Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Ανακοινώθηκε προ ημερών η ανάθεση συμβάσεως ύψους πλέον των 216 εκατ. € από το Υπουργείο Αμύνης της Ρουμανίας στην ιταλική IVECO για 942 στρατιωτικά φορτηγά και πλατφόρμες μεταφοράς. Πρόκειται για την πρώτη σύμβαση που ανατίθεται προς κάλυψη εκπεφρασμένων αναγκών για συνολικώς 2.900 στρατιωτικά φορτηγά, γεγονός που σημαίνει ότι η συνολική δαπάνη θα αγγίξει και θα ξεπεράσει σε βάθος χρόνου τα 500 εκατ. €!
Λίγες ημέρες αργότερα, το Υπουργείο Αμύνης της Γερμανίας, ανέθεσε στην Rheinmetall MAN Military Vehicles σύμβαση ύψους 382 εκατ. € για 1.000 στρατιωτικά φορτηγά.
Οι εξελίξεις αυτές, έρχονται να δώσουν μια ιδέα για τις τάξεις μεγέθους από πλευράς κόστους, στην συγκεκριμένη κατηγορία, που ισχύουν στην διεθνή αγορά. Τα στρατιωτικά φορτηγά, δεν είναι κοινά με τα αντίστοιχα που χρησιμοποιούνται στις πολιτικές εφαρμογές. Τα καθαρόαιμα “Tactical” φορτηγά, δεν έχουν σχέση με τα “Commercial”, ούτε με κάποια “στρατιωτικοποιημένα” παράγωγα (που θα μπορούσαμε να τα χαρακτηρίσουμε “Demi”) των τελευταίων.
Ένα “Tactical” φορτηγό διακρίνεται από μεγάλη ικανότητα κινήσεως επί παντοδαπού εδάφους, χάρη στη μεγάλη απόσταση από το έδαφος και τις ενισχυμένες αναρτήσεις, δυνατότητα διέλευσης ποταμών και υδάτινων κωλυμάτων, μεγάλη αυτονομία, ευκολία στην οδήγηση και ευκολία συντηρήσεως. Για όλα αυτά, το τίμημα είναι το υψηλότερο κόστος. Συνήθης είναι η πρακτική της επιλογής ενός “Demi” φορτηγού, προκειμένου να συγκρατηθεί το κόστος. Και αυτό έπραξε η Εθνική Φρουρά στην Κύπρο, που επέλεξε ένα “στρατιωτικοποιημένο” πολιτικό γερμανικό φορτηγό το οποίο κατασκεύασε κατόπιν αδείας η ΕΛΒΟ, λίγο πριν κλείσει. Η σύμβαση ύψους 38 εκατ. € αφορούσε 309 φορτηγά, δηλαδή ένα πολύ φθηνότερο όχημα εν σχέσει με αυτά που προμηθεύονται Ρουμανία και Γερμανία, τα οποία όμως είναι “Tactical”, συνεπώς κλάσεις ανώτερα.
Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα δεδομένα αυτά, προκύπτει ότι με τον Ελληνικό Στρατό να έχει απαίτηση αντικαταστάσεως περί των 8.500 φορτηγών τύπου ΜΑΡΑΘΩΝ και άλλων 2.000 και πλέον ειδικοποιημένων, το κόστος προμήθειας είναι δυσθεώρητο ως απαγορευτικό για την υλοποίηση ενός προγράμματος προμήθειας νέου στρατιωτικού φορτηγού από το εξωτερικό. Η εμπειρία του παρελθόντος, με την συμπαραγωγή των φορτηγών ΜΑΡΑΘΩΝ από την ΕΛΒΟ, κατόπιν συμφωνίας με την αυστριακή Steyr, είναι άτοπο να αναμένει κανείς ότι μπορεί να επαναληφθεί. Μια συμφωνία για εξασφάλιση αδείας συμπαραγωγής από έναν εκ των βασικών “παικτών” στον χώρο, ώστε να αναλάβει το έργο μια “αναστημένη” ΕΛΒΟ, συνεπάγεται εκατοντάδες εκατομμύρια, τα οποία απλώς δεν υπάρχουν… Τιμές μεταξύ 150.000 ως και 400.000 € ανά όχημα, είναι απλησίαστες.
Αυτή όμως δεν είναι παρά η πεπατημένη. Η “κανονική” προσέγγιση μιας κρατικής βιομηχανίας η οποία με χρήματα του Δημοσίου αναλαμβάνει συμβάσεις και με ξένο ουσιαστικώς προϊόν, χρεώνει μετά ό,τι θέλει…
Υπάρχει όμως και ο ιδιωτικός τομέας, όπου τίποτα δεν είναι δεδομένο και “έτοιμο” από κανέναν, συνεπώς για να υπάρχουν κέρδη, πρέπει πέρα από καλό προϊόν, αυτό να διακρίνεται και από ανταγωνιστική τιμή. Διαφορετικά, δεν επιβιώνεις. Η IVECO, επικράτησε στην Ρουμανία, επειδή προσέφερε πολύ πιο ανταγωνιστική τιμή, εν σχέσει με την Rheinmetall MAN Military Vehicles.
Τι μπορεί να γίνει λοιπόν στην Ελλάδα; Υπάρχει δυνατότητα να εκπονηθεί ένα ρεαλιστικό πρόγραμμα αντικαταστάσεως των στρατιωτικών φορτηγών σε βάθος χρόνου, με λογικό κόστος; Η απάντηση είναι, ναι!
Με ανάθεση σε μια κοινοπραξία ιδιωτικών εταιρειών του χώρου, μπορεί να σχεδιασθεί ένα στρατιωτικό φορτηγό με απολύτως ικανοποιητικές προδιαγραφές επιπέδου “Tactical”. Αρκεί να ξέρεις τι θέλεις, να έχεις εικόνα της διεθνούς αγοράς και επαφή με την τεχνολογία και τις λύσεις που προσφέρονται. Επειδή μια απόπειρα σχεδιάσεως ενός καθαρά ελληνικού στρατιωτικού φορτηγού, δεν αποτελεί υπόθεση υψηλού τεχνολογικού ρίσκου αλλά και δεν μπορεί να προσεγγίζεται με ελαφρύτητα, απαιτείται εξαρχής μια αυστηρή διαδικασία εκτιμήσεως κόστους. Στελέχη με εμπειρία στον χώρο, επισημαίνουν ότι υπό την προϋπόθεση αυτήν, είναι εφικτή η σχεδίαση και ανάπτυξη ενός ελληνικού φορτηγού οχήματος 4×4 ωφέλιμου φορτίου 5 τόννων και 6×6 των 8 τόννων με κοινά απάρτια και δοκιμασμένα υποσυστήματα, με τελικό κόστος μονάδος που θα είναι πολύ χαμηλότερο (ακόμη και 50%) από οποιαδήποτε ξένη σχεδίαση!
Προϋπόθεση βέβαια, είναι η ανάθεση μιας πολυετούς συμβάσεως για μεγάλο αριθμό οχημάτων έτσι ώστε το κόστος αναπτύξεως και οι απαιτούμενες επενδύσεις για την εν σειρά παραγωγή να μοιραστούν σε χιλιάδες οχήματα. Μόνο έτσι θα καταστεί εφικτή η σταδιακή αντικατάσταση των φορτηγών του Ελληνικού Στρατού σε βάθος χρόνου, θα δημιουργηθούν εκατοντάδες θέσεις εργασίας και θα επιστρέψει στην χώρα το μεγαλύτερο μέρος των χρήματων που θα δαπανηθούν.
Επαναλαμβάνουμε: με ένα πραγματικά ελληνικής σχεδιάσεως όχημα, χωρίς κανέναν περιορισμό σε εξαγωγές και όχι με κάποιο ξένο φορτηγό που απλώς θα πληρώσουμε για να πάρουμε την άδεια συμπαραγωγής.
Οι εξοπλισμοί από τον ΑΒΕΡΩΦ μέχρι σήμερα – Συνεχίζοντας να “το ρισκάρουμε”
