Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Προ ημερών, σε δύο άρθρα αναφερθήκαμε στα σημεία τριβής που απασχολούν τις ελληνοϊσραηλινές διαπραγματεύσεις για την επίτευξη κοινώς αποδεκτών σχεδίων συμφωνίας, ώστε να ανατεθούν συμβάσεις προμήθειας συγκεκριμένων οπλικών συστημάτων ισραηλινών εταιρειών.
Ακολούθως, στις 19 Νοεμβρίου δημοσιεύθηκε (ανώνυμο) άρθρο που υποστήριζε ότι η ελληνική πλευρά προβάλει «αστείο πρόσχημα» και εμποδίζει τα προγράμματα που αφορούν όπλα μεταφερόμενα από αεροπορικές πλατφόρμες των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων (συστήματα καθοδήγησης SPICE 1000/2000 και βλήματα SPIKE NLOS σε ελικόπτερα AH-64A) όπως και την περιορισμένη αναβάθμιση των AH-64A. Εν ολίγοις, υποστηριζόταν ότι η Εθνική Στρατιωτική Αρχή Αξιοπλοΐας (ΕΣΑΑ) είναι η αιτία των καθυστερήσεων, επειδή «απαιτεί» από τους Ισραηλινούς προσκόμιση πιστοποιητικών αξιοπλοϊμότητας πλήρους συμμορφώσεως με τον ευρωπαϊκό κανονισμό EMAR 21. Υποστηριζόταν επίσης ότι η ισραηλινή πλευρά δεν είναι υποχρεωμένη να υιοθετεί τον κανονισμό αυτό και γινόταν λόγος για «ακατανόητη γραφειοκρατικού τύπου ακαμψία ή τυπολατρία» από ελληνικής πλευράς, που θα έπρεπε να απασχολεί τους αρμοδίους ως προς το κατά πόσο χρησιμοποιείται «ως πρόσχημα για την επιβράδυνση ή και την ακύρωση της διαδικασίας υλοποίησης των προαναφερθέντων προγραμμάτων“! Το άρθρο κατέληγε καλώντας «να επανέλθει η λογική, όπου αυτή έχει εκλείψει».
Ήταν σαφές ότι το άρθρο στοχοποιούσε την ΕΣΑΑ, παρουσιάζοντας τους εκπροσώπους της περίπου ως “βαλτούς” για να χαλάσουν την δουλειά ή ότι δεν ξέρουν τι κάνουν, οπότε θα πρέπει να παραμεριστούν ώστε να επικρατήσει η… λογική (προφανώς των Ισραηλινών).
Στις 23 Νοεμβρίου δημοσιεύθηκε νέο (ανώνυμο) άρθρο στην ίδια ιστοσελίδα με «νέες αποκαλύψεις». Κατ’ αρχάς ακυρώνει τον ισχυρισμό του πρώτου δημοσιεύματος ότι στην ελληνική RfP προς τους Ισραηλινούς δεν υπήρχε ρητή αναφορά απαιτήσεως συμμορφώσεως με την EMAR 21, επομένως δεν ισχύει το ερώτημα γιατί «αίφνης, η ελληνική πλευρά εμμένει αποκλειστικά στην ικανοποίηση της απαίτησης πιστοποίησης κατά EMAR 21». Το δεύτερο δημοσίευμα διευκρινίζει ότι το ελληνικό RfP δεν αναφερόταν μόνο στην EMAR 21 αλλά ήταν ευέλικτο, κάνοντας αναφορά διαζευκτικώς και στους κανονισμούς FAA και EASA.
Που έχει “κολλήσει” η διαπραγμάτευση για τις SPICE και την αναβάθμιση Apache
Με βάσει αυτό το στοιχείο, το ερώτημα που θέτει το δεύτερο δημοσίευμα είναι ότι εφόσον στην αποστολή της ΕΣΑΑ προβλέπεται και «η αναγνώριση αρχών αξιοπλοΐας του εξωτερικού, καθώς και των πιστοποιητικών αξιοπλοΐας και πιστοποιήσεων που εκδίδουν», γιατί δεν αναγνωρίζονται τα πιστοποιητικά αξιοπλοΐας που εκδίδουν οι Ισραηλινοί; Και κατ’ επέκταση, επανέρχεται ο δυσφημιστικός για την ΕΣΑΑ ισχυρισμός ότι «αιφνιδιαστικά και παρά τις σαφείς προβλέψεις του νόμου, περιορίζεται η επιθυμία της ελληνικής πλευράς για αποκλειστική πιστοποίηση κατά EMAR 21 καθυστερώντας την ολοκλήρωση των συμφωνιών για τα Spike NLOS και SPICE».
Το ερώτημα – απορία είναι ευλογοφανές μόνο, κι όχι εύλογο. Και αυτό, επειδή το (ανώνυμο) δημοσίευμα εντέχνως αφήνει τον αναγνώστη να υποθέσει ως δεδομένο πως η ισραηλινή πλευρά έχει προσκομίσει κάποιο πιστοποιητικό Αρχής (το οποίο δήθεν δεν δέχεται η ΕΣΑΑ).
Το σωστό ερώτημα προς το ανώνυμο δημοσίευμα είναι: βάσει ποιου κανονισμού και Αρχής παρουσίασαν πιστοποίηση αξιοπλοϊμότητας οι Ισραηλινοί προς τους Έλληνες συνομιλητές τους;
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι δεν προσκόμισαν κάτι αλλά, όπως είχαμε σημειώσει, η ισραηλινή πλευρά «Προτείνει να παραδώσει τα συστήματα και η ελληνική πλευρά να αναλάβει την πιστοποίηση, με όλη φυσικά την υποστήριξη της ισραηλινής πλευράς».
Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο, όπως έχουμε γράψει, συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις και συγκεκριμένα, υπάρχει «διαφωνία ως προς την διαδικασία διεξαγωγής ελέγχων και δοκιμών ώστε να ικανοποιηθεί η πιστοποίηση αξιοπλοϊμότητας (δεν αμφισβητούνται δηλαδή τα πρότυπα) που επιθυμεί ο αγοραστής». Αναφέραμε εξάλλου ότι συζητείται να «επιδιωχθεί η πιστοποίηση αξιοπλοϊμότητας από την Πολεμική Αεροπορία, βασιζόμενη στο Εργοστάσιο Τηλεπικοινωνιακών και Ηλεκτρονικών Μέσων (ΕΤΗΜ) για να φέρει σε πέρας το έργο», καθώς η ισραηλινή πλευρά πρότεινε την εμπλοκή των δύο αεροποριών, απόδειξη του ότι οι διαπραγματεύσεις είναι παραγωγικές. Μένουν οι τελικές διευθετήσεις ώστε όλα αυτά να συνοδεύονται από τις απαραίτητες διαδικασίες που θα καλύπτουν την ΕΣΑΑ και το Ελληνικό Δημόσιο σε θέματα ασφαλείας πτήσεων.
Συνοψίζοντας, τα υπονοούμενα και κατηγορίες εις βάρος της ΕΣΑΑ δεν έχουν βάση και λειτουργούν εις βάρος των ελληνικών συμφερόντων. Γεγονός είναι ότι η ελληνική πλευρά προσέρχεται στις διαπραγματεύσεις απολύτως καλόπιστα και προσπαθεί να διασφαλίσει τα δικά της συμφέροντα και των Ελλήνων πολιτών, μέσα από τίμιες εξηγήσεις, επειδή «οι καλοί λογαριασμοί κάνουν τους καλούς φίλους».
Αναφερόμενοι στην διασφάλιση των εθνικών συμφερόντων, η (παραπλανητική και άκρως δυσφημιστική) κριτική εις βάρος ενός κρατικού φορέα όπως η ΕΣΑΑ, ως προς το ζήτημα της πιστοποιήσεως αξιοπλοϊμότητος, απομακρύνει το ενδιαφέρον από άλλα σοβαρά ζητήματα που απασχολούν τις διαπραγματεύσεις. Όπως έχουμε γράψει, η ισραηλινή πλευρά παρουσιάζεται αδιάλλακτη σε σοβαρά θέματα, ιδίως στο μεγαλύτερης αξίας πρόγραμμα που αφορά τα Αντιαρματικά Πυραυλικά Συστήματα Πολλαπλών Ρόλων Μεγάλου Βεληνεκούς SPIKE NLOS.
Η ισραηλινή πρόταση δεν ικανοποιεί το RfP με τις απαιτήσεις του Ελληνικού Στρατού και παρατηρούνται, υπέρβαση κόστους στην συντήρηση των οχημάτων φορέων και των οργανικών συστημάτων UAV ενώ το προσφερόμενο πακέτο FOS είναι διαφορετικό από αυτό που έχει ζητηθεί. Πλέον τούτων, οι Ισραηλινοί αρνούνται εμπλοκή της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας στην συντήρηση του οπλικού συστήματος (συμβάσεις ILS και FOS) αλλά και την υλοποίηση της συντηρήσεως σε όλα τα επίπεδα (μέχρι 5ο Κλιμάκιο) με ικανότητα επισκευών κρισίμων υποσυστημάτων στην Ελλάδα, όπως έχει ζητηθεί σαφώς.
Πρόκειται για πολύ σοβαρά θέματα, τα οποία έχουν όχι μόνο οικονομικό αντίκτυπο αλλά και επιχειρησιακό, καθώς τίθεται θέμα χρόνων επισκευής και δημιουργούνται συνθήκες πλήρους μελλοντικής εξαρτήσεως του Ελληνικού Στρατού από τον κατασκευαστή, ανεξαρτήτως πολιτικών εξελίξεων. Οι επιβαρύνσεις για την υποστήριξη του οπλικού συστήματος SPIKE NLOS δεν είναι καθόλου αμελητέες, καθώς το κόστος επισκευών ετησίως, προσδιορίζεται σε 12 εκατ. € περίπου! Πρακτικώς, σε βάθος δεκαετίας, ο Ελληνικός Στρατός θα έχει πληρώσει πάλι στον κατασκευαστή το 50% της αρχικής συμβάσεως προσκτήσεως του οπλικού συστήματος και σε βάθος εικοσαετίας το 100% αυτού! Το κόστος θα είναι σαφώς μειωμένο εφόσον οι επισκευές εκτελούνται στην Ελλάδα. Όλα αυτά, είναι σοβαρά ζητήματα που δεν μπορούν να επιλυθούν με καλή θέληση και παραχωρήσεις αποκλειστικώς της ελληνικής πλευράς.
