Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Το τελευταίο διάστημα διοχετεύθηκε στον Τύπο και αναπαρήχθη η “είδηση” ότι ο Ελληνικός Στρατός “αποχαιρετά” το τυφέκιο G3 με το οποίο εξοπλίσθηκε από τα μέσα περίπου της δεκαετίας του 1980. Επί της ουσίας, η “είδηση” αφορούσε απόφαση του ΓΕΣ να επιδιώξει την βελτίωση του G3 με την αντικατάσταση ορισμένων απαρτίων του με άλλα πιο σύγχρονης σχεδιάσεως και την προσθήκη ορισμένων νέων, όπως αορτήρας “εφόδου” και διόπτρα ταχείας σκοπεύσεως (red dot). Αυτή η απόφαση όμως δεν είναι καθόλου νέα αφού προέκυψε προ μερικών ετών και ο ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ έχει καλύψει εκτενώς τα διαδοχικά στάδια μέχρι την τελική απόφαση.
Η σχετική “είδηση” όμως, έτυχε να συμπέσει με την χθεσινή δημοσιοποίηση φωτογραφιών ενός τροποποιημένου G3 από το Υπουργείο Αμύνης του Ιράν. Οι πρώτες φωτογραφίες αποκαλύπτουν ως σημαντικότερη αλλαγή το νέο συγκρότημα χειροφυλακτήρος με σχισμές εξαερισμού και επιφάνειες βάσεων Picatinny για την προσαρμογή διαφόρων παρελκομένων, αλλά και την ελαφρά μετατόπιση του μοχλού οπλίσεως. Ωστόσο, ο σημαντικότερος νεωτερισμός έγκειται στην κατάργηση του κλασικού συστήματος επιβραδυνόμενης οπισθοδρομήσεως του κλείστρου με κυλίνδρους σφηνώσεως της γερμανικής Heckler & Koch και την αντικατάστασή του με τυπικό σύστημα λειτουργίας δι’ αερίων με έμβολο βραχείας διαδρομής. Αυτή η σοβαρή επέμβαση, οδήγησε στην προσθήκη ρυθμιστού αερίων τριών θέσεων. Τροποποιημένα ελαφρώς, εμφανίζονται τόσο το κλισιοσκόπιο όσο και το στόχαστρο.
“Νέα” εμφάνιση δίνει το ρυθμιζόμενο κοντάκιο που αποτελεί προφανώς αντιγραφή του γερμανικού, για τυφέκια ελευθέρου σκοπευτού της Heckler & Koch ενώ στην κάτω βάση Picatinny του χειροφυλακτήρος έχει προσαρμοσθεί ρυθμιζόμενο δίποδο τύπου Harris. Η διατήρηση της τυπικής διόπτρας περιορισμένης μεγεθύνσεως (x4) είναι ενδεικτική.
Τα τεχνικά στοιχεία δεν είναι γνωστά αλλά η πρώτη εντύπωση δεν δείχνει να εξασφαλίζει κάποιο ουσιαστικό πλεονέκτημα εν σχέσει με το αρχικό σχέδιο. Είναι ζήτημα εάν το βάρος έχει μειωθεί έστω και ελάχιστα. Με το συγκεκριμένο κοντάκιο πάντως, το οποίο δεν γνωρίζουμε εάν αποτελεί τυπική επιλογή ή μόνο για την έκδοση σκοπευτού ακριβείας που παρουσιάσθηκε στην συγκεκριμένη έκθεση, το βάρος σίγουρα είναι μεγαλύτερο.
Ανεξαρτήτως όλων αυτών, οι Ιρανοί αποδεικνύουν ότι “δουλεύουν” επάνω σε υπάρχοντα σχέδια και τα τροποποιούν. Στην Ελλάδα εμείς, ασχοληθήκαμε ποτέ σε μια ανάλογη κατεύθυνση για το G3; Ως ΕΒΟ, νυν ΕΑΣ, μάλλον όχι. Το ΓΕΣ προσπάθησε βάσει υιοθετήσεως έτοιμων βελτιωτικών λύσεων με αντικατάσταση απαρτίων και προσθήκη νέων, που προσφέρουν διάφορες ξένες εταιρείες.
Ένα πραγματικά “Εθνικό Τυφέκιο”
Έχοντας αναφερθεί στο όραμα που θα έπρεπε να ανακοινώσει το Υπουργείο Εθνικής Αμύνης με δρομολόγηση κάποιων λογικού κόστους αναπτυξιακών προγραμμάτων συγκεκριμένων “εθνικών” οπλικών συστημάτων, εν όψει της διακηρύξεως από τον ίδιο τον πρωθυπουργό περί του εορτασμού των 200 ετών από την Εθνική Παλιγγενεσία, δεν θα μπορούσαμε άραγε να παρουσιάσουμε ένα “εθνικό τυφέκιο”;
Ασφαλώς και μπορούμε. Είναι απολύτως εντός των δυνατοτήτων μας, τόσο από πλευράς τεχνολογικής προκλήσεως όσο και οικονομικών μεγεθών. Αλλά όταν λέμε “εθνικό”, εννοούμε κάτι πραγματικά ελληνικής σχεδιάσεως και όχι απλώς να αγοράσουμε τα δικαιώματα συμπαραγωγής ενός σχεδίου κάποιας ξένης εταιρείας. Διότι στην Ελλάδα, αυτό έχουν κάνει κατά βάση οι μεγάλες κρατικές εταιρείες της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας (ΕΑΒΙ).
Τι μπορεί να γίνει λοιπόν; Κατ’ αρχάς, η όλη εργασία μπορεί να αναληφθεί από τον ίδιο τον Ελληνικό Στρατό, με ανάλογες προσαρμογές κάποιου Εργοστασίου Βάσεως. Το κύριο όμως είναι να προκύψει ένα σχέδιο τυφεκίου. Το “μυστικό” κατά την άποψή μας, βρίσκεται στο να αποφασίσουμε ότι δεν χρειάζεται να εφεύρουμε τον τροχό. Σχεδόν όλος ο κόσμος ακολουθεί αυτή την μέθοδο και μόνο οι μεγάλες βιομηχανίες φορητού οπλισμού, για λόγους κύρους και ευρύτερης εμπορικής πολιτικής, καταφεύγουν στην σχεδίαση εντελώς νέων σχεδίων.
Εμείς δεν έχουμε κανέναν λόγο να μπούμε σε αυτή την διαδικασία, ιδίως εάν θέλουμε να έχουμε έτοιμο το “εθνικό τυφέκιο” το 2021. Η προφανής λύση λοιπόν, είναι να καταφύγουμε σε ένα διεθνώς δοκιμασμένο σχέδιο, το οποίο έχει αποδειχθεί διαχρονικώς ότι είναι εργονομικό, υψηλού βαθμού προσαρμοστικότητος και αποτελεσματικό και να “δουλέψουμε” επάνω σε αυτό. Και αυτό δεν είναι άλλο από το παγκοσμίου φήμης AR-15/M16, που σχεδίασε στην δεκαετία του 1950 ο Ευγένιος Στόουνερ.
Στην πολιτική αγορά, τα δικαιώματα από τις πατέντες που κατατέθηκαν εκείνη την εποχή έχουν λήξει, τα σχέδια είναι διαθέσιμα δημοσίως ελεύθερα και όποιος θέλει αντιγράφει το όπλο χωρίς κανένα κόστος, αρκεί να μην το ονομάζει AR-15, επειδή αυτό αποτελεί σήμα κατατεθέν της Colt. Στην στρατιωτική αγορά, οι τροποποιήσεις της Colt στην στρατιωτική έκδοση Μ16 από την δεκαετία του 1960, έπαυσαν να αποτελούν ιδιοκτησία της, με αποτέλεσμα το λεγόμενο Συνολικό Πακέτο Σχεδιάσεως να παρέχεται από τις Ένοπλες Δυνάμεις των ΗΠΑ σε διάφορες εταιρείες, με σκοπό επίτευξη πιο ανταγωνιστικών τιμών.
Συνοψίζοντας, όποιος θέλει να φτιάξει το δικό του “Μ16”, αντιγράφει το βασικό σχέδιο του AR-15 στο οποίο προσθέτει επιμέρους βελτιώσεις. Αυτό έπραξε η γερμανική Heckler & Koch με τα ΗΚ416 και ΗΚ417, αυτό έκαναν οι Τούρκοι με τα ΜΡΤ-55 και ΜΡΤ-76, αυτό έκαναν μόλις και οι… Κινέζοι. Στην προχθεσινή παρέλαση της 1ης Οκτωβρίου για την επέτειο των 70 ετών από την ίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, εμφανίσθηκε στα χέρια των Κινέζων στρατιωτών ένα νέο τυφέκιο. Καθώς μόλις προσφάτως η κινεζική HuaQing παρουσίασε το HR31, έναν καθαρό κινέζικο κλώνο του ΗΚ416, το νέο τυφέκιο με το οποίο θα αντικατασταθεί το QBZ-95-1 που υιοθετήθηκε προ 25 ετών, δείχνει ότι διαθέτει το ίδιο σύστημα λειτουργίας με έμβολο βραχείας διαδρομής. Το διαφοροποιημένο σχέδιο του κορμού, προτιμήθηκε ώστε το όπλο να δέχεται τον ίδιο γεμιστήρα με το QBZ-95-1 και για να αποκρυφτεί, για λόγους γοήτρου, η επιρροή από το AR-15.
Μπορούμε λοιπόν να σχεδιάσουμε ένα “ελληνικό Μ16”; Φυσικά. Υπάρχουν Έλληνες με εμπειρία εργασίας στο εξωτερικό και πλήρη γνώση του τεχνικού φακέλου του όπλου, ώστε να παραχθεί τόσο σε έκδοση 5,56 mm όσο και σε έκδοση 7,62 mm. Τέτοιοι άνθρωποι δούλεψαν και στην Τουρκία, αντιγράφοντας όμως τα ΗΚ416 και ΗΚ417 των Γερμανών, με ορισμένες επιμέρους διαφοροποιήσεις, γι’ αυτό και υπήρξαν στην αρχή κάποια θέματα με την Heckler & Koch. Κατά τον ίδιο τρόπο μπορεί να σχεδιασθεί και να παραχθεί το “ελληνικό Μ16”. Εννοείται ότι το τελικό προϊόν θα πιστοποιηθεί πλήρως βάσει των τυποποιημένων διαδικασιών του ΝΑΤΟ.
Το Μ16 διακρίνεται από μικρή ανάκρουση, οικειότητα σχεδιάσεως, υψηλό βαθμό προσαρμοστικότητος, πολύ καλή ακρίβεια πυρός και χαμηλό κόστος κατασκευής. Επιπλέον, είναι γνωστό στην Ελλάδα, λόγω χορηγήσεως στις Ειδικές Δυνάμεις όλων των Κλάδων. Η οικογένεια Μ16 χορηγήθηκε σε υπηρεσία το 2000, μετά την μεγάλη παραγγελία 15.000 όπλων για τις Ειδικές Δυνάμεις του Ελληνικού Στρατού, συνεπώς έχει συμπληρωθεί 20ετία και υφίστανται φθορές, υπάρχει έλλειψη σε αραβίδες βελτιωμένης εκδόσεως ενώ οι ανάγκες έχουν αυξηθεί λόγω της απαιτήσεως εξοπλισμού με αυτή την σειρά οπλισμού και των μονάδων της 5ης Αερομεταφερόμενης Ταξιαρχίας, για σκοπούς τυποποιήσεως.
Για το θέμα του κόστους, αρκεί να αναφερθεί ότι οι πρώτες ύλες που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή ενός Μ16, έχουν κόστος μόλις λίγο περισσότερα από 100 δολλάρια! Εάν θέλουμε να είμαστε ωραίοι, θα κάνουμε κάποιες επιμέρους στοχευμένες βελτιώσεις στο όπλο, ώστε το “ελληνικό Μ16” να διακρίνεται από ορισμένα σημεία εργονομικής υπεροχής αλλά και μεγαλύτερη αξιοπιστία λειτουργίας, χάρη στην χρησιμοποίηση απαρτίων υψηλότερης ποιότητος. Ακόμη και με διπλάσιο κόστος παραγωγής προκειμένου να επιτευχθεί ανώτερη ποιότητα, το κόστος αγοράς από τον Ελληνικό Στρατό παραμένει απολύτως λογικό.
Συνοψίζοντας, η αντιγραφή του πετυχημένου Μ16, δεν συνεπάγεται κόστος για την απόκτηση σχεδίων του όπλου και δικαιωμάτων κατασκευής. Η παραγωγή του συγκεκριμένου όπλου δεν απαιτεί εξεζητημένα μηχανήματα, τα οποία μπορούν να αγοραστούν ακόμη και μεταχειρισμένα, προκειμένου να συμπιεσθεί το κόστος μιας τυπικής γραμμής παραγωγής στο επίπεδο των 2-3 εκατ. ευρώ.
