Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Οι επιπτώσεις της “εξώσεως” της Γαλλίας από την αγορά της Αυστραλίας και τον Ειρηνικό, που πέτυχαν ΗΠΑ και Ηνωμένο Βασίλειο, ακούμπησαν όπως όλα δείχνουν και την Ελλάδα, με πλέον εμφανές πεδίο την διαφαινόμενη διατάραξη των ισορροπιών στο πρόγραμμα νέας φρεγάτας για το Πολεμικό Ναυτικό. Οι Γάλλοι, επανεμφανίστηκαν στο προσκήνιο δυναμικά, με επαφές σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο, που τόνισαν στην ελληνική πλευρά το αυξημένο ενδιαφέρον για το συγκεκριμένο πρόγραμμα. Η εξέλιξη, πιθανώς συνδέεται με την ελληνοαμερικανική διαπραγμάτευση για ανανέωση της MDCA, όπου διέρρευσε σχετική έλλειψη “κοινού εδάφους”, διευκολύνοντας το όλο “ανέβασμα” των γαλλικών προτάσεων στο εσωτερικό.
Όπως όλα δείχνουν, κατά την απουσία του πρωθυπουργού στις ΗΠΑ, δόθηκε εντολή στο ΥΠΕΘΑ να προχωρήσει εκτάκτως στην διαμόρφωση του πλαισίου των ελληνικών απαιτήσεων για μια συμφωνία, οι οποίες θα μεταφερθούν κατά την συνάντηση Μητσοτάκη – Μακρόν το απόγευμα της Δευτέρας. Οι απαιτήσεις, διαμορφώνονται σύμφωνα με τις εισηγήσεις της στρατιωτικής ηγεσίας και της ΓΔΑΕΕ, που ως “φάκελος” στα χέρια του ΥΕΘΑ Ν. Παναγιωτόπουλου, θα φθάσει στον πρωθυπουργό. Κατά τα φαινόμενα, στις γαλλικές προτάσεις, η ελληνική πλευρά επιδιώκει να “χωρέσει” σε δεδομένο ύψος προϋπολογισμού και τον εκσυγχρονισμό των φρεγατών ΜΕΚΟ 200, καθώς κύρια επιδίωξη των Γάλλων είναι να πουλήσουν πλοία.
Για να το πούμε απλά, όπως το 2020 ο πρωθυπουργός εξήγγειλε πρόγραμμα προμήθειας 4 φρεγατών πολλαπλού ρόλου επειδή κυριάρχησε στο κυβερνητικό ενδιαφέρον η πρόταση των ΗΠΑ και ζητήθηκε από το Πολεμικό Ναυτικό και το ΓΕΕΘΑ να εισηγηθούν πρόταση επ’ αυτής, έτσι και τώρα ζητήθηκε κάτι ανάλογο για την πρόταση των Γάλλων, υπό τα νέα δεδομένα που έχουν προκύψει. Τότε, το Πολεμικό Ναυτικό είχε εισηγηθεί με απόφαση στις 30 Οκτωβρίου 2020, πέραν της προμήθειας 4 φρεγατών και του εκσυγχρονισμού των ΜΕΚΟ 200, την εξασφάλιση ενδιάμεσης λύσης αλλά και την συμμετοχή της Ελλάδος στο πρόγραμμα της μελλοντικής φρεγάτας κλάσεως Constellation, σε επίπεδο βιομηχανικής συμμετοχής και ανάπτυξης “ελληνικής διαμορφώσεως” για ένταξη σε ελληνική υπηρεσία. Τώρα, το Πολεμικό Ναυτικό καλείται να εισηγηθεί προτίμηση συνδυασμού φρεγατών και κορβετών, από τις εναλλακτικές που προσφέρουν οι Γάλλοι, συνοδευόμενη με εκσυγχρονισμό των ΜΕΚΟ 200, πιθανή ενδιάμεση λύση κ.λπ.
Ο τρόπος με τον οποίο εξελίχθηκαν οι διαδικασίες της επιλογής νέας φρεγάτας, είχε καταστήσει σαφές ότι επί της ουσίας το ελληνικό ενδιαφέρον επικεντρωνόταν εξαρχής στις προτάσεις ΗΠΑ και Γαλλίας, λόγω του ιδιαιτέρου πολιτικού βάρους που τις συνόδευε. Οι προτάσεις άλλων ενδιαφερομένων, ανεξαρτήτως των τεχνικών και επιχειρησιακών προδιαγραφών, λειτούργησαν περισσότερο υπέρ της δημιουργίας κλίματος ανταγωνισμού ενώ δεν κόμιζαν κάποια πρόταση επενδύσεως στα ναυπηγεία Ελευσίνος. Έτσι, σε επίπεδο αμιγώς επιχειρησιακό και υπό τον άτυπο περιορισμό μεταξύ HF2 και FDI HN, η προτίμηση του Πολεμικού Ναυτικού στρεφόταν σαφώς υπέρ της δεύτερης, καθώς τα δύο σχέδια δεν είναι συγκρίσιμα μεταξύ τους.
Η ελληνική “αντιπρόταση” θα παρουσιασθεί αύριο από τον Έλληνα πρωθυπουργό, εμπλουτισμένη ίσως με απαιτήσεις στην πτυχή χρηματοδοτήσεως του προγράμματος. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε την ανταπόκριση του Γάλλου προέδρου και δεν είναι δυνατή η διακινδύνευση προβλέψεως περί ανακοινώσεως οριστικών αποφάσεων ή δηλώσεων γενικότερου στίγματος από τον Έλληνα πρωθυπουργό, με πρόταξη την ανακοίνωση προμήθειας 6 επιπλέον μαχητικών Rafale.
Οι εξελίξεις, πιθανώς να επηρεάσουν την δραστηριότητα που στην παρούσα συγκυρία υπάρχει αναφορικώς με το θέμα της διασώσεως των ναυπηγείων Ελευσίνος, λόγω της καταθέσεως οριστικής προτάσεως από αμερικανικής πλευράς στις αρχές του μηνός. Η κυβέρνηση μπορεί να χειρισθεί το ζήτημα διευκολυνόμενη από συνεννοήσεις σε υψηλότερο επίπεδο, που θα της επιτρέψουν περιθώρια ελιγμών.
