Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Η ανακοίνωση στις 19 Αυγούστου ότι η ισραηλινή SK Group απέκτησε το σύνολο των μετοχών της ΕΛΒΟ 2020, πυροδότησε ποικίλα σχόλια στα διάφορα μέσα αλλά κατέστη και θέμα πολιτικής συζητήσεως, δεδομένου ότι προσέφερε (δικαιολογημένα) την ευκαιρία ασκήσεως κριτικής στην κυβέρνηση για την συγκεκριμένη ιδιωτικοποίηση του 2021. Η κριτική αυτή, αν και εστιάζει στο μέχρι σήμερα αποτέλεσμα, παραβλέπει εντελώς το ζήτημα των κυβερνητικών χειρισμών και μεθοδεύσεων που προηγήθηκαν, ώστε να επιλεγεί επενδυτής… Εκείνη την εποχή, όταν η κυβέρνηση απέκλειε με διάφορα προσχήματα – μεθοδεύσεις άλλους ενδιαφερόμενους, όπως είχε γίνει και τα προηγούμενα χρόνια κατά τις απόπειρες επί κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, δεν υπήρχε άσκηση κριτικής.
Σημείο που επισημαίνεται στην κριτική σήμερα, είναι η ανυπαρξία ουσιαστικού έργου από πλευράς επενδυτών επί τετραετία κι εξ αυτού η μη δημιουργία θέσεων εργασίας, όσο και η κυβερνητική αδιαφορία για την ανάπτυξη της εταιρείας. Επισημαίνεται επίσης ότι οι επενδυτές επιδόθηκαν στην εκποίηση υλικών για σκραπ, με σκοπό να αποσβέσουν έξοδα λειτουργίας.
Αν και καλό είναι να μην θεωρείται τίποτα ως δεδομένο, η εμπειρία δείχνει ότι και οι νέες ανακοινώσεις προθέσεων της SK Group, πρέπει να αντιμετωπίζονται με επιφύλαξη. Πολύ πιθανό είναι να αναζητείται ήδη νέος επενδυτής για μεταπώληση, αφού μάλιστα υπάρχουν πληροφορίες περί ενδιαφερομένων.
Αυτό όμως που νομίζουμε ότι πρέπει να επισημανθεί, είναι ότι αποδεικνύεται πως ο κρατικός “λόγος” για τις εξελίξεις στην εταιρεία, έχει παραταθεί μέχρι τα τέλη του τρέχοντος έτους (Νοέμβριο σύμφωνα με πληροφορίες). Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν λίγοι μήνες ακόμη για κυβερνητικούς χειρισμούς που θα “σφραγίσουν” την τύχη της εταιρείας και κατ’ επέκταση, την όλη προσπάθεια ιδιωτικοποιήσεως, δεδομένου ότι μέχρι σήμερα η κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός προσωπικώς, μετρούν σαφώς μία μεγάλη αποτυχία με την ΕΛΒΟ, αφού έκαναν ό,τι… μπορούσαν για να διώξουν σοβαρές ξένες εταιρείες από την διαδικασία.
Ο πρωθυπουργός δεν έλαβε υπ’ όψιν ότι αν στόχος ήταν να σταματήσει η πρακτική της αναθέσεως κρατικών συμβάσεων στον νέο ιδιοκτήτη, ώστε αυτός να λειτουργήσει και να αναπτύξει την εταιρεία, οι ισραηλινές εταιρείες δεν ήταν οι πλέον κατάλληλες. Και αυτό επειδή το Ισραήλ έχει ως πολιτική να αποφεύγει την ανάθεση της παραγωγής ισραηλινών υλικών σε γραμμές παραγωγής εταιρειών του εξωτερικού, όταν πρόκειται για συμβάσεις των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων (IDF). Κατάσταση, η οποία δεν αλλάζει ακόμη και σήμερα, που οι επιθέσεις στην ισραηλινή επικράτεια, έχουν προκαλέσει ζημιές σε εγκαταστάσεις ισραηλινών εταιρειών, επηρεάζοντας την παραγωγή. Επομένως, οι Ισραηλινοί που ενδιαφέρθηκαν για την ΕΛΒΟ, δεν υπήρχε προοπτική να μεταφέρουν έργο στην ΕΛΒΟ και την Ελλάδα, από τον ήδη υπάρχοντα φόρτο των μητρικών εταιρειών τους.
Το ότι η κυβέρνηση απέφυγε μέχρι σήμερα να ασκήσει το απορρέων εκ της συμφωνίας δικαίωμα αποκτήσεως μέχρι του 21% των μετοχών της ΕΛΒΟ 2020, σχετίζεται προφανώς με την πρόθεση αποφυγής αναλήψεως ευθυνών που θα την πίεζαν να αναθέσει συμβάσεις. Να όμως που και πάλι, δέχεται τα πυρά της αντιπολίτευσης για ξεπούλημα και αδιαφορία για την (πρώην) κρατική αμυντική βιομηχανία. Η κριτική είναι δικαιολογημένη, εάν σκεφτεί κανείς ότι το 2021 που πέρασε η ΕΛΒΟ στην νέα ιδιοκτησία, ο πρωθυπουργός εξήγγειλε την έξωση της άλλης κρατικής αμυντικής βιομηχανίας, της ΕΑΣ, από την έδρα της στον Υμηττό, χωρίς σχέδιο, που έριξε την εταιρεία σε νέο σπιράλ πτώσεως τα επόμενα έτη.
Τα αποτελέσματα των εσφαλμένων κυβερνητικών χειρισμών τα προηγούμενα έτη, είναι η κοσμογονία του επανεξοπλισμού της Ευρώπης να βρίσκει την Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία απούσα…
Όλα αυτά όμως, σημαίνουν και ότι σήμερα, ένα θέμα που παρακολουθείται, είναι εάν τελικώς η ΕΛΒΟ θα διατηρήσει τον χαρακτήρα της ως αμυντική βιομηχανία ή θα αλλάξει χρήση με αλλαγή ιδιοκτήτη. Μαγικές λύσεις, δεν υπάρχουν. Είτε θα βρεθεί κάποιος σοβαρός διεθνής παίκτης του κλάδου, είτε η εταιρεία θα προσανατολιστεί σε άλλους τομείς και θα διαγραφεί από το δυναμικό της αμυντικής βιομηχανίας. Το πρώτο, θα μπορούσε να καταστεί εφικτό εάν κάποια γερμανική εταιρεία εκδήλωνε ενδιαφέρον, λόγω της πιέσεως για αύξηση της παραγωγικής ικανότητος και την δημιουργία νέων γραμμών παραγωγής, που δημιουργεί ο μεγάλος όγκος έργου που έχουν ήδη οι γερμανικοί οίκοι, και αναμένεται να αυξηθεί ακόμη περισσότερο. Εν τούτοις, ο πρωθυπουργός έχει τηρήσει εντελώς εχθρική στάση μέχρι σήμερα σε γερμανικές προτάσεις γενικώς.
Τέσσερα έτη μετά την ιδιωτικοποίηση, ο πρωθυπουργός δεν έχει να πει τίποτα εξ αφορμής ΕΛΒΟ, για νέες θέσεις εργασίας και δη, σε έναν τομέα αιχμής, στην Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. Όπως φαίνεται, μάλλον δεν υπάρχει χρόνος μέχρι την φετινή ΔΕΘ για κάποιο αποτέλεσμα που θα μπορούσε να ανακοινώσει ο πρωθυπουργός και το πιθανότερο είναι να μην αναφερθεί καθόλου σε αυτήν, στην ομιλία του. Στις ερωτήσεις πάντως των εκπροσώπων Τύπου, θα μπορούσε να του ζητηθεί να δώσει μια εικόνα περί ΕΛΒΟ και τι κυβερνητικός προσανατολισμός υπάρχει για το μέλλον της, εν όψει του οροσήμου του προσεχούς Νοεμβρίου.
———-
Στις 22 Αυγούστου, ο Τομεάρχης Άμυνας της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Συμεών Κεδίκογλου, προέβη στην παρακάτω ανακοίνωση σχετικώς με τις τελευταίες εξελίξεις στην ΕΛΒΟ:
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη βαφτίζει και πάλι «επένδυση» το αδικαιολόγητο ξεπούλημα μίας ακόμη κρίσιμης αμυντικής βιομηχανίας, αφού πρώτα την οδήγησε στην απαξίωση.
Η Ελληνική Βιομηχανία Οχημάτων (ΕΛΒΟ), ο σημαντικότερος κατασκευαστής στρατιωτικών και πολιτικών οχημάτων ειδικού σκοπού στην Ελλάδα, που στο παρελθόν παρήγαγε τα φορτηγά Στάγερ του Στρατού, τα τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού Λεωνίδας, τα άρματα μάχης Leopard 2HEL, καθώς και αστικά λεωφορεία και τρόλεϊ, περνά πλέον εξολοκλήρου στην ιδιοκτησία του ομίλου Israel SK Group.
Η αισιοδοξία της κυβέρνησης, όμως, δεν δικαιολογείται από τα στοιχεία. Το 2021 η ίδια είχε προχωρήσει στην πώληση της ΕΛΒΟ σε δύο ισραηλινούς ομίλους (ένας εκ των οποίων ήταν η SK Group) και έναν ελληνικό, μοιράζοντας υποσχέσεις για θεαματική ανάπτυξη. Ωστόσο, αυτό που ήρθε ήταν θεαματική απαξίωση. Όχι μόνο δεν έγιναν επενδύσεις, όχι μόνο δεν πραγματοποιήθηκε μεταφορά τεχνογνωσίας, αλλά η ΕΛΒΟ, που υπολειτουργεί πλέον με μόλις 12 (!) μισθωτούς εργαζόμενους, κατέγραψε το 2023 ζημιές άνω του 1,5 εκατ. ευρώ, ενώ τα μοναδικά της έσοδα προήλθαν από την πώληση σκραπ, δηλαδή άχρηστου ανακυκλώσιμου υλικού…
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη αποδεικνύεται εντελώς ανίκανη να κρατήσει όρθια μια αμυντική βιομηχανία κομβικής σημασίας, απαραίτητη για την εθνική μας άμυνα. Κι όλα αυτά, τη στιγμή που στην Ευρώπη κυριολεκτικά «βρέχει» δισεκατομμύρια ευρώ για τις αμυντικές βιομηχανίες, μέσω του προγράμματος Rearm EU.
Επιπλέον, η απεμπόληση κάθε ελέγχου από την πλευρά του ελληνικού κράτους σε μια κρίσιμη αμυντική βιομηχανική υποδομή, όπως είναι η ΕΛΒΟ, συνεπάγεται σοβαρή στρατηγική εξάρτηση για τη χώρα και, σε εντελώς πρακτικό επίπεδο, απουσία εγγυήσεων για την προμήθεια των αναγκαίων μέσων (εν προκειμένω οχημάτων) σε περίπτωση ανάγκης.
Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας συνεχίζει το ξεπούλημα του πυρήνα της εθνικής αμυντικής βιομηχανίας, εις βάρος του δημοσίου συμφέροντος και των αναγκών της εθνικής άμυνας!
