Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Στις 20 Απριλίου, Τούρκος αξιωματούχος φέρεται να δήλωσε υπό την κάλυψη ανωνυμίας στο πρακτορείο Reuters ότι εξαιτίας της πανδημίας του COVID 19 πρόκειται να καθυστερήσει η κήρυξη Πλήρους Επιχειρησιακής Ετοιμότητος (FOC) του αντιαεροπορικού συστήματος S-400. Κατά την ίδια πηγή, λόγω “τεχνικών θεμάτων”, η καθυστέρηση μπορεί να διαρκέσει μερικούς μήνες. Ο ανώνυμος όμως διευκρίνισε, ότι δεν υπάρχει περίπτωση υπαναχωρήσεως από την απόφαση ενεργοποιήσεως του συστήματος.
“Τυχαίως”, μία ημέρα πριν, υπήρξε τηλεφωνική επικοινωνία Τραμπ – Ερντογάν, κατά την οποία συζητήθηκε, όπως ανακοινώθηκε, το θέμα αντιμετωπίσεως της πανδημίας… Μετά την είδηση του Reuters, η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ δήλωσε: “Εξακολουθούμε να τονίζουμε στα υψηλότερα επίπεδα ότι η συναλλαγή για το S-400 αποτελεί αντικείμενο διαρκών συζητήσεων επιβολής κυρώσεων CAATSA και παραμένει σοβαρό εμπόδιο στην διμερή σχέση και αυτήν με το ΝΑΤΟ. Αισιοδοξούμε ότι ο Πρόεδρος Ερντογάν και οι κύριοι αξιωματούχοι του αντιλαμβάνονται την θέση μας“.
Παρά ταύτα, σχεδόν άπαντες έσπευσαν να εκλάβουν την είδηση του Reuters ως κάτι τετελεσμένο, ως οριστική απόφαση του Ερντογάν να αποδεχθεί την αμερικανική απαίτηση. Στην πραγματικότητα, τα μόνα δεδομένα είναι δύο:
α) Το S-400 είναι επιχειρησιακό.
β) Η κίνηση αποβλέπει σε δημιουργία εντυπώσεων για πρόσκαιρη βελτίωση του κλίματος των σχέσεων με τις ΗΠΑ προκειμένου να στηριχθεί η προσπάθεια του Ερντογάν να συγκρατήσει την δυσμενή κατάσταση της οικονομίας του. Ο COVID 19, προσφέρει μία καλή ευκαιρία.
Γιατί οι S-400 είναι επιχειρησιακοί;
Οι ίδιοι οι Τούρκοι είχαν ανακοινώσει ότι τον Νοέμβριο του 2019 επρόκειτο να κηρυχθεί Αρχική Επιχειρησιακή Ικανότητα (IOC) του S-400. Χρόνος απολύτως αποδεκτός εάν ληφθεί υπ’ όψιν η παρέλευση σχεδόν 6μήνου από την παραλαβή του συστήματος. Πρακτικώς αυτό εσήμαινε ότι τον Νοέμβριο επρόκειτο να είναι ετοιμοπόλεμη η πρώτη Μοίρα (των δύο Σμηνών – Πυροβολαρχιών) της συγκροτηθείσης Σμηναρχίας S-400, που παραλήφθηκε το καλοκαίρι του περασμένου έτους. Όπως είχε φανεί από τα φορτία που μεταφέρθηκαν αεροπορικώς στην Άγκυρα, ξεφορτώθηκαν τουλάχιστον 16 πύραυλοι μαζί με τα άλλα συστήματα της Μοίρας, για τις απαραίτητες πρώτες δοκιμές συστήματος. Εξάλλου, τουρκικές πηγές έχουν αναφέρει ότι τον παρελθόντα Δεκέμβριο μεταφέρθηκαν διά θαλάσσης οι πύραυλοι του συστήματος, κάτι που σημαίνει ότι εκείνο το διάστημα παραδόθηκε ο κύριος όγκος πυραύλων.
Επιπλέον, τον Ιανουάριο του 2020, έγινε γνωστό ότι ανέλαβαν τα καθήκοντά τους τα στελέχη της Τουρκικής Αεροπορίας που είχαν αποσταλεί στην Ρωσία για εκπαίδευση στο S-400.
Το ορόσημο του Απριλίου, σήμαινε ότι θα ολοκληρωνόταν η ίδια διαδικασία προετοιμασίας και για την δεύτερη Μοίρα της Σμηναρχίας S-400, που θα σηματοδοτούσε συνολική αξιολόγηση της Σμηναρχίας προς κήρυξη FOC. Εάν η τελική διαδικασία περιελάμβανε και την εκτέλεση βολής, αυτό μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι δεν πρόκειται να γίνει τώρα. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι το σύστημα δεν είναι επιχειρησιακό. Επί της ουσίας, δεν υπάρχει κάτι που να διαψεύδει το συμπέρασμα αυτό, πέραν της ανώνυμης σκόπιμης δηλώσεως στο Reuters. Διά της λογικής, το προσωπικό της Τουρκικής Αεροπορίας είναι απολύτως έτοιμο από πλευράς εκπαιδεύσεως και παραλαβής συστημάτων, για να επιχειρήσει με το σύστημα.
Συνεπώς, δεν πρέπει να αποδίδεται ιδιαίτερη βάση στην είδηση του Reuters. Μόνο αφελείς θα διέπρατταν τέτοιο σφάλμα. Ωστόσο, όπως αναφέραμε, η “διαρροή” είναι χρήσιμη για εκμετάλλευση σε πολιτικοδιπλωματικό επίπεδο από τουρκικής πλευράς. Ο πρόεδρος Τραμπ, μπορεί να τον εξυπηρετεί προς ώρας, να κάνει το “κορόιδο”, συνεχίζοντας να αποφεύγει την εφαρμογή του νόμου CAATSA. Αλλά ως προς την Ελλάδα και τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, δεν πρέπει να υπάρχουν ψευδαισθήσεις.
