Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Στις 1 Φεβρουαρίου, η Ειδική Διαρκής Επιτροπή Εξοπλιστικών Προγραμμάτων & Συμβάσεων της Βουλής, σε συνεδρίασή της ενέκρινε συμφωνία του ΥΠΕΘΑ με αντικείμενο την χρονομίσθωση (leasing) για περίοδο 3 ετών από το Ισραήλ, 7 συστημάτων UAV τύπου Heron της ΙΑΙ. Από τα στοιχεία που παρατέθηκαν, το ύψος της συμβάσεως είναι 34,5 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για το υποπρόγραμμα «Προμήθεια ΜΕΑ κατηγορίας MALE με χρονομίσθωση» το οποίο προορίζεται να καλύψει σε βραχυπρόθεσμη βάση τις ανάγκες των Ενόπλων Δυνάμεων ενώ η ΓΔΑΕΕ επεξεργάζεται και δεύτερο πρόγραμμα που θα ακολουθήσει και θα αφορά την προμήθεια συστημάτων ΜΕΑ που θα καλύψουν σε μόνιμη βάση τις επιχειρησιακές ανάγκες. Η Ελλάδα εμφανίζεται έτοιμη να δαπανήσει εντός των επομένων περί τα 150 εκατ. ευρώ τουλάχιστον, για τις ανάγκες σε συστήματα UAV χωρίς καμμία προοπτική συμμετοχής της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας (ΕΑΒΙ).
Η τεχνολογία των UAV, δεν είναι… «πυρηνική επιστήμη». Ακόμη και χώρες του λεγομένου Τρίτου Κόσμου έχουν αναπτύξει δείγματα. Στην Ελλάδα, από την δεκαετία του 1980 άρχισε να ασχολείται η ίδια η Πολεμική Αεροπορία, με αποτέλεσμα το ΠΗΓΑΣΟΣ ΙΙ, ως εξέλιξη της αρχικής προσπάθειας.
Το 2013, με χρηματοδότηση της Γενικής Γραμματείας Έρευνας & Τεχνολογίας και της ΕΕ, ξεκίνησε το πρόγραμμα Ελληνικού Μη Επανδρωμένου Πολιτικού Αεροσκάφους (HCUAV), στο οποίο ενεπλάκησαν τρεις πανεπιστημιακές ερευνητικές ομάδες και τρεις εταιρείες. Το τελικό αποτέλεσμα, με μήκος 4,5 μέτρα και εκπέτασμα 6,5 μέτρων, ονομάσθηκε SkyRider και το 2017 η INTRACOM Defense Electronics ανέλαβε την βιομηχανοποίησή του, εντάσσοντάς το στην γκάμα των προϊόντων της.
Άλλες ελληνικές ιδιωτικές εταιρείες, ενεπλάκησαν κατά το παρελθόν σε προγράμματα αναπτύξεως συστημάτων κατηγορίας mini UAV, χωρίς όμως να «συγκινήσουν» το ΥΠΕΘΑ/ΓΔΑΕΕ.
Ενώ είναι «κοινό μυστικό» ότι η ανάπτυξη συστημάτων UAV κάθε κατηγορίας, είναι απολύτως εντός των δυνατοτήτων της ΕΑΒΙ, τα πενιχρά αποτελέσματα, υπό την έννοια της αναπτύξεως ολοκληρωμένων προγραμμάτων και της εντάξεώς τους σε υπηρεσία με τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, οφείλονται καθαρά στην απουσία κρατικής μέριμνας. Το ΥΠΕΘΑ διά της ΓΔΑΕΕ, επί της ουσίας απουσιάζει καθώς αδυνατεί να προβεί στην ακόλουθη στοιχειώδη διαδικασία εναρμονισμού Ενόπλων Δυνάμεων και ΕΑΒΙ: καταγραφή επιχειρησιακών αναγκών στις οποίες μπορούν να ανταποκριθούν ελληνικές εταιρείες – ανάθεση σχετικών αναπτυξιακών προγραμμάτων σε αυτές – σχετική χρηματοδότηση σύμφωνα με τις προβλέψεις του νόμου.
Οι τεχνολογίες των UAV όχι μόνο είναι «βατές» για τους Έλληνες επιστήμονες αλλά στο εγγύς μέλλον προβλέπεται να ενταθεί η αξιοποίησή τους όπως και των συστημάτων της κατηγορίας σε πλήθος εφαρμογών στην πολιτική αγορά, την ασφάλεια και τις αμυντικές εφαρμογές. Είναι αδιανόητο το ΥΠΕΘΑ να συνεχίζει να αφιερώνει μεγάλα ποσά για πράγματα τα οποία μπορούν να αναπτυχθούν στην Ελλάδα. Ακόμη και αν δεχθεί κανείς ότι υφίστανται επείγουσες επιχειρησιακές ανάγκες, μπορεί πάντα να ληφθεί ένα μέτρο για την κάλυψή τους σε βραχυπρόθεσμη βάση με το μικρότερο δυνατό κόστος και παραλλήλως να εκπονηθεί ένα πρόγραμμα αναπτύξεως εγχώριου προϊόντος. Είναι τραγικό ότι ακόμη και στην μεγαλύτερη από πλευράς ύψους σύμβαση που σχεδιάζει να αναθέσει το ΥΠΕΘΑ στην περίοδο της κρίσεως, αυτή της αναβαθμίσεως των F-16, η ΓΔΑΕΕ δεν έχει επιδείξει δυναμική μεγιστοποιήσεως της εμπλοκής της ΕΑΒΙ. Έχοντας περιορισθεί σε γενικούς όρους και προτάσσοντας την ΕΑΒ ώστε να αναλάβει την εγκατάσταση των «κουτιών» στα F-16, δηλαδή μια απλή εργασία που εκτελείται άπαξ, δεν θέτει συγκεκριμένες απαιτήσεις για την εξασφάλιση εγχώριας ικανότητος υποστηρίξεως των ηλεκτρονικών μονάδων των F-16, εμπλέκοντας και άλλες ελληνικές εταιρείες σε σχετικά προγράμματα. Όλα αυτά, την στιγμή που έχει ψηφισθεί η Εθνική Αμυντική Βιομηχανική Στρατηγική… Επιπλέον, η κυβέρνηση ετοιμάζεται να διαθέσει άνω του 1 δισ. ευρώ στην Lockheed Martin και φυσιολογικώς δεν θα ήθελε να δώσει κάποιο «δικαίωμα» στην αντιπολίτευση για νέα αντιπαράθεση, οξύνοντας την ήδη δηλητηριασμένη ατμόσφαιρα λόγω Σκοπιανού, Ελληνοτουρκικών και Novartis.
Αυτή η εντυπωσιακή και σταθερή παραδοξότητα στον χώρο των εξοπλισμών, υπογραμμίζει την θεσμική αδυναμία της ΓΔΑΕΕ να διαχειριστεί το έργο που της έχει ανατεθεί και ενισχύει έτι περαιτέρω την διατυπωθείσα άποψη περί ανάγκης συστάσεως Υφυπουργείου Αμυντικής Βιομηχανίας, ούτως ώστε να αναβαθμισθεί και ως προτεραιότητα η ανάγκη αναπτύξεως της εθνικής βιομηχανικής και τεχνολογικής βάσεως.
