Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Η δημοσίευση φωτογραφικού υλικού από πτήση του πρώτου F-35A που προορίζεται για την Τουρκία, προκάλεσε αναμενόμενη παραφιλολογία περί του κατά πόσο έχει παγώσει ή όχι το πρόγραμμα από πλευράς ΗΠΑ. Κάποιοι στην Ελλάδα φαίνεται να τελούν εν αγωνία για τις αποφάσεις του Τραμπ επί του θέματος. Πιο παραγωγικό θα ήταν να έχουμε ξεκινήσει ήδη ενέργειες για αντίμετρα, προς αντιμετώπιση αυτής της νέας απειλής – προκλήσεως που θα πρέπει να διαχειρισθούν οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις.
Προ μερικών μηνών, τον παρελθόντα Νοέμβριο, αποκαλύψαμε την πρόταση της ΕΑΒ για την ανάπτυξη πρωτοτύπου του παθητικού πολυστατικού ραντάρ “ΣΙΩΠΗΛΟΣ ΦΡΟΥΡΟΣ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΥΣ” (“SILENT ARCHIPELAGO SENTINEL”). Η πρόταση υπό μορφή πλήρους φακέλου κατατέθηκε τον Ιούνιο του 2017 στην Γενική Γραμματεία Έρευνας & Τεχνολογίας, προς χρηματοδότηση ερευνητικών προγραμμάτων μέσω ΕΣΠΑ. Στο πρόγραμμα συμμετείχαν το Υπουργείο Εθνικής Αμύνης μέσω της Σχολής Ικάρων και της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων αλλά και το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, μέσω του Κέντρου Μελετών Ασφαλείας (ΚΕΜΕΑ). Η πρόταση διεκδικούσε χρηματοδότηση ποσού 1 εκατ. ευρώ μόλις.
Είναι ευρέως γνωστό ότι τα παθητικά πολυστατικά ραντάρ έχουν δυνατότητες εντοπισμού αεροσκαφών τεχνολογίας stealth και στο πλαίσιο ενός ολοκληρωμένου συστήματος αεράμυνας, η συνύπαρξη και συνεργασία με “συμβατικούς” σταθμούς ραντάρ, θεωρείται σχεδόν βεβαιότητα στο μέλλον. Θα έλεγε κανείς ότι ένα τέτοιο πρόγραμμα θα έπρεπε να αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα και να έχει σημάνει συναγερμός σε υψηλότατο κυβερνητικό επίπεδο, λόγω της ορατής ανατροπής της ισορροπίας δυνάμεων στο εγγύς μέλλον, από τα τουρκικά F-35. Όχι όμως στην Ελλάδα…
Ο φάκελος της προτάσεως απερίφθη στις αρχές του 2018 κατά την σχετική διαδικασία της Γενικής Γραμματείας Έρευνας & Τεχνολογίας, με την αιτιολογία από πλευράς αξιολογητού ότι δεν γίνεται αντιληπτή η χρησιμότητα και η ύπαρξη καινοτόμου στοιχείου από πλευράς τεχνολογίας και προϊόντος! Κύκλοι εξοικειωμένοι με τις συγκεκριμένες διαδικασίες, αποδίδουν σε παρόμοιες περιπτώσεις, δύο εξηγήσεις, οι οποίες καταλήγουν σχεδόν πάντα σε μία:
α) ο αξιολογητής δεν αντιλαμβάνεται όντως την σημασία της προτάσεως.
β) ο αξιολογητής αντιλαμβάνεται απολύτως την σημασία της προτάσεως και ακυρώνοντάς την αποβλέπει σε προσεταιρισμό άλλου επιχειρηματικού σχήματος, το οποίο θα καταθέσει την ίδια πρόταση σε νέα διαδικασία, στην οποία αυτή την φορά ο αξιολογητής θα εγκρίνει την πρόταση (με το αζημίωτο).
Το αντίστοιχο σύστημα που εφαρμόζεται στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενώσεως είναι εξαιρετικά αυστηρό, ώστε να αποκλείει κατά το δυνατόν τέτοιες περιπτώσεις ενώ οι αξιολογητές πληρώνονται πολύ καλά και σχεδόν άμεσα. Η Ελλάδα όμως, δεν έχει συμμορφωθεί με αυτό το πρότυπο, διατηρώντας ένα διάτρητο καθεστώς, που στηρίζεται στην τοποθέτηση αξιολογητών ad hoc, οι οποίοι αμοίβονται με μικρά ποσά για κάθε περίπτωση και απαιτείται διάστημα 3-5 ετών για να πληρωθούν… Η διαφθορά, έχει εξήγηση, ιδίως από την στιγμή που το ίδιο το κράτος αρνείται να συμμορφωθεί με τις διαδικασίες και τα πρωτόκολλα που έχουν καθιερωθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Γιατί όμως αμυντικές βιομηχανίες όπως η ΕΑΒ στην χώρα μας, για να αναπτύξουν προϊόντα καταφεύγουν στην αναζήτηση προγραμμάτων με χρηματοδότηση ΕΣΠΑ, όπου βεβαίως προϋπόθεση είναι το υπό ανάπτυξη προϊόν να έχει διττή φύση, δηλαδή να έχει εφαρμογές και στον πολιτικό τομέα (Ασφάλεια); Η απάντηση είναι απλή: επειδή το Υπουργείο Εθνικής Αμύνης, κατά παράβαση του νόμου, δεν αφιερώνει κονδύλια για σκοπούς Έρευνας & Ανάπτυξης από την Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία (ΕΑΒΙ).
Η Διεύθυνση Έρευνας & Αναπτύξεως της ΕΑΒ, εκτιμά ότι το επιστημονικό της προσωπικό είναι σε θέση να αναπτύξει πρωτότυπο παθητικού πολυστατικού ραντάρ εντός διαστήματος τριετίας. Δηλαδή όταν θα έχει αρχίσει να λαμβάνει πραγματική “σάρκα και οστά” η απειλή των F-35, θα μπορούσαμε να έχουμε κάνει ήδη το πρώτο βήμα στην αντιμετώπισή της. Αν όμως όλη η “φασαρία” για τον “ΣΙΩΠΗΛΟ ΦΡΟΥΡΟ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΥΣ” γίνεται για 1 εκατ. ευρώ, δημιουργείται η απλή απορία: τόσο δύσκολο είναι να χρηματοδοτήσει το ΥΠΕΘΑ το εν λόγω πρόγραμμα, αφιερώνοντας 300.000 ευρώ ετησίως την επομένη τριετία;
Συμπέρασμα: Εάν η απόκτηση των F-35 από την Τουρκία, αναδεικνύει τέτοιες παρανοϊκές καταστάσεις που βιώνονται στην Ελλάδα –χωρίς να είναι δεδομένο ότι γίνονται καν αντιληπτές σε κορυφαίο κυβερνητικό επίπεδο– τότε οι σχετιζόμενοι με τον χώρο της Άμυνας και της ΕΑΒΙ, επαληθεύουμε για πολλοστή φορά την βεβαιότητά μας ότι η ΓΔΑΕΕ είναι ξεπερασμένη ως θεσμός και πρέπει να ιδρυθεί Υφυπουργείο Αμυντικής Βιομηχανίας, με δικό του προϋπολογισμό και χρηματοδοτική ικανότητα για αναπτυξιακά προγράμματα.
