Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Σε αντίθεση με την επικρατούσα εντύπωση ότι η Ισραηλινή Αεροπορία είναι ιδιαιτέρως εσωστρεφής, όσον αφορά την επικοινωνία με το κοινό, στην πραγματικότητα η θεματογραφία της ιστοσελίδας της είναι “ανοικτή” και δεν περιορίζεται σε σύντομες, λιτές ανακοινώσεις.
Αυτό, αποτελεί χαρακτηριστικό ενόπλων δυνάμεων με αυξημένο βαθμό αυτοπεποιθήσεως, λόγω των πολεμικών επιδόσεων, που έχουν δημιουργήσει ένα σταθερό πνεύμα υπεροχής έναντι του εχθρού. Αξιολογώντας ότι οι δυνητικοί αντίπαλοι του Ισραήλ δεν μπορούν επ’ ουδενί να αντιπαρατεθούν όχι μόνο σε επίπεδο οργανώσεως, ισχύος αλλά και εκπαιδεύσεως, η Ισραηλινή Αεροπορία αυτοπροβάλεται ως αυτό που είναι: μία από τις ικανότερες πολεμικές αεροπορίες διεθνώς.
Συνήθης είναι η παρουσίαση σύντομων “ρεπορτάζ” των Ισραηλινών, που περιγράφουν εκπαιδευτικές δραστηριότητες με αρκετές ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες, χωρίς βεβαίως να θίγονται διαβαθμισμένα ζητήματα. Ωστόσο, ακριβώς επειδή τέτοιες “ιστορίες” δεν είναι συνηθισμένες σε ανάλογες ιστοσελίδες, παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Για την πρόσφατη συνεργασία που πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα το διάστημα 21 Οκτωβρίου – 2 Νοεμβρίου, το ΓΕΑ εξέδωσε ένα δελτίο Τύπου 106 λέξεων ενώ η Ισραηλινή Αεροπορία ανήρτησε ένα “ρεπορτάζ” με υπεράνω των 800 λέξεων. Ας δούμε τί έλεγε αυτό, σχολιάζοντας σχετικώς.
“Συνεχίζει να αναπτύσσεται η συνεργασία μεταξύ Ισραηλινής και Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας”
Στην αρχή, ο επισμηναγός Υ –ενδεχομένως ο Αξιωματικός Επιχειρήσεων της 201 Μοίρας, που ανέπτυξε μαχητικά F-16I “Sufa” στην 110 Πτέρυγα Μάχης στην Λάρισα– δηλώνει μεγάλη χαρά για την συγκεκριμένη συνεργασία. Η Ισραηλινή Αεροπορία απέδωσε έμφαση στο περιεχόμενο της ασκήσεως, προκειμένου να αξιοποιήσει τα μέγιστα το ελληνικό περιβάλλον που επειδή εναλλάσσει στεριά με θάλασσα, θέτει αρκετές προκλήσεις στις αεροπορικές επιχειρήσεις και ιδίως για ιπταμένους μη εξοικειωμένους με αυτό. Ο επισμηναγός, σημειώνει την συνδρομή των Ελλήνων για την ποιοτική βελτίωση της ασκήσεως.
Κατά τους Ισραηλινούς, η συνεργασία με την ΠΑ προσφέρει ορισμένα πλεονεκτήματα, όπως η μεγάλη απόσταση που πρέπει να διανύσουν τα ισραηλινά μαχητικά προκειμένου να αναπτυχθούν στην Ελλάδα. Αυτή η πτήση μεταβάσεως, λειτουργεί ως εκπαίδευση σε αποστολές μεγάλων αποστάσεων ενώ για τους Ισραηλινούς έχει ξεχωριστή σημασία ότι η ελληνική επικράτεια είναι κατά πολύ μεγαλύτερη σε έκταση από αυτήν του Ισραήλ, με ψηλά όρη και ανάλογο ανάγλυφο, που προσφέρει καλές προϋποθέσεις για αληθοφανή προσομοίωση επιχειρήσεων.
Επιπλέον πλεονέκτημα θεωρείται ότι, επειδή η ΠΑ επιχειρεί σύμφωνα με το επιχειρησιακό δόγμα του ΝΑΤΟ, υφίσταται διαφοροποίηση σε σχέση με το δόγμα επιχειρήσεων της Ισραηλινής Αεροπορίας, συνεπώς προσφέρει ευκαιρία ώστε η διαδικασία εκμαθήσεως να είναι αμοιβαία. Κατά τον επισμηναγό Ι, υπεύθυνο του Κλάδου Διεθνών Σχέσεων Ευρώπης & Ασίας της Ισραηλινής Αεροπορίας, «Η διαφορά μεταξύ των δύο αεροποριών εντοπίζεται στον τρόπο εκπαιδεύσεως: τα μέλη του ΝΑΤΟ πετούν με μεγάλο αριθμό σχηματισμών στον αέρα ενώ η Ισραηλινή Αεροπορία αποβλέπει σε μικρότερους σχηματισμούς τεσσάρων αεροσκαφών».
Το σχόλιο μπορεί να υπονοεί κάτι που ενδεχομένως έχουν στο μυαλό τους οι Ισραηλινοί, επί της ουσίας όμως αναδεικνύει ότι ενώ η ΠΑ αποδίδει έμφαση στην εκπαίδευση σε περιβάλλον έντονων αεροπορικών επιχειρήσεων στο πλαίσιο συρράξεως υψηλής εντάσεως, η Ισραηλινή Αεροπορία, όντας χωρίς ισχυρό αντίπαλο στον αέρα από πλευράς γειτονικών χωρών, έχει προσανατολισθεί σε προσεκτικά σχεδιασμένες αεροπορικές επιχειρήσεις που διεξάγονται αποσπασματικώς από μικρούς αεροπορικούς σχηματισμούς, προς καταστροφή απειλών που εμφανίζονται στα σύνορα ή εντοπίζονται σε γειτονικές χώρες. Συνεπώς, η συμμετοχή σε ασκήσεις με μεγάλα “πακέτα” αεροσκαφών, όπως είναι ο κανόνας για την ΠΑ, είναι ιδιαιτέρως επωφελής για τους Ισραηλινούς.
Άλλη διαφορά εντοπίζουν οι Ισραηλινοί στην διεύθυνση της ασκήσεως. Η Ισραηλινή Αεροπορία, υποστηρίζεται ότι διευθύνει τις ασκήσεις από έναν κεντρικό σταθμό ελέγχου ενώ στην ΠΑ την διεύθυνση ασκεί ο Αρχηγός Αποστολής (Mission Commander). Εδώ δεν έχει αποδοθεί σωστά η πραγματικότητα, δεδομένου ότι ο Αρχηγός Αποστολής έχει την ευθύνη για την εκτέλεση μιας συγκεκριμένης αποστολής που ανατίθεται βάσει ΑΤΟ (Air Tasking Order) και είναι απλώς ο αξιωματικός που θα ορισθεί επικεφαλής του “πακέτου” αεροσκαφών για την εκτέλεσή της. Επειδή είναι αδύνατον ένας αεροπόρος να μην τα γνωρίζει αυτά, κάποιο θέμα διατυπώσεως ή αποδόσεως εκτιμούμε ότι υπάρχει στην συγκεκριμένη τοποθέτηση.
Ενδιαφέρον για τους Ισραηλινούς παρουσίαζε το ότι τα ελληνικά αεροσκάφη που συμμετείχαν στην άσκηση στην Ελλάδα, εξορμούσαν από διαφορετικές αεροπορικές βάσεις ενώ στο Ισραήλ τα αεροσκάφη εξορμούν από μία βάση και η ενημέρωση (briefing) των πληρωμάτων είναι κοινή. Προφανώς το τελευταίο επιτρέπει λεπτομερέστερη ανάλυση και δίνει αφορμή στον επισμηναγό Υ να τονίσει: «Εστιάζουμε πολύ στην εκπαίδευσή μας. Εισερχόμαστε στις πιο μικρές λεπτομέρειες όταν απογειώνεται για μία έξοδο ένας σχηματισμός τεσσάρων αεροσκαφών – πιστεύουμε ότι κάθε μέλος πληρώματος πρέπει να είναι όσο πιο επαγγελματίας γίνεται όταν βρίσκεται στο πιλοτήριο, προκειμένου να πετύχει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα».
Η τεχνολογία, δίνει λύσεις στην πραγματοποίηση briefing και debriefing εξ αποστάσεως. Ωστόσο επί του ανωτέρω σχολίου οφείλουμε να παρατηρήσουμε ότι ακόμη και αν δημιουργεί την υπόνοια πως αξιολογεί ως υποδεέστερη την εντύπωση που δίνουν οι Έλληνες ιπτάμενοι, αυτό δεν ισχύει. Ακριβώς επειδή η ΠΑ λειτουργεί βάσει κανόνων και διαδικασιών ΝΑΤΟ, οι Έλληνες είναι αποδεδειγμένα πιο τυποποιημένοι στα πάντα και συνεπώς αφήνονται πολύ λιγότερα δυνητικά κενά σε κάθε επιχείρηση.
Κατά τους Ισραηλινούς, διαφορά εντοπίζεται επίσης στην διαδικασία κριτικής (debriefing): ενώ η κριτική στην ΠΑ εστιάζεται στην επιτυχία της αποστολής, η οποία θεωρείται επιτυχής ακόμη και αν αρκετά αεροσκάφη έχουν αναχαιτισθεί, η Ισραηλινή Αεροπορία το θεωρεί αυτό εκτός πάσης συζητήσεως. «Έχουμε έναν σημαντικό σκοπό και αυτός είναι να φέρουμε κάθε ένα από τα αεροσκάφη μας με ασφάλεια πίσω», σημειώνει ο επισμηναγός Υ.
Κατά την άποψή μας, η ανωτέρω τοποθέτηση συνιστά δείγμα “συγγραφικής αδείας” και μάλλον αντικατοπτρίζει την θεμελιώδη διαφορά νοοτροπίας από την οποία διέπεται μία αεροπορική δύναμη η οποία δεν έχει αντίπαλο στον αέρα, συνεπώς δεν αντιμετωπίζει το φάσμα της αντιπαραθέσεως με έναν τεχνολογικώς ισάξιο αντίπαλο. Ο μόνος γείτονας του Ισραήλ με υπολογίσιμη, τουλάχιστον σε αριθμούς, αεροπορική ισχύ, είναι η Αίγυπτος, με την οποία όμως υφίστανται ουδέτερες σχέσεις ενώ η στροφή της από την δεκαετία του 1970 προς την Δύση, έχει περιορίσει δραστικώς τις πιθανότητες μιας πολεμικής αναμετρήσεως με αυτήν. Είναι προφανές ότι η ΠΑ είναι πλήρως εστιασμένη στην προετοιμασία για αντιμετώπιση και επικράτηση έναντι μίας εξίσου προηγμένης αεροπορικής δυνάμεως και πολύ συγκεκριμένως, έναντι της Τουρκικής Αεροπορίας, η οποία μάλιστα υπερτερεί σε αριθμούς.
Προφανές πλεονέκτημα για τους Ισραηλινούς από συνεργασίες όπως αυτή με την Ελλάδα, θεωρείται ότι το προσωπικό συνεννοείται στην αγγλική γλώσσα, στοιχείο το οποίο θέτει έναν βαθμό προκλήσεως. Όμως το μεγαλύτερο όφελος γι’ αυτούς είναι ότι εξοικειώνονται με τις διαδικασίες τυποποιήσεως του ΝΑΤΟ. Εδώ εντοπίζεται η “διαφορά κουλτούρας”, στην οποία αναφέρονται οι Ισραηλινοί. Η συνεργασία με μία αεροπορία του ΝΑΤΟ η οποία ακολουθεί πιστά τις τυποποιημένες διαδικασίες, μεγιστοποιεί το όφελος γι’ αυτούς.
Προφανώς όλα αυτά εκτιμούνται πλήρως από τους Ισραηλινούς και αξιολογούν αναλόγως την αξία της συνεργασίας με την ΠΑ, όπως φαίνεται από το παρακάτω σχόλιο του επισμηναγού Ι: «Η Ισραηλινή και η Ελληνική αεροπορίες έχουν παρόμοιο χαρακτήρα. Αυτό είναι ένα από τα πλεονεκτήματα στην συνεργασία μας με την Ελλάδα – και οι δύο δυνάμεις είναι δυναμικές στην νοοτροπία, ανοικτές και έντιμες. Μοιάζουμε στην κουλτούρα, μοιραζόμαστε τις ίδιες Μεσανατολικές συνθήκες και θέτουμε τα πάντα επί τάπητος. Αυτός ο τρόπος εργασίας, βολεύει».
Ο επισμηναγός Υ συμπλήρωσε: «Οι Έλληνες μας βοήθησαν σε ο,τιδήποτε χρειαστήκαμε, από την ανάλυση δογμάτων μάχης και τακτικές πτήσεως, μέχρι την εξοικείωση με άγνωστο έδαφος και συμβουλές σχετικώς με την διεξαγωγή επιχειρήσεων σε συνεργασία με πυροβολαρχίες Patriot. Αποκαταστήσαμε καλές σχέσεις, οι οποίες επιδρούν ως θεμέλιο επιτυχίας της όλης εκπαιδεύσεως». Γενικεύοντας, ο ίδιος προσθέτει: «Οι Έλληνες είναι ζεστοί, όπως ακριβώς κι εμείς. Αγαπούν την σκληρή δουλειά και δεν φοβούνται τις αλλαγές της τελευταίας στιγμής».
Το τελευταίο σχόλιο, προφανώς αντικατοπτρίζει το πνεύμα ευελιξίας που διακρίνει τους Έλληνες, πλεονέκτημα το οποίο αναγνωρίζουν και οι ίδιοι οι Ισραηλινοί ότι έχει σοβαρή επίδραση έναντι ενός αντιπάλου διαφορετικής νοοτροπίας. Ως προς την αναφορά στην συνεργασία με αντιαεροπορικές συστοιχίες Patriot, πρέπει να διευκρινισθεί ώστε να αποφευχθούν παρεξηγήσεις, ότι σε τέτοιες ασκήσεις, τα συστήματα της κατηγορίας λειτουργούν με υποβαθμισμένα χαρακτηριστικά επιδόσεων, ακριβώς επειδή δεν είναι επιθυμητή η αποκάλυψη των πλήρων δυνατοτήτων τους. Η συνεργασία, μπορεί να είναι και υποτυπώδης, αφορώντας απλώς ανταλλαγή τακτικής εικόνος μεταξύ των αεροσκαφών και των αντιαεροπορικών συστοιχιών, ώστε να αποφεύγονται οι βολές εναντίον φιλίων αεροσκαφών.
Περιγράφοντας κάποια από τα τυπικά προφίλ αποστολών που εκτελούν τα ισραηλινά αεροσκάφη όταν συνεργάζονται με την ΠΑ, ο επισμηναγός Ι είπε: «Κάθε τόσο, η Δύναμη Μαχητικών της Ισραηλινής Αεροπορίας συμμετέχει σε ασκήσεις μεγάλων αποστάσεων στην Ελλάδα. Αεριωθούμενα μαχητικά εκτελούν πτήσεις μεγάλης αποστάσεως που περιλαμβάνουν εναέριο ανεφοδιασμό καυσίμου. Όταν τα μαχητικά φτάσουν στην Ελλάδα, υποχρεούνται να προσβάλουν έναν στόχο ενώ οι Έλληνες δρουν ως αντίπαλη δύναμη».
Τα F-16I “Sufa” που ήλθαν στην Λάρισα, είναι τροποποιημένη έκδοση του διθέσιου F-16D Block 52+ με πλήρεις πολεμικές ικανότητες, εξειδικευμένα για αποστολές κρούσεως σε μεγάλες αποστάσεις. Συνεπώς, η αποστολή τους στην Ελλάδα εξυπηρετεί ακόμη περισσότερο το εκπαιδευτικό έργο της συγκεκριμένης Μοίρας. Από την άλλη, είναι δεδομένο ότι η “υποδοχή” που τυγχάνουν τα “Sufa” ερχόμενα στην Ελλάδα από τα ελληνικά μαχητικά που παίζουν τον ρόλο του αντιπάλου, είναι σίγουρο ότι φέρνει από την πρώτη στιγμή τους Ισραηλινούς ιπταμένους αντιμέτωπους με μια πολύ δύσκολη κατάσταση, που είναι αδύνατο να συναντήσουν σήμερα στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις γειτονικές αεροπορικές δυνάμεις. Από την πρώτη συνάντηση των ισραηλινών μαχητικών με τα ελληνικά, πρέπει να δοκιμάζεται η “πίστη” των Ισραηλινών στην εκτέλεση της αποστολής χωρίς καμμία απώλεια…
Για το 2019 η Ισραηλινή Αεροπορία πρόκειται να λάβει μέρος στην άσκηση ΗΝΙΟΧΟΣ που οργανώνει η ΠΑ ενώ η 109 Μοίρα, με μαχητικά F-16C/D “Barak” θα συνεκπαιδευθεί σε μία επιπλέον διμερή άσκηση με την ΠΑ. Η επαφή της Ισραηλινής Αεροπορίας με τις διαδικασίες και την τυποποίηση του ΝΑΤΟ, έχει να προσφέρει πολλά οφέλη. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο συμμετέχουν σε ασκήσεις και συνεκπαιδεύσεις με προηγμένες αεροπορίες του ΝΑΤΟ. Στην περίπτωση της ΠΑ, μπορεί να υποστηριχθεί ότι έρχονται σε επαφή και συνεκπαιδεύονται με μία από τις αεροπορικές δυνάμεις με το πλέον αξιόλογο έμψυχο και αεροπορικό υλικό του ΝΑΤΟ. Και τα σενάρια στα οποία δοκιμάζονται οι Ισραηλινοί, τους φέρνουν αντιμέτωπους με πολύ πιο σύνθετες και προκλητικές καταστάσεις από αυτές που μπορούν να τους επιφυλάξουν οι άραβες γείτονες. Από την άλλη, ακριβώς επειδή η Ισραηλινή Αεροπορία δεν είναι η οποιαδήποτε αεροπορική δύναμη, η συνεργασία της ΠΑ με αυτήν είναι αμοιβαίως επωφελής.
