Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Συζητώντας κάποτε με απόστρατο ανώτατο αξιωματικό, την κατάσταση των εξοπλισμών και της προόδου στην εγχώρια αμυντική βιομηχανία συγκριτικώς με την Τουρκία, φτάσαμε στο σημείο που προσπαθείς να σημειώσεις την ειδοποιό διαφορά από την οποία προέκυψε η αποτυχία του ενός μέρους έναντι της επιτυχίας του άλλου.
Αναπτύσσοντας την άποψή μου, παρατήρησα ότι δεν ήταν ασφαλώς ζήτημα διαφοράς σε επίπεδο ευφυίας. Και οι δύο λαοί είναι αρκούντος έξυπνοι κι αντιλαμβάνονται ποιο είναι το σωστό να γίνει.
Ούτε τόσο θέμα διαφθοράς σε επίπεδο κυβερνητικού και κρατικού μηχανισμού, νομίζω ότι είναι. Και στις δύο χώρες υπάρχουν κατά καιρούς λαμόγια και στήνονται δουλειές αν και στην Ελλάδα δίδεται μεγαλύτερη δημοσιότητα. Να δεχθώ ότι μπορεί να υπάρχει μία κάποια διαφορά στο πόσο βαθιά ριζωμένη είναι στο πολιτικό DNA των αρμοδίων (βρείτε ποια εκ των δύο χωρών… υπερέχει κάπως).
Ούτε οικονομικό είναι κατά βάση το ζήτημα. Αναλόγως περιόδων, και οι δύο χώρες δαπάνησαν τεράστια ποσά για αμυντικές επενδύσεις και κατηύθυναν πολλά κονδύλια για την ανάπτυξη κρατικής αμυντικής βιομηχανίας, με σκοπό να αυξήσουν την αυτάρκεια της χώρας σε αμυντικό υλικό. Μπορεί η Τουρκία να αφιερώνει σήμερα πολύ περισσότερα για τον σκοπό αυτό αλλά ας μην ξεχνάμε ότι η Ελλάδα προηγήθηκε στην οργανωμένη προσπάθεια ως μέρος της κρατικής – εθνικής πολιτικής και λογικώς, δεν θα έπρεπε να βρίσκεται στο σημερινό χάλι.
Ποια είναι η συγκριτική διαφορά λοιπόν;
Κατά την άποψή μου, κατέληξα, η διαφορά βρίσκεται στο ότι οι αρμόδιοι σε θέσεις ευθύνης στον κυβερνητικό, κρατικό και στρατιωτικό μηχανισμό, είναι πιο πατριώτες από τους δικούς μας. Αγαπούν περισσότερο την πατρίδα τους και την βάζουν υπεράνω όλων. Όχι ότι οι δικοί μας δεν αγαπούν την πατρίδα. Απλώς οι άλλοι, το έχουν και το εννοούν περισσότερο.
Ο συνομιλητής μου έδειξε αμέσως δυσαρέσκεια με το συμπέρασμά μου. Αλλά δεν νομίζω ότι παρουσίασε κάποιο ουσιαστικό αντεπιχείρημα για να αμφισβητήσει την θέση μου ή άλλη εξήγηση για την μεγάλη διαφορά αποτελέσματος.
Ασφαλώς και οι συνθήκες συνολικώς επηρεάζουν την εφαρμογή πολιτικής, ιδίως μεταξύ μίας χώρας που είναι μέλος της ΕΕ, εν συγκρίσει με μία που δεν είναι. Αλλά η Ελλάδα έχει δείξει τις τελευταίες δεκαετίες ότι απλώς δεν έχει πολιτική αναπτύξεως εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας, παραγωγής κι αυτάρκειας. Και σε αυτό, μπορεί φυσικά να επηρεάζει η άνευ ορίων διαφθορά αλλά και αυτό σε τελική κατάληξη, δεν παύει να είναι συνέπεια της κατάπτωσης των ηθικών αξιών και έκλειψης του ιδεαλισμού στην ιθύνουσα τάξη, εκ του οποίου γεννάται και η αγάπη για την πατρίδα.
Θυμήθηκα αυτή την συζήτηση, εξ αφορμής των όσων είπε ο πρωθυπουργός για “υπερπατριώτες”, επικαλούμενος τις πολύ μεγάλες αμυντικές προμήθειες που έχει αποφασίσει, τις οποίες προτίθεται (σωστά) να συνεχίσει. Προφανώς ήθελε να αναδείξει τις αποφάσεις ευθύνης επί θεμάτων αμυντικής θωρακίσεως της χώρας, ως πράξεις υπεύθυνων πατριωτών.
Το ερώτημα όμως παραμένει: πώς έπειτα από δισεκατομμύρια που δαπανήθηκαν, δεν έχουμε ικανή εγχώρια αμυντική βιομηχανία και πώς σήμερα αυτό δεν έχει αλλάξει στο ελάχιστο με τις απευθείας αναθέσεις της κυβερνήσεως την τελευταία πενταετία; Εάν οι προμήθειες, που όλοι συμφωνούν ότι χρειάζονται, χρησιμοποιούνται περισσότερο ως όχημα εξυπηρετήσεως ταπεινών σκοπών, γίνονται αντιληπτές ως ευκαιρίες προσωπικού πλουτισμού, είναι απολύτως εξηγήσιμη η μη απαίτηση σοβαρών ανταλλαγμάτων και η απουσία του εθνικού οφέλους, επιβεβαιώνοντας την άποψή μου ότι οι άλλοι σε τελική ανάλυση, αγαπούν περισσότερο την πατρίδα τους.
Ως θνητοί, διακατεχόμαστε από αδυναμίες και πάθη. Αλλά από τους υπεύθυνους πολιτικούς άνδρες, αναμένει κανείς ότι διατηρούν σε περίοπτη θέση στην καρδιά και την ψυχή τους, υψηλές έννοιες όπως η πατρίδα και το έθνος, τις οποίες έχουν ως οδηγό. Ώστε να χαλιναγωγούν, να υποτάσσουν σε έναν υψηλό σκοπό, τις όποιες ατέλειες τους διακρίνουν. Διαφορετικά, η διαφθορά κατά μείζονα λόγο, οδηγεί σε υποχώρηση του πατριωτισμού.
Ας θυμηθούμε τι αποφαινόταν στα 100 χρόνια περίπου από τον Ξεσηκωμό του Γένους, ένας Έλληνας ακαδημαϊκός και πολιτικός, ο Παύλος Καρολίδης*, επί του ζητήματος: «H Ελλάς, ίνα ορθοποδή, δεν απαιτεί παρά των ιθυντόρων αυτής να ώσιν άνδρες μεγάλοι και μεγαλοφυείς, αλλ’ απλώς, ίνα μη κακουργώσιν εν τη αρχή ή ελάχιστα να κακουργώσιν ελαυνόμενοι εκ του εγωϊσμού».
Βλέπουμε ότι ο Καρολίδης εντοπίζει ως πρωτεύουσα αδυναμία των πολιτικών, τον εγωισμό. Που ετυμολογικώς σημαίνει “υπερβολική αγάπη του ατόμου προς τον εαυτό του με ταυτόχρονη τάση να υποβάλει το συμφέρον των άλλων στο δικό του”.
Όταν ο Καρολίδης γράφει «ίνα μη κακουργώσιν», δείχνει πως κατανοεί ότι οι ιθύνοντες είναι κι αυτοί κοινοί θνητοί και προφανώς μπορεί να παρασυρθούν, οπότε γράφει «ή έλάχιστα», δείχνοντας ότι πρέπει τουλάχιστον να υφίσταται ένας φραγμός, ένα όριο σε αυτή την αρρώστια. Και ο φραγμός, αυτό το όριο των «ιθυντόρων», όπως γράφει ο Καρολίδης, δεν μπορεί παρά να τεθεί από την κυβέρνηση, με πρώτο τον κυβερνήτη να δίνει το παράδειγμα.
Συνοπτικώς, ο Καρολίδης μας λέει ότι η Ελλάδα δεν χρειάζεται μεγάλους, διεθνούς βεληνεκούς πολιτικούς για να προοδεύσει αλλά απλώς κυβερνήτες που να μην έχουν ως πρωτεύον κίνητρο το προσωπικό – κομματικό συμφέρον, που οδηγεί σε παρανομίες ή να επηρεάζονται από τον εγωϊσμό, δηλαδή την απληστία και την διαφθορά.
Αντέχει σε αυτοκριτική η κυβέρνηση; Η ανυπαρξία θετικού αποτελέσματος στην αμυντική βιομηχανία και την εθνική αυτάρκεια της χώρας σε εξοπλισμούς, η καταστροφή του οράματος που είχαν κάποιοι προ 50 ετών, είναι μια σκληρή πραγματικότητα η οποία δεν αποκρύπτεται με πυροτεχνήματα για υπερπατριώτες και (ψευτο)πατριώτες.
*Ο Παύλος Καρολίδης (1849-1930) ήταν ιστορικός, πολιτικός και καθηγητής πανεπιστημίου. Το 1886 εξελέγη υφηγητής Γενικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και το 1893 διαδέχθηκε τον Έλληνα ιστορικό Κωνσταντίνο Παπαρρηγόπουλο ως τακτικός καθηγητής στην ίδια έδρα. Μετά το 1922 εξέδωσε το επτάτομο έργο «Σύγχρονος ιστορία των Ελλήνων και των λοιπών λαών της Ανατολής από 1821 μέχρι 1921» ή «Ιστορία του συγχρόνου Ελληνισμού».
