Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Δεν έχει καταθέσει πρόταση μόνο για εκσυγχρονισμό του ΤΟΜΠ Μ113 η ελληνική εταιρεία EODH, έχει καταθέσει και για το ΛΕΩΝΙΔΑΣ! Το συγκεκριμένο ΤΟΜΠ της αυστριακής Steyr-Daimler-Puch Spezialfahrzeug GmbH, γνωστό ως 4K 7FA G 127, “ελληνοποιήθηκε” όταν εξασφαλίσθηκαν τα δικαιώματα συμπαραγωγής από την ΕΛΒΟ (τότε Στάγιερ Ελλάς) και σε υπηρεσία με τον Ελληνικό Στρατό από το 1981, ονομάσθηκε “ΛΕΩΝΙΔΑΣ”. Επειδή το 2003 η Steyr εξαγοράσθηκε από την αμερικανική General Dynamics Εuropean Land Systems, η οποία σταμάτησε να το υποστηρίζει, επικρατεί η εντύπωση ότι τα ΛΕΩΝΙΔΑΣ είναι “καταδικασμένα” σε σταδιακή απόσυρση. Ωστόσο, το 2014 η GDELS μεταβίβασε τα δικαιώματα, τα σχέδια και τις άδειες χρήσεως του οχήματος στην βελγική DUMA, με την οποία συνεργάσθηκε η EODH ώστε να καταρτισθεί υπό την επίβλεψη των Ελλήνων μηχανικών μία συνολική πρόταση αναβαθμίσεως.
Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι μετά και την απόσυρση των καταστροφέων αρμάτων Sk-105A2 από τον Αυστριακό Στρατό, που βασίζεται στο 4K 7FA G 127, δεν υπάρχουν πλέον διαθέσιμα ανταλλακτικά. Δεδομένου ότι Ελλάδα και Κύπρος έχουν προμηθευτεί συνολικώς 700 οχήματα ΛΕΩΝΙΔΑΣ 1/2, η προοπτική αποσύρσεώς τους θα δημιουργήσει σοβαρό πρόβλημα, από την στιγμή μάλιστα που πρόκειται για οχήματα νεώτερης κατασκευής αλλά και καλύτερων επιδόσεων εν σχέσει με το Μ113. Επειδή δε η έλλειψη ανταλλακτικών έχει οδηγήσει ήδη σε ακινητοποιήσεις οχημάτων, η ανάγκη αναβαθμίσεως – αντικαταστάσεως μηχανικών εξαρτημάτων/ υποσυστημάτων είναι επιτακτική.
Η πρόταση του ΛΕΩΝΙΔΑΣ 300, όπως και στην περίπτωση του Μ113 HEL, είναι συνολική.
Στον τομέα της ευκινησίας, προτείνεται η αντικατάσταση κινητήρα με τον CAT C7.2, ίδιο με αυτόν που προτείνεται για το Μ113 HEL, βαθμονομημένο όμως στη μέγιστη ισχύ των 370 ίππων, νέο κιβώτιο ταχυτήτων και κιβώτιο μετάδοσης κίνησης, τροποποιημένο και αναβαθμισμένο σύστημα αλλαγής διεύθυνσης, αναβαθμισμένη θέση οδήγησης με εμπρόσθια ψηφιακή οθόνη με δυνατότητα προβολής της εικόνας από την εμπρόσθια και πίσω κάμερα οδήγησης συν ψηφιακό πίνακα οργάνων στρατιωτικής σχεδιάσεως, αναβάθμιση ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών κυκλωμάτων, περιλαμβάνοντας ψηφιακό δίκτυο κορμού με διασύνδεση αναλογικών στοιχείων σε ψηφιακές διεπαφές, φωτισμό LED (χαμηλής ισχύος) και σύστημα διαχείρισης συσσωρευτών.
Η παρέμβαση στην προστασία, που αποτελεί το πεδίο ειδικεύσεως της EODH, προβλέπει ως προς τις βαλλιστικές απειλές, επιπρόσθετη σύνθετη θωράκιση νέας γενιάς στο εμπρόσθιο τόξο και τα πλευρά, προς εξασφάλιση Επιπέδου 5 σύμφωνα με την STANAG 4569. Αυτή ορίζεται σε προστασία έναντι βλημάτων διαμετρήματος 25 mm x 137 APDS-T ±30° και προστασία έναντι θραυσμάτων πυροβολικού 155 mm (FSP 20mm) από απόσταση 25 μέτρα, με αζιμούθιο 0°- 360° και ανύψωση 0°- 90°.
Ως προς την αντιναρκική προστασία, αυτή ανέρχεται σε Επίπεδα 3a και 3b κατά STANAG 4569 που καλύπτει εκρήξεις ναρκών βάρους 8 κιλών κάτω από την ερπύστρια ή την “κοιλιά” του σκάφους. Για το διαμέρισμα επιβατών, προτείνεται η εγκατάσταση καθισμάτων ανθεκτικών σε νάρκες – αντικραδασμικών (anti-mine/ anti-shock) για μετωπική σύγκρουση με δύναμη επιτάχυνσης ως 24 g σε δοκιμή και πλευρική σύγκρουση με δύναμη επιτάχυνσης ως 13,5 g σε δοκιμή. Τα καθίσματα εξασφαλίζουν προστασία 5-95% για τους επιβάτες με ατομική θωράκιση πλήρους σώματος.
Τέλος, όπως και στο M113 HEL, περιλαμβάνεται αντιθραυσματική προστασία με προσθήκη αντιστοίχων επενδύσεων από προηγμένες ίνες υψηλής αντοχής στο εσωτερικό του οχήματος. Οι συγκεκριμένες επενδύσεις παρουσιάζουν εξαιρετική δυναμική απόδοση, με αποτέλεσμα υψηλότερες βαλλιστικές επιδόσεις σε σύγκριση με τις επενδύσεις από συνήθεις ίνες, υψηλότερη αντίσταση σε υψηλές θερμοκρασίες διατηρώντας παράλληλα την αντοχή τους και ευκολία προσαρμογής στο εσωτερικό κάθε είδους οχήματος.
Είναι αυτονόητο ότι εμπίπτει στην απόλυτη ευχέρεια του πελάτη να διαμορφώσει την θωράκιση – προστασία του οχήματος, σύμφωνα με τις δικές του ανάγκες.
Από πλευράς ισχύος πυρός, ως γνωστόν το ΛΕΩΝΙΔΑΣ φέρει ένα βαρύ πολυβόλο Μ2ΗΒ των 12,7 mm με δευτερεύοντα πολυβόλο MG 3 των 7,62 mm. Στην θέση του πολυβολητή υφίσταται στοιχειώδες ασπίδιο που όμως δεν επιτρέπει εκτέλεση βολής υπό πλήρη προστασία θώρακος, δεν υφίσταται καμμία σταθεροποίηση, καθιστώντας την σκόπευση σχετική, για νυκτερινό αγώνα μπορεί να προσαρμοσθεί απλώς διόπτρα νυκτερινής σκόπευσης ενώ βεβαίως, ο σκοπευτής δεν προστατεύεται ούτε από θραύσματα και είναι εκτεθειμένος σε ομίχλη, σκόνη, βροχή, χιόνι.
Η EODH προτείνει διάφορες λύσεις για την επαύξηση της ισχύος πυρός. Όλες στηρίζονται σε τηλεχειριζόμενους σταθεροποιημένους σταθμούς οπλισμού που μπορεί να φέρουν πολυβόλο, πολυβόλο βομβίδων 40 mm, μέχρι πυροβόλο των 30 mm, που προσδίδει χαρακτήρα “υβριδικού ΤΟΜΑ” στο ΛΕΩΝΙΔΑΣ 300. Ο σταθμός επιτρέπει βολές ακριβείας ημέρα και νύκτα και κάτω από αντίξοες καιρικές συνθήκες, χάρη στο σύστημα σταθεροποιήσεως οπλισμού και σκοπευτικών (ηλεκτροπτικό σύστημα) και δυνατότητα περιστροφής 360º. Στον σταθμό μπορούν να φέρονται εκτοξευτές καπνογόνων αλλά να προστεθούν και προαιρετικώς εκτοξευτές αντιαρματικών πυραύλων της επιθυμίας του χρήστη.
Στην Βασική Διαμόρφωση ΤΟΜΠ, που προβλέπει διμελές πλήρωμα και μεταφερόμενη ομάδα 8 ανδρών, ο οπλισμός περιορίζεται στο σημερινό βαρύ πολυβόλο 12,7 mm με απλή αναβάθμιση του ασπιδίου, με διαφανή θωράκιση και το βάρος μάχης του ΛΕΩΝΙΔΑΣ 300 ανέρχεται σε 16.800 κιλά.
Στην Διαμόρφωση Προηγμένου ΤΟΜΠ, το ΛΕΩΝΙΔΑΣ 300 έχει βάρος μάχης 17.000 κιλά και φέρει τηλεχειριζόμενο σταθμό οπλισμού με πολυβόλο 12,7 mm, που παρέχει πλήρη σταθεροποίηση 4 αξόνων (Point & Vector stabilization), αυτόματη αντιστάθμιση κλίσης και επίκλισης, κλείδωμα στόχου/ ιχνηλάτηση και αυτόματη διόρθωση γωνίας προπορείας. Στο ηλεκτροπτικό σύνολο περιλαμβάνεται θερμική κάμερα, κάμερα ημέρας και τηλέμετρο λέιζερ. Αντί για το συγκεκριμένο πολυβόλο, μπορεί να εγκατασταθεί πολυβόλο άλλων διαμετρημάτων ή πολυβόλο βομβίδων 40 mm.
Η Διαμόρφωση Υβριδικού ΤΟΜΑ, εξασφαλίζει υψηλή αποτελεσματικότητα έναντι τεθωρακισμένων οχημάτων και χαμηλά ιπτάμενων στόχων και στηρίζεται σε τηλεχειριζόμενο σταθεροποιημένο σταθμό οπλισμού, χωρίς κάλαθο στο εσωτερικό του οχήματος. Το βάρος μάχης ανέρχεται σε 17.500 κιλά, δεδομένου ότι ο σταθμός έχει βάρος μικρότερο των 400 κιλών. Η δυνατότητα της ανάρτησης να φέρει αυτό το φορτίο απροβλημάτιστα, έχει πιστοποιηθεί στην έκδοση Sk 105A2 αλλά και στις παραλλαγές ARV και AEV. Ο σταθμός φιλοξενεί πυροβόλο Μ230LF των 30 mm (έκδοση του πυροβόλου Μ230 που φέρουν τα ελικόπτερα Apache) ηλεκτρικά οδηγούμενο, αυτόματο, συμπαγές, ελαφρού
βάρους και χαμηλής οπισθοδρόμησης. Το πυροβόλο βάλει βλήματα 30×113 mm με ταχυβολία 200 βολές/ λεπτό και ταχύτητας εξόδου 850 μέτρα/ δευτερόλεπτο. Το σχετικό πυρομαχικό παράγεται στην Ελλάδα από την ΕΑΣ.
Ως δευτερεύον οπλισμός μπορεί να φέρεται πολυβόλο οποιουδήποτε διαμετρήματος και συμπληρωματικώς εκτοξευτές καπνογόνων 76 ή 80 mm.
Χάρη στο 3ης Γενιάς Σύστημα Ελέγχου Πυρός με αυτόματη ιχνηλάτηση στόχου, επιτρέπεται βολή ακριβείας εν κινήσει. Το πυροβόλο είναι σταθεροποιημένο σε δύο άξονες μέσω γυροσκοπίων (ανύψωση και
περιστροφή) και το σύνολο αισθητήρων περιλαμβάνει θερμική κάμερα, κάμερα ημέρας και τηλέμετρο λέιζερ.
Επιπρόσθετες παρεμβάσεις που προτείνει η EODH, περιλαμβάνουν στις ενδοεπικοινωνίες το δοκιμασμένο ψηφιακό σύστημα WiSPR της ελληνικής INTRACOM Defense που ορίζεται από λογισμικό (Software Defined Tactical Vehicle Intercom system) και προσφέρει φωνητική ενδοεπικοινωνία απαλλαγμένη πλήρως από θόρυβο αλλά και μετάδοση δεδομένων (και μέσω IP Internet Protocol), όπως και διαλειτουργικότητα με όλους τους πομποδέκτες (Tactical Radios) και ασύρματα δίκτυα WiWAN ευρείας ζώνης.
Προτείνεται επίσης εγκατάσταση Δέκτη Προειδοποίησης Λέιζερ (LWR) ο οποίος ανιχνεύει, αναλύει και εντοπίζει την πηγή κάθε δέσμης λέιζερ που προέρχεται από καταδείκτες ή τηλέμετρα οπλικών συστημάτων.
Άλλες προαιρετικές επιλογές περιλαμβάνουν συνδυασμό βοηθητικής μονάδας παροχής ισχύος (APU) με δυνατότητες θέρμανσης, εξαερισμού και κλιματισμού (HVAC) και προστασίας NBC/CBRN, η εναλλακτικά μια πιο οικονομική λύση με τυπική μονάδα κλιματισμού για το διαμέρισμα προσωπικού.
Τα οφέλη που προσφέρει το ΛΕΩΝΙΔΑΣ 300 συνοψίζονται στην κατακόρυφη αύξηση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων, την βελτίωση της αξιοπιστίας του οχήματος, την διασφάλιση ροής ανταλλακτικών, την υποστήριξη του υπόλοιπου στόλου με υποσυστήματα και ανταλλακτικά από τα αναβαθμισμένα, όπως και την δυνατότητα εμπλοκής κάθε είδους στόχων σε στάση και εν κινήσει. Αναβαθμίζονται φυσικά οι ικανότητες νυκτερινού αγώνος και κάτω από αντίξοες καιρικές συνθήκες σε μέγιστες αποστάσεις:
• Ελαφρών Τεθωρακισμένων Οχημάτων, αθωράκιστων οχημάτων, ακάλυπτου προσωπικού σε απόσταση ως 2.000-2.500 μέτρων.
• Ελικοπτέρων, αεροσκαφών, UAV ως 2.500 μέτρων.
• Προαιρετικά Αρμάτων Μάχης και Τεθωρακισμένων Οχημάτων με αντιαρματικού πυραύλους.
Φυσικά, η αναβάθμιση της ανέσεως και ασφαλείας του μεταφερόμενου προσωπικού, δεν χωρά συζήτηση.
Το πακέτο εκσυγχρονισμού ΛΕΩΝΙΔΑΣ 300 της EODH, παρουσιάστηκε πρώτα στην Εθνική Φρουρά της Κύπρου τον περασμένο Μάιο, περιλαμβάνοντας και άλλες ενδεικτικές επιλογές οπλισμού, όπως μεταξύ άλλων η εγκατάσταση του πύργου Samson MkII της ισραηλινής Rafael, με σκοπό να μετατρέψει το όχημα σε σύγχρονο ΤΟΜΑ και συγχρόνως με τον διπλό εκτοξευτή αντιαρματικών πυραύλων Spike να καλύψει και την απαίτηση για νέα αντιαρματικά συστήματα. Πρόκειται όμως για μια λύση υψηλού κόστους, εφάμιλλη και ελαφρώς καλύτερη με πολύ μικρότερους όμως χρόνους παράδοσης, εν σχέσει με την πρόθεση προμήθειας πλεοναζόντων ΤΟΜΑ M2 Bradley.
Εδώ πρέπει να υπογραμμισθεί, ότι όπως και στην περίπτωση του Μ113 HEL, η EODH δεσμεύεται για έναρξη παραδόσεων εκσυγχρονισμένων οχημάτων σε διάστημα 12 μηνών από την υπογραφή συμβάσεως, σημείο που συνιστά σοβαρό πλεονέκτημα. Και αυτό, για ένα προϊόν, κυριολεκτικώς “κομμένο και ραμμένο” στις ανάγκες του ΓΕΣ ή του ΓΕΕΦ.
Στρατηγική διάσταση στην όλη πρόταση, συνιστά το γεγονός ότι σε πρακτικό επίπεδο εμπλέκει μεγάλο μέρος των εταιρειών της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας, που θα αναλάβουν σοβαρό υποκατασκευαστικό έργο.
Από πλευράς κόστους, η ελληνική πρόταση δεν έχει καμμία σχέση με τις τιμές που προτείνουν οι διεθνείς οίκοι για ανάλογα προγράμματα και αν το ΛΕΩΝΙΔΑΣ είχε γνωρίσει ευρύτερη εξαγωγική επιτυχία, το ΛΕΩΝΙΔΑΣ 300 θα είχε εξασφαλισμένο διεθνές ενδιαφέρον. Πρόκειται για ένα όχημα με χαμηλό κόστος χρήσεως, προσφέρεται υποστήριξη μετά την πώληση για περίοδο 15 ετών, ενώ στην περίπτωση του ΓΕΣ, εξασφαλίζεται ομοιοτυπία υλικού (εκπαίδευση, ανταλλακτικά κ.λπ.) δεδομένου ότι και το Μ113 HEL βασίζεται σε παρόμοια υποσυστήματα.
Τέλος, πρέπει να τονισθεί ότι η EODH έχει ολοκληρώσει μελέτες για σχεδίαση και παραγωγή ελληνικού τεθωρακισμένου οχήματος 4×4 πολλαπλών χρήσεων και συνεργάζεται με εταιρείες του χώρου για την σχεδίαση και άλλων τεθωρακισμένων οχημάτων νέας γενιάς. Η μεγαλύτερη πρόκληση στο πλαίσιο της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας, είναι η έλλειψη χρηματοδοτικών λύσεων, παρά τις υποτιθέμενες πρόνοιες του νόμου για σκοπούς Έρευνας & Ανάπτυξης από πλευράς ΥΠΕΘΑ/ΓΔΑΕΕ όπως και γενικότερα η απουσία ευνοϊκού νομοθετικού πλαισίου. Η Έρευνα & Ανάπτυξη για νέα προϊόντα, παραμένει ατελής εφόσον δεν μπορεί να ενισχυθεί η κατασκευή πλήρως λειτουργικών πρωτοτύπων προς επίδειξη, δοκιμές και εξασφάλιση συμβάσεων από την διεθνή αγορά.
