Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Στις 5 Μαρτίου, ο ρωσικός Στόλος Μαύρης Θάλασσας έχασε άλλη μία κορβέτα Project 22160 (SERGEI KOTOV) από επίθεση αγέλης τηλεχειριζόμενων σκαφών επίθεσης Magura V5. Μία ημέρα μετά, δημοσιοποιήθηκε βίντεο ληφθέν στις 14 Φεβρουαρίου, από την ανάλογη επίθεση εναντίον του πλοίου αμφιβίων επιχειρήσεων TSAR KUNIKOV που επίσης βυθίστηκε. Στις εικόνες, μέλη του πληρώματος προσπαθούν ανεπιτυχώς, χειριζόμενοι πολυβόλα επάνω στο κατάστρωμα, να καταστρέψουν μέσα στο σκοτάδι τα τηλεχειριζόμενα σκάφη που ελίσσονται.
Ανάλογα φορητά όπλα φέρονται στις μονάδες επιφανείας του Πολεμικού Ναυτικού, για την αντιμετώπιση ασύμμετρων απειλών. Έχουμε σταθεί αρκετές φορές στο παρελθόν σε αυτή την ανεπαρκή εικόνα, που πάσχει στην σκοπευτική δεινότητα από πλευράς χειριστού, την έλλειψη στοιχειωδών σκοπευτικών βοηθημάτων (και προφανώς νυκτερινών) και στην έκθεση του προσωπικού στα στοιχεία (βροχή, άνεμος) που επηρεάζουν την απόδοσή του.
Το 2015 είχαμε προσεγγίσει συνολικώς το ζήτημα, υπό το πρίσμα των διδαγμάτων της κρίσεως των Ιμίων, συγκρίνοντας την εικόνα απορροφήσεως αυτών μεταξύ των δύο πλευρών. Μέσα από την παρατήρηση της κορβέτας κλάσεως ADA που σχεδίασε το Τουρκικό Ναυτικό, προσέχουμε:
α) Την διάταξη πρύμνης για καθέλκυση ελαστικών λέμβων. Στην κρίση, φρεγάτα προέβη σε καθέλκυση ελαστικών λέμβων, με τις οποίες εξήλθαν βατραχάνθρωποι στην Δυτική Ίμια. Η διάταξη πρύμνης, διευκολύνει την διαδικασία, μειώνει τον χρόνο εκτελέσεως ενώ εξαλείφει την ανάγκη ακινησίας του πλοίου για τους χειρισμούς των γερανών καθελκύσεως λέμβων.
β) Τους δύο τηλεχειριζόμενους σταθεροποιημένους σταθμούς οπλισμού (RCWS) τύπου STAMP με βαρύ πολυβόλο 12,7 mm. Την μοιραία νύκτα στα Ίμια, επικρατούσαν άθλιες καιρικές συνθήκες. Η οπτική επιτήρηση χωρίς βοηθήματα νυκτός ήταν αδύνατη, καθιστώντας το ίδιο και την εμπλοκή μικρών στόχων σε εγγύς αποστάσεις με ελαφρά όπλα. Με το STAMP, ο χειριστής βρίσκεται εντός του πλοίου, σε άνετη θέση, με ένα χειριστήριο και οθόνη στην οποία προβάλλεται καθαρά η εικόνα από το ηλεκτροπτικό σύνολο που είναι ενσωματωμένο. Ο σταθμός μπορεί να λειτουργεί και στην πλήρως αυτόματη διαμόρφωση.
γ) Οι ειδικές δυνάμεις του Τουρκικού Ναυτικού εφοδιάστηκαν τα επόμενα έτη με θερμικές διόπτρες παρατηρήσεως και σκοπεύσεως, υπερτέρων επιδόσεων και δυνατοτήτων εν σχέσει με τα τυπικά νυκτερινά όργανα, λειτουργίας με την αρχή ενισχύσεως του αστρικού φωτός. Τα τελευταία, την νύκτα των Ιμίων ήταν υποβαθμισμένης αποδόσεως λόγω υψηλών ποσοστών υγρασίας.
Πολεμικό Ναυτικό: Ανεπαρκής ανταπόκριση σε “Ασύμμετρες απειλές”
Οι κορβέτες κλάσεως ADA άρχισαν να εντάσσονται σε υπηρεσία το 2005 και οι σταθμοί STAMP εξόπλισαν σταδιακώς σχεδόν κάθε πλοίο, ανεξαρτήτως κατηγορίας. Αργότερα δε, στην συγκεκριμένη κατηγορία προϊόντων, τέθηκε κι επιτεύχθηκε ο στόχος αναπτύξεως αντιστοίχων RCWS με πυροβόλα, που επίσης άρχισαν να εξοπλίζουν ναυτικές μονάδες.
Το Πολεμικό Ναυτικό άρχισε να εγκαθιστά ηλεκτροπτικές κάμερες ελληνικής αναπτύξεως το 2017 ενώ RCWS εξόπλισε μονάδα του Στόλου, μία, μόλις το 2022…
Από το 1996 μέχρι το 2004 περίπου, η χώρα αποδύθηκε σε πολύ μεγάλου ύψους προμήθειες αμυντικού υλικού. Πώς τα ανωτέρω, “ξέφυγαν” και χάθηκε το τραίνο επί τόσα έτη; Και φτάσαμε σήμερα, ένα ολόκληρο ναυτικό να παλεύει να βγάλει μία φρεγάτα ετοιμοπόλεμη με “μπαλώματα”, για να σταθεί αξιοπρεπώς σε επιχείρηση ασφαλείας;
Η απάντηση είναι μάλλον απλή. Είναι άλλο πράγμα οι μαζικές προμήθειες άνευ σχεδίου και άλλο οι βάσει προγράμματος, συσχετισμένου με την ανάπτυξη εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας. Η Ελλάδα έκανε το πρώτο, η Τουρκία το δεύτερο.
Η επιβεβλημένη ως κρατική – εθνική πολιτική αποδόσεως ρόλου στην εγχώρια αμυντική βιομηχανία:
α) αφενός υποχρεώνει τις ένοπλες δυνάμεις να “βλέπουν” κάθε κάλυψη ανάγκης τους πρωτίστως μέσα από εγχώριες εταιρείες, που υποστηρίζονται από το κράτος. Αυτός ο άνωθεν επιβεβλημένος δεσμός – σχέση που αναπτύσσεται, έχει ως αποτέλεσμα την διαρκή ενημέρωση των επιτελών για τις τεχνολογικές προόδους και τις λύσεις που απορρέουν από αυτές. Το αποτέλεσμα είναι οι ένοπλες δυνάμεις να παρακολουθούν στενώς τις τεχνολογικές εξελίξεις και να αποκτούν σταδιακώς τακτικό, επιχειρησιακό και στρατηγικό πλεονέκτημα έναντι του αντιπάλου.
β) αφετέρου επιβάλει στα αρμόδια κυβερνητικά όργανα να σχεδιάζουν θέτοντας στόχους, με ετήσιους απολογισμούς έργου. Η στοχοθεσία, σημαίνει ότι σε συνεργασία με τις ένοπλες δυνάμεις που εκφράζουν επιχειρησιακές ανάγκες, όχι μόνο αποφεύγεται η σπατάλη του δημοσίου χρήματος αλλά και, σταδιακώς επεκτείνεται το φάσμα προϊόντων που καλύπτει η εγχώρια παραγωγή, οπότε αυξάνεται διαρκώς ο βαθμός αυτάρκειας της χώρας σε εξοπλισμούς.
Στην Ελλάδα, μετά την κρίση των Ιμίων, τα αρμόδια όργανα επιδόθηκαν σε εξοπλισμούς με βάση την επιρροή – μίζα του κάθε αντιπροσώπου. Δεν υπήρξε σχεδιασμός με στοχοθεσία για αναπτύξεις αμυντικών προϊόντων, ώστε να ενισχυθεί η αυτάρκεια της χώρας μέσα από αυτές τις τόσο μεγάλες δαπάνες για εξοπλισμούς.
