Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Η θανάσιμη προσβολή από, κατά τα φαινόμενα, δύο βλήματα ξηράς – επιφανείας Neptune στις 13 Απριλίου, του ρωσικού καταδρομικού MOSKVA (121), ήταν ασφαλώς ένα πλήγμα που προκάλεσε δικαιολογημένα μεγάλη αίσθηση και σχολιάστηκε ευρύτατα. Διάφοροι αναλυτές προσέγγισαν πολύπλευρά την επιτυχή επίθεση, αναδεικνύοντας τις επικρατέστερες υποθέσεις για τις παραμέτρους υπό τις οποίες εξελίχθηκε η αλληλουχία γεγονότων.
Υπάρχουν δύο πτυχές τις οποίες θα επισημάνουμε:
1) Είναι ευρύτατα διαδεδομένη η εκδοχή ότι στοιχεία για την πορεία και θέση του στόχου, προσέφεραν στους Ουκρανούς μέσα των ΗΠΑ. Ωστόσο, αποδεικνύεται μάλλον ότι η όλη σχεδίαση ενείχε ως βασική πρόβλεψη την πλήρη έκθεση του MOSKVA, δηλαδή σε χρόνο που το καταδρομικό επιχειρούσε μόνο του. Εάν συνοδευόταν από άλλες μονάδες, πιθανώς τα βλήματα Neptune να εγκλώβιζαν άλλους παραπλήσιους στόχους και η ναυαρχίδα να γλύτωνε την επίθεση. Η 49η ημέρα του πολέμου, προσέφερε αυτή την βασική προϋπόθεση. Επομένως, η σχεδίαση ήταν πιο σύνθετη και απαιτητική από την φάση κιόλας της επιτηρήσεως και της αποτυπώσεως της τακτικής καταστάσεως, γεγονός που σημαίνει ότι το MOSKVA τελούσε υπό παρακολούθηση επί αρκετό διάστημα και δεν υπήρξε βιασύνη εκδηλώσεως της επιθέσεως, διακινδυνεύοντας το αποτέλεσμα, από την χρησιμοποίηση πολύτιμων όπλων σε περιορισμένη διαθεσιμότητα.
Συμπερασματικώς, η επιτήρηση δεν αρκεί μόνο να είναι επαρκής αλλά και μεθοδική, προς βελτιστοποίηση των ποσοστών επιτυχίας και γενικότερα των αποτελεσμάτων από την χρησιμοποίηση των όπλων, τα οποία δεν είναι πάντοτε δεδομένο ότι υφίστανται σε επαρκείς αριθμούς.
2) Το Ρωσικό Ναυτικό αιφνιδιάστηκε, επειδή δεν ανέμενε τέτοιου είδους αντίδραση από την πλευρά του Ουκρανικού Ναυτικού. Υποτίμησε τον αντίπαλο, καθώς όπως όλα δείχνουν, ενώ η επίσημη ένταξη του RK-360MC Neptune είχε ολοκληρωθεί έναν χρόνο πριν, τον Μάρτιο του 2021, σχημάτισε την εντύπωση πως το οπλικό σύστημα δεν ήταν επιχειρησιακό. Πράγματι, έπειτα από τόσες εβδομάδες επιχειρήσεων και χωρίς κάποια ένδειξη τέτοιου τύπου απειλής, είναι μάλλον φυσιολογική η δημιουργία ενός αισθήματος “εφησυχασμού” στους Ρώσους. Πιθανώς το Ουκρανικό Ναυτικό να μην είχε προλάβει να παραλάβει σημαντικό αριθμό βλημάτων από την γραμμή παραγωγής, υπόθεση η οποία οδηγεί στην σκέψη ότι επιδιώχθηκε η προσεκτική επιχειρησιακή αξιοποίηση του όπλου ώστε αυτή να λάβει χώρα στον καταλληλότερο χρόνο και υπό τις ευνοϊκότερες συνθήκες αποτελέσματος – επιτυχίας. Εάν όντως έτσι έχουν τα πράγματα, οι Ουκρανοί κατάφεραν την απόλυτη επιτυχία, βυθίζοντας την ναυαρχίδα του Στόλου της Μαύρης Θάλασσας.
Δευτερευόντως, διαπιστώνεται ότι το κατά τα άλλα “ανύπαρκτο” Ουκρανικό Ναυτικό, όχι μόνο δεν έχει παραιτηθεί του αγώνος λόγω πτωχοτάτου εναπομείνοντος πολεμικού δυναμικού αλλά επιδιώκει φιλότιμα να έχει μερίδιο δράσεως και επιτυχιών. Η προσβολή της 24ης Μαρτίου στον λιμένα του Μπερντιάνσκ και η καταστροφή του πλοίου αποβατικών επιχειρήσεων “ORSK” (BDK 69) πρέπει να αποδίδεται στο Ουκρανικό Ναυτικό από επιχειρησιακής απόψεως. Το Ουκρανικό Ναυτικό, περιορισμένης ισχύος ανέκαθεν, διατηρεί επιθετικό πνεύμα παρά τον περιορισμό του στην… ξηρά και ανταποδίδει στον εχθρό.
Σε ευρύτερο πλαίσιο, η βύθιση του MOSKVA εντάσσεται κατά μία έννοια σε μια “στρατηγική” ανταποδοτικών πληγμάτων εντός της ρωσικής επικρατείας με έντονα συμβολικό χαρακτήρα, που σκοπό έχουν την εξύψωση του ηθικού των Ουκρανών αλλά κυρίως την δημιουργία εντυπώσεων και αντιδράσεων της ρωσικής κοινής γνώμης, δημιουργώντας πίεση στον πρόεδρο Πούτιν. Προσβολές με τακτικούς βαλλιστικούς πυραύλους σε ρωσικό έδαφος, επιδρομές όπως αυτή της 1ης Απριλίου με επιθετικά ελικόπτερα σε αποθήκες καυσίμων στο Μπελγκορόντ, μαζί με επιχειρήσεις δολιοφθορών εντός ρωσικού εδάφους ή και στην Λευκορωσία από Δυνάμεις Ειδικών Επιχειρήσεων, εξυπηρετούν τον ίδιο σκοπό. Σε τεχνολογικό – επιχειρησιακό επίπεδο λοιπόν, αναδεικνύεται η σημασία των όπλων μακρού πλήγματος, όχι μόνο για την ευχερέστερη προσβολή στόχων στρατιωτικής σημασίας αλλά και για αποτελέσματα υψηλής επιδράσεως στο ηθικό του εχθρού όσο και στην τόνωση της διαθέσεως της διεθνούς κοινής γνώμης για στήριξη εμπράκτως ενός αμυνόμενου έθνους. Κρίσιμη προϋπόθεση όμως, είναι η ικανότητα επιτηρήσεως σε μεγάλες αποστάσεις, για την εξασφάλιση αξιόπιστων δεδομένων στοχοποιήσεως, ιδίως εάν πρόκειται για κινούμενους στόχους.
