Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Στην φετινή αεροπορική έκθεση του Παρισίου η γαλλική Dassault Aviation παρουσίασε πρόπλασμα του μελλοντικού ανεπάνδρωτου αεροπορικού συστήματος (UCAS) που στηρίζεται στην κτηθείσα εμπειρία από το πρόγραμμα επιδείξεως τεχνολογίας nEUROn που ξεκίνησε το 2003. Όπως έγινε γνωστό από την γαλλική Γενική Διεύθυνση Εξοπλισμών (DGA) το νέο UCAS, του οποίου η έναρξη ανακοινώθηκε στις 8 Οκτωβρίου 2024, θα πρέπει να είναι έτοιμο για υπηρεσία περί το 2033, έχοντας πραγματοποιήσει την πρώτη του πτήση λίγα χρόνια νωρίτερα.
Το νέο UCAS είναι μεγάλων διαστάσεων, ενσωματώνει τεχνολογία χαμηλής παρατηρησιμότητος και σχεδιάζεται να επιχειρεί συνεργατικώς με το μαχητικό Rafale F5 σε ιδιαίτερα αμφισβητούμενους εναερίους χώρους, συμμετέχοντας ακόμη και σε εναέριο πόλεμο. Για την εκτέλεση των αποστολών του, το UCAS θα φέρει εσωτερικώς «ένα ευρύ φάσμα όπλων», συμπεριλαμβανομένων πυραύλων αέρος-αέρος. Η επιχειρησιακή αντίληψη προβλέπει τον ιπτάμενο ενός Rafale F5 να ελέγχει ένα UCAS, κάτι το οποίο πιθανώς να αλλάξει μελλοντικώς και να αφορά περισσότερα.
Το UCAS σχεδιάζεται να έχει περίπου το μέγεθος του Mirage 2000 (μήκος 14,3 μέτρα, εκπέτασμα πτερύγων 9,1 μέτρα, μέγιστο βάρος απογείωσης 17,5 τόννοι) και θα κινείται από έναν κινητήρα Safran M88 ώσεως 7.400 κιλών. Η διακλαδική απαίτηση, προδιαγράφει ικανότητα επιχειρήσεων και από αεροπλανοφόρα. Ως προς το φάσμα των αποστολών, το νέο UCAS σχεδιάζεται να μπορεί να εκτελέσει και εναέριο ανεφοδιασμό σε καύσιμο.
Το πρόπλασμα διατηρεί την ίδια σχεδιαστική γραμμή ιπτάμενης πτέρυγος του nEUROn, παραπέμποντας ευθέως σε αυτό. Το ίδιο ισχύει με το ANKA 3 της τουρκικής TAI, κάτι που προφανώς δεν είναι τυχαίο και πρέπει να αποδοθεί στην βάσιμη υπόθεση ότι Ευρωπαίοι επιστήμονες που εργάσθηκαν στο πλαίσιο της κοινοπραξίας, όταν το πρόγραμμα nEUROn εγκαταλείφθηκε, προσελήφθησαν από την τουρκική κρατική εταιρεία και μετέφεραν την πολύτιμη εμπειρία τους. Σε αντίθεση με την “λαϊκή” αντίληψη ότι οι τουρκικές εταιρείες “αντιγράφουν” με αντίστροφη μηχανική ξένα προϊόντα, η πραγματικότητα είναι ότι όταν υπάρχει επίσημη κρατική πολιτική και διατίθεται η δέουσα οικονομική υποστήριξη για αναπτυξιακά προγράμματα αιχμής, οι εταιρείες μπορούν να προσφέρουν ελκυστικά κίνητρα σε ξένους επιστήμονες με εμπειρία σε σχετικά προγράμματα, ώστε να εργαστούν γι’ αυτές.
Καθόλου τυχαίως, το ANKA 3 έχει παρεμφερή τεχνικά χαρακτηριστικά και επιδόσεις με αυτά του πρωτοτύπου του nEUROn: Μήκος 9,5 μέτρα, εκπέτασμα πτερύγων 12,5 μέτρα, βάρος κενό 4.900 κιλά, μεικτό βάρος 7.000 κιλά, μέγιστη ταχύτητα 980 χ.α.ώ., επιχειρησιακή οροφή 14.000 μέτρα και κινητήρας Rolls-Royce Turbomeca Adour μέγιστης ώσεως 4.000 κιλών. Το οπλικό φορτίο οριζόταν σε δύο βόμβες των 500 λιβρών, εσωτερικώς φερόμενες.
Το ANKA 3 έχει μήκος 8 μέτρα, εκπέτασμα πτερύγων 17,3 μέτρα, μέγιστο βάρος απογείωσης 6.500 κιλά, μέγιστη ταχύτητα 830 χ.α.ώ., επιχειρησιακή οροφή 12.000 μέτρα και κινητήρας AI-322 μέγιστης ώσεως 4.200 κιλών. Έχει ικανότητα μεταφοράς οπλικού φορτίου βάρους 1.200 κιλών.
Το ANKA 3 πέταξε για πρώτη φορά τον Δεκέμβριο του 2023, δηλαδή 11 χρόνια μετά την πρώτη πτήση του nEUROn και αναφέρεται ότι θα τεθεί σε υπηρεσία με την τουρκική αεροπορία το 2025. Προ μερικών μηνών, στις 30 Οκτωβρίου 2024, το ANKA 3 αναφέρεται ότι κατέστη το πρώτο ανεπάνδρωτο στην ιστορία που πέταξε ελεγχόμενο από άλλο αεροσκάφος σε ρόλο συνοδείας (loyal wingman) οπλισμένο μάλιστα με έναν πύραυλο πλεύσεως (cruise). Δεν δόθηκαν περισσότερες λεπτομέρειες.
Ενώ το ANKA 3 περιγράφεται σήμερα ως ένα ανεπάνδρωτο αεροσκάφος ικανό για αποστολές κρούσεως και δευτερευόντως αναγνωρίσεως, έχει ανακοινωθεί ήδη ότι πρόκειται να αναπτυχθεί δικινητήρια έκδοση. Αυτή θα έχει ικανότητες αεροπορικής μάχης και ικανότητες πλατφόρμας Ηλεκτρονικού Πολέμου (EW/ELINT). Γενικώς, προορίζεται, όπως και το Kizilelma, να αποτελέσει αεροσκάφος συνοδείας του μελλοντικού μαχητικού Kaan, το οποίο εκτιμάται ότι θα τεθεί σε επιχειρησιακή διαθεσιμότητα στα μέσα της δεκαετίας του 2030.
Συνολικώς, παρά τα όποια προβλήματα αντιμετωπίζει η τουρκική αεροπορία ως προς τον εκσυγχρονισμό της με πιο σύγχρονους τύπους μαχητικών αεροπλάνων, η εγχώρια αμυντική βιομηχανία πρόκειται να της εξασφαλίσει σύντομα αρχική ικανότητα συνεργατικών επιχειρήσεων, σε πρώτη φάση με το ANKA 3. Από κοντά ακολουθεί και το παρομοίων τεχνικών προδιαγραφών κι επιδόσεων αλλά εξοπλισμένο με ραντάρ τεχνολογίας AESA, ανεπάνδρωτο Kizilelma της ιδιωτικής Baykar. Τον Οκτώβριο του 2024, ανακοινώθηκε ότι έχει ξεκινήσει η μαζική παραγωγή του Kizilelma, με στόχο μέχρι το 2026 να έχουν κατασκευαστεί περισσότερα από 10. Η συνεργασία μεταξύ Kaan, ANKA 3 και Kizilelma θα εξασφαλίζεται μέσω εγχωρίου αναπτύξεως ζεύξεως δεδομένων υψηλής ασφαλείας, που ανέπτυξε η Aselsan. Στον παρόντα χρόνο, δεν έχει αναφερθεί τίποτα σχετικό για ικανότητα συνεργατικών επιχειρήσεων με F-16. Ακόμη.
Πέραν του στοιχείου των συνεργατικών επιχειρήσεων, οι δύο τύποι ανεπάνδρωτων αεροσκαφών μάχης θα επιτρέψουν στην τουρκική αεροπορία και την εκμετάλλευση των χαρακτηριστικών stealth σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Εκσυγχρονισμός F-16 Block 50 ή καλύτερα περισσότερα F-35 τώρα;
