Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Στο πλαίσιο τελετής παραδόσεως 6 αυτοκινούμενων πυροβόλων Firtina II στον τουρκικό στρατό στις 9 Ιανουαρίου, ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν δεν παρέλειψε να ανασκοπήσει τα επιτεύγματα της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας, παρουσιάζοντας και ενδιαφέροντα οικονομικά στοιχεία.
Το 2022, σημειώθηκε ρεκόρ πωλήσεως της αμυντικής βιομηχανίας, με επίδοση 4,4 δισ. $, όταν προ 20ετίας, οι πωλήσεις ανήρχοντο σε 248 εκατ. $.
Το 2002 δραστηριοποιούντο μόλις 56 εταιρείες στον χώρο, σήμερα ξεπερνούν τις 2.000.
Το ποσοστό αυτάρκειας για την κάλυψη των εθνικών αναγκών, που προσφέρει στις προμήθειες η εγχώρια αμυντική βιομηχανία, ανέρχεται στο 80%, από 20% πριν δύο δεκαετίες.
Για σκοπούς Έρευνας & Ανάπτυξης (R&D) το 2022 αφιερώθηκε 1,5 δισ. $ ενώ το 2002 αφιερώθηκαν 49 εκατ. $.
Το τελευταίο νούμερο είναι εντυπωσιακό καθώς έχουμε σημειώσει και παλαιότερα ότι συγκρίνεται με τις ετήσιες δαπάνες για σκοπούς R&D της Ρωσίας. Ωστόσο, εδώ κρύβεται μάλλον ένα μυστικό, το οποίο σχετίζεται με την πολιτική που εφαρμόζει η Τουρκία για την ανάπτυξη της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας. Αυτό, δεν είναι άλλο από την επιλογή που ελήφθη, αντί να ανατίθενται απλώς συμβάσεις προμήθειας, όπου είναι εφικτό και οικονομικώς ρεαλιστικό, βάσει των εγχωρίων αναγκών πάντα, επιδιώκεται η σύναψη συμβάσεων συναναπτύξεως οπλικών συστημάτων, με ξένους οίκους. Τοιουτοτρόπως, στις δαπάνες για Έρευνα & Ανάπτυξη της Προεδρίας Αμυντικής Βιομηχανίας (SSB) περιλαμβάνεται το κόστος των συμβάσεων συναναπτύξεως που ανατίθενται σε ξένους οίκους. Η πρακτική αυτή, μπορεί να οδηγεί σε αυξημένο συνολικό κόστος του προμηθευόμενου αμυντικού υλικού, αλλά μεταφέρει πολύτιμη τεχνολογία στις τουρκικές αμυντικές βιομηχανίες και τεχνογνωσία σε διαδικασίες δοκιμών – πιστοποιήσεως, ενώ επιπλέον, εξασφαλίζονται και δικαιώματα εμπορικής προωθήσεως του τελικού “τουρκοποιημένου” προϊόντος. Καθώς αρκετά από τα συστήματα που επιλέγονται, αποτελούν προτάσεις ξένων σχεδιαστικών γραφείων ή μικρών εταιρειών που δεν έχουν πωληθεί αλλού, ουσιαστικώς εξαγοράζονται σχέδια και το προϊόν παρουσιάζεται στην αγορά εξαρχής ως τουρκικό.
Έτσι, η χρηματοδότηση και αποπληρωμή όλων αυτών των προγραμμάτων (συν)αναπτυξιακού χαρακτήρα, προέρχεται από τις δαπάνες για σκοπούς R&D, που γι’ αυτό τον λόγο παρουσιάζονται τόσο υψηλές. Βεβαίως από αυτούς τους πόρους, χρηματοδοτούνται κρατικές και ιδιωτικές εταιρείες, σε αμιγώς αναπτυξιακά προγράμματα, βάσει προτάσεων που παρουσιάζουν αυτές, μέσα από την σταδιακώς ογκούμενη εμπειρία και το τεχνολογικό επίπεδο που κατακτούν.
Αφού ολοκληρωθεί η ανάπτυξη – συνανάπτυξη με τους πόρους της SSB για σκοπούς R&D, τότε οι συμβάσεις προμήθειας χρηματοδοτούνται από κονδύλια του προϋπολογισμού του Υπουργείου Αμύνης.
Αυτά ακριβώς περιέγραψε στην ομιλία του ο πρόεδρος Ερντογάν: «Από την πρώτη μέρα της πρωθυπουργίας μας αγκαλιάσαμε και στηρίξαμε όλα τα έργα που έγιναν για την ενίσχυση της χώρας μας και την απεξάρτηση από την ξένη αμυντική βιομηχανία. Αντί να αγοράζουμε έτοιμα προϊόντα από άλλους, προσπαθούμε να αναπτύξουμε τον δικό μας αμυντικό τομέα με διαφορετικές μεθόδους και πρακτικές, συμπεριλαμβανομένης της συμπαραγωγής. Παρόλο που έχουμε υποστεί πολλές αντιστάσεις, πολλές δολιοφθορές και πολλές προδοσίες, ποτέ δεν κάναμε πίσω».
Ο Τούρκος πρόεδρος ανέφερε τις κυριότερες εξελίξεις που αναμένονται εντός του 2023, με τα κυριότερα επιτεύγματα της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας, να αποτυπώνουν σαφώς την πρακτική προγραμμάτων συναναπτύξεως και συμπαραγωγών με ξένους οίκους.
Το αυτοκινούμενο πυροβόλο Firtina II δεν είναι παρά βελτιωμένη έκδοση του K9 Thunder σχεδιάσεως της Υπηρεσίας Αμυντικών Αναπτύξεων της Νοτίου Κορέας, που κατασκευάζει ομάδα κορεατικών εταιρειών. Συνολικώς 140 Firtina II θα αποκτηθούν. Από το 2025, στα πυροβόλα θα εγκαθίσταται ο κινητήρας και το σύστημα μετάδοσης κίνησης που αναπτύσσει η BMC Power, επιλύοντας το ζήτημα της άδειας εξαγωγής που κατά το παρελθόν έχει παρουσιασθεί από ξένους προμηθευτές.
Τον Μάιο του 2023, δύο άρματα Altay θα παραδοθούν στον στρατό για δοκιμές, πριν την έναρξη της σειριακής παραγωής που προγραμματίζεται για το 2025. Το Altay, δεν είναι παρά έκδοση του κορεατικού άρματος Κ2 Black Panther που κατασκευάζει η Hyundai Rotem. Γι’ αυτό και ο Ερντογάν είπε επί λέξη: “ελπίζω να ξεκινήσουμε την μαζική παραγωγή με τους συνεργάτες μας στο πρόγραμμα, από το 2025“.
Το βαρύ επιθετικό ελικόπτερο ATAK 2, θα πραγματοποιήσει την παρθενική του πτήση. Πρόκειται για βαρύτερη έκδοση του AW249 της ιταλικής Leonardo, το οποίο πραγματοποίησε την πρώτη του πτήση μόλις στις 12 Αυγούστου 2022. Το AW249 αποτελεί εξέλιξη του A129, το οποίο ως γνωστόν συναναπτύχθηκε με την τουρκική ΤΑΙ στην μορφή του T129.
To ελικόπτερο γενικής χρήσεως GÖKBEY θα τεθεί σε υπηρεσία με την Χωροφυλακή. Το σχέδιο, παραπέμπει ευθέως σε υπάρχουσες σχεδιάσεις της ιταλικής Leonardo, με την οποία από την εποχή της συμφωνίας για το A129, συνεχίζεται στενή συνεργασία.
Θα πραγματοποιηθούν οι πρώτες παραδόσεις των πυραύλων αέρος – αέρος BOZDOĞAN και GÖKDOĞAN, που παραπέμπουν στα AIM-9X και AMRAAM της αμερικανικής Raytheon.
Θα καταστεί επιχειρησιακό το PIRI REIS (S330), πρώτο υποβρύχιο Type 214TN της γερμανικής TKNS.
Θα ξεκινήσουν οι παραδόσεις του Αμφιβίου Τεθωρακισμένου Οχήματος ZAHA, που είναι η προτεινόμενη αλλά απορριφθείσα από το Σώμα Πεζοναυτών των ΗΠΑ βελτιωμένη έκδοση Αναβαθμισμένης Επιβιωσιμότητας AAV SU της αμερικανικής SAIC.
Θα τεθεί σε υπηρεσία το αντιαεροπορικό σύστημα μεγάλου βεληνεκούς SİPER, που προέρχεται από την εξέλιξη του IRIS T SLM της γερμανικής Diehl Defence.
Θα εγκατασταθεί σε πολεμικά πλοία το σύστημα εγγύς αμύνης GÖKDENİZ, που αποτελεί σαφή εξέλιξη του Millenium Gun της πρώην ελβετικής Oerlikon και νυν γερμανικής Rheinmetall Oerlikon.
Θα αρχίσουν παραδόσεις του πυραυλοκινητήρα KTJ-3200 που προέρχεται από σχέδιο ξένου οίκου και θα προωθεί τους πυραύλους πλεύσεως SOM και επιφανείας – επιφανείας ATMACA.
Θα ενταχθεί σε υπηρεσία η πρώτη φρεγάτα κλάσεως I.
Θα ενταχθεί σε υπηρεσία το πλοίο υποστηρίξεως και εφοδιασμού DERYA.
Θα ολοκληρωθεί η κατασκευή του πρωτοτύπου του εθνικού μαχητικού αεροπλάνου (MMU).
Θα πραγματοποιηθεί η πρώτη πτήση του αεριωθουμένου εκπαιδευτικού και ελαφρού επιθετικού αεροπλάνου HÜRJET.
Θα παραδοθεί το σύστημα ραντάρ έγκαιρης προειδοποίησης ERALP.
Θα ολοκληρωθεί η ανάπτυξη πηγαίων κωδικών συστήματος Ηλεκτρονικού Πολέμου μαχητικών αεροπλάνων F-16.
Θα ολοκληρωθεί το ραντάρ τύπου MURAD τεχνολογίας AESA στο επιθετικό μη επανδρωμένο αεροσκάφος AKINCI TİHA και στο μαχητικό αεροπλάνο F-16.
Θα τεθεί σε υπηρεσία ο πύραυλος πλεύσεως από μετατροπή του ιπταμένου στόχου Şimşek.
Θα πραγματοποιηθούν δοκιμαστικές πτήσεις και ολοκληρώσεως όπλων στο μη επανδρωμένο αεροσκάφος μάχης KIZILELMA.
Θα πραγματοποιήσει την πρώτη πτήση του το Bayraktar TB3, ναυτική έκδοση του μη επανδρωμένο αεροσκάφους, που προορίζεται να επιχειρεί από το πλοίο αμφιβίων επιχειρήσεων ANADOLU, που ναυπηγήθηκε κατόπιν συμφωνίας με την ισπανική Navantia.
Θα εκτοξευθεί με τον δορυφόρο γεωεπισκόπησης İMECE ο μικροδορυφόρος KILIÇSAT για συλλογή πληροφοριών θέσεως και πορείας πλοίων.
Θα ξεκινήσουν οι παραδόσεις τεθωρακισμένων οχημάτων VURAN.
Η περίπτωση της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας και της θεαματικής αναπτύξεως που γνωρίζει σε επίπεδο κύκλου εργασιών, καλύψεως φάσματος προϊόντων και δυναμική εξαγωγών, υπογραμμίζει τα αποτελέσματα της κρατικής βουλήσεως για αφιέρωση σοβαρών πόρων σε έναν ιδιαίτερο παραγωγικό τομέα. Έναν παραγωγικό τομέα, που πέραν της εξυπηρετήσεως κρισίμων εθνικών αναγκών σε αυτάρκεια όπλων ώστε η χώρα να απολαμβάνει μεγαλύτερη ευχέρεια εφαρμογής της επιθετικής πολιτικής της, να αποτελεί πηγή πολλαπλών οφελών σε επίπεδο κύρους της χώρας, καλλιέργειας εθνικής υπερηφάνειας αλλά και διαμορφώσεως ψυχολογίας επιτεύξεως υψηλών στόχων στο έθνος.
Η αμερικανική σχέση και ο “ρομποτικός πόλεμος” της τουρκικής αεροπορίας
