Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Με αφορμή την προ ημερών αναφορά μας στο Σκάφος Ανορθοδόξου Πολέμου ΑΓΗΝΩΡ ως ολοκληρωμένου αυτόνομου κυρίου οπλικού συστήματος που αναπτύχθηκε στην Ελλάδα, απευθυνθήκαμε στον σχεδιαστή Παναγιώτη Αλούρδα, Ναυπηγό Μηχανολόγο Μηχανικό (MIT), απόστρατο του Πολεμικού Ναυτικού, προκειμένου να παρουσιάσει την αντίληψη πίσω από την προσπάθεια. Η σχεδίαση ενός σκάφους, στηρίζεται εξαρχής σε συγκεκριμένες παραμέτρους που λαμβάνονται υπ’ όψιν, καθορίζοντας αποφασιστικώς τις ισορροπίες που διακρίνουν το τελικό προϊόν από πλευράς τεχνικών χαρακτηριστικών, επιδόσεων και συνολικής αποδώσεως.
Η συμπυκνωμένη αντίληψη όπως την μετέφερε ο κ. Αλούρδας (με υπογραμμίσεις από την δική μας πλευρά), έχει ως εξής:
Ο ΑΓΗΝΩΡ είναι αποτέλεσμα αφενός πολυετούς προσπάθειας και συσσωρευμένης εμπειρίας και αφετέρου έχει σχεδιασθεί από την αρχή ως ταχύπλοο πολεμικό Σκάφος Ανορθοξόξου Πολέμου για το επιχειρησιακό περιβάλλον του Αιγαίου Πελάγους.
Εκείνο το οποίο έχει αποδειχθεί από το πρόγραμμα ΑΓΗΝΩΡ είναι η σχεδιαστική ικανότητα για σκάφη αυτού του τύπου και μεγέθους, δηλαδή ταχύπλοα Σκάφη Ανορθοξόξου Πολέμου ή Σκάφη Ταχείας Μεταφοράς δυνάμεων που παραδοσιακά είναι σκάφη μέχρι μήκους 24 μέτρων.
Οι κύριες επιδόσεις του ΑΓΗΝΟΡΑ είναι καλύτερες από αυτές παρομοίων Σκαφών Ανορθοδόξου Πολέμου ή Σκαφών Ταχείας Μεταφοράς δυνάμεων.
Οι κύριες επιδόσεις ενός τέτοιου σκάφους είναι:
- Η ταχύτητα και όχι απλώς η ταχύτητα αλλά η μεταφορική απόδοση, δηλαδή η ταχύτητα σε συνάρτηση με ένα συγκεκριμένο εκτόπισμα και μία συγκεκριμένη ιπποδύναμη του προωστηρίου σκεύους. Εδώ πρέπει να τονισθεί ότι το ωφέλιμο φορτίο ενός ταχυπλόου σκάφους είναι συνάρτηση της ταχύτητας. Αυτό το ναυπηγικό χαρακτηριστικό έχει ένα συγκεκριμένο όριο και δεν μπορεί να ξεπερασθεί με μαγικό τρόπο. Άλλο είναι το ωφέλιμο φορτίο ενός καλοσχεδιασμένου ταχυπλόου σκάφους 40 κόμβων και άλλο (μικρότερο) ενός καλοσχεδιασμένου ταχυπλόου σκάφους 50 κόμβων. Όπως συμβαίνει συνήθως στη σχεδίαση, οι απαιτήσεις είναι αντικρουόμενες και καθορίζονται από την προτεραιοποίηση του επιχειρησιακού χρήστη.
- Η συμπεριφορά σε κυματισμό, δηλαδή η ικανότητα του σκάφους να πλέει σε δυσμενείς καιρικές συνθήκες και να διατηρεί υψηλές ταχύτητες χωρίς να καταπονεί το προσωπικό. Εδώ πρέπει να τονισθεί ότι οι δηλώσεις περί σκαφών παντός καιρού, δεν έχουν έννοια. Η πραγματική ικανότητα είναι ποια ταχύτητα μπορεί να επιτευχθεί σε ποία κατάσταση θαλάσσης (3, 4, 5, 6, 7 BF) και για πόση, ώρα χωρίς το προσωπικό να χρήζει ιατρικής φροντίδας μετά τον πλου. Ας ληφθεί επίσης υπόψη ότι ο ΑΓΗΝΩΡ έχει σχεδιασθεί για το Αιγαίο Πέλαγος, ένα κυματικό περιβάλλον εξαιρετικά δυσμενές για τέτοια σκάφη, καθόσον το κυματικό περιβάλλον του Αιγαίου χαρακτηρίζεται από υψηλές κλίσεις κύματος που αυξάνουν σημαντικά τις κρουστικές επιταχύνσεις κατά τον πλου με υψηλή ταχύτητα τέτοιων σκαφών. Επισημαίνεται ότι κάθε πλοίο (ιδίως τα μικρά σκάφη) σχεδιάζεται και βελτιστοποιείται για ένα συγκεκριμένο επιχειρησιακό περιβάλλον και συγκεκριμένες αποστολές και αυτή είναι και η σωστή προσέγγιση όταν σχεδιάζεται ένα τέτοιο σκάφος.
- Η επιτάχυνσή του σε κάθε κατάσταση θαλάσσης, δηλαδή η ικανότητα του σκάφους να πλανάρει και να αναπτύσσει υψηλή ταχύτητα σε μικρό χρονικό διάστημα. Οι επιδόσεις του ΑΓΗΝΟΡΑ μπορούν να συγκριθούν ακόμα και με αυτές μικρών σκαφών με υψηλότερες πυκνότητες ισχύος.
Σε αυτά τα βασικά χαρακτηριστικά, ο ΑΓΗΝΩΡ έχει επιδείξει υψηλές επιδόσεις, και σε κάθε περίπτωση μόνο οι δοκιμές δίπλα δίπλα (side by side), μεταξύ δύο σκαφών μπορούν να αποδείξουν την πραγματική επίδοση του κάθε ενός.
Τώρα σε ένα δεύτερο επίπεδο και σε σχέση με τις σχεδιαστικές λεπτομέρειες (όχι λεπτομέρειες με την έννοια της μικρής σημασίας) του σκάφους, αυτές είναι θέμα της επιχειρησιακής χρήσης του σκάφους (συμπεριλαμβανομένου του επιχειρησιακού περιβάλλοντος) και της προτεραιοποίησης του επιχειρησιακού χρήστη. Και πάλι πρέπει να τονισθεί ότι κάθε σχεδιαστική λεπτόμερεια γίνεται συνήθως σε βάρος κάποιας άλλης, επομένως μόνο η σε βάθος μελέτη και συγκριτική αξιολόγηση αυτών μπορεί να επιφερεί το βέλτιστο αποτέλεσμα.
Συμπερασματικά, αφενός οι κύριες επιδόσεις (και οι πλέον δύσκολες να επιτευχθούν), έχουν επιτευχθεί και αφετέρου υπάρχει η σχεδιαστική ικανότητα για την ενσωμάτωση των σχεδιαστικών λεπτομερειών του εκάστοτε επιχειρησιακού χρήστη.
ΑΓΗΝΩΡ και ΟΠΛΙΤΗΣ: Δύο ολοκληρωμένα ελληνικά οπλικά συστήματα
