Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Τέτοιες ημέρες πριν 36 χρόνια, στις 11 Αυγούστου 1989, συγκροτήθηκε η 332 Μοίρα Παντός Καιρού και άρχισε να αξιοποιεί επιχειρησιακά τα Mirage 2000EGM/BGM.
Τέτοιες ημέρες πριν 26 χρόνια, στις 8 Αυγούστου 1999, ανατέθηκε σύμβαση για την προμήθεια 45 εκπαιδευτικών αεροσκαφών T-6A Texan II και πριν 25 χρόνια τέτοιες ημέρες, στις 31 Ιουλίου 2000, το πρώτο εξ αυτών προσγειωνόταν στην 120 Πτέρυγα Εκπαιδεύσεως Αέρος στην Καλαμάτα.
Οι δύο τύποι αεροσκαφών, έχουν κάτι κοινό: πολύ γρήγορα άρχισε να υποβαθμίζεται η υποστήριξή τους. Πολύ πριν την οικονομική κατάρρευση και την επιβολή των μνημονίων το 2010, είχαν ξεκινήσει περικοπές στους εξοπλισμούς και το υλικό των Ενόπλων Δυνάμεων άρχισε να αφήνεται στην τύχη του. Οι σταδιακές περικοπές, από το 2010 έλαβαν την μορφή διακοπής της “αιμοδοσίας” στον οργανισμό των Ενόπλων Δυνάμεων. Σε αυτή την “δεκαετία της καταστροφής”, σε κανέναν άλλον Κλάδο δεν ήταν περισσότερο εμφανή τα σημάδια της εγκαταλείψεως.
Από τα 45 Mirage 2000, επιχειρούσε μόνο μία χούφτα, στην κυριολεξία. Το “νεκροταφείο Τανάγρας”, φιλοξενούσε παραδίπλα την “Μοίρα ΕΑΒ”, με Phantom που είχαν μεταφερθεί για συντήρηση και απλώς εγκαταλείφθηκαν εκεί. Στα χωράφια γύρω, άλλα 5 C-130, το 1/3 της συνολικής δυνάμεως, που δεν μπορούν πλέον να επανέλθουν σε υπηρεσία.
Στο “νεκροταφείο Καλαμάτας”, δεκάδες T-6 και T-2 Buckeye ξεκοιλιασμένα.
Στην Ελευσίνα, 6 από τα 8 C-27J γυμνά στην πίστα, τα VIP σε κακά χάλια, τα πολύτιμα ΑΣΕΠΕ επίσης σε αμφίβολη κατάσταση.
Το επιχειρησιακό ερώτημα εν όψει Typhoon ή/και F-35 στην Τουρκία
Συνολικώς, περί τα 150 αεροπλάνα και ελικόπτερα διαφόρων τύπων της Πολεμικής Αεροπορίας, αεροπορικό υλικό δισεκατομμυρίων, ευρίσκοντο καθηλωμένα στο έδαφος. Εξ αυτών, 70-80 διαλυμένα, ουσιαστικώς ξεγραμμένα οριστικώς από το δυναμικό. Με “εκτός δράσης” το ισοδύναμο τριών Μοιρών μαχητικών, η δύναμη κρούσεως στηριζόταν κατά βάση στα 150 F-16, με αρκετά χαμηλούς δείκτες διαθεσιμότητος. Στο υπόλοιπο φάσμα, το αεροπορικό υλικό παρουσίαζε διαθεσιμότητες “αερολέσχης”… Η Πολεμική Αεροπορία, αναδείχθηκε ίσως στον πιο “σπάταλο” Κλάδο από πλευράς διαχειρίσεως υλικού.
Σε αυτό το χάλι, βρήκε η κρίση του 2020 τις Ένοπλες Δυνάμεις και την Πολεμική Αεροπορία ειδικότερα.
Παρά την σημαντική αύξηση των εξοπλιστικών δαπανών από το 2021, δεν έχουν θεραπευτεί ακόμη οι πληγές. Κάποιες αναθέσεις συμβάσεων δισεκατομμυρίων, δημιούργησαν μία εικόνα ανακάμψεως αλλά πίσω από αυτές, βρίσκονται τα “σπασμένα” της “δεκαετίας της καταστροφής”. Επιβεβαιώθηκε ότι οι περικοπές δαπανών για την υποστήριξη του υλικού, κοστίζουν σε βάθος χρόνου πολύ περισσότερο, επειδή συσσωρεύονται ανάγκες και ακολουθούν σπασμωδικές ενέργειες.
Δαπανήθηκαν 3,5 δισ. € για την προμήθεια 24 Rafale F3R, προκειμένου να διαγραφούν οριστικώς από την ενεργό δύναμη τα 18 απαξιωμένα Mirage 2000EGM/BGM της 332 Μοίρας.
Αντιστοίχως διατέθηκε 1,852 δισ. € για την αποκατάσταση λειτουργίας του “νεκροταφείου Καλαμάτας”, που περιελάμβανε προμήθεια 10 M-346 Block 5+ και την οριστική διαγραφή δεκάδων παρατημένων T-2, συν την αποκατάσταση της διαθεσιμότητος σε 25 μόνο, από τα 45 συνολικώς, T-6A Texan II.
Αν το υλικό υποστηριζόταν όλα τα προηγούμενα έτη κανονικά, τα συγκεκριμένα χρήματα θα μπορούσαν να διατεθούν για την αποδοτικότερη εφαρμογή επιβεβλημένων προγραμμάτων εκσυγχρονισμού και προμήθειες νέου υλικού, χωρίς να εγκαταλείπονται στην τύχη τους οι λοιποί πυλώνες ισχύος του Κλάδου.
Όλες αυτές οι συγκλονιστικές εμπειρίες, έχουν άραγε καταστήσει σοφότερους τους αρμοδίους ως προς την διαχείριση πόρων σε συνάρτηση με το διαθέσιμο υλικό και τον εκσυγχρονισμό δυνάμεων;
Βλέπουμε ότι τα Rafale αγοράστηκαν ενώ ήδη είχε εκφρασθεί ενδιαφέρον για την προμήθεια F-35. Αυτό δεν εμπόδισε όμως την ανάθεση συμβάσεως και για το αμερικανικό μαχητικό 5ης γενεάς, λίγο αργότερα. Την ίδια στιγμή και ενώ για τους υπόλοιπους πυλώνες ισχύος διατίθενται ψίχουλα, ετοιμάζεται νέα επένδυση στα F-16, όταν ήδη αρχίζει και πιέζει η κατάσταση ως προς την υποστήριξή τους. Από την άλλη, ανακοινώνεται σχεδιασμός για οροφή 200 μαχητικών, που θα εξυπηρετηθεί μέσω συμπληρωματικής προμήθειας Rafale, δεδομένου ότι θα αποσυρθούν παλαιότεροι τύποι.
Στο υπόλοιπο δυναμικό, επικρατεί εγρήγορση επειδή τα 10 μόνο M-346 πιθανώς να αποδειχθούν ανεπαρκή, τα στρατηγικής σημασίας ΑΣΕΠΕ εξακολουθούν να έχουν χαμηλή προτεραιότητα, σχεδιάζεται προμήθεια νέων αντιαεροπορικών συστημάτων μεγάλου βεληνεκούς αλλά για τους υφιστάμενους Patriot δεν διαφαίνεται ενδιαφέρον αναβαθμίσεως και στις τακτικές μεταφορές – ελικόπτερα επιδιώκεται η αποκατάσταση όσων μπορούν να σωθούν.
Ως γνωστόν, οι διαθέσιμοι πόροι δεν είναι απεριόριστοι. Παλαιότερα όμως, εθεωρείτο εξασφαλισμένο ότι το διαθέσιμο υλικό συντηρείται κατά τέτοιον τρόπο ώστε να διακρίνεται από υψηλές διαθεσιμότητες και ακολουθούσαν όλα τα άλλα για τον εκσυγχρονισμό. Κατά την “δεκαετία της καταστροφής”, εκ των πραγμάτων δεν υπήρχαν περιθώρια για ανανέωση του Κλάδου αλλά διαταράχθηκε σοβαρά το σύστημα συντηρήσεως του υπάρχοντος υλικού. Η βλάβη δείχνει να είναι μόνιμη, από την στιγμή που οι δαπάνες υποστηρίξεως του υλικού πέρασαν από τον λειτουργικό προϋπολογισμό στον αναπτυξιακό. Με συρρικνωμένο λειτουργικό προϋπολογισμό σε επίπεδα “εποχής μνημονίων” και επιβαρυμένο τον αναπτυξιακό εκ της προσθήκης των αναγκαίων προμηθειών ανταλλακτικών, η συνολική ανάκαμψη της Πολεμικής Αεροπορίας επί υγιών βάσεων καθίσταται πρόκληση υψηλού βαθμού δυσκολίας, λόγω ελλείψεως ορθολογισμού. Το σύγχρονο υλικό που αποκτά ή θα αποκτήσει η Πολεμική Αεροπορία, είναι πολύ πιο κοστοβόρο σε συντήρηση.
Τί δεν κάνει η κυβέρνηση και ο ΥΕΘΑ για τις Ένοπλες Δυνάμεις
