Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Στις 28 Ιουνίου, ο υπουργός Αμύνης της Κυπριακής Δημοκρατίας Χαράλαμπος Πετρίδης, παρέστη στην εκδήλωση για τις διαμνημονεύσεις στελεχών της ΕΛΔΥΚ. Στην ομιλία που απηύθυνε ο υπουργός, αναφέρθηκε “στα στελέχη των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων που υπηρέτησαν από διάφορες θέσεις σε επιτελεία και μονάδες της Ελληνικής Δύναμης Κύπρου, της Διοίκησης Ελληνικών Μονάδων ΕΛΔΥΚ 3/1, αλλά και στις τάξεις της Εθνικής Φρουράς“.
Η αναφορά, μπορεί να θεωρείται αυτονόητη, απευθυνόμενη σε μια γνωστή και αποδεκτή εδώ και δεκαετίες κατάσταση, πλην όμως παραμένει άγνωστη στο ευρύ κοινό. Η κατάσταση αυτή αφορά την συνδρομή της Ελλάδος έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας σε στρατιωτικό επίπεδο, η οποία υλοποιείται σε πρώτη φάση διά της παρουσίας ελληνικών στρατιωτικών δυνάμεων στα ελεύθερα εδάφη. Το μαρτυρά η επωνομαζόμενη “Διοίκηση Ελληνικών Μονάδων ΕΛΔΥΚ 3/1”, η οποία δεν έχει πολλά χρόνια που συγκροτήθηκε και έχει διοικητή αξιωματικό βαθμό ταξιάρχου. Ποια είναι λοιπόν αυτή η άγνωστη Διοίκηση;
Η ΔΕΜ ΕΛΔΥΚ 3/1 συγκροτήθηκε για να καλύψει την απαίτηση υπαγωγής σε ενιαία διοίκηση των διαφόρων μονάδων και προσωπικού των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων που είναι ανεπτυγμένα στην Κύπρο, πέραν της ΕΛΔΥΚ. Ως γνωστόν η ΕΛΔΥΚ είναι ισότιμη με Σύνταγμα Πεζικού και η παρουσία της προβλέπεται από τις Συνθήκες εγκαθιδρύσεως της Κυπριακής Δημοκρατίας. Εν τούτοις, η τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974 που δημιούργησε μια νέα κατάσταση ανατρέποντας το ισοζύγιο ισχύος στην μεγαλόνησο, υποχρέωσε και σε ελληνικά αντίμετρα προς εξισορρόπηση.
Η ανάπτυξη επιπλέον ελληνικών δυνάμεων στην Κύπρο κατέστη πραγματικότητα από την δεκαετία του 1990, όταν και εξαγγέλθηκε το Δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου. Τα επόμενα έτη δημιουργήθηκε πολιτικό ζήτημα με τις ΗΠΑ, επειδή κάποιες εκ των μονάδων αυτών χρησιμοποιούσαν οπλικά συστήματα (κυρίως άρματα μάχης και πυροβόλα) αμερικανικής κατασκευής. Λόγω της επανδρώσεως των συγκεκριμένων μονάδων και με προσωπικό της Εθνικής Φρουράς, δημιουργήθηκε σύγκρουση με τις προβλέψεις της αμερικανικής νομοθεσίας που απαγορεύει την χρήση αμερικανικού υλικού από την Κυπριακή Δημοκρατία. Κατόπιν διαβουλεύσεων και μέσα σε κλίμα αλληλοκατανοήσεως, εξευρέθηκε η λύση της διατηρήσεως των εν λόγω αμερικανικών οπλικών συστημάτων στην Κύπρο αλλά αυστηρώς στα πλαίσια μονάδων με προσωπικό του Ελληνικού Στρατού, όπως, τυπικώς, ισχύει και με τις τουρκικές δυνάμεις κατοχής.
Η ουσία είναι ότι από εκείνη την εποχή και μέχρι σήμερα, δηλαδή για μία εικοσαετία και πλέον, η Ελλάδα βρίσκεται ενόπλως δίπλα στην Κυπριακή Δημοκρατία με πολύ σημαντικότερες δυνάμεις απ’ ό,τι στο παρελθόν. Από ανοικτές πηγές μπορεί να ενημερωθεί κανείς ότι στην Κύπρο βρίσκονται με τον Ελληνικό Στρατό δύο Επιλαρχίες Μέσων Αρμάτων και ανάλογος αριθμός Μοιρών Πυροβολικού διαφόρων διαμετρημάτων, αμερικανικής προελεύσεως. Επιπλέον, από το 1974, διατηρείται στην Κύπρο μία Μοίρα Καταδρομών.
Αυτό το δυναμικό, συνεισφέρει τα μέγιστα για την διατήρηση ενός αποδεκτού ισοζυγίου ισχύος σε άρματα και πυροβολικό, σε σύγκριση με τις τουρκικές δυνάμεις εισβολής που προηγουμένως υπερτερούσαν χαωτικώς σε αριθμούς. Ενδεικτικώς, η Εθνική Φρουρά παρατάσσει 3 Επιλαρχίες Μέσων Αρμάτων, συνεπώς είναι εμφανής η επίδραση των δύο αντιστοίχων που προσθέτει ο Ελληνικός Στρατός. Μέχρι προσφάτως όμως, δεν υφίστατο κεντρική διοίκηση γι’ αυτές, αφού δεν αποτελούσαν οργανικές μονάδες του Συντάγματος της ΕΛΔΥΚ. Η έλλειψη καλύφθηκε με την συγκρότηση της ΔΕΜ ΕΛΔΥΚ 3/1.
Πέραν αυτών, η ίδια η ΕΛΔΥΚ έχει ενισχυθεί σημαντικά αφού είναι πλέον πλήρως Μηχανοκίνητη, διαθέτοντας ΤΟΜΠ, ΤΟΜΟ, εποχούμενα στοιχεία αντιαρματικών πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς, αντιαεροπορικά όπλα κ.λπ. Σε συνδυασμό με τα υψηλά επίπεδα επανδρώσεως, διατηρείται ένα απολύτως αξιόλογο δυναμικό που διακρίνεται και από υψηλό βαθμό στελεχώσεως σε όλες τις θέσεις των βαθμοφόρων.
Φυσικά δεν χρειάζεται να επισημανθεί η σημασία των μονίμων στελεχών των δύο άλλων Κλάδων, της Πολεμικής Αεροπορίας και του Πολεμικού Ναυτικού, που υπηρετεί στην Κύπρο.
Θα έλεγε κανείς ότι η Ελλάδα, με την ΔΕΜ ΕΛΔΥΚ 3/1, από πλευράς χερσαίων δυνάμεων παρατάσσει πλέον μία Ταξιαρχία μεγάλης ισχύος πυρός και συνολικής δυνάμεως μερικών χιλιάδων ανδρών. Εάν η πρόσφατη απόφαση της ελληνικής κυβερνήσεως περί αυξήσεως της στρατιωτικής θητείας των κληρωτών ήταν πιο τολμηρή, και δεν “έσπαγε” σε κατηγορίες μονάδων θητείας 9 και 12 μηνών, θα μπορούσε να μιλήσει κανείς για σοβαρή βελτίωση των προϋποθέσεων εκπαιδεύσεως του προσωπικού αυτού.
Αν θέλουμε να προβούμε σε μια πρόχειρη σύγκριση των σημερινών δυνάμεων που βρίσκονται ανεπτυγμένες από την Ελλάδα στην Κύπρο, με την περίφημη “μεραρχία” ειδικής συνθέσεως, την ΕΛΔΥΚ/Μ που αναπτύχθηκε την περίοδο 1964-1968, μπορούμε να πούμε ότι αναλογικώς, σήμερα οι δυνάμεις δεν υστερούν. Η ΕΛΔΥΚ/Μ, δυνάμεως 8.500 περίπου ανδρών, διέθετε μεν 3 Συντάγματα Πεζικού αλλά αυτά δεν ήταν Μηχανοκίνητα. Διέθετε επίσης δύο Μοίρες Καταδρομών, ενώ σήμερα υφίσταται μία. Επιπλέον, το βαρύ υλικό της ΕΛΔΥΚ/Μ περιοριζόταν σε μία ΙΛΑ με 17 Μ47 και μία ΙΛΑΝ των 17 Μ24, ενώ δεν υπήρχαν οργανικές μονάδες πυροβολικού καθώς η Ελλάδα απέστειλε παλαιά πυροβόλα που διατέθηκαν στην Εθνική Φρουρά. Σήμερα, το βαρύ υλικό του Ελληνικού Στρατού στην Κύπρο, είναι πολύ μεγαλύτερο αριθμητικώς από αυτό της ΕΛΔΥΚ/Μ.
Συνολικώς, σήμερα στην Κύπρο μπορούμε να πούμε ότι σταθμεύει μια Ταξιαρχία ειδικής συνθέσεως, κατ’ αναλογία της Μεραρχίας ειδικής συνθέσεως της δεκαετίας του 1960. Πρόκειται για δύναμη με σοβαρή επίδραση στην Αποτροπή, αφού σε τυχόν ανάληψη επιθετικών σχεδίων από την Τουρκία δεν θα υπάρχουν οι ειδικές συνθήκες του 1974. Το δυναμικό αυτό έχει τεράστια συμβολή στην ασφάλεια της Κυπριακής Δημοκρατίας, παρά την “αφανή” λειτουργία του. Η Ελλάδα διατηρεί στην Κύπρο σημαντικές δυνάμεις, παρά το υψηλό κόστος δαπανών που συνεπάγεται αυτό και παρά τα σοβαρά δημοσιονομικής φύσεως προβλήματα που αντιμετώπισε την δεκαετία του 2010. Η στάση αυτή, υπογραμμίζει την απόφαση συμπαραστάσεως στην Κυπριακή Δημοκρατία, στον βαθμό που απαιτούν οι σύγχρονες περιστάσεις από την αυξανόμενη απειλή της Τουρκίας.
Η ομιλία του υπουργού Αμύνης Χ. Πετρίδη, είχε ως εξής:
“Αποτελεί για μένα ιδιαίτερη χαρά και τιμή να παρευρίσκομαι σήμερα μαζί σας, στην απονομή διαμνημονεύσεων στα στελέχη των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων που υπηρέτησαν από διάφορες θέσεις σε επιτελεία και μονάδες της Ελληνικής Δύναμης Κύπρου, της Διοίκησης Ελληνικών Μονάδων ΕΛΔΥΚ 3/1, αλλά και στις τάξεις της Εθνικής Φρουράς.
Επιτρέψτε μου να εκφράσω τη βαθιά ευγνωμοσύνη της κυπριακής πολιτείας προς την ελληνική κυβέρνηση και ολόκληρο τον ελληνικό λαό, για το πολύ σημαντικό έργο που επιτελείτε διαχρονικά με την εδώ παρουσία σας.
Οι ακατάλυτοι δεσμοί Κύπρου και Ελλάδας, σφυρηλατήθηκαν στο πέρασμα των αιώνων, σφραγίστηκαν με θυσίες και βάφτηκαν με αίμα στην προσπάθεια υπεράσπισης των υψηλών ιδανικών και αξιών του έθνους.
Η παρουσία σας στη μεγαλόνησο ενισχύει την εθνική ομοψυχία και αποδεικνύει καθημερινά ότι Ελλαδίτες και Ελληνοκύπριοι συμπορεύονται σε αυτή την κοινή διαδρομή στους δύσβατους δρόμους της εποχής μας.
Η παρουσία της Ελληνικής Δύναμης Κύπρου στο νησί, αποτελεί διαχρονικό σύμβολο της ισχυρής και αταλάντευτης σχέσης της Κύπρου με την Ελλάδα. Αντλούμε δύναμη, για να συνεχίσουμε το δύσκολο αγώνα μέχρι την τελική δικαίωση που δεν είναι άλλη από την πολυπόθητη λύση του Κυπριακού, η οποία θα επέλθει μόνο με την αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων, την ανατροπή των κατοχικών δεδομένων και την απελευθέρωση των σκλαβωμένων εδαφών μας.
Επιθυμούμε μία λύση, απολύτως συμβατή με την ιδιότητά μας ως κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στη βάση των ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών.
Επιδίωξη και προτεραιότητα για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και την Κυβέρνηση είναι να προχωρήσουμε με εθνική ενότητα και σύνεση με την ελπίδα ότι θα ανατείλουν καλύτερες μέρες για τον τόπο μας.
Ελλαδίτες Αξιωματικοί και Υπαξιωματικοί,
Στα πρόσωπά σας αντανακλάται η θυσία των αξιωματικών και υπαξιωματικών των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων που υπηρετούσαν στο νησί την περίοδο του Ιουλίου – Αυγούστου του 1974 και οι οποίοι απέδειξαν περίτρανα ότι η ελευθερία κερδίζεται και διατηρείται με θυσίες, αγώνες και συνεχή προσπάθεια.
Η συμβολή των Ελλαδικών Δυνάμεων στην άμυνα εναντίον της τουρκικής εισβολής υπήρξε καθοριστική. Σήμερα η παρουσία σας αποτελεί παράγοντα ασφάλειας για το δοκιμαζόμενο Κυπριακό λαό και η Ελλάδα κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες παραμένει ο μόνιμος, σταθερός και ανιδιοτελής συμπαραστάτης της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Κλείνοντας, θέλω να εκφράσω τις θερμές μου ευχαριστίες στο Διοικητή της Διοίκησης Ελληνικών Μονάδων ΕΛΔΥΚ 3/1, Ταξίαρχο Καλογερόπουλο Αλέξανδρο, στο διοικητή της Ελληνικής Δύναμης Κύπρου Συνταγματάρχη Στυλιανό Τίνανα, στα λοιπά στελέχη και σε όλο το εξ Ελλάδος προσωπικό, για το ζήλο και τον ενθουσιασμό που συνεχώς επιδεικνύετε.
Ο επαγγελματισμός, η σοβαρότητά και η προσήλωση στην αποστολή σας, εξυψώνει το ηθικό και το αγωνιστικό πνεύμα ολόκληρου του Κυπριακού Ελληνισμού.
Ελπίζω οι διαμνημονεύσεις που από σήμερα θα φέρετε, να σας θυμίζουν την αιώνια αγάπη και την εκτίμηση του κυπριακού Ελληνισμού.
Εκ μέρους της Πολιτείας, απευθύνω ένα μεγάλο ευχαριστώ. Είναι το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε για να ανταποδώσουμε ό,τι έχετε προσφέρει στην ιδιαίτερή μας πατρίδα.
Εύχομαι σε όλους σας υγεία, προσωπική και οικογενειακή ευτυχία, καλή συνέχεια στο έργο σας και καλό επαναπατρισμό.
Σας ευχαριστώ“.
