“Αερομαχίες” για ΕΑΒ και Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία
Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Σκληρές… “αερομαχίες” προκλήθηκαν σήμερα, μετά την επίσκεψη του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα στην ΕΑΒ και τις δηλώσεις του, στις οποίες απάντησαν από κυβερνητικής πλευράς, τόσο το Υπουργείο Οικονομικών όσο και το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Το σημείο “τριβής”, ήταν η θέση ότι ενώ η κυβέρνηση «έχει προχωρήσει σε εξοπλιστικά προγράμματα ύψους 14 δισ. ευρώ τα τελευταία δύο χρόνια. Αλλά ούτε ένα ευρώ δεν έχει δοθεί στην εθνική πολεμική βιομηχανία».
Το αναφερόμενο ύψος υπογεγραμμένων συμβάσεων ελέγχεται ως προς την ακρίβειά του ωστόσο, η διατύπωση δεν βοηθάει ώστε να καταστεί αντιληπτό εάν αυτό που εννοείται είναι η ανάθεση συμβάσεων σε ελληνικές εταιρείες ή η εξασφάλιση από συμβάσεις με ξένους οίκους, αναθέσεως μέρους του έργου σε εταιρείες της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας.
Από πλευράς ΥΠΕΘΑ, θεωρουμένου ότι ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ αναφέρεται στο δεύτερο, στην απάντησή του γίνεται αναφορά στην εξασφάλιση συμμετοχής ελληνικών εταιρειών στην σύμβαση προμήθειας 3 φρεγατών FDI HN και την εξυγίανση των ναυπηγείων Σκαραμαγκά και Ελευσίνας που επιτρέπει την προοπτική αναλήψεως έργου από το πρόγραμμα προσκτήσεως 4 κορβετών και του προγράμματος εκσυγχρονισμού των 4 φρεγατών MEKO 200.
Το ΥΠΕΘΑ θα μπορούσε να αναφέρει ότι καταβάλλεται προσπάθεια εξασφαλίσεως κάποιων ανταλλαγμάτων και από την συμπληρωματική προμήθεια 6 μαχητικών Rafale F3R. Οι σχετικές διαπραγματεύσεις βρίσκονται σε εξέλιξη, χωρίς να είναι βέβαιο πάντως ότι θα αποφέρουν κάτι για την Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία.
Το ΥΠΕΘΑ αναφέρει επίσης την συμμετοχή της χώρας σε ευρωπαϊκά αναπτυξιακά προγράμματα μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας (ΕDF) είναι αλήθεια όμως ότι αυτά δεν αφορούν συμβάσεις εξοπλιστικών προγραμμάτων. Αποδεικνύουν απλώς ότι γίνεται το στοιχειώδες, δηλαδή ότι και η Ελλάδα συμμετέχει.
Στο τέλος, αυτό που μπορούμε να πούμε ότι έχει κάποιο βάρος από την δήλωση του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, είναι η εξαγγελία περί σχεδιασμού ιδρύσεως «ειδικού υφυπουργείου και γενικής γραμματείας που θα εποπτεύει την αμυντική πολεμική βιομηχανία»! Πρόκειται για αίτημα που θέτει τα τελευταία αρκετά έτη η Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία αλλά θα μπορούσε να τεθεί το ερώτημα, γιατί δεν το έπραξε ο ΣΥΡΙΖΑ κατά την διακυβέρνησή του. Πρόκειται πάντως για μία θέση προς την σωστή κατεύθυνση που θα έπρεπε να έχει απασχολήσει και την παρούσα κυβέρνηση της ΝΔ.
Η ανακοίνωση που εξέδωσε το ΥΠΟΙΚ με τίτλο “Πρωτοβουλίες του Υπουργείου Οικονομικών για την ΕΑΒ Α.Ε. και απάντηση στη σχετική ανακοίνωστη σχετική ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ”, έχει ως εξής:
«Επιτελική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ επισκέφθηκε σήμερα τους χώρους της Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας (ΕΑΒ Α.Ε.) και εν συνεχεία προέβη σε δήλωση που έμοιαζε με “αχταρμά”.
Σε απάντηση, σημειώνονται τα εξής:
Τον Ιούλιο του 2019, η Κυβέρνηση παρέλαβε την ΕΑΒ με σημαντικά προβλήματα: ταμειακά ελλείμματα, οργανωτικές δυσλειτουργίες, επιχειρησιακές αγκυλώσεις και αδιαφανή, τουλάχιστον, πεδία.
Δηλαδή, χαρακτηριστικά που δεν συνάδουν με σύγχρονη εταιρεία.
Ενδεικτικά:
1ον. Η ΕΑΒ παρουσίασε κατά το πρώτο και δεύτερο τρίμηνο του 2019 απόκλιση άνω του 10% (19% και 49,2% αντίστοιχα) στην εκτέλεση του προϋπολογισμού της.
2ον. Από τις Εκθέσεις Ελέγχου των Ανεξάρτητων Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών για τα οικονομικά έτη 2015, 2016, 2017 και 2018 προκύπτει ότι:
α) το σύνολο των Ιδίων Κεφαλαίων της εταιρείας και του Ομίλου καθίστατο αρνητικό και
β) υπήρχε η πιθανότητα η εταιρεία να μην είναι σε θέση να αποπληρώσει μέρος των συμβατικών υποχρεώσεών της.
3ον. Το έτος 2018, είχε ικανοποιηθεί αίτημα της εταιρείας για αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, με συμψηφισμό ύψους 479 εκατ. ευρώ από καταπτώσεις εγγυήσεων δανείων.
4ον. Η εταιρεία κατέβαλλε παροχές οι οποίες δεν εντάσσονταν στο υφιστάμενο νομικό πλαίσιο.
Το Υπουργείο Οικονομικών, μπροστά σε αυτή τη δύσκολη κατάσταση, ανέλαβε συνεκτικές πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της ΕΑΒ, που αποτελεί τη μοναδική αεροναυπηγική βιομηχανία της χώρας μας.
Και αυτές στο πλαίσιο της νομιμότητας, της διαφάνειας, της εξυγίανσης, της λογοδοσίας, της ανασυγκρότησης και ανάπτυξής της, που πρέπει να γίνουν συστατικά της κουλτούρας της εταιρείας.
Μεταξύ άλλων, έπραξε, τα εξής:
1ον. Μερίμνησε για την άμεση στήριξή της με εξειδικευμένο και κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό, διασφαλίζοντας συνάμα το διαφανές και αξιοκρατικό των προσλήψεων μέσω του ΑΣΕΠ.
2ον. Σταμάτησε την αιμορραγία σε ανθρώπινο δυναμικό μέσω της κινητικότητας, εμπεδώνοντας και προωθώντας το αίσθημα της εργασιακής σταθερότητας.
3ον. Ξεμπέρδεψε το κουβάρι των εισπράξεων, επιδιώκοντας η επιχείρηση να πατάει “στα δικά της πόδια” και να μην εξαρτάται από αλλεπάλληλα αιτήματα αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου (πρακτική στην οποία είχε εθιστεί τα προηγούμενα χρόνια).
4ον. Όρισε εσωτερικό ελεγκτή, ώστε τα ευρήματά του να αποτελέσουν το εφαλτήριο διορθώσεων και παρεμβάσεων προς την κατεύθυνση της απαρέγκλιτης τήρησης της νομιμότητας και της διασφάλισης, πρωτίστως, της διαχειριστικής διαφάνειας.
5ον. Παρείχε τον απαιτούμενο χρόνο, για να μπορέσει η εταιρεία, χωρίς τη “θηλιά στον λαιμό”, να τακτοποιήσει τις τελωνειακές της εκκρεμότητες.
Επιπροσθέτως, ο Υπουργός Οικονομικών:
1ον. Έχει ζητήσει από τη Διοίκηση να ολοκληρώσει άμεσα τη διαδικασία προσλήψεων προσωπικού ορισμένου χρόνου, με στόχο την ολοκλήρωση του προγράμματος αναβάθμισης μαχητικών αεροσκαφών F-16 της Πολεμικής Αεροπορίας, καθώς και την ανταπόκριση σε όλες τις συμβατικές υποχρεώσεις της εταιρείας.
2ον. Σχεδιάζει, και εντός των προσεχών ημερών αναλαμβάνει, νομοθετική πρωτοβουλία, όπως έχει ενημερώσει τη Διοίκηση και το συνδικαλιστικό όργανο, για τη μεταφορά από την περιοχή του “γκρίζου”, σε διαφανές πεδίο εκκρεμών ζητημάτων των εργαζομένων.
Για να μπορεί η εταιρεία, χωρίς συνεχείς τριβές και σε δημιουργικό κλίμα, να ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις της.
Εμείς εργαζόμαστε για καθαρές λύσεις.
Το Υπουργείο Οικονομικών παραμένει προσηλωμένο στη βελτίωση της θέσης της εταιρείας και στην αξιοποίηση των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων της, ώστε να διεκδικήσει ικανοποιητικό μερίδιο στην εγχώρια αγορά, να αυξήσει περαιτέρω τις εξαγωγές, να συμμετάσχει στην ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών και να δημιουργήσει μακροχρόνιες συνεργασίες.
Αυτό, εκτός από σχέδιο, απαιτεί δημιουργική και σκληρή δουλειά από όλους τους εμπλεκόμενους, εντός του πλαισίου της νομιμότητας, διαφάνειας, λογοδοσίας και συντεταγμένης δράσης.
Πιστεύουμε ότι θα παραμερισθούν τα γνωστά παίγνια, θα κυριαρχήσει η λογική και θα ωθήσουμε την εταιρεία προς τα εμπρός.
Υ.Γ.: Σημειώνεται προς τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, ότι ο φορέας τον οποίο σήμερα επισκέφθηκαν είναι η “Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία”, και όχι “Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία”, όπως αναφέρουν στην ανακοίνωσή τους. Το όψιμο ενδιαφέρον αιτιολογεί τέτοια λάθη».
Το σχετικό δελτίο Τύπου του ΥΠΕΘΑ αναφέρει:
«Από το Υπουργείο Εθνικής Αμύνης, με αφορμή όσα ισχυρίστηκε σήμερα ο Αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολιτεύσεως κ. Αλέξης Τσίπρας κατά την επίσκεψή του στην ΕΑΒ, σχετικώς με τη μη συμμετοχή της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας στα εξελισσόμενα εξοπλιστικά προγράμματα, επισημαίνονται τα ακόλουθα:
– Ενώ η ΕΑΒ είχε απαξιωθεί και μετατραπεί σε χώρο στάθμευσης χαλασμένων αεροσκαφών από το 2015 ως το 2019, με άμεσες αποφάσεις και σε συνθήκες πλήρους διαφάνειας η Κυβέρνηση αποφάσισε να θέσει την εταιρεία σε πλήρη λειτουργία, με προσλήψεις επιπλέον προσωπικού, ώστε να μπορεί σήμερα να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις για την υλοποίηση της αναβάθμισης 83 μαχητικών αεροσκαφών F16 στην εκδοχή Viper, εντός των χρονοδιαγραμμάτων και των ποιοτικών απαιτήσεων της κατασκευάστριας εταιρείας, την απεμπλοκή του προγράμματος αναβάθμισης των P-3 “Orion” του ΠΝ και τη συντήρηση των αεροσκαφών C-130, για τα οποία δεν υπήρχε έως πρότινος ούτε καν Σύμβαση Εν Συνεχεία Υποστήριξης (FOS), με αποτέλεσμα αυτά να παραμένουν καθηλωμένα χωρίς καμμία προοπτική.
– Στις 19 Οκτωβρίου 2022 ανακοινώθηκε επισήμως από το ΥΠΕΘΑ η υπογραφή δώδεκα συνολικά συμβάσεων μεταξύ ελληνικών εταιρειών αμυντικού υλικού με τους γαλλικούς Ομίλους “NAVAL GROUP”, “THALES” και “MBDA” για το πρόγραμμα των φρεγατών FDI Belh@rra HN. Ήδη στη ΔΕΘ ανακοινώθηκε πως η συμμετοχή επιχειρήσεων της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας στο πρόγραμμα ναυπήγησης των νέων φρεγατών του ΠΝ θα ανέλθει στο 15-18%. Όπως έχει ανακοινώσει ο Όμιλος “NAVAL GROUP”, έχουν αξιολογηθεί πενήντα ελληνικές επιχειρήσεις, με κάποιες από τις οποίες έχουν υπογραφεί συμβάσεις για Έρευνα και Ανάπτυξη (R&D) συστημάτων.
– Τα δύο ελληνικά ναυπηγεία, μετά από χρόνια απαξίωσης, έχουν ήδη εισέλθει στο δρόμο της εξυγίανσης με ορατή την προοπτική να αναλάβουν ναυπηγικό έργο τόσο από το πρόγραμμα πρόσκτησης κορβετών (που είναι σε τελική φάση διαπραγματεύσεων), όσο και από το πρόγραμμα ΕΜΖ των τεσσάρων φρεγατών ΜΕΚΟ.
– Η συμμετοχή της Ελλάδας στα διάφορα ευρωπαϊκά προγράμματα στον αμυντικό τομέα μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας EDF (European Defence Fund) βρίσκεται μέσα στις πέντε υψηλότερες θέσεις επί του συνόλου των χωρών που συμμετέχουν. Μόνο από το τελευταίο πρόγραμμα του 2022, οι ελληνικές εταιρείες θα ενισχυθούν με 45 εκατ. ευρώ μέσω χρηματοδοτήσεων από τα προγράμματα του EDF.
Και έπεται συνέχεια.
Από τα παραπάνω προκύπτει ότι ο ισχυρισμός πως “από εξοπλιστικά ύψους 14 δισ. δεν θα επωφεληθεί η εγχώρια αμυντική βιομηχανία ούτε κατά ένα ευρώ” είναι όχι μόνο ψευδής αλλά και εξωφρενικός. Με δεδομένη την απόλυτη αδράνεια της κυβερνητικής του θητείας, το ενδιαφέρον του κ. Τσίπρα για την εγχώρια αμυντική βιομηχανία είναι όψιμο και υποκριτικό. Όσο για την αναγγελία περί “επαναδιαπραγμάτευσης” των συμβάσεων, η προηγούμενη οδυνηρή εμπειρία της χώρας από το αποτέλεσμα της τελευταίας μείζονος επαναδιαπραγμάτευσης που είχε κάνει αυτός και η Κυβέρνησή του, μόνο μεγάλη ανησυχία μπορεί να προκαλέσει».
Η σχετική ανακοίνωση που εξέδωσε ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, είχε ως εξής:
Μετά τη συνάντηση με τη διοίκηση και τους εργαζομένους της ΕΑΒ ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία, Αλέξης Τσίπρας έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Είχα την ευκαιρία σήμερα να ξεναγηθώ εδώ στις εγκαταστάσεις της Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας, μιας από τις ελάχιστες βαριές βιομηχανίες της χώρας.
Και είχα τη χαρά να αντικρίσω τα δύο εξοπλιστικά προγράμματα, που σε πολύ δύσκολες συνθήκες είχαμε συνάψει ως κυβέρνηση, είναι και τα δύο εδώ. Η αναβάθμιση των 84 αεροσκαφών F 16 σε Viper, καθώς και η αναβάθμιση των 4 αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας των P 3.
Έκτοτε, η χώρα έχει προχωρήσει σε εξοπλιστικά προγράμματα ύψους 14 δισ. ευρώ τα τελευταία δύο χρόνια. Αλλά ούτε ένα ευρώ δεν έχει δοθεί στην εθνική πολεμική βιομηχανία. Αυτό είναι ένα εθνικό έγκλημα. Η χώρα δεν είναι μια χώρα που συνορεύει με το Λουξεμβούργο ή το Βέλγιο. Θα έχει πάντοτε ανάγκη να έχει τις ένοπλες δυνάμεις της σε διαρκή αποτρεπτική ικανότητα και ετοιμότητα. Είναι αδιανόητο να μην ενισχύει την αμυντική πολεμική βιομηχανία, πόσο δε μάλλον όταν είναι πολιτική επιλογή η απαξίωσή της.
Θεωρούμε λοιπόν απαραίτητο να υπάρξει και είναι δέσμευσή μας ότι θα υπάρξει, εφόσον ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ έρθει στην κυβέρνηση, επαναδιαπραγμάτευση των συμβάσεων, ούτως ώστε να υπάρξει συμμετοχή της ελληνικής πολεμικής βιομηχανίας στα νέα προγράμματα.
Επίσης, θεωρούμε απαραίτητο να υπάρξει ένα νέο θεσμικό πλαίσιο που θα δίνει δυνατότητες στην ΕΑΒ και σε όλες τις επιχειρήσεις της πολεμικής αμυντικής βιομηχανίας. Δυνατότητες ευελιξίας με όρους αγοράς, αλλά και στήριξη των εργαζόμενων.
Σχεδιάζουμε την ίδρυση ειδικού υφυπουργείου και γενικής γραμματείας που θα εποπτεύει την αμυντική πολεμική βιομηχανία. Και ταυτόχρονα, θεωρούμε ότι δεν μπορεί να είναι οι εργαζόμενοι εδώ στο πλαίσιο του ενιαίου μισθολογίου.
Πρέπει να στηρίξουμε την αμυντική βιομηχανία, να στηρίξουμε τη δυνατότητα η χώρα να μπορεί να εξοικονομεί πόρους από εξοπλιστικά προγράμματα -πολλά από αυτά είναι αναγκαία- διότι αλλιώς δεν θα έχει τη δυνατότητα να είναι ανταγωνιστική. Διότι πρέπει να έχουμε ισχυρή αποτρεπτική ικανότητα στις ένοπλες δυνάμεις, ταυτόχρονα όμως να διατηρούμε την δυνατότητα να μην βγαίνουμε έξω από τον προϋπολογισμό μας, να μην σπαταλάμε πόρους που είναι εξαιρετικά χρήσιμοι για την εθνική οικονομία»
Νωρίτερα, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ, Αλέξης Τσίπρας, είχε συναντήσεις τόσο με τη διοίκηση όσο και με τους εργαζόμενους της ΕΑΒ.
Ο πρόεδρος των εργαζομένων της εταιρείας μετέφερε στον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης την τραγική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει τόσο η εταιρεία όσο και οι εργαζόμενοι σε αυτή εξαιτίας των πολιτικών της κυβέρνησης Μητσοτάκη.
Έτοιμο προς παράδοση από την ΕΑΒ το 4ο αναβαθμισμένο F-16 Block 72