Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Προσωπικώς, εκτιμώ ότι το πρόσφατο περιστατικό στον Έβρο ήταν τυχαίο, υπό την έννοια ότι δεν απετέλεσε μέρος συγκεκριμένου σχεδιασμού σε ανώτατο πολιτικοστρατιωτικό επίπεδο της Τουρκίας. Εκτιμώ ότι η ελληνική στρατιωτική ηγεσία σχημάτισε άποψη περί αυτού νωρίς αλλά η περιπλοκή που παρουσιάσθηκε όταν το περιστατικό ξέφυγε από το σύνηθες χαμηλό στρατιωτικό επίπεδο διαχειρίσεως (μάλλον για αντικειμενικούς λόγους) δημιούργησε αρνητικές εντυπώσεις και μηνύματα, προκαλώντας μετά βεβαιότητος την αίσθηση περί παγίδας εκ προμελέτης, από πλευράς τουρκικής κυβερνήσεως. Η ελληνική κυβέρνηση απέφυγε να ενημερώσει υπεύθυνα την κοινή γνώμη, επειδή η αναγνώριση της απλής πραγματικότητος από τον ΥΕΘΑ Π. Καμμένο ενείχε πολιτικό κόστος, εξαιτίας της διάχυτης ανυποληψίας Τσίπρα – Καμμένου από την κοινή γνώμη, ως προς την διαχείριση εθνικών θεμάτων. Τοιουτοτρόπως, ο ΥΕΘΑ, αντί να ενημερώσει τους Έλληνες πολίτες με συνέντευξη Τύπου, προτίμησε να ενημερώσει το ΝΑΤΟ και τους ομολόγους του στην ΕΕ. Στον αποπροσανατολισμό «συνέδραμαν» δημοσιογράφοι, αναλυτές, καθηγητές και «ειδικοί», επιδιδόμενοι στο γνώριμο πάρτυ «τουρκοφαγίας», ερμηνεύοντας και αξιολογώντας τα γεγονότα επιφανειακά και βεβαίως μέσω του… Αφρίν. Το αποτέλεσμα της συγχύσεως, της απαξιώσεως Τσίπρα – Καμμένου και της μοιρολατρίας που απλώνεται έτσι, είναι ότι αντί η κοινή γνώμη να εστιάζει πλέον στους κυβερνητικούς χειρισμούς, δηλητηριάζεται με αμφιβολίες για το επίπεδο της στρατιωτικής ηγεσίας και των Ενόπλων Δυνάμεων γενικότερα. Αντί δηλαδή να αναρωτηθεί γιατί, εφόσον το πράγμα ξέφυγε από το χαμηλό στρατιωτικό επίπεδο, ενδεικτικώς, δεν αναλαμβάνει προσωπικώς να παρέμβει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ή ο πρωθυπουργός, ενδιαφέρεται να μάθει εάν ο Α/ΓΕΕΘΑ χειρίσθηκε επαρκώς το ζήτημα στις επικοινωνίες του με τον Τούρκο ομόλογό του. Είναι σαφές τί φοβάται η ελληνική κυβέρνηση, όπως και το ότι αποφεύγει να αναλάβει τις ευθύνες της.
Όμως το περιστατικό στον Έβρο, λειτουργεί αποσβεστικά και αποπροσανατολίζει, από την αναβαθμισμένη τουρκική προκλητικότητα στα Ίμια. Διότι αυτή, έτσι όπως έχει διαμορφωθεί τα τελευταία έτη, είναι κάτι το απολύτως διαπιστωμένο και δεδομένο, που πρέπει να απασχολεί πολύ πιο έντονα. Πώς οδηγήθηκαν τα πράγματα εδώ, ώστε στα Ίμια η Τουρκία να μην περιορίζεται πλέον στο «κρυφτούλι» χαμηλής εντάσεως με τον «πόλεμο της Τσιπούρας», αλλά να αναβαθμίζει διαρκώς την παρουσία και την προκλητικότητά της θέτοντας σε κίνδυνο την ζωή στελεχών του ΛΣ-ΕΛΑΚΤ και του ΠΝ; Η απάντηση είναι απλή. Η Τουρκία παρακολουθεί προσεκτικά τις ελληνικές ενέργειες στην περιοχή, τις αναλύει, τις αξιολογεί και αντιδρά αναλόγως, σχεδιάζοντας και πράττοντας. Τί παρατήρησαν οι Τούρκοι στα Ίμια, που τους έκανε να αντιδράσουν; Η απάντηση βρίσκεται στις προσωπικές ενέργειες του ΥΕΘΑ Π. Καμμένου, ο οποίος ανέλαβε τον Ιανουάριο του 2015.
Λίγες μόλις ημέρες αφότου ανέλαβε το χαρτοφυλάκιό του, στην επέτειο της κρίσεως των Ιμίων, ο ΥΕΘΑ, επιβαίνοντας σε ελικόπτερο, έριξε στέφανο στην περιοχή πτώσεως του ελικοπτέρου ΠΝ 21, όπου χάθηκαν τα τρία στελέχη του Πολεμικού Ναυτικού. Ασφαλώς και η Πολιτεία πρέπει να τιμά την θυσία των στελεχών της. Εν προκειμένω, το έπραττε στην σχετική ετήσια τελετή που ελάμβανε χώρα στο Ναυτικό Οχυρό Κοτρωνίου, εις μνήμην των πεσόντων αεροπόρων του Πολεμικού Ναυτικού. Ο Π. Καμμένος αποφάσισε ότι έπρεπε να κάνει κάτι επιπλέον στα Ίμια. Είχε την απαιτούμενη αντίληψη, διορατικότητα και εναλλακτικό σχέδιο, για τις επιπλοκές – συνέπειες από αυτό; Τυπικώς, η απόφαση του ΥΕΘΑ δεν είχε κάτι το μεμπτό. Πολιτικώς όμως και ουσιαστικώς, έπρεπε να αναμένονται εξελίξεις. Επειδή το σημείο απέχει περί τα 2 ν.μ. από τις νησίδες, εκτιμήθηκε ίσως ότι η Τουρκία δεν θα εξελάμβανε την ενέργεια ως «κλιμάκωση». Πολύ περισσότερο δε που η τελετή γινόταν… αεροπορικώς. Περίπου «στα κλέφτικα». Τί ακολούθησε;
Ο Έλληνας ΥΕΘΑ επανέλαβε την τελετή κατά τον ίδιο τρόπο το 2016 και το 2017. Μέχρι εδώ, οι Τούρκοι είχαν αντιδράσει με αυξημένη δραστηριότητα αεροναυτικών μέσων γύρω από τις νησίδες, εφαρμόζοντας ένα είδος άτυπου αποκλεισμού. Ο απλός συλλογισμός – αξιολόγηση των Τούρκων ήταν ότι εάν ο Έλληνας ΥΕΘΑ αφηνόταν να συνεχίσει, τότε δεν θα μπορούσε να αποκλειστεί στο μέλλον το ενδεχόμενο να επαναλάβει την τελετή διά θαλάσσης, επιβαίνοντας σε κάποιο πλωτό μέσο. Κι εάν η Τουρκία το επέτρεπε κι αυτό, κανείς δεν μπορούσε να αποκλείσει ότι κάπου στο μέλλον, ο οιοσδήποτε Έλληνας πολιτικός ή στρατιωτικός δεν θα αποβιβαζόταν κάποια μέρα στις νησίδες, για να ρίξει από εκεί στεφάνι.
Στις 29 Ιανουαρίου 2017, ο αρχηγός του τουρκικού Γενικού Επιτελείου, συνοδευόμενος από τους αρχηγούς των τριών Κλάδων, πρόλαβε τον Π. Καμμένο. «Επισκέφθηκε» πρώτος τα Ίμια. Διά θαλάσσης. Επιβαίνοντες σε πυραυλάκατο και με την συνοδεία σκάφους Ειδικών Επιχειρήσεων με ομάδα βατραχανθρώπων επ’ αυτού, η τουρκική στρατιωτική ηγεσία πόζαρε με φόντο τα Ίμια. Ποτέ άλλοτε δεν είχε «επισκεφθεί» την περιοχή άλλος Τούρκος εκπρόσωπος της κυβερνήσεως ή της στρατιωτικής ηγεσίας. Ο Π. Καμμένος έριξε το στεφάνι στις 1 Φεβρουαρίου, από ελικόπτερο.
Με τους Τούρκους να έχουν περάσει ένα βήμα «μπροστά» (παρουσία ηγεσίας στην θάλασσα κι όχι στον αέρα) σε κάτι που προφανώς η τουρκική πλευρά αξιολογεί ως «κλιμάκωση», ήταν απλώς ζήτημα αναμονής για το επόμενο βήμα του Π. Καμμένου. Το 2018, όντως ο ΥΕΘΑ κατέβηκε κι αυτός από τον αέρα, στην θάλασσα. Είτε αξιολογήθηκε ότι έπρεπε να απαντήσει ευθέως στην περυσινή ναυτική παρουσία του στρατηγού Ακάρ, είτε μετά τον ανεύθυνο «τσαμπουκά» της τουρκικής ακταιωρού με την κανονιοφόρο ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ στις 17 Ιανουαρίου 2018, κρίθηκε ότι ήταν καλό για λόγους συμβολισμού η παρουσία του ΥΕΘΑ στην συγκεκριμένη πολεμική μονάδα. Ό,τι και αν ίσχυσε, το αποτέλεσμα ήταν τραγικό από επικοινωνιακής και ουσιαστικής απόψεως. Στις 28 Ιανουαρίου, οι Τούρκοι διατυμπάνισαν ότι απαγόρευσαν στον Έλληνα ΥΕΘΑ να αποβιβασθεί στα Ίμια. Ενώ ο Π. Καμμένος έριχνε το στεφάνι 2 ν.μ. βορειοδυτικώς των Ιμίων, στο βάθος, τουρκικά πλωτά και ελικόπτερα είχαν «παραταχθεί» μεταξύ αυτού και των νησίδων. Η κινητοποίηση φανέρωνε σαφή σχεδιασμό. Το ότι το ίδιο το ΥΠΕΘΑ αποδέσμευσε φωτογραφικό υλικό που αποτύπωνε την ρίψη στεφάνου και στο βάθος το τουρκικό «φράγμα» προ των Ιμίων και απουσία ελληνικών μέσων, φανερώνει επιπολαιότητα όχι μόνο από πλευράς ΥΕΘΑ αλλά και από τον στενό κύκλο συνεργατών του.
Έτσι, «φθάσαμε ως εδώ». Άγνωστο εάν ο ανωτέρω απλός συλλογισμός – αξιολόγηση, απασχόλησε ποτέ σε κυβερνητικό επίπεδο. Πάντως τα αυξανόμενα επεισόδια με τουρκικά πλωτά μέσα στην περιοχή των Ιμίων φανερώνουν, τουλάχιστον στατιστικώς, ότι αν μη τι άλλο η Τουρκία έχει αυξήσει τον αριθμό πλωτών μέσων και ελικοπτέρων που είναι αφιερωμένα στην περιοχή. Η μόνιμη παρουσία περισσοτέρων και μεγαλυτέρου εκτοπίσματος τουρκικών πλωτών, έναντι της «συνήθους» παρουσίας από πλευράς ΛΣ-ΕΛΑΚΤ και ΠΝ, δημιουργεί σαφώς μία «κατάσταση».
Το ερώτημα είναι τί γίνεται από τούδε και στο εξής, σε πολιτικό επίπεδο. Ο Π. Καμμένος έχει δημιουργήσει ήδη ένα προηγούμενο. Εάν είναι και του χρόνου στην θέση του ΥΕΘΑ, τί προτίθεται να κάνει στα Ίμια; Αν κάποιος άλλος τον έχει αντικαταστήσει και δεν προβεί στην ρίψη στεφάνου στην περιοχή, θα τον κατηγορήσει ο Π. Καμμένος για λιγότερο πατριώτη; Τί κατάφερε ο αρχηγός των ΑΝΕΛ με την τακτική που καθιέρωσε; «Απογκριζάρισε» τα Ίμια ή τα «μαύρισε» περισσότερο; Σε τελική ανάλυση, ωφέλησε ο Π. Καμμένος την χώρα ή όχι;
