Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Με σχετική ανακοίνωσή της προ ημερών, η ΓΔΑΕΕ ενημέρωνε για τις συσκέψεις που έλαβαν χώρα το διάστημα 10-13 Σεπτεμβρίου μεταξύ εκπροσώπων της αμερικανικής κυβερνήσεως, της ΓΔΑΕΕ και φορέων του ΓΕΣ, για την υλοποίηση της Διακρατικής Συμφωνίας προμήθειας ελικοπτέρων UH-60M Black Hawk. Σε φωτογραφία που συνόδευε την ανάρτηση, διακρίνονται περί τους 15 Αμερικανοί στην ξένη ομάδα!
Η εικόνα, δίνει μια ιδέα για τον βαθμό εμπλοκής Αμερικανών κρατικών υπαλλήλων στον μηχανισμό Στρατιωτικών Πωλήσεων Αλλοδαπής (FMS) οι οποίοι προέρχονται από τους τρεις Κλάδους των ενόπλων δυνάμεων των ΗΠΑ και πολιτικό προσωπικό. Οι υπηρεσίες που παρέχει ο μηχανισμός αυτός δεν είναι δωρεάν και επιβαρύνει όλες τις FMS με τουλάχιστον 20% το κόστος, σε σχέση με αυτό μιας Απευθείας Πολιτικής Πωλήσεως (DCS) με την εταιρεία κατασκευής. Το ερώτημα είναι κατά πόσο δικαιολογείται το επιπλέον κόστος, ως προς τα οφέλη που αποκομίζει ο πελάτης. Η απλούστερη προσέγγιση απαντά ότι η εμπλοκή του αμερικανικού δημοσίου εγγυάται την παραλαβή του προϊόντος. Μπορεί αυτό να ισχύει, όμως δεν είναι παρά μία μονόπλευρη οπτική.
Εάν το μόνο που ενδιαφέρει τον πελάτη είναι η εκτέλεση της συμβάσεως χωρίς προβλήματα για τον επιχειρησιακό χρήστη, τότε δεν μιλάμε παρά μόνο για τυπικές αγορές “από το ράφι”. Εάν ο πελάτης, αντιλαμβάνεται τις προμήθειες αμυντικού υλικού ως πραγματικές επενδύσεις, μέσω των οποίων κερδίζει οικονομίες, βιομηχανικό έργο και άλλα χειροπιαστά ανταλλάγματα, σχετιζόμενα με την ανάπτυξη της οικονομίας, της βιομηχανικής και της τεχνολογικής του βάσεως γενικότερα, οι FMS δεν προσφέρουν κάτι επιπλέον. Μία DCS, φέρνει σε απευθείας διαπραγμάτευση τον κατασκευαστή, στον οποίο μεταφέρονται τα αιτήματα για ανταλλάγματα – παροχές.
Στην πραγματικότητα, το θέμα είναι ευρύτερο και δεν αφορά αμιγώς τις FMS αλλά μία ολόκληρη νοοτροπία η οποία σχετίζεται με προαποφασισμένες με αδιαφανείς παρασκηνιακές διεργασίες απευθείας προμήθειες χωρίς καμμία διαγωνιστική διαδικασία, που γεννά ανταγωνισμό. Τότε μόνο, ο πελάτης, από θέσεως ισχύος, συγκεντρώνει προσφορές τις οποίες αξιολογεί από όλες τις πλευρές και ασκεί πίεση για επαύξηση των ανταλλαγμάτων προς όφελός του.
Η κυβέρνηση, συνεχίζει την πρακτική των απευθείας αναθέσεων χωρίς διαγωνιστικές διαδικασίες, δαπανά δισεκατομμύρια για αγορές “από το ράφι”, με υποτυπώδη ανταλλάγματα που δεν επιτρέπουν ανάπτυξη αυτονομίας στους εξοπλισμούς αλλά ούτε καν στην υποστήριξη των οπλικών συστημάτων από τους επιχειρησιακούς φορείς. Αυτό δεν αφορά μόνο τις προμήθειες μέσω FMS αλλά και συμβάσεις με άλλες χώρες, όπου μπορεί μεν να μην καταβλήθηκε “καπέλο” για την συμμετοχή κρατικών υπαλλήλων από την άλλη πλευρά, όμως δεν εξασφαλίσθηκαν ανταλλάγματα ανάλογα του ύψους της συμβάσεως. Η κυβερνητική πρακτική, είναι βαθιά προβληματική.
Οι αρμόδιοι οφείλουν να αξιολογήσουν με εντιμότητα και ειλικρίνεια την ευρύτερη κατάσταση, για να οδηγηθούν σε χρήσιμα συμπεράσματα ως προς την ορθότητα ή όχι της πρακτικής που ακολουθούν. Για να έχει κανείς πάντως εικόνα, ως προς τα πολύ σοβαρά, στρατηγικής σημασίας οφέλη που απολαμβάνουν οι ΗΠΑ από το σύστημα FMS, παραθέτουμε άρθρο που δημοσιεύθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2018 στην ιστοσελίδα του Κέντρου Υποστηρίξεως Εξαγορών Στρατού Ηνωμένων Πολιτειών (USAASC). Με τίτλο “5 πράγματα που δεν ξέρατε για τις FMS του Στρατού των ΗΠΑ”, εξηγούνται συνοπτικώς οι πέντε βασικοί λόγοι της ζωτικής σημασίας που έχουν για τα αμερικανικά συμφέροντα οι FMS, τις οποίες υποστηρίζει με έναν ολόκληρο μηχανισμό ο Στρατός των ΗΠΑ, όπως και οι άλλοι δύο Κλάδοι.
Τροφή για σκέψη προς τους δικούς μας αρμοδίους, εάν με την πολιτική αμυντικών εξοπλισμών που ακολουθούν, πράττουν το καλύτερο δυνατό για την χώρα και με σεβασμό προς το στέρημα των Ελλήνων φορολογουμένων. Με απλούστερα λόγια, όπως οι καλύτεροι έμποροι του πλανήτη έχουν φτιάξει έναν αποδοτικό μηχανισμό εξοπλισμών για την εξυπηρέτηση των εθνικών συμφερόντων τους, έχουν κάνει ό,τι καλύτερο μπορούν οι δικοί μας στον τομέα των αμυντικών προμηθειών;
