Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Σε πνεύμα αλληλεγγύης και στήριξης προς την Ουκρανία, η Ελλάδα προσφέρει κάθε δυνατή βοήθεια ανθρωπιστική και αμυντική, συνεισφέροντας στον αγώνα του ουκρανικού λαού για άμυνα και προστασία της ελευθερίας του. Αυτό σημειώθηκε από τον ΥΕΘΑ Νικόλαο Παναγιωτόπουλο κατά την συνάντηση στις 26 Απριλίου των Υπουργών Άμυνας 40 χωρών, που οργανώθηκε με πρωτοβουλία του Υπουργού Άμυνας των ΗΠΑ Λόιντ Ώστιν στην αεροπορική βάση “Ramstein”, στην Γερμανία. Σε αυτήν, συζητήθηκαν οι εξελίξεις στην Ουκρανία μετά την ρωσική εισβολή και η ανάγκη άμεσης παροχής βοηθείας προς τις ουκρανικές Ένοπλες Δυνάμεις για την πρόασπιση της ανεξαρτησίας, κυριαρχίας και εδαφικής ακεραιότητας της χώρας.
Η Ελλάδα ως γνωστόν, από νωρίς απέστειλε στην Ουκρανία φορτία με στρατιωτικό υλικό. Επρόκειτο ασφαλώς για συμβολική περισσότερο κίνηση. Το πολιτικό μήνυμα προς Συμμαχία και διεθνή κοινότητα, είναι ότι η Αθήνα υποστηρίζει τον αμυνόμενο, όπως θα περίμενε και η ίδια ενεργό κι όχι θεωρητική υποστήριξη, σε ενδεχομένη επίθεση που θα υποστεί από την Τουρκία. Υπάρχουν όμως άλλα πράγματα που μπορεί να κάνει η Ελλάδα, ως προς την περαιτέρω αποστολή στρατιωτικής βοηθείας στο Κίεβο; Η απάντηση είναι ναι.
Υπάρχει υλικό ρωσικής προελεύσεως, σε χρήση από τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, με το οποίο είναι εξοικειωμένοι οι Ουκρανοί. Φυσικά, η ιδιαιτερότητα της χώρας, είναι ότι η τουρκική απειλή, δεν επιτρέπει ευχέρεια απομειώσεως του ελληνικού οπλοστασίου, ιδίως από υλικό που καλύπτει κενά ή, ακόμη περισσότερο, είναι σύγχρονο και υψηλών επιδόσεων.
Από αυτή την άποψη, δεν μπορεί να συζητηθεί η περίπτωση των υψηλών επιδόσεων αντιαεροπορικών συστημάτων TOR-M1 που εξασφαλίζουν την άμυνα Σχηματισμών του Δ΄ Σώματος Στρατού. Αλλά και τα λιγότερο προηγμένα, τα παλαιότερα αντιαεροπορικά συστήματα OSA-AK, καλύπτουν σοβαρά κενά στην άμυνα των κυρίων νήσων στην Ζώνη Ευθύνης της ΑΣΔΕΝ.
Η περίπτωση του αντιαεροπορικού συστήματος S-300PMU1, είναι πιο ιδιαίτερη. Δεν είναι μόνο ότι πρόκειται για σύστημα μεγάλου βεληνεκούς. Είναι ένα οπλικό σύστημα που απλώς προστέθηκε στην Πολεμική Αεροπορία για πολιτικούς λόγους, παρά το ότι στην ίδια κατηγορία είχε επιλεγεί και ανατεθεί σύμβαση προμήθειας του αμερικανικού Patriot. Στο όχι και τόσο μακρινό παρελθόν, είχαν γίνει σκέψεις για πρόταση αποσύρσεως των συστημάτων S-300PMU1 σε συνεννόηση με τις ΗΠΑ, εάν αυτές ήσαν πρόθυμες να παραχωρήσουν για την αντικατάστασή τους συστοιχίες Patriot. Είναι φυσικό οι σκέψεις αυτές, που στον έναν ή τον άλλο βαθμό είχαν επικοινωνηθεί στην αμερικανική πλευρά, να έχουν επανέλθει στο προσκήνιο λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και την ανάγκη αμυντικής ενισχύσεως της δεύτερης.
Μικρότερης επιχειρησιακής αξίας για τον Ελληνικό Στρατό, είναι τα εναπομείναντα τεθωρακισμένα οχήματα ΒΜΡ-1, εκ των οποίων 501 είχαν παραχωρηθεί από την Γερμανία. Προ ετών, περί τα 100 εξ αυτών, είχαν παραχωρηθεί στο Ιράκ ενώ 92 αποσυρθέντα έχουν παραχωρηθεί στην Αίγυπτο, με προοπτική να ακολουθήσουν και άλλα 101 αποσυρθέντα. Πιθανώς τα τελευταία, με περίπου άλλα τόσα που βρίσκονται σε ενέργεια, να ενδιαφέρουν για άμεση μεταφορά στην Ουκρανία, είτε ως αντικείμενο εργασιών επισκευής και επαναφοράς σε ενέργεια για μεταβίβαση σε επόμενο χρόνο.
Η περίπτωση παραχωρήσεως των ΒΜΡ-1 στις ΗΠΑ ή στην Γερμανία, προς ανταλλαγή με άλλο αντίστοιχο δυτικό υλικό νεώτερου και ικανότερου τύπου, ασφαλώς θα μπορούσε να ενισχύσει τον Ελληνικό Στρατό. Το ΒΜΡ-1 δεν έχει κάτι ιδιαίτερο να προσφέρει στις ελληνικές μονάδες αλλά για τους Ουκρανούς, που τα χρησιμοποιούν ήδη, είναι σίγουρα χρήσιμα.
Αντίστοιχη προσέγγιση μπορεί να γίνει με τις ΗΠΑ, για άλλο πολεμικό υλικό που θα μπορούσε να προσφέρει η Ελλάδα. Τα 145 αυτοκινούμενα πυροβόλα Μ110Α2 των 203 mm έχουν αντικατασταθεί σε μεγάλο βαθμό από Μ109 και παρόλο που είναι παλαιά, με μεγάλες απαιτήσεις σε επάνδρωση και οχήματα ανεφοδιασμού, πιθανώς να ενδιαφέρουν το ουκρανικό πυροβολικό. Το τελευταίο εξάλλου, χρησιμοποιεί το σοβιετικό αντίστοιχο 2S7 των 203 mm, πολύ μεγαλύτερου βάρους αλλά αναλόγου χαμηλού επιπέδου ευκινησίας και ταχυβολίας. Μόνο πλεονέκτημα του ρωσικού πυροβόλου σε σχέση με το αμερικανικό, είναι το μεγαλύτερο βεληνεκές λόγω μακρύτερου σωλήνα αλλά τα 30 χλμ. με ειδικά πυρομαχικά που επιτυγχάνει το Μ110Α2, είναι αρκετά ικανοποιητική επίδοση για τα σημερινά δεδομένα. Τα συγκεκριμένα πυροβόλα παραχωρήθηκαν από τις ΗΠΑ με πολύ μεγάλες ποσότητες πυρομαχικών, ένα στοιχείο που καθιστά πιο ελκυστική την περίπτωσή τους, έστω και ως λύση περιορισμένων αριθμών πυροβόλων.
Στο Πυροβολικό, ο Ελληνικός Στρατός χρησιμοποιεί κατά βάση το αυτοκινούμενο Μ109 των 155 mm σε διάφορες εκδόσεις. Τα 51 Μ109Α1Β, είναι τα πρώτα που εντάχθηκαν σε υπηρεσία στην δεκαετία του 1970 και υστερούν σε επιμέρους σημεία με τα νεωτέρων εκδόσεων πυροβόλα του τύπου σε ελληνική υπηρεσία. Τα συγκεκριμένα, θα μπορούσαν να αποτελέσουν αντικείμενο συμφωνίας με τις ΗΠΑ, προκειμένου να αντικατασταθούν σε κάποιο βάθος χρόνου με αριθμό Μ109Α5 από τα αμερικανικά πλεονάσματα, αφού πρώτα αποκατασταθούν σε πλήρη λειτουργική κατάσταση.
Υπάρχουν και κάποια άλλα όπλα, που πιθανώς θα ενδιέφεραν. Ένας αριθμός διδύμων αντιαεροπορικών πυροβόλων Zu-23-2 των 23 mm, δεν θα ήταν μεγάλη απώλεια, από την στιγμή μάλιστα που η Πολεμική Αεροπορία παραχώρησε στον Ελληνικό Στρατό τα τελευταία έτη αντίστοιχα Rh-202 των 20 mm, τα οποία δεν αξιολογούνται πλέον ως απαραίτητα γι’ αυτήν.
Εφόσον κριθεί αναγκαίο από την κυβέρνηση, η Ελλάδα μπορεί να εξασφαλίσει λύσεις ταχείας ή σε ένα βάθος χρόνου, ενισχύσεως της Ουκρανίας σε εύχρηστο πολεμικό υλικό. Η παραχώρηση υφισταμένου υλικού, είναι και μια μέθοδος αντισταθμίσεως της ανυπαρξίας δυνατότητος προσφοράς υλικού εγχωρίου παραγωγής, λόγω προβληματικής αμυντικής βιομηχανίας. Παραχώρηση υφισταμένου υλικού, προσφέρει στην ελληνική πλευρά και ευκαιρίες που μπορεί να εκμεταλλευθεί, ώστε να διαπραγματευθεί την παραχώρηση πιο σύγχρονων οπλικών συστημάτων προς αντικατάσταση των παραχωρηθέντων. Τοιουτοτρόπως, όχι μόνο μπορεί να υπηρετηθεί η πολιτική της χώρας σε αυτό το μείζον διεθνές ζήτημα αλλά και να εκσυγχρονιστεί σε σημαντικό βαθμό το οπλοστάσιο των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων άνευ κόστους.
Όπως πάντα, η στρατιωτική ηγεσία έχει εισηγηθεί τις βέλτιστες επιλογές. Το ζήτημα είναι η λήψη σχετικής αποφάσεως σε πολιτικό επίπεδο από την κυβέρνηση, η οποία είναι και υπεύθυνη για την εξυπηρέτηση των εθνικών συμφερόντων. Από την πρώτη στιγμή η Ελλάδα συμμετέχει ενεργώς στην πολιτική στρατιωτικής ενισχύσεως της Ουκρανίας, όπως και οι άλλες χώρες του δημοκρατικού Δυτικού κόσμου.
Aπό ενάρξεως της ρωσικής εισβολής, η Ουκρανία έχει λάβει πλέον των 5 δισ. $ σε στρατιωτική βοήθεια από περισσότερες από 30 χώρες, εκ των οποίων 3,7 δισ. $ από τις ΗΠΑ. Όπως έγινε γνωστό, η σύνοδος θα επαναληφθεί ενώ πρόκειται να συγκροτηθεί “ομάδα επαφής” η οποία θα συνέρχεται σε μηνιαία βάση, έχοντας ως έργο την αναζήτηση τρόπων στρατιωτικής ενισχύσεως της Ουκρανίας.
Μπορεί (και προλαβαίνει) να ενισχύσει η Δύση την Ουκρανία με μείζονα οπλικά συστήματα;
