Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Η μεγάλης κλίμακας επίθεση που εξαπέλυσε το Ιράν τις πρώτες πρωινές ώρες της 14ης Απριλίου εναντίον του Ισραήλ, αποκρούστηκε με ασήμαντα στρατιωτικά αποτελέσματα για την Τεχεράνη. Προκειμένου να έχουμε μία πρώτη χρήσιμη “ύλη” συμπερασμάτων και διδαγμάτων ως προς το ελληνικό αμυντικό πρόβλημα, μπορούμε να ξεκινήσουμε με την παρουσίαση ορισμένων δεδομένων στα συγκεκριμένα γεγονότα:
- Η επίθεση του Ιράν αναμενόταν και ο αμυντικός μηχανισμός του Ισραήλ βρισκόταν σε πλήρη επαγρύπνηση. Δεν υπήρξε αιφνιδιασμός. Οι Εναέριοι Χώροι Ισραήλ, Ιορδανίας, Ιράκ και Λιβάνου, είχαν κλείσει για τις πολιτικές αερογραμμές. Η Κεντρική Διοίκηση (CENTCOM) των ΗΠΑ, εργαζόταν επί ημέρες πολύ στενά με το Ισραήλ για την προετοιμασία αποκρούσεως μιας επιθέσεως.
- Εκτός Ισραήλ, στην απόκρουση της μεγάλης κλίμακος επιθέσεως του Ιράν, συνεισέφεραν με στρατιωτικά μέσα οι ΗΠΑ, η Γαλλία και η Μεγάλη Βρετανία.
- Το Ιράν δεν προέβη σε μία “συμβολικού” τύπου επίθεση αλλά σε μία επίθεση μεγάλης κλίμακος, εκτοξεύοντας περισσότερα από 300 όπλα διαφόρων τύπων, με σκοπό να καταβάλει την άμυνα του Ισραήλ.
- Από τα 300 και πλέον όπλα διαφόρων τύπων που εξαπέλυσε το Ιράν, κοντά στο 99% αναχαιτίσθηκε, συνιστώντας στρατηγικό επίτευγμα.
- Αναφορές, προσδιορίζουν το οικονομικό κόστος αποκρούσεως της επιθέσεως ως προς τα όπλα που χρησιμοποιήθηκαν, το καύσιμο που καταναλώθηκε από αεροσκάφη και την χρήση άλλου στρατιωτικού υλικού, σε πλέον του 1,3 δισ. $. Πολιτικώς και στρατιωτικώς, αυτό είναι αδιάφορο εμπρός στην στρατηγική επιτυχία που συνιστά η απόκρουση της επιθέσεως.
Με επίσημη ενημέρωση των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων (IDF) ανακοινώθηκε ότι από 170 drone αυτοκτονίας και 30 πυραύλους πλεύσεως (cruise) εδάφους – εδάφους, κανένα δεν εισήλθε στον εναέριο χώρο του Ισραήλ (σ.σ. υπήρξαν εικόνες από τουλάχιστον ένα drone σε ηλεκτροφόρα σύρματα και πολλές εκτοξεύσεις βλημάτων Tamir του συστήματος Iron Dome) ενώ 25 από τους πυραύλους πλεύσεως καταρρίφθηκαν από την Ισραηλινή Αεροπορία. Επιπλέον, από τους 120 Βαλλιστικούς Πυραύλους Μέσου Βεληνεκούς (MRBM) λίγοι μόνο προσέβαλαν την επικράτεια του Ισραήλ, την αεροπορική βάση Νεβατίμ στην έρημο Νεγκέβ.
Λεπτομερέστερες αναλύσεις, αναφέρονται στην αναχαίτιση 324 από 331 απειλών (185 drone αυτοκτονίας, 36 πύραυλοι πλεύσεως, 110 MRBM) υποδεικνύοντας ποσοστό καταρρίψεως 97,8%. Άλλη ισραηλινή πηγή ανέφερε νωρίτερα, 180 drone αυτοκτονίας, 120 MRBM και 30 πυραύλους πλεύσεως. Στην αεροπορική βάση Νεβατίμ πάντως, αναφέρονται 7 πλήγματα από MRBM.
Από τον ανωτέρω απολογισμό, εξάγονται τα παρακάτω συμπεράσματα:
- Την πλέον επικίνδυνη απειλή αντιπροσωπεύουν οι Τακτικοί Βαλλιστικοί Πύραυλοι. Η εξωατμοσφαιρική τροχιά τους, καθιστά πρόκληση τον εντοπισμό και κατ’ επέκταση, την αναχαίτισή τους.
- Οι υψηλής υποηχητικής ταχύτητος πύραυλοι πλεύσεως και πολύ περισσότερο τα ακόμη πιο χαμηλής ταχύτητος drone αυτοκτονίας, μπορούν να αναχαιτιστούν τόσο από μαχητικά αεροπλάνα, όσο και αντιαεροπορικά συστήματα.
- Ο αρκετά μεγαλος αριθμός πληγμάτων MRBM στην αεροπορική βάση Νεβατίμ, πιθανώς σχετίζεται με τοπικό κορεσμό αεράμυνας, επισημαίνοντας ότι έναντι εχθρού με αριθμητική επάρκεια οπλοστασίου, είναι δυνατόν να τεθούν εκτός λειτουργίας τόσο σημαντικές υποδομές.
ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ Podcast #58 Η αναχαίτιση πυραύλου cruise από ισραηλινό F-35
Εξειδικεύοντας περισσότερο και μεταφέροντας τα πράγματα στα δεδομένα αμυντικής ικανότητος της Ελλάδας, έναντι της τουρκικής απειλής, μπορούμε να παρατηρήσουμε:
- Το πλέον εξελιγμένο μέσο εγκαίρου προειδοποιήσεως με ικανότητα εντοπισμού απειλών Τακτικών Βαλλιστικών Πυραύλων, το Αερομεταφερόμενο Σύστημα Εγκαίρου Προειδοποιήσεως & Ελέγχου (ΑΣΕΠΕ) στερείται επί σειράς ετών προγράμματος Εν Συνεχεία Συντηρήσεως (FOS). Ενισχύεται η βαρύτητα προτεραιότητος προγράμματος αναβαθμίσεως των ικανοτήτων του.
- Το δίκτυο σταθμών ραντάρ εδάφους του Συστήματος Αεροπορικού Ελέγχου (ΣΑΕ) είναι χαμηλών επιδόσεων αποκαλύψεως σύγχρονων απειλών και απαιτείται πρόγραμμα αναβαθμίσεώς του.
- Η αντιμετώπιση της υπ’ αριθμόν ένα απειλής του τουρκικού οπλοστασίου Τακτικών Βαλλιστικών Πυραύλων, απαιτεί την ενίσχυση των αντιβαλλιστικών ικανοτήτων των πυραυλικών αντιαεροπορικών συστημάτων Patriot, μέσω προγράμματος αναβαθμίσεως και προμήθειας νέου υλικού.
- Η συμμετοχή μαχητικών αεροπλάνων στην αναχαίτιση απειλών από drone αυτοκτονίας και πυραύλους πλεύσεως, που προβλήθηκε επαρκώς από τα ισραηλινά μέσα, δεν πρέπει να οδηγεί σε παρεξήγηση μεγαλύτερης από την πραγματική συνεισφορά τους συνολικώς. Εξάλλου η επίσημη αναφορά σε 25 καταρρίψεις πυραύλων πλεύσεως από την Ισραηλινή Αεροπορία, δίνει σαφή αντιπροσωπευτική εικόνα. Για να μεταβούν τα μαχητικά στην περιοχή των απειλών, πρέπει να λάβουν οδηγίες από το ΣΑΕ και μόνο τότε, με τα οργανικά μέσα τους (ραντάρ και ηλεκτροπτικά συστήματα) μπορούν να προβούν σε αναχαίτιση. Επιπλέον, λόγω πλήρους ενεργοποιήσεως των αντιαεροπορικών συστημάτων, τα μαχητικά περιπολούν και ενεργούν σε αυστηρώς καθορισμένες περιοχές. Εκ των πραγμάτων, ο αριθμός μαχητικών δεν μπορεί να είναι μεγάλος ενώ πρωταγωνιστής είναι ουσιαστικώς το ΣΑΕ. Εκτός διατάξεως μάχης των IDF εξάλλου, δηλαδή εκτός εναερίου χώρου του Ισραήλ και σε προωθημένες περιοχές περιπολίας, αποδεικνύεται ότι αμερικανικά F-15Ε κατέρριψαν περισσότερα από 70 drone αυτοκτονίας, σύμφωνα με επίσημες δηλώσεις.
- Η χρησιμοποίηση μαχητικών στον συγκεκριμένο ρόλο, αναδεικνύει την σημασία ειδικού εξοπλισμού όπως Διόπτρες Νυκτερινής Οράσεως (NVG) για τους ιπταμένους, συστημάτων υπέρυθρων αισθητήρων για εγκλωβισμό στόχων και πυραύλων αέρος – αέρος έστω και παλαιού τύπου. Τα ισραηλινά μαχητικά, όπως και σε άλλες περιπτώσεις, χρησιμοποιούν στον συγκεκριμένο ρόλο παλαιού τύπου βλήματα αέρος – αέρος AIM-7 Sparrow ενώ ακόμη και τα 5ης γενεάς F-35 χρησιμοποιούν AIM-9 καθώς ο AIM-120 θα αποτελούσε σπατάλη. Εικόνες από πρωινή προσγείωση F-35 στην βάση Νεβατίμ, τα οποία δεν φέρουν πυλώνες μεταφοράς AIM-9, πρέπει να αντιμετωπίζονται με επιφύλαξη ως προς την συμμετοχή στις νυκτερινές επιθέσεις. Η Πολεμική Αεροπορία υστερεί χαρακτηριστικώς σε συστήματα υπερύθρων αισθητήρων στοχοποιήσεως (που είναι πολύ βασικός εξοπλισμός για συνηθέστερες αποστολές Διώξεως/Βομβαρδισμού) και δεν έχει προνοήσει μέχρι σήμερα για διατήρηση παλαιών όπλων για τέτοιου είδους οικονομική αντιμετώπιση “ειδικών περιπτώσεων”.
- Η άμυνα αεροδρομίων από επιθέσεις ενάρξεως πολεμικής αναμετρήσεως, επιβάλλει σε πρώτη φάση την μεγιστοποίηση αξιοποιήσεως της τερματικής αντιαεροπορικής ζώνης, για την αντιμετώπιση drone αυτοκτονίας ακόμη και από ομάδες δολιοφθοράς προανεπτυγμένων στο εσωτερικό της χώρας, που μπορούν να ενεργοποιηθούν σε κρίσιμο χρόνο.
Συνοψίζοντας κι ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη διαδικασία επαναπροτεραιοποιήσεως των εξοπλιστικών προγραμμάτων, μπορεί να παρατηρηθεί ότι υπερισχύει η αφιέρωση πόρων σε μαχητικά αεροπλάνα ενώ αντιθέτως η ενίσχυση των πυραυλικών αντιαεροπορικών συστημάτων είναι πολύ πιο χαμηλά σε προτεραιότητα. Εδώ έχουμε και μία μεγάλη αντίφαση, όταν ο ΥΕΘΑ επισημαίνει ως άξια προσοχής παρατήρηση, πως τα αντιαεροπορικά συστήματα είναι πολύ φθηνότερα από τα αεροπλάνα, διαπίστωση η οποία υποτίθεται ότι πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν στην διαμόρφωση της Δομής Δυνάμεων… Μέχρι να αξιολογηθεί περισσότερο η συγκεκριμένη σύγκριση, πλέον ορθολογικές επιλογές και πολύ χαμηλότερου συνολικού κόστους, είναι η κατά προτεραιότητα φροντίδα μεγιστοποιήσεως αποδόσεων των ΑΣΕΠΕ και ο εκσυγχρονισμός του δικτύου ΣΕΑ.
Ο αιφνιδιασμός στο Ισραήλ κι ένας πιθανός αιφνιδιασμός στο Αιγαίο
