Game Οver στα εξοπλιστικά;
Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Στις 14 Ιουλίου, το Συμβούλιο της Επικρατείας απεφάνθη ότι πρέπει να επιστραφούν σε συνταξιούχους αναδρομικά 11 μηνών (Ιούνιος 2015 έως Μάιος 2016). Η απόφαση δημιουργησε νέο πονοκέφαλο στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, που πρέπει να εξεύρει ένα ποσό της τάξεως του 1 δισ. ευρώ. Η αντιπολίτευση μάλιστα προτρέπει την κυβέρνηση να επεκτείνει με νομοθετική ρύθμιση την ισχύ της αποφάσεως ώστε να καλύπτει πολύ περισσότερους συνταξιούχους και όχι μόνο σε αυτούς που είχαν προσφύγει δικαστικά. Σε αυτή την περίπτωση, το προς εξεύρεση ποσό θα εκτιναχθεί στα 3,9 δισ. ευρώ!
Με την οικονομία να έχει υποστεί δεινό πλήγμα λόγω της πανδημίας, τέτοιες έκτακτες δαπάνες είναι απλώς ασήκωτο φορτίο.
Είναι σίγουρα πολύ ενδιαφέρουσα η περίπτωση της Ελλάδας, ως μια χώρα η οποία από τα τέλη του 2019 έχει φανεί ότι πρόκειται να αντιμετωπίσει μια μείζονα κρίση εξαιτίας επαπειλουμένων ενεργειών εις βάρος των εθνικών της συμφερόντων από την Τουρκία. Κι ενώ θα ανέμενε κανείς να υπάρχει μια άνευ προηγουμένου κινητοποίηση, στην κυριολεξία συναγερμός, της κυβερνήσεως που ανέλαβε στις 7 Ιουλίου 2019 και βρέθηκε σχεδόν αμέσως με αυτή την καυτή πατάτα, δεν υπάρχουν εκείνες οι ουσιαστικές ενέργειες για ταχεία ενίσχυση της αμυντικής ικανότητος που θα ενίσχυαν την Αποτροπή.
Πολιτική και στρατιωτική ηγεσία έχουν λάβει ήδη σειρά μέτρων με εντυπωσιακά αποτελέσματα προς αυτή την κατεύθυνση. Το “πρόβλημα” είναι ότι λόγω της φύσεώς τους, αυτά δεν γίνονται αντιληπτά, ούτε διατυμπανίζονται ώστε να τα πληροφορηθεί και η κοινή γνώμη. Συνεπώς, δεν μπορούν να “μετρήσουν” ως Αποτρεπτικά, ακριβώς επειδή δεν μπορεί να τα “δει” ο εχθρός.
Αποτρεπτικά θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ενέργειες όπως η άμεση αύξηση της στρατιωτικής θητείας ή όπως έχει προτείνει ο Σάββας Καλεντερίδης, τουλάχιστον η παράταση της θητείας ορισμένων στρατευσίμων που ήδη υπηρετούν την θητεία τους. Ένα τέτοιο μέτρο έχει καθολική επίδραση στην ενίσχυση του επιπέδου επανδρώσεως των μονάδων, ιδίως του Στρατού, που καλείται να αμυνθεί σε ένα ευρύτατο μέτωπο μοναδικής δυσκολίας, καθώς συνδυάζει χερσαίο και έντονα νησιωτικό, δηλαδή κατακερματισμένο, χώρο. Το κυριότερο όμως είναι ότι το “βλέπει” ο εχθρός και λαμβάνει “το μήνυμα”. Αντ’ αυτού, κρίθηκε προτιμότερη η πρόσληψη 2.000 ΟΒΑ, μια επιλογή που εκπέμπει… “κανονικότητα”.
Θα μπορούσε επίσης η κυβέρνηση, να έχει νομοθετήσει ειδικώς για ένα ξεχωριστό καθεστώς ταχείας αναθέσεως (fast track) συμβάσεων προς υλοποίηση ορισμένων κρισίμων και απολύτως δεδομένων αναγκαίων εξοπλιστικών προγραμμάτων. Δεν συνέβη όμως ούτε αυτό. Αντιθέτως, η δραστηριότητα περί τα εξοπλιστικά, κινήθηκε στους γνωστούς “κανονικούς” ρυθμούς, δηλαδή αυτούς της χελώνας ενώ σε μεγάλο βαθμό την ηγεσία απασχολούν μείζονα προγράμματα που όμως θα αποδώσουν έπειτα από 4-5 χρόνια… Και αυτά, τα βλέπει ο εχθρός.
Η αλήθεια είναι ότι η πανδημία του COVID-19 που ενέσκυψε παγκοσμίως και το πλήγμα που δέχθηκε η οικονομία, κατέστησαν εφιαλτικό το περιβάλλον δράσεως από πλευράς περιθωρίων. Και μέσα σε αυτό, έρχεται η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας να προκαλέσει “πανικό” στο οικονομικό επιτελείο και να κορυφώσει την αγωνία των υπεύθυνων για την αμυντική ικανότητα της χώρας. Και διερωτάται κανείς: δεν μπορούσε αυτή η απόφαση να “περιμένει” μερικούς μήνες; Δεν υπάρχει αντίληψη της καταστάσεως από όλους τους κρατικούς φορείς εξουσίας; Ποιος φταίει γι’ αυτό;
Η έκτακτη δαπάνη που προκαλεί η δικαστική απόφαση, θα πρέπει να θεωρηθεί ότι θέτει οριστικά ταφόπλακα στην οποιαδήποτε προοπτική υλοποιήσεως εξοπλιστικών προγραμμάτων. Ο αμυντικός προϋπολογισμός είναι η πρώτη επιλογή περικοπής σε τέτοιες περιπτώσεις. Επί της ουσίας, τα μόνα προγράμματα που ελπίζεται ότι μπορούν να “κινηθούν” εντός του 2020 είναι αυτά που αφορούν αμερικανικό υλικό μέσω της οδού των FMS. Από τις άλλες “υποθέσεις”, το πιθανότερο είναι να υλοποιηθούν οι συμβάσεις FOS για τα Mirage 2000, που σήμερα μετρούν ήδη 7 μήνες από την υπογραφή της συμφωνίας πλαίσιο, όπως και αυτή της προμήθειας 2 μη επανδρωμένων Heron ύψους 39 εκατ. € περίπου. Και μετά… τέλος.
Το πρόγραμμα προμήθειας 2 φρεγατών Belh@rra από την Γαλλία, όσο και αν υπάρχει υψηλό πολιτικό ενδιαφέρον, ήταν ούτως ή άλλως ήδη πολύ δύσκολο να προωθηθεί, λόγω του μεγάλου κόστους. Με το πλήρες πακέτο να ανέρχεται σε 3 δισ. €, η προβλεπόμενη διαδικασία αποπληρωμής σε βάθος δεκαετίας, σημαίνει ότι ετησίως πρέπει να καταβάλονται 300 εκατ. €. Εάν τέτοιου μεγέθους χρηματοδότηση εθεωρείτο πριν “πολύ δύσκολο” να εξευρεθεί, τώρα πλέον είναι απλώς αδύνατο και μάλλον θα πάει “πιο πίσω”.
Η Αποτροπή για την Ελλάδα, δείχνει ότι θα βασισθεί το επόμενο διάστημα κυρίως στα διπλωματικά μέσα. Εάν αυτή δεν λειτουργήσει, τότε θα πρέπει να εφαρμόσει Απαγόρευση στα τουρκικά σχέδια, οπότε θα πλησιάζει η ώρα των Ενόπλων Δυνάμεων.
Τα τελευταία εξοπλιστικά που ενέκρινε η Βουλή – Υπάρχει χρόνος;