Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Ο εκνευρισμός του ΥΕΘΑ Π. Καμμένου, απαντώντας στις ερωτήσεις των διαπιστευμένων δημοσιογράφων στην συνέντευξη Τύπου της 25ης Απριλίου, ήταν κάτι που δεν κρυβόταν. Ένας εκνευρισμός ο οποίος δεν προερχόταν από τις ερωτήσεις αυτές καθ’ αυτές αλλά από το πραγματικό πρόβλημα σε υψηλό επίπεδο, που «έσκασε» εκείνες τις ημέρες και είχε αρχίσει να αποκαλύπτεται, αφενός εκ των όσων είχε πει ο ΑΝΥΕΘΑ Φ. Κουβέλης πέντε ημέρες πριν σε συνέντευξη, αναφορικώς με πρόγραμμα προμήθειας φρεγατών, αφετέρου με τις ειδήσεις για την τροπή που είχε λάβει η διαπραγμάτευση του προγράμματος αναβαθμίσεως των F-16. Μία ημέρα μετά και το «άδεισμα» του ΑΝΥΕΘΑ από τον ΥΕΘΑ, ο Φ. Κουβέλης μιλώντας στην ΕΡΤ 1 επέστρεψε, δηλώνοντας ότι όλα όσα είχε πει στις 20 Απριλίου ανταποκρίνονταν στην πραγματικότητα. Αυτό όμως που έπρεπε να προσεχθεί, είναι ότι σε δύο περιπτώσεις υπογράμμισε ότι η όλη υπόθεση των φρεγατών αποτελεί πεδίο χειρισμών σε επίπεδο πρωθυπουργού. Όπως άλλωστε είχε γνωσθεί εξαρχής, με τις αποκαλύψεις περί τηλεφωνικής επικοινωνίας μεταξύ Τσίπρα – Μακρόν για το θέμα. Γιατί όμως ένα τυπικό εξοπλιστικό πρόγραμμα όπως αυτό των φρεγατών, θα έπρεπε να μην αποτελέσει αντικείμενο διεθνούς διαγωνισμού αλλά να ανατεθεί απευθείας και μάλιστα από τον ίδιο τον πρωθυπουργό;
Το πρόγραμμα των φρεγατών, σχετίζεται με το πρώτο δυσάρεστο νέο που είχε έλθει στην κυβέρνηση και αφορούσε την τύχη των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά. Στις 8 Μαρτίου, το Πρωτοδικείο Αθηνών αποδέχθηκε την αίτηση του ελληνικού Δημοσίου για τοποθέτηση ειδικού διαχειριστή στα ΕΝΑΕ, ο οποίος σε διάστημα 12 μηνών θα αποτιμήσει την αξία των περιουσιακών στοιχείων των ναυπηγείων και θα προβεί σε διεθνή διαγωνισμό για την πώλησή του. Δεδομένου ότι για την πώληση του στρατιωτικού σκέλους των ΕΝΑΕ, ο νέος επενδυτής θα πρέπει να ανήκει σε δυτική χώρα και μέλος του ΝΑΤΟ, η Αθήνα έσπευσε να προσφύγει στο Παρίσι και εδώ ήλθε να «κολλήσει» η όλη προσέγγιση Τσίπρα, ο οποίος παρουσίασε στον Μακρόν το ενδεχόμενο μιας συμφωνίας – πακέτο για προμήθεια φρεγατών, σε συνδυασμό με την εξαγορά των ΕΝΑΕ από Γάλλο επενδυτή. Η προσέγγιση με το Παρίσι αποτελεί διακαή πόθο για την κυβέρνηση, η οποία αντιμετωπίζει αρνητικά το μόνο άλλο εκπεφρασμένο ενδιαφέρον από κράτος – μέλος του ΝΑΤΟ, που αφορά τα γερμανικά ναυπηγεία Lürssen. Και είναι γνωστή η επένδυση του Π. Καμμένο στην αντιγερμανική ρητορική και η εμμονική αντίθεσή του σε κάθε τι που σχετίζεται με προμήθεια γερμανικών προϊόντων ή γερμανική επενδυτική πρόταση. Με το ίδιο πνεύμα άλλωστε, αποκλείσθηκε στις αρχές του 2018 η γερμανική KMW, από υποψήφιος επενδυτής για την ΕΛΒΟ.
Εάν το γερμανικό ενδιαφέρον αποτελούσε εφιάλτη, η πραγματική ψυχρολουσία για Τσίπρα – Καμμένο ήλθε όταν από γαλλικής πλευράς δηλώθηκε ανυπαρξία ενδιαφέροντος για τα ΕΝΑΕ, τουλάχιστον σε αυτή την φάση. Ως εκ τούτου, ο ίδιος ο Τσίπρας ανέλαβε στο υψηλότερο επίπεδο, χρησιμοποιώντας το προηγούμενο της «παγωμένης» συμφωνίας με την Γαλλία από την εποχή της κυβερνήσεως Καραμανλή. Η οποία συμφωνία άλλωστε, διευκόλυνε αφάνταστα την κυβέρνηση και η επίκλησή της βόλευε προκειμένου να διαγράψει τις αρνητικές τοποθετήσεις Τσίπρα του παρελθόντος, περί «ακατάλληλων FREMM».
Το αρνητικό σκηνικό επισκιάσθηκε ακόμη περισσότερο μετά την δημοσιότητα που έδωσε στο θέμα με την συνέντευξή του ο ΑΝΥΕΘΑ. Το αποτέλεσμα ήταν η εκδήλωση αντιδράσεων από το κόμμα των Φιλελευθέρων στην Γερμανία, το οποίο «κατήγγειλε» μεθόδευση Μακρόν για στήριξη της ελληνικής κυβερνήσεως ως προς λύση για το χρέος, με αντάλλαγμα γενναία σύμβαση φρεγατών. Οι εξελίξεις αναμένονται με αγωνία, από το κυβερνητικό στρατόπεδο…
Η δεύτερη ψυχρολουσία σε υψηλό επίπεδο για την κυβέρνηση, ήλθε από την διαπραγμάτευση για τα F-16. Εδώ μπορούμε να σημειώσουμε κατ’ αρχάς ότι από τις 21 Δεκεμβρίου 2017 ήδη, σε συνέντευξη Τύπου της Lockheed Martin στην Αθήνα, είχε αναφερθεί ότι το ύψος του προγράμματος βρισκόταν στο 1,23 δισ. ευρώ. Όσα ακριβώς ανέφερε και ο Π. Καμμένος τέσσερις μήνες μετά, στις 25 Απριλίου 2018. Αμφότερες οι πλευρές πάντως, εκτιμούν ότι μπορεί να συρρικνωθεί στο 1,1 δισ. ευρώ. Εφόσον λοιπόν τέσσερις μήνες μετά το ύψος δεν συμπιέστηκε, διαπιστώνεται ότι όλη η διαπραγμάτευση επί τόσο διάστημα, αφορούσε την μείωση των αποπληρωμών κατά την πρώτη τριετία, η οποία κατά την κατατεθείσα LOA, προσέγγιζε τα 2/3 του συνολικού ύψους της συμβάσεως.
Στην συνέντευξη Τύπου της 25ης Απριλίου, ο Π. Καμμένος διευκρίνισε ότι το πρόβλημα εντοπιζόταν ακριβώς σε αυτό το πεδίο και σημείωσε ότι εάν η ειδική χρηματοδότηση για αμυντικές προμήθειες που παρουσιάσθηκε τον Μάρτιο στο Κονγκρέσο των ΗΠΑ, είχε ήδη ψηφισθεί και ήταν διαθέσιμη από το 2019, δεν θα υπήρχε πρόβλημα. Στο Κονγκρέσο παρουσιάσθηκε νόμος που προβλέπει Χρηματοδότηση Αντιμετωπίσεως Ρωσικής Επιρροής, στο οποίο για πρώτη φορά περιλαμβάνεται και η Ελλάδα. Η εξέλιξη είχε γίνει δεκτή στο ΥΠΕΘΑ με ενθουσιασμό και βάσισε σε αυτήν την θετική κατάληξη της διαπραγματεύσεως για τα F-16. Όσο όμως περνούσαν οι εβδομάδες και πλησίαζε η 30ή Απριλίου που εξέπνεε η ισχύς της τελικής LOA από πλευράς Lockheed Martin, έγινε αντιληπτό ότι η Αθήνα δεν μπορούσε να ελπίζει σε αυτό το «δώρο».
Σύμφωνα με πληροφορίες όμως, το σοκ για την Αθήνα ήλθε όταν από επίσημη χείλη οι ΗΠΑ ενημέρωσαν ότι η συγκεκριμένη ειδική χρηματοδότηση, ούτως ή άλλως, εκ της ίδιας της φύσεώς της –αντιμετώπιση της ρωσικής επιρροής– δεν μπορούσε να αφορά την αριστερή κυβέρνηση των Αθηνών! Επί της ουσίας, η αμερικανική πλευρά κατέστησε αντιληπτό ότι δεν υπολογίζει πλέον την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και η σχετική βοήθεια θα χορηγηθεί στην επομένη κυβέρνηση, που ούτως ή άλλως θα έχει αναλάβει το 2019… Πώς θα μπορούσε άλλωστε να γίνει αλλιώς, από την στιγμή που η ρωσική επιρροή απογειώθηκε στην Ελλάδα επί των ημερών της «πρώτης φορά Αριστεράς» ΣΥΡΙΖΑ και των «ψεκασμένων» ΑΝΕΛ. Τόσο απλά και ξεκάθαρα, είναι τα πράγματα για τους Αμερικανούς. Μετά από αυτά, η κυβέρνηση δεν είχε άλλη επιλογή από την υπογραφή της LOA.
