Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Το 2025, ήταν σημαντικό ορόσημο ως έτος, στο πολύπαθο πρόγραμμα προμήθειας των ελικοπτέρων NH90 του Ελληνικού Στρατού. Ορόσημο, επειδή αφενός παρελήφθη το 20ό και τελευταίο ελικόπτερο της συμβάσεως, στις 12 Νοεμβρίου και αφετέρου λόγω υπογραφής στις 4 Δεκεμβρίου, της πολύ σημαντικής συμβάσεως Εν Συνεχεία Υποστηρίξεως (FOS) του τύπου. Υπήρξε όμως και μια ακόμη πολύ σημαντική εξέλιξη, που δεν αναδείχθηκε τόσο πολύ.
Στις 28 Νοεμβρίου, στις εγκαταστάσεις της Εθνικής Στρατιωτικής Αρχής Αξιοπλοΐας (ΕΣΑΑ) πραγματοποιήθηκε η τελετή απονομής Στρατιωτικού Πιστοποιητικού Τύπου (Military Type Certificate – MTC) στα ελικόπτερα NH90. Παρόντες ήταν ο Α/ΓΕΕΘΑ και αντιπροσωπείες της γαλλικής Γενικής Διεύθυνσης Εξοπλισμών (DGA) και των εταιρειών Airbus/ NH Industries.
Πρόκειται για ιστορικής σημασίας εξέλιξη, δεδομένου ότι είναι το πρώτο MTC που εκδίδει η ΕΣΑΑ. Η Αρχή, συγκροτήθηκε τον Μάρτιο του 2021 και είναι ανεξάρτητη οργανωτικά μονάδα του ΓΕΕΘΑ επιπέδου Κλάδου, υπαγόμενη απευθείας στον Α/ΓΕΕΘΑ. Το NH90 διέθετε ήδη MTC από τη γαλλική DGA, στο πλαίσιο του πολυεθνικού προγράμματος NH90. Η ΕΣΑΑ από την πλευρά της, επικύρωσε και μετέφερε το γαλλικό MTC στο ελληνικό σύστημα στρατιωτικής αξιοπλοΐας, προσαρμόζοντας το πιστοποιητικό στις εθνικές επιχειρησιακές απαιτήσεις και στις ιδιαιτερότητες του ελληνικού στόλου.
Με βάση το δικό της θεσμικό πλαίσιο, η ΕΣΑΑ έχει αρμοδιότητα για τον έλεγχο, την εποπτεία και την πιστοποίηση της αξιοπλοΐας στρατιωτικών αεροσκαφών και τη αναγνώριση/ επικύρωση πιστοποιητικών που έχουν εκδοθεί από άλλες αρμόδιες Αρχές.
Σε πρακτικό επίπεδο, η σημασία της υπάρξεως MTC για τα στρατιωτικά αεροσκάφη, αφορά τους παρακάτω τομείς:
α. Ασφάλεια πτήσεων
Το MTC πιστοποιεί ότι ο τύπος του αεροσκάφους (εν προκειμένω το NH90 στον Ελληνικό Στρατό) είναι σχεδιασμένος και δοκιμασμένος σύμφωνα με συγκεκριμένη, συστηματικά ορισμένη βάση πιστοποιήσεως (στρατιωτικοί και διεθνείς κανονισμοί). Χωρίς MTC, δεν υπάρχει ενιαίο, θεσμικώς κατοχυρωμένο σημείο αναφοράς για τα όρια ασφαλούς λειτουργίας του τύπου.
β. Εθνική ευθύνη και λογοδοσία
Η ύπαρξη εθνικού MTC σημαίνει ότι η Ελλάδα, μέσω της ΕΣΑΑ αναλαμβάνει η ίδια την ευθύνη για την απόφαση ότι ο τύπος είναι ασφαλής, αξιοποιώντας μεν το έργο των συμμάχων, αλλά χωρίς να “κρύβεται” πίσω από αυτό. Πρόκειται για ζήτημα εθνικής κυριαρχίας, διαφάνειας και λογοδοσίας.
γ. Διαλειτουργικότητα και συνεργασία
Με την επικύρωση και έκδοση MTC, η ΕΣΑΑ εντάσσεται ουσιαστικώς στην διεθνή κοινότητα στρατιωτικής αξιοπλοΐας, ανταλλάσσει δεδομένα και μειώνει κόστος και χρόνο, χωρίς να εγκαταλείπει τον εθνικό έλεγχο.
δ. Κύκλος ζωής και υποστήριξη στόλου
Το MTC είναι η “βάση αναφοράς” για τις μελλοντικές τροποποιήσεις και αναβαθμίσεις, τα δελτία αξιοπλοΐας και τις τεχνικές οδηγίες, τον έλεγχο ότι συμβάσεις υποστηρίξεως και εργασίες συντηρήσεως δεν αλλοιώνουν την εγκεκριμένη ασφάλεια πτήσεων.
Είναι ουσιαστικά το θεμέλιο πάνω στο οποίο θα στηριχθεί η συνεχής αξιοπλοΐα του στόλου των NH90.
Παρά το ότι πρόκειται για “μεταφορά/ επικύρωση” υπάρχοντος MTC, το έργο της ΕΣΑΑ ήταν μεγάλο και σύνθετο. Το τελικό αποτέλεσμα είναι ότι η ΕΣΑΑ δεν “αποδέχθηκε” απλώς ένα ξένο πιστοποιητικό αλλά το επανέλεγξε, το προσάρμοσε και το ενσωμάτωσε στο εθνικό σύστημα στρατιωτικής αξιοπλοΐας.
Πέραν του NH90, η ΕΣΑΑ έχει ήδη χαράξει συνολική στρατηγική για όλα τα αεροσκάφη που διαθέτουν οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις και αναλυτικώς.
- Για νέα αεροσκάφη που αποκτώνται, όπως το F-35.
- Για υφιστάμενους τύπους (legacy aircraft) που ήδη διαθέτουν αρχική πιστοποίηση από άλλες αναγνωρισμένες στρατιωτικές ή πολιτικές Αρχές αεροπορίας, προγραμματίζεται διαδικασία επικυρώσεως MTC από την ΕΣΑΑ.
- Τέλος, για υφιστάμενους τύπους (legacy aircraft) που δεν συνοδεύονται από ξένο (M)TC, η ΕΣΑΑ θα προχωρά στην έκδοση εθνικού Στρατιωτικού Πιστοποιητικού Τύπου, κατόπιν στοχευμένου έργου τεχνικής τεκμηριώσεως και αναλύσεως κινδύνου, σε στενό συντονισμό με τον αρχικό κατασκευαστή (OEM) και το οικείο Γενικό Επιτελείο.
