Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Ως προσπάθεια δημιουργίας εντυπώσεων, που όμως υποκρύπτει διαστάσεις, ερμηνεύεται κατ’ αρχάς η ανάπτυξη ζεύγους μαχητικών Typhoon της RAF στην Τουρκία, συνδυαζόμενη με επίσκεψη του Αρχηγού της RAF Πτεράρχου Σερ Mike Wigston στις 19 Νοεμβρίου.
Η ανάπτυξη των βρετανικών αεροσκαφών έγινε στις 16 Νοεμβρίου στην 3η Κύρια Βάση Αεριωθουμένων που εδρεύει στο Ικόνιο. Εκεί μάλιστα βρέθηκε και ο Πτέραρχος Wigston, για να ενημερωθεί περί της συνεκπαιδεύσεως μεταξύ των δύο πλευρών.
Σε ανάρτησή του στο Twitter, ο Βρετανός πτέραρχος αναφέρθηκε στην συνδρομή της BAE Systems στην ανάπτυξη του τουρκικού μαχητικού αεροσκάφους επομένης γενεάς, το οποίο χαρακτήρισε ως “ένα εθνικό πρόγραμμα για το οποίο μπορεί το [τουρκικό] έθνος να είναι υπερήφανο, συμβολικό της ισχυρής διμερούς σχέσεως Ηνωμένου Βασιλείου και Τουρκίας“.
Η BAE Systems έχει υπογράψει σύμβαση συνεργασίας με την Turkish Aerospace το 2017, με αντικείμενο την συνεργασία στην ανάπτυξη του Εθνικού Μαχητικού Αεροσκάφους της Τουρκίας. Τον περασμένο Οκτώβριο δε, η Turkish Aerospace υπέγραψε σύμβαση και με την βρετανική Stirling Dynamics για συνεργασία στην φάση Κρίσιμης Σχεδιαστικής Ανασκοπήσεως του προγράμματος αναπτύξεως του αεριωθουμένου αεροσκάφους εκπαιδεύσεως και κρούσεως HURJET.
Στις 18 Νοεμβρίου, το τουρκικό Υπουργείο Αμύνης ανακοίνωσε την πρώτη πτήση ενός Typhoon της RAF με ζεύγος τουρκικών F-16 της 132 Μοίρας Όπλων & Τακτικών, στο πλαίσιο εκπαιδεύσεως του ΝΑΤΟ. Τα βρετανικά αεροσκάφη ανήκουν στην IX(Β) Μοίρα. Η εν λόγω Μοίρα, τον Φεβρουάριο του 2019 απέσυρε τα Tornado και παρέλαβε 12 Typhoon FGR4 (Tranche 1), όντας η δεύτερη Μοίρα που αξιοποιεί τα 24 εναπομείναντα αεροσκάφη της αρχικής παρτίδος και αποφασίσθηκε να παραμείνει σε υπηρεσία. Η ΙΧ(Β) Μοίρα, μετέπεσε στις 1 Απριλίου σε ρόλο “Aggressor”, με αποστολή την παροχή προηγμένης εκπαιδεύσεως τακτικών σε μονάδες πρώτης γραμμής, με δευτερεύοντα ρόλο την Αναχαίτιση (Quick Reaction Alert). Στην ονομασία της Μοίρας, ο “Βομβαρδισμός”, διατηρείται για λόγους παραδόσεως.
Σε ενημέρωση της RAF, αναφέρεται σχετικώς: “Σε αυτό τον ρόλο [το Typhoon] θα παρέχει μια πιο αυστηρή δοκιμασία εκπαιδεύσεως σε ιπταμένους προηγμένων αεριωθουμένων της RAF και του ΝΑΤΟ, καθώς θα παίζει τον ρόλο του αντίπαλου αεροσκάφους που ανταποκρίνεται με την ταχύτητα και ευελιξία του ενώ εφαρμόζει τις τελευταίες τακτικές αεροπορικής μάχης και κλειστής αερομαχίας του πραγματικού κόσμου, εναντίον τους“.
Είναι σαφές λοιπόν ότι η συνεκπαίδευση στο Ικόνιο, έχει χαρακτήρα “εκπαιδεύσεως – αξιολογήσεως” των Τούρκων ιπταμένων από τους Βρετανούς συναδέλφους τους στις τακτικές αεροπορικής μάχης.
Πέραν της γνωστής συνεργασίας των δύο χωρών στην ανάπτυξη του μελλοντικού τουρκικού μαχητικού και την ευρύτερη συνεργασία στην αμυντική βιομηχανία, η παρουσία των Typhoon και μάλιστα στην συγκεκριμένη αεροπορική βάση, πέραν του ανωτέρω προφανούς επιχειρησιακού ωφέλους, δημιουργεί ισχυρές εντυπώσεις. Η δραστηριότητα δημιουργεί συνειρμούς περί ενδεχομένης αξιολογήσεως του ευρωπαϊκού μαχητικού από την Τουρκική Αεροπορία, ώστε αυτή να εμφανισθεί ότι διερευνά πιθανή προμήθεια, μετά την αναστολή παραδόσεων μαχητικών F-35 από τις ΗΠΑ. Με αυτό τον τρόπο ασκείται πίεση ώστε να δοκιμαστούν οι αμερικανικές “αντοχές” από την οριστική διαγραφή της προμήθειας 100 και πλέον F-35 από την Τουρκία.
Επιπλέον, δημιουργείται η εντύπωση της επιδείξεως τουρκικών ανακλαστικών στις ενέργειες της Αθήνας για ταχεία ενίσχυση της Πολεμικής Αεροπορίας με μία Μοίρα μαχητικών Rafale και μία Μοίρα F-35, που αναμένεται να ανατρέψει το ισοζύγιο ισχύος μεταξύ των δύο χωρών. Το γεγονός πάντως ότι τα Typhoon της ΙΧ(Β) Μοίρας είναι της υποβαθμισμένης παρτίδος Tranche 1, με περιορισμένες μόνο ικανότητες Αναχαιτίσεως, σημαίνει ότι δεν διαθέτουν τα πλέον εξελιγμένα συστήματα που έχουν ενσωματωθεί στον τύπο, ούτε φέρουν τα πιο προηγμένα όπλα, συνεπώς δεν ενισχύεται πιθανή ερμηνεία περί επιχειρησιακής αξιολογήσεως του αεροσκάφους από την Τουρκική Αεροπορία.
Το προφανές είναι ότι οι Τούρκοι επιθυμούν να ενημερωθούν σε βάθος και έγκυρα από τους έμπειρους Βρετανούς για τις πραγματικές δυνατότητες του πυραύλου αέρος – αέρος BVRAAM Meteor, που θα φέρουν τα ελληνικά Rafale, αλλάζοντας το “παιχνίδι” της αεροπορικής αναμετρήσεως στο Αιγαίο. Παρόλο που τα Typhoon της παρτίδος Tranche 1 δεν έχουν ικανότητα μεταφοράς του συγκεκριμένου όπλου, οι ιπτάμενοι της ΙΧ(Β) Μοίρας έχουν εμπειρία και πλήρη γνώση των επιδόσεων και του φακέλου εμπλοκής του πυραύλου, με αποτέλεσμα να μπορούν να παράσχουν “συμβουλές” για αντιμετώπιση με κατάλληλες τακτικές. Εξάλλου, όταν η ΙΧ(Β) Μοίρα αναλαμβάνει καθήκοντα QRA, σε περιόδους που οι άλλες Μοίρες Typhoon αναπτύσσονται για πολεμικές επιχειρήσεις, οι ιπτάμενοί της θα “παραλαμβάνουν” αεροσκάφη των νεωτέρων Tranche 2 και 3 (67 και 40 αντιστοίχως), που έχουν αναβαθμισθεί και έχουν πλήρεις ικανότητες.
