Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Μπορεί τα τελευταία έτη να έχουν πραγματοποιηθεί ορισμένες συμφωνίες παραχωρήσεως πλεονάζοντος αμυντικού υλικού (EDA) από τις ΗΠΑ, κυρίως για τον Ελληνικό Στρατό, όμως το συγκεκριμένο υλικό ούτε ανεξάντλητο είναι, ούτε ενδιαφέρει πάντα τους Έλληνες επιτελείς αλλά, το κυριότερο, κάτι που τους ενδιαφέρει, δεν είναι και πάντα διαθέσιμο. Έτσι, καθώς στην επικαιρότητα συχνά αναδεικνύονται περιπτώσεις οπλικών συστημάτων που ενδιαφέρουν τον Ελληνικό Στρατό, στην πραγματικότητα δεν είναι όλα πάντοτε εφικτό να υλοποιηθούν, επειδή αποτελούν απλώς εκδηλώσεις ενδιαφέροντος, που όμως συναντούν αρνητική απάντηση.
Αυτό που διαφαίνεται, είναι ότι ενώ ο Ελληνικός Στρατός επιδεικνύει σταθερό ενδιαφέρον για συγκεκριμένο υλικό, τα σημαντικότερα από αυτά δεν είναι διαθέσιμα ως EDA και τα μεγαλύτερης σπουδαιότητος αμερικανικά οπλικά συστήματα που ενδιαφέρουν, εξετάζονται ως περιπτώσεις “κανονικών αγορών”, δηλαδή προγραμμάτων υψηλού κόστους που απαιτούν κατάρτιση συμβάσεως προμήθειας.
Στο πρόσφατο ταξίδι του Α/ΓΕΣ Αντιστρατήγου Χαραλάμπου Λαλούση στις ΗΠΑ τον περασμένο Οκτώβριο, στις επαφές που έγιναν, συζητήθηκε ως συνήθως, μια σειρά οπλικών συστημάτων που ενδιαφέρουν. Άλλα εξ αυτών για EDA και άλλα για προμήθεια νέας κατασκευής υλικού, είτε για εκσυγχρονισμό υφισταμένων σε ελληνική υπηρεσία συστημάτων. Τις περιπτώσεις αυτές χειρίζεται σε πολιτικό επίπεδο η Υφυπουργός Στρατού αρμόδια για Διεθνείς Εξαγωγές και Συνεργασία Elizabeth Wilson, με την οποία συναντήθηκε ο Αρχηγός.
Έναν μήνα μετά, στις 18 Νοεμβρίου 2021, ο Α/ΓΕΣ απέστειλε στην Αμερικανίδα αξιωματούχο, επίσημη επιστολή στην οποία είχε καταγραφεί το σύνολο των προγραμμάτων αυτών. Η επίσημη απάντηση από την υφυπουργό Στρατού, συντάχθηκε στις 21 Δεκεμβρίου και εστάλη στο ΓΕΣ.
Τα νέα, ως προς τις περιπτώσεις EDA ενδιαφέροντος ΓΕΣ, δεν είναι και τόσο θετικά, γεγονός που απεικονίζει τα προαναφερθέντα, δηλαδή ότι η αναζήτηση μεταχειρισμένου αμερικανικού υλικού δεν είναι εγγυημένο ότι θα αποδώσει.
Από τα παλαιότερα ίσως οπλικά συστήματα που ενδιαφέρουν, είναι το ΤΟΜΑ M2 Bradley. Για άλλη μια φορά, το ΓΕΣ παρουσίασε το ενδιαφέρον του. Όμως η απάντηση είναι και πάλι αρνητική ως προς την διαθεσιμότητα. Όχι μόνο ως EDA, καθώς τα οχήματα έχει αποφασισθεί να δεσμευθούν για τις ανάγκες άλλων αναπτυξιακών προγραμμάτων του Στρατού των ΗΠΑ και στα οποία το Bradley θα αποτελέσει την βάση, αλλά και ως προς την δυνατότητα παραγωγής νέας κατασκευής, αφού η παραγωγή έχει διακοπεί εδώ και χρόνια. Έτσι, χωρίς να διευκρινίζεται από αμερικανικής πλευράς έκδοση οχήματος, η απάντηση που δόθηκε είναι ότι όταν θα υπάρξει διαθεσιμότητα, θα ενημερωθεί το ΓΕΣ μέσω του ODC στην Αθήνα.
Άλλο σημαντικό υλικό που ενδιαφέρει και μάλιστα παρουσιάζεται τελευταίως στα διάφορα μέσα περίπου ως “τελειωμένη δουλειά”, είναι τα ελικόπτερα Black Hawk. Μπορεί, όπως και στο παρελθόν, να έχουν ζητηθεί τέτοια ελικόπτερα, η απάντηση που ελήφθη όμως, είναι ότι δεν θα είναι διαθέσιμα στο εγγύς μέλλον ως EDA. Αυτό στο οποίο παροτρύνει η αμερικανική πλευρά, είναι ότι περιορισμένος αριθμός UH-60A που αποσύρονται θα μπορούσε να διατεθεί, εφόσον το ΓΕΣ κινηθεί ταχέως, διαφορετικά μόνη εναλλακτική είναι η προμήθεια UH-60M νέας κατασκευής.
Σε αμερικανική υπηρεσία, έχει αποφασισθεί η πλήρης απόσυρση του UH-60A από την Εθνοφρουρά μέχρι το 2022 και από τον Στρατό μέχρι το 2024. Στην παρούσα φάση εκσυγχρονίζονται παλαιά UH-60L στην έκδοση V ενώ γίνεται προμήθεια ελικοπτέρων UH-60M νέας κατασκευής.
Για το Πυροβολικό, όπου διερευνήθηκε η διαθεσιμότητα αυτοκινούμενων πυροβόλων Μ109 των 155 mm, η αμερικανική απάντηση είναι εξίσου “προβληματική”. Το ΓΕΣ ενημερώθηκε ότι υφίστανται διαθέσιμα ως EDA πυροβόλα της εκδόσεως Μ109Α5 ωστόσο, επισημαίνεται ότι έχουν παύσει να υποστηρίζονται και απαιτείται πολύ υψηλή δαπάνη για την επαναφορά τους σε ενέργεια.
Τα “καλά” νέα, περιορίζονται στην ενημέρωση ότι βρίσκεται σε εξέλιξη η παράδοση 400 τεθωρακισμένων οχημάτων M1117 ASV, από τα 516 που επιλέχθηκαν κατά την Κοινή Επιθεώρηση Εξ Όψεως (Joint Visual Inspection) τον Σεπτέμβριο του 2021 στο Sierra Army Depot από Έλληνες και Αμερικανούς αξιωματικούς. Ως γνωστόν, τα οχήματα αυτά αναμένεται να καταφθάσουν στην Ελλάδα σε κάποιες εβδομάδες από σήμερα. Aπό εκεί και πέρα όμως, ακολουθεί το πακέτο υποστηρίξεως των Μ1117, που συνοδεύεται και από όπλα τα οποία έχει ζητήσει ο Ελληνικός Στρατός.
Διαπιστώνεται ότι δεν υπάρχουν ελπίδες για άμεση διαθεσιμότητα EDA στα σημαντικότερα οπλικά συστήματα που ενδιαφέρουν το ΓΕΣ. Το Πεζικό δεν πρέπει να υπολογίζει σε Bradley, ούτε εξάλλου υπήρχε αναφορά σε Μ113Α3. Τα Μ1117 θα προσφέρουν κάποια λύση σε αποστολές αναγνωρίσεως, και όχι μόνο στις μονάδες Πεζικού αλλά τώρα θα φανεί το κόστος, από την δαπάνη για υποστήριξη, μεταφορά και αποκατάσταση ευαρίθμων οχημάτων του τύπου.
Η Αεροπορία Στρατού δεν μπορεί να ελπίζει σε Black Hawk, τα οποία όμως εξάλλου, σύμφωνα με αντίστοιχες ενημερώσεις κατά το παρελθόν, θα πρέπει να απορροφήσουν μια χρηματοδότηση της τάξεως τουλάχιστον 500 εκατ. € για απόκτηση ενός ευλόγου αριθμού (ενδεικτικώς 30) ελικοπτέρων, που θα πρέπει όχι μόνο να είναι επιχειρησιακά αλλά και να παραμείνουν, με προμήθειες αναλόγων ποσοτήτων ανταλλακτικών κ.λπ.. Τα διαθέσιμα UH-60A, ως θέμα ενός τέτοιου προγραμματισμού, είναι ζήτημα προς αξιολόγηση το πόσο ελκυστική περίπτωση αποτελούν ενώ σαφώς ρεαλιστική επιλογή είναι να υπογραφεί επιτέλους η σύμβαση FOS των ΝΗ-90, ώστε να αξιοποιηθεί επιχειρησιακά ο τύπος σε ελληνική υπηρεσία. Μια δαπάνη της τάξεως των 50 εκατ. € για υλικό που υφίσταται ήδη, είναι σαφώς πιο ορθολογική επιλογή από μια δεκαπλασίου ύψους επένδυση για έναν νέο τύπο που θα προκύψει σε μεταχειρισμένη μορφή.
Το Πυροβολικό, που προφανώς ενδιαφέρθηκε για πιο σύγχρονα Μ109Α5 τα οποία θα μπορούσαν ίσως να αντικαταστήσουν παλαιότερες εκδόσεις, δεν φαίνεται να οδηγείται πουθενά μέσω EDA. Tο Μ109Α5 διακρίνεται από μεγαλύτερο βεληνεκές σε σχέση με τις παλαιότερες εκδόσεις και υψηλότερο επίπεδο αυτοματισμών.
Σε γενικές γραμμές, είναι σαφές ότι Bradley, Black Hawk και άλλα μείζονα οπλικά συστήματα, ακόμη και ως EDA, για να επανέλθουν σε επιχειρησιακή κατάσταση, πρέπει να υποβληθούν σε εκτενή προγράμματα αποκαταστάσεως και εκσυγχρονισμού, που συνεπάγονται, τουλάχιστον, πολύ σημαντικό κόστος. Ως εκ τούτου, από τις ΗΠΑ, η άλλη επιλογή που υπάρχει για τον Ελληνικό Στρατό, οι προμήθειες υλικού νέας κατασκευής ή ο εκσυγχρονισμός υφισταμένων, συνοδεύονται από υψηλό κόστος. Το σημαντικό όμως είναι ότι λόγω και της διακρατικής φύσεως των συμβάσεων FMS, δεν υπάρχουν μεγάλα περιθώρια για εξασφάλιση ουσιαστικών ανταλλαγμάτων από τις κατασκευάστριες εταιρείες, που μπορούν απλώς να υποσχεθούν εκτέλεση ενός μέρους των εργασιών εκσυγχρονισμού από ελληνικές εταιρείες.
Σοβαρές ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ σε Χερσαίους εξοπλισμούς για την αναγέννηση της ΕΑΒΙ
