεί ως κέντρο εκπαίδευσης ιπταμένων και τεχνικών στο F-35 εφόσον όλα εξελιχθούν με βάση το αρχικό χρονοδιάγραμμα.
Τι φοβάται η κυβέρνηση των ΗΠΑ
Σε ότι αφορά το ενδεχόμενο η απαγόρευση εξαγωγής του F-35 στην Τουρκία να λάβει μόνιμο χαρακτήρα, ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου απέφυγε να απαντήσει (αναφέροντας μόνο ότι δεν μπορούν να γίνουν σχόλια για την πρόταση νόμου). Κατέστησε όμως σαφές ότι από τη στιγμή που δεν έχει αλλάξει τίποτα με την υπάρχουσα νομοθεσία, οι Τούρκοι πιλότοι και το προσωπικό συντήρησης θα συνεχίσουν την εκπαίδευση τους κανονικά σε αμερικανικό έδαφος.
Υπενθυμίζεται ότι ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Τζίμ Μάτις είχε αναφέρει ότι σε περίπτωση που η Τουρκία αποβληθεί από το πρόγραμμα του F-35, θα προκληθούν προβλήματα στην αλυσίδα προμήθειας των αεροσκαφών που θα οδηγήσει σε αύξηση του κόστους και καθυστέρηση στις παραδόσεις.
Το αν αυτό το επιχείρημα είναι ικανό να επηρεάσει την πορεία του F-35, και να διευκολύνει την άρση της υφιστάμενης απαγόρευσης για την ένταξη σε υπηρεσία με την Τουρκική Αεροπορία, είναι κάτι που θα το δούμε μέσα στους επόμενους μήνες.
