Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Μετά την επίσημη τελετή παραδόσεως του πρώτου F-35 στην Τουρκία, στην Ελλάδα συνεχίζουν οι «ειδικοί» να τονίζουν ότι αυτά δεν πρόκειται να φύγουν από τις ΗΠΑ πριν ολοκληρωθεί η εκπαίδευση του πρώτου πυρήνος ιπταμένων και τεχνικών, στον τύπο. Δηλαδή σε διάστημα περίπου 18 μηνών από σήμερα. Αυτονόητο. Αφήνουν όμως να εννοηθεί ότι αυτό που δεν έπραξε σήμερα η κυβέρνηση των ΗΠΑ, να απαγορεύσει οριστικώς τις παραδόσεις των F-35 στην Τουρκία, θα… το πράξει τότε. Καθόλου αυτονόητο.
Αποδεδειγμένως, τα ευχολόγια δεν είναι η πλέον παραγωγική μέθοδος για να σχεδιάσεις την Άμυνα της χώρας. Συνεπώς, στοιχειώδης σοβαρότητα, επιβάλει την μελέτη των επιλογών που υπάρχουν ούτως ώστε η Ελλάδα και η Πολεμική Αεροπορία να καλύψει την διαφαινόμενη ποιοτική ανατροπή του ισοζυγίου ισχύος με τον εχθρό στο εγγύς μέλλον. Η απόφαση ενάρξεως του εκσυγχρονισμού του ημίσεως περίπου της δυνάμεως των μαχητικών F-16, δεν μπορεί να δώσει ικανοποιητική απάντηση στην εν λόγω πρόκληση, διότι η επιχειρησιακή ένταξη του F-35 στην εχθρική αεροπορία, την θέτει σε μία «άλλη εποχή» από πλευράς αεροπορικών τακτικών και γενικότερης διεξαγωγής του αεροπορικού πολέμου. Με απλά λόγια, η αεροπορική απειλή, μετεξελίσσεται σοβαρά.
Με δεδομένη την οικονομική ασφυξία στην οποία παραμένει η χώρα, είναι αυτονόητο ότι η χώρα δεν διαθέτει την ευχέρεια αναθέσεως ενός προγράμματος προμήθειας, ούτε καν για μία Μοίρα νέων μαχητικών αεροσκαφών. Συνεπώς, είναι χρήσιμο να ξεκινήσουμε την αναζήτηση επιλογών, μέσω διευκρινίσεως ορισμένων βασικών επιλογών στις οποίες θα πρέπει να βασισθούν οι όποιες μελλοντικές αποφάσεις στην χάραξη της «Αεροπορικής Στρατηγικής» μας.
Ένα βασικό ζήτημα που πρέπει να απαντηθεί, είναι εάν έχουμε την πολυτέλεια να υποστηρίζουμε την αντίληψη ότι η προμήθεια και επιχειρησιακή εκμετάλλευση μαχητικών αεροσκαφών από διαφορετικές πηγές, ενισχύει την αμυντική μας ικανότητα και την Αποτροπή, αντί να μας δημιουργεί περισσότερα προβλήματα. Η απάντηση είναι σαφώς ΟΧΙ. Ακόμη και όταν παραγγέλθηκαν τα Mirage F.1CG το 1974, επρόκειτο καθαρά για επιλογή πολιτικής φύσεως και στην ηγεσία της ΠΑ δεν αφέθηκε κανένα περιθώριο αντιδράσεως. Στην δεκαετία του 1980, η τότε πολιτική ηγεσία ανέλαβε, υποτίθεται, την ευθύνη της πολιτικής αποφάσεως για προμήθεια δύο τύπων μαχητικών, τις συνέπειες της οποίας πληρώνει ακόμη και σήμερα η ΠΑ. Βεβαίως, ό,τι αποφάσεις ελήφθησαν γύρω από τα Mirage 2000, αποφάσεις αποκλειστικώς πολιτικές, ακόμη και με την μετέπειτα προμήθεια επιπλέον Mirage 2000-5 και αναβάθμιση ορισμένων παλαιου τύπου στην νέα έκδοση, αποδεδειγμένως είχαν ως κίνητρο και κριτήριο, το οικονομικό όφελος κάποιων… Από την δεκαετία του 1980 πάντως, η ΠΑ επιχειρεί με μικρότερο συνολικώς αριθμό μαχητικών αεροσκαφών, υποχρεωμένη να διαιρεί την περιορισμένη χρηματοδότηση που της διατίθεται σε εκπαίδευση και υποστήριξη δύο διαφορετικής προελεύσεως μαχητικών αεροσκαφών.
Ακόμη και σήμερα, κατά την εξέταση του προγράμματος αναβαθμίσεως των F-16V, πολιτική και στρατιωτική ηγεσία είχαν σαφώς κατά νου ότι θα πρέπει να «γίνει κάτι» και με τα παλαιά Mirage 2000 που έχουν σχεδόν απαξιωθεί αλλά και με τα όπλα γαλλικής προελεύσεως των οποίων έχει λήξει το όριο ζωής. Όλα αυτά, συνεπάγονται σοβαρό κόστος, με αμφίβολη ανταπόδοση, δεδομένου ότι το γαλλικό μαχητικό, ακόμη και στην έκδοση -5 Mk2, είναι πλήρως ξεπερασμένο συγκρινόμενο με τα δεδομένα του F-16V και πολύ περισσότερο του F-35. Τα χρήματα που ετοιμάζεται να αφιερώσει η χώρα σε ένα οπλικό σύστημα που σε μακροπρόθεσμη βάση δεν θα έχει να προσφέρει ο,τιδήποτε στον αεροπορικό πόλεμο, θα μπορούσαν να ενισχύσουν την αναβάθμιση των F-16, ώστε μεγαλύτερος αριθμός εξ αυτών να αποδοθεί σε βάθος χρόνου. Για τους λόγους αυτούς, είναι απλή σπατάλη η διάθεση χρημάτων για την υποστήριξη του γαλλικού μαχητικού.
Εφόσον το «πάρουμε απόφαση» ότι είναι απλή πολυτέλεια να έχουμε δύο πηγές προμήθειας μαχητικών αεροσκαφών, μένει η επιλογή της πηγής η οποία καλύπτει καλύτερα τις ανάγκες μας. Θα πρέπει να προσφέρει τις πλέον τεχνολογικώς προηγμένες λύσεις; Θα πρέπει να προσφέρει σοβαρή συμμετοχή της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας; Θα πρέπει να προσφέρει τις πλέον ανταγωνιστικές λύσεις από απόψεως κόστους; Ή μήπως όλα μαζί; Αυτό όμως είναι το δεύτερο στάδιο της μελέτης. Ακόμη δεν έχουμε καταλήξει σε απόφαση, ούτε καν στο πρώτο. Και το «καμπανάκι» από την τελετή των τουρκικών F-35, πρέπει να σημάνει ότι αυτά πρέπει να μας απασχολήσουν από τούδε και στο εξής. Σοβαρά.
