Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Στις 15 Σεπτεμβρίου με την πραγματοποίηση των τελευταίων αεροπορικών εξόδων, τερματίσθηκε η επιχειρησιακή εκμετάλλευση του Mirage 2000EGM/BGM στην Πολεμική Αεροπορία, συμπληρώνοντας 33 έτη υπηρεσίας του τύπου.
Όπως είχε εξαγγείλει πέρυσι τον Σεπτέμβριο ο πρωθυπουργός, η ταχεία προμήθεια των Rafale θα συνοδευόταν με “ταυτόχρονη” απόσυρση των παλαιών Mirage 2000. Η εξέλιξη, σε επίπεδο αποφάσεως ΓΕΑ, ήταν αναπόφευκτη βάσει των δεδομένων που επικρατούν στην Πολεμική Αεροπορία μετά από υπερδεκαετή υποχρηματοδότηση που βύθισε τις διαθεσιμότητες όλου του αεροπορικού υλικού και ιδίως των Mirage. Έχουμε αναλύσει ήδη ότι πέραν της χαμηλής διαθεσιμότητος των Mirage λόγω ελλείψεως FOS επί σειρά ετών, τα μόνα όπλα που απέμεναν για τα παλαιότερα αεροσκάφη ήταν αμφιβόλου επιχειρησιακής αξίας λόγω ανάλογης “εγκαταλείψεως” των διαδικασιών συντηρήσεως των όπλων τους. Πολύ απλά, οι διαγωνισμοί για προμήθεια πυροτεχνικών υποσυγκροτημάτων των MAGIC II και ΑΜ39 Exocet Block II που είχαν προκηρυχθεί το 2014, ποτέ δεν υλοποιήθηκαν.
Όλο αυτό το διάστημα, αν και είχε εξετασθεί το ενδεχόμενο υποβολής των αεροσκαφών σε περιορισμένο πρόγραμμα αναβαθμίσεως ώστε να πιστοποιηθεί στην χρήση πυραύλων MICA IR, εμποδίστηκε η υλοποίηση από το υψηλό κόστος που ζητούσε ο κατασκευαστής και την υποχρηματοδότηση του αμυντικού προϋπολογισμού. Μέσα σε μια τέτοια κατάσταση, τα 16 μονοθέσια και 2 διθέσια αεροσκάφη απαξιώθηκαν από κάθε άποψη και η αντικατάσταση από τα Rafale ήταν η καλύτερη εξέλιξη.
Αμέσως μετά την απόσυρση, ακολουθούν ενέργειες για την μακρά αποθήκευση των αεροσκαφών μέχρι να αποφασισθεί η οριστική τύχη τους. Καθώς έχει εμφανισθεί η προοπτική μεταπωλήσεώς τους στην Dassault αλλά δεν έχει υπάρξει αξιόλογη δραστηριότητα προς αυτή την κατεύθυνση, στους κύκλους της Πολεμικής Αεροπορίας θεωρείται ότι θα αποτελέσει ευτυχή κατάληξη κάτι τέτοιο, δεδομένης της ανυπαρξίας αναλόγων περιπτώσεων απαλλαγής από παλαιό αεροπορικό υλικό με τρόπο που εξασφάλισε αξιόλογο αντίτιμο. Ακόμη και τα Mirage F1 που αποσύρθηκαν, δεν κατέστη δυνατό να πωληθούν, ούτε στο Μαρόκο που κάποια στιγμή εκδήλωσε ενδιαφέρον. Με πολύ γενική εκτίμηση περί μεταπωλήσεως των 18 αεροσκαφών έναντι τιμήματος μεταξύ 100-200 εκατ. € που έχει γίνει, εξασφαλίζει ενδεικτικώς κονδύλια για σημαντική αύξηση του αποθέματος των πυραύλων Meteor για τα Rafale, που αλλάζουν τα δεδομένα στον αεροπορικό αγώνα.
Όπως όλα δείχνουν, από την όλη “υποδομή” των Mirage 2000EGM/BGM δεν θα παραμείνει κάτι προς αξιοποίηση. Ακόμη και το ομοίωμα πιλοτηρίου του προσομοιωτή πτήσεων έλαβε θέση μουσειακού εκθέματος ενώ όπως παρατηρούν άτομα με γνώση του χώρου, όλο το συγκρότημα θα μπορούσε να παραμείνει λειτουργικό και έναντι τυπικού τιμήματος να διατίθεται στο κοινό για “πτήσεις”, αποφέροντας κάποια έσοδα, πέρα από την διαφήμιση της Πολεμικής Αεροπορίας στους νέους. Πιθανώς, σε συνεργασία με τους Γάλλους, να μπορούσε να διερευνηθεί η εγκατάσταση των συστημάτων διανομής αναλωσίμων Spirale σε άλλα αεροσκάφη, όπως μεταφορικά κ.λπ.
Με βάση τα νέα δεδομένα που δημιουργούνται, είναι φυσικό να έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον σε επίπεδο ΓΕΑ, για την προοπτική περαιτέρω αναβαθμίσεως των 24 Mirage 2000-5 Mk2 που παραμένουν σε υπηρεσία με την 331 Μοίρα. Τα συγκεκριμένα αεροσκάφη εντάχθηκαν σε υπηρεσία μετά τα 60 F-16 Block 52+ και ταυτοχρόνως περίπου με τα 30 F-16 Block 52+ Advanced. Ενώ όμως το αναβαθμισμένο αεροσκάφος της Dassault υπερείχε έναντι αυτών σε σύστημα ραντάρ, ηλεκτρονικό σύστημα αυτοπροστασίας και βλήματα αέρος-αέρος, “έμεινε πίσω” σε δύο βασικούς τομείς για σύγχρονες αεροπορικές επιχειρήσεις.
Για τους ιπταμένους των F-16 έγινε προμήθειας συστημάτων Σκοπευτικού Επί Κάσκας (HMD) τύπου JHMCS που μεγιστοποιεί την εκμετάλλευση των επιδόσεων των οπλικών συστημάτων και διευκολύνει την διαδικασία εμπλοκής στόχων. Επιπλέον, το αμερικανικό μαχητικό από την έκδοση Block 52+ Advanced φέρει υποδομή ζεύξεως δεδομένων μεγάλων αποστάσεων Link 16, για ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ μαχητικών ή αυτών με άλλα αεροπορικά μέσα όπως ΑΣΕΠΕ και επίγειες συστοιχίες αντιαεροπορικών βλημάτων,
Τα Mirage 2000-5 Mk2 περιορίζονται σε ζεύξη δεδομένων για ανταλλαγή δεδομένων μόνο μεταξύ μαχητικών αεροσκαφών που πετούν στον ίδιο σχηματισμό. Επιπλέον, ενώ στην σύμβαση 026Γ/00 υπήρχε πρόβλεψη δικαιώματος προαιρέσεως προμήθειας HMD τύπου Topsight E της Sextant Avionique, αυτή δεν ασκήθηκε για λόγους κόστους.
Το πρόγραμμα αναβαθμίσεως των F-16 πρόκειται σύντομα να επεκταθεί στα F-16 Block 50, με αποτέλεσμα την απόκτηση ενός συνόλου 122 μαχητικών του τύπου με υποδομή Link 16. Σε αυτά θα προστεθούν τα 24 Rafale και η προοπτική εντάξεως σε αυτό το “κλαμπ” των 24 Μirage 2000-5 Mk2, δεν στερείται νοήματος.
Η προοπτική υλοποιήσεως ενός προγράμματος περιορισμένης αναβαθμίσεως των Mirage 2000-5 Mk2 εξετάζεται από το ΓΕΑ με τα δύο βασικά σημεία ενδιαφέροντος να επικεντρώνονται στην εγκατάσταση ζεύξεως δεδομένων Link 16 και την προμήθεια Topsight E για τους ιπταμένους. Ως προς το τελευταίο, η πλέον πρόσφατη έκδοσή του θεωρείται το TopOwl-F, το οποίο έχει πιστοποιηθεί για τα Mirage 2000-5 Mk2 και MiG 29K, λόγω ενδιαφέροντος της Ινδικής Αεροπορίας. Υπενθυμίζεται ότι, όπως έχουμε αποκαλύψει τα Rafale θα συνοδεύονται από σύστημα HMD τύπου Targo της ισραηλινής Elbit Systems ενώ μόλις τον περασμένο Ιούλιο η Thales ανέλαβε σύμβαση παραδόσεως 350 HMD τύπου Scorpion στην Γαλλική Αεροπορία, στο οποίο θα είναι πιστοποιημένο το Rafale F4. To Scorpion, που είναι και το μόνο στην κατηγορία με έγχρωμη συμβολογραφία, αποτελείται από συλλογή η οποία προσαρμόζεται επάνω σε κάθε είδους κάσκα και έχει πωληθεί ήδη στην Ισπανική Αεροπορία για τους ιπταμένους των F/A-18.
HMDS Targo: “φονικό βλέμμα” για τους Έλληνες ιπταμένους των Rafale
Προφανώς ενδιαφέρουν και άλλοι τομείς, όπως επί παραδείγματι το ραντάρ αλλά δεν είναι εφικτή, όπως στην περίπτωση των F-16V, η εγκατάσταση συστήματος τεχνολογίας AESA. Στον τομέα των όπλων τέλος, η προοπτική στο μέλλον της μεταβάσεως στο βελτιωμένο MICA NG, εκτιμάται ότι είναι δυνατόν να επαυξήσει σημαντικά την απόδοση του αεροσκάφους στην εναέρια μάχη.
Καθώς ο αριθμός των αεροσκαφών είναι μικρός και οι παρεμβάσεις που θεωρούνται πιο κρίσιμες, είναι περιορισμένες, το κόστος του προγράμματος μπορεί να διατηρηθεί σε βατά επίπεδα αυτή την εποχή, που ο προϋπολογισμός για εξοπλισμούς έχει αυξηθεί.
Η μετάβαση των Mirage 2000-5 Mk2 στην “εποχή” του Link 16 κρίνεται ζωτικής σημασίας, καθώς διαφορετικά ο ρόλος του σε υπηρεσία θα υποβαθμισθεί σοβαρά. Ο τύπος, λόγω κοινών όπλων με τα Rafale, μπορεί να επιχειρήσει στον ίδιο σχηματισμό, εφαρμόζοντας νέες τακτικές στις οποίες θα περάσει ούτως ή άλλως η Πολεμική Αεροπορία λόγω του κορυφαίου γαλλικού μαχητικού. Χάρη στην πολύ μεγάλη επίδοση αποκαλύψεως στόχων του ραντάρ RBE 2, σε έναν σχηματισμό Rafale και Mirage 2000-5 Mk2, το πρώτο μπορεί να διαδραματίσει ρόλο “εγκαίρου προειδοποιήσεως” για εντοπισμό εχθρικών ιχνών ενώ το δεύτερο να παραμένει με σιγή ηλεκτρονικών εκπομπών, ώστε να περνά κατά το δυνατόν απαρατήρητο. Εν συνεχεία μέσω του Link 16, το Rafale μπορεί να μεταβιβάσει στοιχεία στο Mirage, το οποίο θα εκτοξεύει βλήμα από πλεονεκτική θέση επιτυγχάνοντας πλήρη αιφνιδιασμό.
Πως “μετρούν” οι Γάλλοι το δομικό όριο ζωής και την κόπωση των Rafale
