Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Στις Ημερήσιες Διαταγές που εκφωνήθηκαν στις πρόσφατες τελετές παραδόσεως – παραλαβής καθηκόντων Αρχηγών Γενικών Επιτελείων, δόθηκε μια εικόνα από τα σχεδιαζόμενα προγράμματα προμηθειών για την Πολεμική Αεροπορία και το Πολεμικό Ναυτικό, στο προσεχές μέλλον. Για τον Στρατό δεν αναφέρθηκε κάτι συγκεκριμένο, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν ανάγκες. Απλώς αξιολογούνται ως πλέον “πιεστικές” αυτές των άλλων δύο Κλάδων.
Στην ομιλία του ο Πτέραρχος (Ι) Χ. Χριστοδούλου αναφέρθηκε στην αναβάθμιση των μαχητικών F-16 Block 50 στο επίπεδο F-16 Block 52+ Advanced, «που θα ακολουθήσει αμέσως μετά». Θεωρείται δεδομένη δηλαδή, η πλήρης υλοποίηση, ως προς τον αριθμό των αεροσκαφών, που περιλάμβανε η 6η Τροποποίηση της LOA GR-D-SNY. Διαφοροποίηση εντοπίζεται μόνο στην μείωση των F-16 Block 52+ που θα αναβαθμιστούν σε F-16V και είναι πλέον 54, με αποτέλεσμα τα 38 F-16 Block 50 να ανεβάζουν σε συνολικώς 122 τον αριθμό των αεροσκαφών που θα αναβαθμιστούν, αντί των 123 αρχικώς προβλεφθέντων.
Για την αναβάθμιση των F-16 Block 50, επιδιώκεται η μερική κάλυψη του κόστους με μεταπώληση μαχητικών F-16 Block 30, για τα οποία ενδιαφέρον έχει εκφρασθεί από την Κροατία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Αρχικώς, πρόθεση του ΓΕΑ ήταν η μεταπώληση 12 αεροσκαφών (11 μονοθέσια, ένα διθέσιο) και η διατήρηση των υπολοίπων 20 στην 330 Μοίρα, με εκπαιδευτικό ρόλο.
Η περίπτωση της προηγουμένης προσφοράς στην Κροατία -η οποία είχε προτιμήσει μεταχειρισμένα F-16 από το Ισραήλ αλλά η υπόθεση δεν προχώρησε λόγω ενστάσεως από αμερικανικής πλευράς- είναι γνωστή. Ωστόσο, στις αρχές Αυγούστου του 2019, λίγο μετά τις εκλογές της 7ης Ιουλίου, ο πρωθυπουργός της Κροατίας απέστειλε μήνυμα στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, στην οποία εξέφραζε εκ νέου ενδιαφέρον για την μεταπώληση των μαχητικών, διευκρινίζοντας ότι μετά την προηγουμένη αποτυχία, χειρίζεται ο ίδιος προσωπικώς το όλο ζήτημα. Η Κροατία ζητεί και πάλι 12 αεροσκάφη και η ελληνική προσφορά, που περιλαμβάνει κόστος ανταλλακτικών και εκπαίδευση, ανέρχεται στο ύψος των 155 εκατ. ευρώ περίπου. Σημειώνεται ότι από πλευράς Lockheed Martin υπάρχει εκπεφρασμένη προτίμηση προς την επιλογή των ελληνικών F-16, για την οποία έχουν ενημερωθεί οι αρμόδιες αμερικανικές υπηρεσίες ωστόσο, τίποτα δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένο.
Αυτό το ποσό των 155 εκατ. ευρώ, θα χρησιμοποιηθεί από την ελληνική πλευρά για την μερική κάλυψη του κόστους αναβαθμίσεως των 38 F-16 Block 50. Σημειώνεται ότι παρά την επίσημη γνωστοποίηση από την Κροατία προ ημερών, για την νέα διαδικασία προμήθειας μαχητικών αεροσκαφών, το ΥΠΕΘΑ δεν έχει λάβει ακόμη κάποια επίσημη ενημέρωση εκδηλώσεως ενδιαφέροντος.
Επιπλέον, το ενδιαφέρον από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα για την μεταπώληση του συνόλου των 32 F-16 Block 30, εξακολουθεί να αποτελεί πιθανότητα. Με “κοστολόγηση” αντίστοιχης τάξεως, εκτιμάται ότι η μεταπώληση μπορεί να αποφέρει πλέον των 400 εκατ. ευρώ.
Σημειώνεται ότι η ανάθεση συμβάσεως αναβαθμίσεως και των F-16 Block 50, δεν απαιτεί την συγκατάθεση της αμερικανικής κυβερνήσεως, επειδή δεν περιλαμβάνονται στοιχεία όπως το νέο ραντάρ κ.λπ. Μπορεί να ανατεθεί απευθείας στην κατασκευάστρια και να υλοποιηθεί με ταχύτερους ρυθμούς χρησιμοποιώντας αφαιρεθέντα υποσυστήματα από τα αναβαθμιζόμενα μαχητικά.
Στην περίπτωση του Πολεμικού Ναυτικού, ο Ναύαρχος Ν. Τσούνης ΠΝ αναφέρθηκε στην «πρόσκτηση φρεγατών και κορβετών», που προβλέπεται να ενταχθούν σε μεσοπρόθεσμο πλαίσιο. Από τις μέχρι σήμερα διεργασίες ως προς την εκπόνηση ενός προγράμματος νέων φρεγατών, μπορούμε να υποθέσουμε με βεβαιότητα ότι τουλάχιστον για την έναρξη της αντικαταστάσεως των φρεγατών τύπου S, θα απαιτηθούν πέραν των 3 δισ. ευρώ. Το κόστος αναμένεται να συγκρατηθεί με την πρόσκτηση εν συνεχεία κορβετών, που από πλευράς εκτοπίσματος και οπλισμού θα προσεγγίζουν τις σημερινές φρεγάτες πλην των αντιαεροπορικών ικανοτήτων. Σε βάθος χρόνου, για την ανανέωση των μεγάλων μονάδων επιφανείας, με συνδυασμό φρεγατών και κορβετών, το κόστος θα προσεγγίσει τα 6-7 δισ. ευρώ.
Εάν στα ανωτέρω, προσθέσουμε την δαπάνη για την σχεδιαζόμενη προμήθεια των 24 μαχητικών F-35, είναι δεδομένο ότι τα επόμενα έτη θα ανατεθούν συμβάσεις αρκετών δισεκατομμυρίων μόνο για μείζονα οπλικά συστήματα των δύο Κλάδων, δηλαδή μαχητικά αεροσκάφη και πολεμικά πλοία επιφανείας.
Δύο είναι τα κυριότερα ζητήματα που αναδεικνύονται:
- Μέχρι σήμερα, τα κύρια προγράμματα που έχουν δρομολογηθεί, αφορούν απευθείας αναθέσεις. Οι διεργασίες αναφορικώς με μείζονα προγράμματα που προετοιμάζονται και συζητούνται, δείχνουν ότι η πιθανότητα των απευθείας αναθέσεων είναι πολύ πιθανή και στο μέλλον. Οι απευθείας αναθέσεις δεν ευνοούν την δημιουργία κλίματος ανταγωνισμού για την συμπίεση του κόστους και την εξασφάλιση των μεγαλύτερων δυνατών ανταποδώσεων σε επίπεδο Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας. Πρέπει να εγκαταλειφθεί αυτή η πρακτική.
- Από όσα προγράμματα προμηθειών αναφέρθηκαν, μόνο ένα αφορούσε προϊόν της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας: αυτό για την «επέκταση του πρωτοποριακού συστήματος επικοινωνιών έμπνευσης των στελεχών του Πολεμικού Ναυτικού που υλοποιεί η εγχώρια βιομηχανία», όπως είπε ο Ναύαρχος Τσούνης ΠΝ. Μια ευθεία αναφορά στο σύστημα ΑΙΓΕΑΣ που υλοποιεί η INTRACOM DEFENSE. Σε τι βαθμό σκοπεύουμε να εμπλέξουμε στο μέλλον την Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία, επενδύοντας και σε προγράμματα Έρευνας & Ανάπτυξης, ώστε ένα σημαντικό μέρος των εξοπλιστικών αναγκών να καλυφθεί εγχωρίως.
