Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Το πρώτο Αυτόνομο Πυρομαχικό ελληνικής σχεδιάσεως, μπορεί να θεωρηθεί το Αντιαρματικό Σύστημα Περιφερόμενου Πυρομαχικού (AnΤi TΑnk Loitering mUnition System) που παρουσίασε η INTRACOM Defense στην διάρκεια της εκθέσεως αμυντικού υλικού DEFEA 2023. Το έκθεμα που κοσμούσε το περίπτερο της εταιρείας, ήταν σε πραγματικό μέγεθος και όχι υπό κλίμακα, επιτρέποντας σε συνδυασμό με τα χαρακτηριστικά που παρουσίαζε η ενημέρωση της εταιρείας, μία πρώτη εκτίμηση των δεδομένων.
Από πλευράς τεχνικών χαρακτηριστικών, το ATTALUS έχει μήκος 1,6 μέτρο, εκπέτασμα πτερύγων 2,3 μέτρα, μέγιστο βάρος απογειώσεως 13,6 κιλά και προωθείται από ηλεκτροκινητήρα που επιτρέπει ανάπτυξη ταχύτητας πλεύσεως 85 χ.α.ώ. και τυπική ταχύτητα προσκρούσεως 280 χ.α.ώ. Οι επιδόσεις εμβελείας, περιγράφουν ακτίνα ζεύξεως επικοινωνίας μέχρι 50 χλμ. σε Οπτική Ευθεία (LOS), επιχειρησιακή ακτίνα 50 χλμ. και τυπική αυτονομία 42 λεπτών πτήσεως ενώ η επιχειρησιακή οροφή ορίζεται σε 1.500 μέτρα (4.900 πόδια) με όριο επιχειρήσεων τους ανέμους εντάσεως 6 Beaufort.
Η πλοήγηση βασίζεται σε συνδυασμό GNSS και INS, στο ρύγχος φέρεται ηλεκτροπτικό περιστρεφόμενο σύνολο (EO/IR gimbal) με αισθητήρες κάμερα ημέρας και θερμική ενώ όπως αναφέρεται προβλέπεται μονάδα οπλίσεως (ARM) και ασφαλείας (SAFE) συμβατή με STANAG 4187. Η πολεμική κεφαλή είναι τύπου Εκρηκτική Αντιαρματική (ΗΕΑΤ) με κοίλο γέμισμα βάρους 1,25 κιλών, διατρητικής ικανότητος 400 mm Ομογενούς Ελατού Χάλυβα (RHA).
Το ενδιαφέρον έκθεμα, κέντρισε την προσοχή μας και μπορέσαμε να συλλέξουμε κάποια επιπλέον στοιχεία για το όπλο αυτό καθ’ αυτό, όσο και το αναπτυξιακό πρόγραμμα που υλοποιεί η IDE.
Κατ΄ αρχάς πρέπει να τονιστεί ότι η IDE δεν ενεπλάκη στο αναπτυξιακό πρόγραμμα ενεργώντας στο κενό αλλά με βάση σχετικό επιτελικό ενδιαφέρον που επιδείχθηκε από το 2019. Με σημείο εκκινήσεως από το ΓΕΕΘΑ και αφού ελήφθησαν υπ’ όψιν προδιαγραφές από την Διεύθυνση Πυροβολικού του ΓΕΣ, τον Σεπτέμβριο του 2022 καταρτίσθηκε πολυσέλιδη πλήρης πρόταση με την ευθύνη να έχει η Διεύθυνση Αμυντικών Επενδύσεων & Τεχνολογικών Ερευνών της ΓΔΑΕΕ.
Στο πλαίσιο αυτό, η IDE προέβη από το 2020 στην σύναψη συμφωνιών συνεργασίας με φορείς όπως το Πανεπιστήμιο Πατρών για την σχεδίαση, την ADAMANT Composites για τα προηγμένα υλικά και την πρωτοτυποποίηση, τα ΕΑΣ για την πολεμική κεφαλή κ.λπ. Συγκεκριμένα απάρτια, προέρχονται από κατασκευαστές της Ευρώπης, όπως ο ηλεκτροκινητήρας ή το σύνολο αισθητήρων (Γαλλία). Οι εργασίες αναπτυξιακής φάσεως ξεκίνησαν το 2022.
Η IDE αναπτύσσει το όπλο με γνώμονα, αφενός τις προδιαγραφές της ΓΕΣ/ΔΠΒ, που παραπέμπουν σε υψηλά πρότυπα, αφετέρου την μεγαλύτερη δυνατή συγκράτηση του κόστους. Για τον λόγο αυτόν, απαιτήθηκε συμβατότητα κατά STANAG 4187 και 4560, που σχετίζονται με αυστηρά χαρακτηριστικά ασφαλείας στα οποία αποδίδεται έμφαση. Αυτά αφορούν την πρόνοια για λειτουργία αυτοκαταστροφής της πολεμικής κεφαλής, η οποία προέρχεται από αυτήν του αντιαρματικού βλήματος HEAT-551 που κατασκευάζουν τα ΕΑΣ για τον αντιαρματικό εκτοξευτή Carl Gustaf των 84 mm. Επίσης, υπάρχει πρόνοια για δυνατότητα ματαιώσεως (abort) κατά την τερματική φάση επιθέσεως όπως και για την περισυλλογή του πυρομαχικού, στην περίπτωση που για διαφόρους λόγους δεν λάβει χώρα επίθεση σε στόχο. Προς τούτο, διατίθεται αλεξίπτωτο για την ομαλή προσγείωση του ATTALUS, διασφαλίζοντας οικονομία πυρομαχικών.
Το όπλο χωρίζεται σε δύο “τεύχη”, με το πρόσθιο να φιλοξενεί το σύνολο αισθητήρων και την πολεμική κεφαλή. Στην μέση φέρονται τα ηλεκτρονικά και οι συσσωρευτές λειτουργίας του κινητήρα, που είναι τεχνολογίας Πολυμερών Λιθίου (Li-Po). Στο οπίσθιο μέρος βρίσκεται ο ηλεκτροκινητήρας που κινεί την δίφυλλη έλικα.
Στο σημείο της ζεύξεως επικοινωνίας και της εμβελείας του ATTALUS, η τυπική εμβέλεια μπορεί να επεκταθεί εφόσον προβλεφθεί η πτήση ενός πυρομαχικού σε κάποια ακτίνα, ώστε μέσω αυτού να γίνεται αναμετάδοση επικοινωνίας σε δεύτερο πυρομαχικό που προορίζεται για προσβολή στόχου πέραν των 50 χλμ. αφού η αυτονομία των 42 λεπτών λειτουργίας του κινητήρα, επιτρέπει κάτι τέτοιο. Ουσιαστικώς, η επίδοση εμβελείας των 50 χλμ. περιγράφει σενάριο στο οποίο έχει ληφθεί υπ’ όψιν η πιθανότητα μη εντοπισμού στόχου και σκέλος επιστροφής του πυρομαχικού για περισυλλογή.
Η κρυπτογραφημένη ζεύξη δεδομένων, τομέας στον οποίο η IDE έχει ειδίκευση, είναι ανθεκτική σε παρεμβολές ώστε να διασφαλίζεται πλήρης έλεγχος του όπλου από τον χειριστή (man-in-the-loop) μέχρι και την προσβολή του στόχου. Ο εντοπισμός στόχου όμως μπορεί να γίνει και αυτόνομα από το πυρομαχικό, χάρη στην αυτόματη αναγνώριση και ιχνηλάτηση στόχων που στηρίζεται σε αλγορίθμους Τεχνικής Νοημοσύνης (AI) που προσφέρουν αξιόπιστη κινούμενη εικόνα καθώς η σχετική έρευνα αγοράς κατέληξε σε επεξεργαστές πολύ υψηλών ταχυτήτων. Η δυνατότητα επικοινωνίας μεταξύ των πυρομαχικών, όσο και αυτόνομου εντοπισμού στόχου από αυτά, δίνει προοπτικές για επιθέσεις σμήνους για κορεασμό της εχθρικής άμυνας. Τα ανωτέρω συνολικώς, συνιστούν σημαντικά πλεονεκτήματα στην ελληνική σχεδίαση.
Η αεροδυναμική σχεδίαση του ATTALUS είναι συμβατική, με ουραίο τμήμα σχήματος V. Τα πτερύγια προσαρμόζονται στην άτρακτο πριν την εκτόξευση, η οποία γίνεται από διάταξη καταπέλτη. Σε πρώτη φάση η IDE έχει υπ’ όψιν δίδυμο καταπέλτη εγκατεστημένο επί τεθωρακισμένου οχήματος M113 ως φορέα ενώ μελλοντικώς μπορεί να εξελιχθεί συγκρότημα εκτοξευτού με εγκιβωτισμένα πυρομαχικά. Στο διαμέρισμα μεταφοράς του οχήματος, μπορεί να φιλοξενηθεί αριθμός συλλογών.
Στην παρούσα φάση, σχεδιάζεται η έναρξη δοκιμών με 4 αεροχήματα που από το 2024 θα εξελιχθούν σε πιστοποίηση του φακέλου πτήσεως και θα εκτελεστούν δοκιμαστικές βολές. Το ATTALUS επιδιώκεται να είναι συμβατό με τους Διεθνείς Κανονισμούς Εμπορίας Όπλων (International Traffic in Arms Regulations) των ΗΠΑ. Η ταχύτητα και πρόοδος του προγράμματος εξαρτάται από την υποστήριξη του προγράμματος που από πλευράς χρόνου απαιτεί 18 μήνες και χρηματοδότηση ύψους 4 εκατ. € περίπου.
Σε γενικές γραμμές, μπορούμε να πούμε ότι το ATTALUS προορίζεται να είναι αντιπροσωπευτικό δείγμα χαμηλού κόστους στην κατηγορία των Αυτόνομων Πυρομαχικών, αυτονόητης αξίας για τον Ελληνικό Στρατό, οι απαιτήσεις του οποίου έχουν ληφθεί εξαρχής υπ’ όψιν στην ανάπτυξη.
Ήλθε η ώρα να δούμε ελληνικά Τακτικά UAV στις Ένοπλες Δυνάμεις
