Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Κατά την συνάντησή του με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα στις 15 Σεπτεμβρίου, ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης εξέφρασε την πλήρη αντίθεση της Ελλάδας στην συμμετοχή της Τουρκίας στον μηχανισμό της Δράσης Ασφαλείας Για την Ευρώπη (SAFE).
Την ίδια στιγμή που η χώρα και η κυβέρνηση σπαταλάει διπλωματικό κεφάλαιο για την συγκεκριμένη εθνική θέση, δεν δείχνει να έχει αντιληφθεί την ουσιαστική σημασία της πρωτοβουλίας SAFE. Από το ΥΠΕΘΑ, διαρρέεται ότι οι αρμόδιοι εξετάζουν τρόπους με τους οποίους θα εντάξουν τις συμβάσεις Εν Συνεχεία Υποστηρίξεως (FOS) οπλικών συστημάτων στις πρόνοιες της SAFE. Πρόκειται για επικίνδυνη αντίληψη.
Πρόσκληση Πολωνίας στην Ελλάδα για κοινά προγράμματα στο SAFE
Η στρατηγική αντίληψη πίσω από την SAFE, δεν είναι απλώς η ενίσχυση των ενόπλων δυνάμεων με διευκόλυνση διά συμφέρουσας χρηματοδοτήσεως συμβάσεων προμήθειας υλικού. Ο στρατηγικός χαρακτήρας της SAFE, είναι πρωτίστως ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΣ. Αποβλέπει, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικώς στα επίσημα κείμενα «στην οικοδόμηση κλιμακώσιμων, κυρίαρχων και βιώσιμων βιομηχανικών δυνατοτήτων στην ΕΕ. Τα κράτη – μέλη μπορούν να χρησιμοποιήσουν τον μηχανισμό για να υποστηρίξουν νέες στρατηγικές πρωτοβουλίες ή να βιομηχανοποιήσουν στοιχεία υφιστάμενων αμυντικών προγραμμάτων».
Με απλά λόγια, η SAFE αφορά κοινές προμήθειες δύο ή περισσοτέρων κρατών μελών της ΕΕ, ούτως ώστε να προτιμηθούν ευρωπαϊκά προϊόντα και να συναφθούν βιομηχανικές συνεργασίες στον αμυντικό κλάδο. Σε μεγάλο βαθμό, τα κράτη μέλη έχουν συμφέρον να προβάλουν το καθένα τα εγχώρια προϊόντα τους και να τα προωθήσουν σε άλλα κράτη μέλη, με “ανταλλαγές” κοινών προμηθειών μεταξύ τους. Μαζικές κοινές προμήθειες, επιτρέπουν όχι μόνο συμπίεση του κόστους προμήθειας αλλά και ευκαιρίες για σοβαρές διαπραγματεύσεις σε επίπεδο βιομηχανικών συμπαραγωγών ή και μεταφοράς τεχνολογίας ως αντισταθμιστικά.
Κάτι που υποτίθεται ότι ενδιαφέρει την Ελλάδα όλο και περισσότερο, από την στιγμή μάλιστα που η κυβέρνηση θέσπισε προϋπόθεση στις διαπραγματεύσεις, την προσφορά επιστροφών σε βιομηχανικές συνεργασίες σε ποσοστό 25%. Αυτό όμως, αφορά προμήθεια υλικού – προϊόντος και είναι ουτοπικό να αναμένει κανείς ότι μπορεί να επιτευχθεί μέσω συμβάσεων… FOS. Οι συμβάσεις FOS, είναι επί της ουσίας απευθείας αναθέσεις σε εταιρείες των οποίων είσαι ήδη πελάτης, για προμήθεια ανταλλακτικών.
Ενδιαφέρον Βουλγαρίας για κοινή προμήθεια του ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ της ΕΑΒ
Η Ελλάδα, εκκινεί στην SAFE, με το μειονέκτημα ότι της έχει κατανεμηθεί μικρό ποσό συνολικού δανεισμού. Το ορθολογικό θα ήταν να επιδιώξει κοινές προμήθειες υλικών με άλλα κράτη μέλη, στην αντίληψη της “ανταλλαγής” μεταξύ εθνικών προϊόντων. Ενδεικτικώς, η Ελλάδα μπορεί να προβεί στην από κοινού προμήθεια ενός συστήματος, φερειπείν της Γαλλίας, στην βάση της συμφωνίας ότι και αυτή θα προμηθευτεί από κοινού με την Ελλάδα ένα ελληνικό σύστημα, όπως επί παραδείγματι το σύστημα αντιμετωπίσεως δρόνων ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ της κρατικής ΕΑΒ, ή κάποιο ανεπάνδρωτο σύστημα κάποιας ελληνικής ιδιωτικής εταιρείας.
Αλλά μέσω SAFE, η Ελλάδα μπορεί και να ενισχύσει την παραγωγή των κρατικών εταιρειών. Ένα παράδειγμα μπορεί να αποτελέσει η από κοινού προμήθεια με την Κύπρο, ενδεικτικώς οβίδων πυροβολικού 155 mm της κρατικής ΕΑΣ με ελληνικό πυροσωλήνα της Hellenic Instruments. Ως γνωστόν, η ΕΑΣ έχει χάσει την παραγωγική ικανότητα πυρομαχικών μεγάλου διαμετρήματος, επειδή έχει αδρανοποιήσει την γραμμή παραγωγής μεταλλικών μερών των βλημάτων (οβιδουργείο). Στο πλαίσιο μιας κοινής προμήθειας διά χρηματοδοτήσεως SAFE με την Κύπρο, μπορεί να καλυφθεί και το κόστος αποκαταστάσεως της συγκεκριμένης γραμμής παραγωγής σε άλλο, εκτός συγκροτήματος Υμηττού, εργοστάσιο της ΕΑΣ, ώστε η εταιρεία να αποκτήσει και πάλι την παραγωγική αυτοτέλειά της σε σειρά προϊόντων, την οποία σήμερα έχει χάσει. Αυτό συνιστά ουσιαστική «οικοδόμηση βιομηχανικών δυνατοτήτων».
Η πρωτοβουλία SAFE, πρέπει να γίνει αντιληπτό, ότι συνιστά μεγάλη ευκαιρία και για την Αμυντική Βιομηχανία. Η Ελλάδα, κατήρτισε τον ΜΠΑΕ 2025-2036 με επίκεντρο κάποια μείζονα εξοπλιστικά προγράμματα απευθείας αναθέσεων σε χώρες εκτός ΕΕ. Μη αξιοποίηση της χρηματοδοτήσεως SAFE για την προμήθεια περισσοτέρων ευρωπαϊκών και ελληνικών προϊόντων αλλά για πακέτα FOS, ούτε αυξάνει το ποσοστό των ευρωπαϊκών κι ελληνικών όπλων στο ελληνικό και το ευρωπαϊκό οπλοστάσιο συνολικώς, ούτε ενισχύει την εγχώρια βιομηχανική παραγωγή που πρέπει να εμπλουτίσει την ποικιλία προϊόντων κι όχι τις υπηρεσίες (συντήρηση) που προσφέρει.
Αν η Αθήνα αντιδρά στην συμμετοχή της Τουρκίας στην SAFE, εμποδίζοντας τα κράτη μέλη να συνάψουν συμβάσεις δισεκατομμυρίων με βιομηχανικές συνεργασίες εντάσεως αλλά την ίδια στιγμή, σπαταλά τα δικά της λίγα δάνεια SAFE για προμήθειες ανταλλακτικών από εταιρείες των οποίων είναι ήδη πελάτης ούτως ή άλλως, τί εντυπώσεις θεωρούν οι αρμόδιοι ότι δημιουργούν; Έχουν καταλάβει τι πάνε να κάνουν; Ή σκοπός είναι να μην διαταραχθούν οι επιλογές απευθείας αναθέσεων του ΜΠΑΕ 2025-2036;
Πιστοποίηση πυροσωλήνα πυροβολικού HK-MOFA της Hellenic Instruments
